Almere
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Almere (ⓘ) is een stad en gemeente in de Nederlandse provincie Flevoland, in de polder Zuidelijk Flevoland.
De gemeente Almere heeft Sjabloon:Inwonertal NL gemeente inwoners (Sjabloon:Inwonertal NL datum, bron: CBS) en grenst aan de gemeenten Lelystad en Zeewolde. Bovendien ligt Almere aan het Gooimeer, IJmeer en Markermeer. De stad ligt geheel onder zeeniveau (2 tot 5 meter).
Almere is in de tweede helft van de twintigste eeuw ontwikkeld als tweede grote stad in de provincie Flevoland. Inmiddels is het Lelystad, de hoofdstad van Flevoland, in inwonertal ruimschoots voorbijgestreefd en behoort Almere tot de 10 grootste gemeenten van Nederland en is het tevens een van de snelstgroeiende steden in Nederland.
Geschiedenis
Van oorsprong waren de IJsselmeerpolders vooral of zelfs uitsluitend bedoeld als landbouwgrond. Echter, na de Tweede Wereldoorlog kwam men tot het inzicht dat de snel groeiende bevolking van met name Amsterdam voor een deel elders gehuisvest zou moeten worden. Zo ontwierp men twee steden in de polders Oostelijk en Zuidelijk Flevoland. De stad in Oostelijk Flevoland werd Lelystad, de stad in zuidelijk Flevoland werd op de eerste schetsen nog Zuidweststad genoemd, maar kreeg in de jaren zeventig de naam Almere, naar de vroeg-middeleeuwse naam van de Zuiderzee (zie Almere (meer)).
De eerste woningen in Almere werden opgeleverd in november 1976.[1] De stad werd toen nog direct bestuurd door het Openbaar Lichaam Zuidelijke IJsselmeerpolders (Z.IJ.P.), met een landdrost aan het hoofd. In 1984 werd wat er nog over was van het OL ZIJP opgedeeld in de gemeenten Almere en Zeewolde. De gemeente Almere beschouwt zich als de rechtsopvolger van het Openbaar Lichaam en voert ook hetzelfde wapen. Tot 1986, de oprichting van de provincie Flevoland, nam het Ministerie van Binnenlandse Zaken de provincietaken waar.
Oorspronkelijk was Almere opgezet als meerkernige stad. Dit beleid is gedeeltelijk losgelaten. Almere Buiten en Almere Stad zijn via de wijk Tussen de Vaarten aan elkaar gegroeid. Tussen de oudste en de nieuwste woonwijken ziet men duidelijk een veranderd woningbouwbeleid terug: in de jaren zeventig was dit gericht op gelijkvormigheid en functionaliteit, in de jaren negentig werd het de trend meer exclusieve en opvallende woningen te bouwen, bijvoorbeeld in de Regenboogbuurt.
Het centrum van Almere Stad, het grootste stadsdeel, is sterk aan het uitbreiden. In 2006 is het eerste deel van het nieuw gebouwde stadscentrum opgeleverd. Het voornaamste gebouw hiervan is de Citadel, ontworpen door Pritzker Prize-winnaar Christian de Portzamparc. Begin 2007 zijn de nieuwe Schouwburg Almere en Kunstencentrum de Kunstlinie in gebruik genomen. Het opvallende pand, gelegen aan het Weerwater, is op 8 juni 2007 officieel geopend door koningin Beatrix.[2]
Geografie
Topografie
Almere is thans de grootste gemeente van Flevoland met Sjabloon:Inwonertal NL gemeente inwoners (Sjabloon:Inwonertal NL datum, bron: CBS), alhoewel Lelystad qua oppervlakte groter is. Qua inwonertal is Almere de zevende gemeente van Nederland.
Het meest westelijke punt van Zuidelijk Flevoland en daarmee van de Nederlandse provincie Flevoland is de Muiderhoek. De Muiderhoek ligt op het grondgebied van de gemeente Almere.
Stadsdelen
De stad Almere bestaat (of zal bestaan) uit de volgende stadsdelen:
- Almere Stad
- Almere Haven
- Almere Buiten
- Almere Hout
- Almere Poort
- Almere Pampus (in ontwerp)
Demografie
Bevolkingssamenstelling
Vanwege het feit dat Almere een jonge stad is, heeft de stad een relatief jonge bevolking. Van de inwoners is 30 procent jonger dan 20 jaar en 7 procent is 65 jaar of ouder, tegen respectievelijk 24 en 15 procent in heel Nederland. De laatste jaren neemt het aantal jongeren echter af, en het aantal ouderen toe.[3]
Ongeveer 16 procent van de Almeerders is ook echt in Almere geboren. 31 procent van de Almeerders is in de regio Amsterdam geboren en 19 procent van de inwoners is geboren in het buitenland. Van de buitenlanders wordt veruit de grootste groep gevormd door de Surinamers: zij zijn met ruim 20.000 mensen vertegenwoordigd in de stad. Andere grote groepen allochtonen zijn Marokkanen (6.500 inwoners), Antillianen (4.500) en Turken en Duitsers (3.100). In totaal heeft Almere 134 nationaliteiten en 164 etnische groepen.[4]
Ontwikkeling van het inwoneraantal
Het oorspronkelijke plan voor Almere was een stad tussen 125.000 en 250.000 inwoners.[5] Op 29 oktober 2007 ondertekenden wethouder Adri Duivesteijn en minister Jacqueline Cramer een contract dat de basis is van de schaalsprong naar een stad van 350.000 inwoners in 2030. In de periode tussen 2010 en 2030 zullen er 60.000 woningen bijgebouwd gaan worden. Daarmee wordt Almere, na Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht mogelijk de vijfde stad van Nederland qua bevolkingsomvang. Almere is over de streep gehaald omdat het rijk heeft toegezegd de wegen rond Almere en Amsterdam aan te pakken. De A1, A6, A9 en A10-Oost worden uitgebreid.[6] Ook is het de bedoeling om de Flevospoorlijn uit te breiden naar vier sporen.
Almere is na Utrecht en Amsterdam de snelst groeiende stad van Nederland.
stadsdeel Haven | stadsdeel Stad | stadsdeel Buiten | stadsdeel Hout | stadsdeel Poort | overig | Totaal | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1970 | 52 | 52 | |||||
1975 | 47 | 47 | |||||
1980 | 6.569 | 63 | 6.632 | ||||
1985 | 21.410 | 17.240 | 1.559 | 88 | 40.297 | ||
1990 | 22.355 | 37.024 | 11.499 | 209 | 71.087 | ||
1995 | 22.376 | 58.816 | 22.740 | 564 | - | 104.496 | |
2000 | 22.237 | 83.934 | 35.290 | 1.336 | - | 142.797 | |
2005 | 22.590 | 103.560 | 47.358 | 1.366 | 134 | - | 175.008 |
2009 | 22.408 | 107.164 | 54.536 | 372 | 1.347 | - | 185.827 |
Gebieden die nog niet als wijk waren benoemd worden tot 1995 gerekend tot overig. Vanaf 1995 worden zij toebedeeld aan het betreffende stadsdeel, waarbij de bewoners van Almere Pampus (op 1-1-2009; 5 inwoners) bij Almere Stad zijn gevoegd. [7]
Imago
Almere heeft bij de meeste Nederlanders een tamelijk negatief imago. Dat blijkt onder meer uit een enquête van de de Volkskrant, waarbij Almere verkozen werd tot lelijkste plaats van Nederland.[8]. Ook de Almeerders zelf vinden hun stad niet erg mooi. Slechts 37% van de inwoners geeft aan Almere een aantrekkelijke stad te vinden. Verder geeft maar 52% van de Almeerders aan trots te zijn op hun stad [9]. Hoewel de stad door zowel haar inwoners als door buitenstaanders lelijk bevonden wordt heeft Almere ook positieve kanten. Bij het laatste Elsevier onderzoek naar "De beste steden om in te wonen" in 2009 eindigde Almere op de 63e plaats van de 441 gemeenten.[10]. Met name het groen en de hoeveelheid ruimte werden gewaardeerd. Dat is ook een aspect dat door de inwoners van de stad zelf erg wordt gewaardeerd[11].
Economie
Relatie Amsterdam – Almere
Almere is oorspronkelijk gebouwd als overloopstad voor zowel Amsterdam als het Gooi. Nog steeds wonen er veel mensen die geboren zijn in Amsterdam en uit het Gooi. Veel van de inwoners hebben een relatie met deze regio's (werk, recreatie, sociale contacten, etc.). Het gevolg is dat er een grote verkeersstroom (auto, trein) tussen deze beide steden is. Zowel de autoweg als de spoorweg via de Hollandse Brug bij Muiderberg en Stichtse Brug bij Huizen zitten aan de grenzen van hun capaciteit.[12] Daarom wordt al lange tijd gedacht aan nieuwe verbindingen, naast uitbreiding van de bestaande weg/spoorwegcapaciteit.
Er zijn nu vergevorderde plannen voor een verbreding van de A6 [13] en daarmee samenhangend een aanpassing van de A1/A9/A10. Vanwege de Schaalsprong van Almere wordt gestudeerd op verdere uitbreiding van het wegennet.[14]
Ook wordt een sterke vergroting van de capaciteit van het openbaar vervoer nagestreefd.[15] De verdubbeling van het aantal sporen van de Flevolijn is daarbij onvoldoende.[16] Om minder afhankelijk te zijn van alleen de Hollandse Brug en de naastgelegen spoorbrug worden plannen gemaakt voor een brug of tunnel die mogelijk via het IJmeer loopt.
Winkels en markten
Het stadshart van Almere Stad heeft het grootste winkelgebied van Almere en is een van de grootste winkelcentra van Nederland. Ook Almere Haven en Almere Buiten hebben forse winkelgebieden. Sinds 2006 mogen winkels in heel Almere op zondagen geopend zijn. Hoewel niet alle winkels hiervan gebruikmaken, zijn veel supermarkten, bouwmarkten en tuincentra iedere zondag open, alsmede een groeiend aantal kleinere winkels in het nieuwe stadshart. Elke laatste zondag van de maand kent Almere een ‘officiële’ koopzondag, waarop vrijwel alle winkels open zijn.
In de stadsdelen Stad, Haven en Buiten zijn wekelijkse markten.[17]
Almere Stad | Almere Haven | Almere Buiten |
---|---|---|
Woensdag 09:00 - 16:00 uur Zaterdag 09:00 - 16:00 uur |
Vrijdag 09:00 - 14:00 uur | Donderdag 09:00 - 16:00 uur |
Cultuur en recreatie
Bouwwerken en architectuur
Almere staat bekend om haar architectuur. Er zijn diverse architectuurexperimenten zoals De Fantasie, De Realiteit en De Eenvoud in Almere gehouden. In deze wijken hebben de bewoners zelf hun huis ontworpen.
Bekende of opmerkelijke bouwwerken in Almere:
Almere Stad
- Citadel - Christian de Portzamparc
- La Defense - Ben van Berkel
- Landgoed Hagevoort Voormalige graansilo in Tussen De Vaarten.
- Mode Centrum Almere 'Ufo' langs rijksweg A6 op bedrijventerrein Veluwezoom.
- Schouwburg Almere - Kazuyo Sejima en Ryue Nishizawa
- Silverline Woontoren in het stadshart.
- The Wave - René van Zuuk
Almere Haven
- Golvend Land Hoge woontoren met erachter kleine woontorens.
- Kasteel Almere Een onvoltooid kasteel langs rijksweg A6.
- Schaapskooi Vroege Vogelbos Schaapskooi met internationale architectuurprijs.
Almere Buiten
- Panoramique Hoge woontoren in de Eilandenbuurt.
- Rooie Donders Woontorens in de Regenboogbuurt.
- Towerhouses Gele rondvormige huizen in de Regenboogbuurt.
Musea
Film en theater
Almere beschikt over een bioscoop: Utopolis Almere. Er zijn plannen voor twee filmhuizen, één in Corrosia in Almere Haven en één in de bibliotheek in Almere Stad.[18]
Tevens zijn er twee theaters in de stad. Schouwburg Almere, grenzend aan het stadscentrum, is het grootste theater van de stad en telt drie zalen. Theater de Roestbak in gevestigd in het gebouw van Corrosia in Almere Haven. Er is tevens een Amateurkunstengebouw de Glasbak in Almere Stad.
Evenementen
Almere staat bekend om enkele grootschalige evenementen en kreeg in 2001 de titel 'evenementenstad van het jaar'.[19] In Almere zijn er een aantal jaarlijks terugkerende grootschalige evenementen:
Natuur- en recreatiegebieden
Almere heeft diverse natuur- en recreatiegebieden:
Sport
De sportvelden van Almere liggen verspreid over zeven sportparken. Er zijn acht tennisaccommodaties, drie overdekte zwembaden, zeven sporthallen en vijf sportzalen.[20] In Almere vinden bekende, druk bezochte sportevenementen plaats, zoals de Holland Triathlon.
Ook wordt er topsport in Almere beoefend. Zo komt het eerste team van de Almeerse Hockey Club uit in de overgangsklasse. Sinds 2005 speelt FC Omniworld (Nu Almere City FC) in de Jupiler League. Daarnaast doen de Almeerse soft- en honkbal club Almere'90, de Almeerse badmintonvereniging en Squash Almere mee op het hoogste niveau in Nederland.
In Almere staat tevens het topsportcentrum waar regelmatig sportwedstrijden op het hoogste niveau plaatsvinden.
Verkeer en vervoer
Wegverkeer
In de omgeving van Almere liggen de volgende grote rijks- en provinciale wegen:
- Sjabloon:A-wegNL Muiderberg - Almere - Emmeloord - Joure
- Sjabloon:A-wegNL Sint-Annabosch - Gorinchem - Everdingen - Lunetten - Rijnsweerd - Eemnes - Almere
- Sjabloon:N-wegNL Almere - A27 - Zeewolde - Biddinghuizen - Dronten
- Sjabloon:N-wegNL A6 Almere Stad-West - Hogering - N702 - A6 Almere Buiten
De infrastructuur binnen Almere kenmerkt zich door gescheiden infrastructuur voor fiets, auto en bus (volledig vrijliggende fietspaden en busbanennetwerk).
Spoorwegen
In 1987 is Almere aangesloten op het landelijke spoorwegnet via de in 1988 voltooide Flevolijn Weesp – Lelystad. Almere heeft zes stations: Almere Strand, Almere Muziekwijk, Almere Centrum, Almere Parkwijk, Almere Buiten en Almere Oostvaarders. Vanaf station Almere Centrum rijden intercity’s en stoptreinen in de richtingen Amsterdam, Utrecht, Schiphol en Hoofddorp.
Almere Poort zal eind 2012 in de plaats komen van Almere Strand, dat nu alleen tijdens evenementen open is.
Stads- en streekvervoer
Het stads- en streekvervoer in en rondom de stad wordt verzorgd door vervoersbedrijf Connexxion en bestaat uit vervoer met stadsbussen en streekbussen. Het stadsbusnetwerk met als merknaam Maxx heeft acht buslijnen en is een netwerk voor hoogwaardig openbaar vervoer.
Politiek en bestuur
College van burgemeester en wethouders
Voormalig minister Annemarie Jorritsma (VVD) is sinds 18 augustus 2003 de burgemeester van Almere.
College 2006-2010
Op 7 april 2006 werd het nieuwe college van burgemeester en wethouders gepresenteerd, dat bestond uit de partijen PvdA, VVD, CDA en ChristenUnie. Naast Jorritsma maakten de volgende wethouders deel uit van het college:
- Adri Duivesteijn (PvdA)
- Johanna Haanstra (PvdA)
- Henk Smeeman (VVD) t/m 21 april 2008
- Arno Visser (VVD) vanaf 21 april 2008
- Martine Visser (CDA, vertegenwoordigt tevens CU)
College 2010-2014
Sinds 19 mei 2010 is er een nieuwe college, bestaande uit burgemeester Annemarie Jorritsma en een coalitie van PvdA, VVD, D66, en CDA/ChristenUnie. De wethouders zijn:[21]
- Adri Duivesteijn (PvdA) - ontwikkeling
- Ineke Smidt (PvdA) - samenleving
- Arno Visser (VVD) - financiën
- Ben Scholten (VVD) - economie
- René Peeters (D66) - onderwijs en jeugd
- Berdien Steunenberg (CDA-CU) - beheer (bekend als de fluitiste Berdien Stenberg)
Gemeenteraad
De installatie van de eerste gemeenteraad van Almere vond plaats op 2 januari 1984, in aanwezigheid van onder andere de toenmalige minister van Binnenlandse Zaken Koos Rietkerk. De verkiezingen hiervoor vonden plaats op 21 september 1983. Voor 1984 had Almere een adviesraad, die telkens werd gekozen voor een zittingsperiode van twee jaar (1978-1980, 1980-1982 en 1982-1984). Deze adviesraad bestond net als de gemeenteraad uit politieke partijen. Op 11 maart 1977 werd voor het eerst voor een bestuurlijke vertegenwoordiging gestemd; de adviescommissie, bestaande uit vijf personen die op persoonlijke titel waren gekozen.
De raad van Almere telt sinds 1998 39 zetels.
Verkiezingsresultaten:
Partij | 1984 | 1986 | 1990 | 1994 | 1998 | 2002 | 2006 | 2010 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
PVV | - | - | - | - | - | - | - | 9 |
PvdA | 10 | 14 | 9 | 6 | 9 | 7 | 12 | 8 |
VVD | 5 | 5 | 7 | 10 | 12 | 8 | 7 | 7 |
Leefbaar Almere | - | - | - | - | - | 9 | 4 | 3 |
GroenLinks | 2 | 1 | 3 | 4 | 4 | 4 | 3 | 3 |
D66 | 1 | 2 | 7 | 10 | 5 | 2 | 1 | 3 |
SP | - | - | - | - | - | - | 4 | 2 |
CDA | 2 | 3 | 4 | 3 | 3 | 4 | 3 | 2 |
ChristenUnie | - | - | - | - | 1 | 1 | 2 | 1 |
Trots op Nederland | - | - | - | - | - | - | - | 1 |
Verenigde Senioren Partij | - | - | - | - | 1 | 1 | 1 | - |
Almere Partij | - | 1 | 2 | 2 | 3 | 2 | 2 | - |
Stadspartij Almere | - | - | - | - | 1 | 1 | - | - |
CP/CD | 2 | 1 | 1 | 2 | - | - | - | - |
Stap '84 | 1 | - | - | - | - | - | - | - |
Totaal | 23 | 27 | 33 | 37 | 39 | 39 | 39 | 39 |
Coalitieonderhandelingen 2010
Nadat de coalitieonderhandelingen - geleid door de PVV - tot niets hebben geleid (vanwege het breekpunt, dat later geen breekpunt werd genoemd; hoofddoekjesverbod), heeft de PvdA het roer overgenomen en is een informatieronde gestart onder leiding van Hans Andersson. Ondertussen hebben D66, Leefbaar Almere en GroenLinks - die samen goed zijn voor 9 zetels - afgesproken niet zonder elkaar in een college te zullen stappen.
Op 13 april heeft informateur Hans Andersson geadviseerd een college te vormen met PvdA, VVD, D66 en Leefbaar Almere. Voor het geval D66 en Leefbaar Almere vasthouden aan hun afspraak met GroenLinks, adviseert de informateur als tweede optie een coalitie van PvdA, VVD, CDA-ChristenUnie en SP[22].
Op 14 april wordt duidelijk dat D66 en Leefbaar Almere niet zonder GroenLinks in het college willen, het is nu aannemelijk dat er een coalitie komt van PvdA, VVD, CDA-ChristenUnie en SP. De fractievoorzitter van de SP - Frans Mulckhuijse - zegt bereid te zijn om in een coalitie te stappen, mits er voldoende van haar speerpunten in het collegeprogramma komen[23].
Op 21 april krijgt het formatieproces een andere wending als D66 besluit mee te praten over een college. [24] In eerste instantie wordt vastgehouden aan de afspraak met Leefbaar Almere en GroenLinks, maar nadat deze weigeren een wethouderspost te delen en beide 1 wethouder opeisen besluit D66 op 29 april deze afspraak te laten vallen.[25] Nu heeft de combinatie PvdA-VVD-D66 (18 zetels) nog 2 zetels nodig voor een meerderheid dat geleverd kan worden door CDA/CU (3 zetels), SP (2 zetels) of eventueel Leefbaar Almere of GroenLinks (beide 3 zetels) mits zij het restant van het blok van drie opheffen.
Op 1 mei doet Alphons Muurlink van de PvdA een oproep aan Leefbaar Almere en GroenLinks om toch te onderhandelen met PvdA-VVD-D66.[26] Op 2 mei wordt echter duidelijk dat Leefbaar Almere en GroenLinks doorgaan als "blok van twee", hiermee lijkt een gang naar de oppositie voor deze partijen het meest waarschijnlijk.[27]
Op 4 mei wordt duidelijk dat CDA en ChristenUnie -na officieel uitgenodigd te zijn- aanschuiven aan de onderhandelingstafel. [28] Hiermee hebben de partijen die nu aan de onderhandelingstafel zitten (PvdA, VVD, D66, CDA, ChristenUnie) met 21 zetels een meerderheid in de gemeenteraad.
Stedenbanden
Almere heeft een officieel jumelage met de stad Aalborg in Denemarken.
Er zijn tevens vriendschappelijke banden met České Budějovice (Tsjechië), Haapsalu (Estland), Lancaster (Verenigd Koninkrijk), Milton Keynes (Verenigd Koninkrijk), Rendsburg (Duitsland), Växjö (Zweden), Kumasi (Ghana). Milton Keynes is net als Almere een geplande stad.
Onderwijs
Hieronder staat per soort onderwijs welke scholen zich bevinden in Almere. Indien een school meerdere vestigingen heeft, wordt alleen de hoofdvestiging genoemd.
In Almere zijn er acht hoofdvestigingen van scholen voor voortgezet onderwijs, waarvan één voor speciaal voortgezet onderwijs:
|
|
* speciaal onderwijs
Er zijn drie scholen in Almere voor middelbaar beroepsonderwijs:
Voor hoger beroepsonderwijs zijn er momenteel de volgende scholen in Almere:
- Christelijke Agrarische Hogeschool Almere
- Hogeschool van Amsterdam (tot 31 augustus 2010)
- Christelijke Hogeschool Windesheim (vanaf 1 september 2010)
Tenslotte heeft Almere één school voor wetenschappelijk onderwijs:
In 1998 werd de eerste studentenvereniging opgericht: S.V.I.I.E. Engine. Tegenwoordig heet deze vereniging ['endzjin] S.V.E.I.A..
Bekende Almeerders
- Danny Holla (31 december 1987), voetballer
- Hedwiges Maduro (14 februari 1985), voetballer
- Yfke Sturm (19 november 1981), internationaal topmodel
Trivia
- Op 15 november 2008 zette Sinterklaas in Almere voet aan land. Pakjesboot 12 is in de havenkom aangemeerd.
- Almere is in 2007 een Millennium Gemeente geworden.