Naar inhoud springen

Sint-Amands

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Sint-Amands
Deelgemeente in België Vlag van België
Sint-Amands (België)
Sint-Amands
Situering
Gewest Vlag Vlaanderen Vlaanderen
Provincie Vlag Antwerpen (provincie) Antwerpen
Gemeente Vlag Puurs-Sint-Amands Puurs-Sint-Amands
Fusie 2019
Coördinaten 51° 3′ NB, 4° 12′ OL
Overig
Postcode 2890
Netnummer 052
NIS-code 12041(A)
Oude NIS-code 12034A
Website www.sint-amands.be
Detailkaart
Sint-Amands (Antwerpen)
Sint-Amands
Portaal  Portaalicoon   België
Villa Van Stappen, van 1939 tot de fusie in 2019 het gemeentehuis van de voormalige gemeente Sint-Amands. Nu een van de gemeentehuizen van Puurs-Sint-Amands.
Toeristische stoomtrein Dendermonde-Puurs

Sint-Amands is een dorp in de Belgische provincie Antwerpen en een deelgemeente van Puurs-Sint-Amands. Sint-Amands ligt op de rechteroever van de Schelde. Het grondgebied van deze deelgemeente heeft de vorm van een vijfhoek, en wordt langs drie zijden omgeven door de Vlaamse provincie Oost-Vlaanderen. Sint-Amands grenst enkel aan de noordzijde en de oostzijde aan de provincie Antwerpen, respectievelijk aan het grondgebied van de Bornemse deelgemeenten Mariekerke, Bornem en de andere Puurs-Sint-Amandse deelgemeenten Oppuurs en Lippelo. Een inwoner van Sint-Amands wordt een Sint-Amandsenaar genoemd.

Zicht op Sint-Amands en de Sint-Amanduskerk bij valavond

Sint-Amands werd voor het eerst in de historische documenten vermeld in het jaar 822. Van die tijd zijn er echter geen monumenten overgebleven. Wel is er de Sint-Amanduskerk die uit de 17e eeuw stamt. Ook staan er in de Kerkstraat nog enkele huizen waarvan de 17e- en 18e-eeuwse gevels bewaard gebleven zijn.

In Sint-Amands bevindt zich, langs de oever van de Schelde, het praalgraf van de Belgische schrijver Emile Verhaeren (1855-1916).

Op 1 januari 2019 fuseerde de toenmalige fusiegemeente Sint-Amands (bestaande uit Sint-Amands, Lippelo en Oppuurs) met Puurs (bestaande uit Puurs, Breendonk, Liezele en Ruisbroek) ter vorming van Puurs-Sint-Amands.

Sint-Amands heeft een landelijk karakter en maakt deel uit van de regio Klein-Brabant.

Deelgemeenten voor de fusie van 2019

[bewerken | brontekst bewerken]
# Deelgemeente Opp.
(km²)
Inwoners
(2020)
Inwoners
per km²
NIS Code
1 Sint-Amands 6,27 4.008 639 12034A
2 Oppuurs 4,79 2.069 432 12034B
3 Lippelo 4,19 1.157 276 12034C

Aangrenzende gemeenten

[bewerken | brontekst bewerken]
   Aangrenzende gemeenten   
        Mariekerke, Bornem        
           
 Hamme   Oppuurs 
           
 Baasrode       Buggenhout, Opdorp       Lippelo 

Bezienswaardigheden

[bewerken | brontekst bewerken]
Kapel van Onze-Lieve-Vrouw Ten Donkere
Boonhofkapel
16e-eeuwse burgerhuizen in de Kerkstraat, allen beschermde monumenten. Tevens is de straat ook erkend als dorpsgezicht.
Zicht vanop de Schelde, van de dorpen Mariekerke (vooraan) en Sint - Amands (achteraan)
Zie Lijst van onroerend erfgoed in Sint-Amands voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Natuur en landschap

[bewerken | brontekst bewerken]

Sint-Amands ligt aan de Schelde, die hier 225 meter breed is. Het Sint-Amandsschoor is een schorrengebied tussen Sint-Amands en Mariekerke. Dit gebied, ook wel Eiland van Mariekerke genaamd, werd tot de jaren '60 van de 20e eeuw benut voor de griendcultuur.

Sint-Amands was vanouds vooral een agrarisch dorp. Wel bracht de ligging aan de Schelde allerlei handelsactiviteiten met zich mee. De Kaai werd voor lossen en laden van tal van schepen benut. Ook de visserij op de Schelde speelde een rol. Van 1896-1959 was er de leerlooierij: N.V. Tannerie et Corroierie de Saint-Amands-lez-Puers. Van 1885-1965 bestond de kunstmestfabriek: Société Anonyme Pour Favoriser l'Industrie Agricole ofwel de Kouterfabriek. Verder waren er enkele brouwerijen en stokerijen. Er waren enkele schoenfabrieken en een zuivelfabriek. De NV Scheldemolens is een maalderij die is voortgekomen uit een windmolen en waarvan de oorsprong teruggaat tot de 18e eeuw. Daarnaast bestond er enige huisnijverheid, zoals mandenmakerij en vlasbewerking.

In de 20e eeuw bloeiden horeca en toerisme op.

Demografische ontwikkeling voor de fusie

[bewerken | brontekst bewerken]
  • Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1970=volkstellingen; 1976 = inwoneraantal op 31 december

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente

[bewerken | brontekst bewerken]

Alle historische gegevens hebben betrekking op de gemeente Sint-Amands, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

  • Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Inwoners
van jaar tot jaar
Op 1 januari
1992 tot heden
Aantal[1]
1992 7.266
1993 7.310
1994 7.396
1995 7.376
1996 7.418
1997 7.421
1998 7.493
1999 7.534
2000 7.560
2001 7.539
2002 7.578
2003 7.604
2004 7.611
2005 7.723
2006 7.781
2007 7.819
2008 7.889
2009 7.950
2010 8.069
2011 8.144
2012 8.124
2013 8.122
2014 8.241
2015 8.303
2016 8.332
2017 8.418
2018 8.480

De gemeente Sint-Amands maakt, als deelgemeente van Puurs-Sint-Amands, deel uit van het kieskanton Puurs-Sint-Amands, gelegen in het provinciedistrict Mechelen, het kiesarrondissement Mechelen-Turnhout en ten slotte de kieskring Antwerpen.

Sint-Amands Supranationaal Nationaal Gemeenschap Gewest Provincie Arrondissement Provinciedistrict Kanton Gemeente
Administratief Niveau Vlag van Europa Europese Unie Vlag van België België Vlag Vlaanderen Vlaanderen Vlag Antwerpen (provincie) Antwerpen Mechelen Puurs-Sint-Amands
Bestuur Europese Commissie Belgische regering Vlaamse regering Deputatie Gemeentebestuur
Raad Europees Parlement Kamer van
volksvertegenwoordigers
Vlaams Parlement Provincieraad Gemeenteraad
Kiesomschrijving Nederlands Kiescollege Kieskring Antwerpen Mechelen-Turnhout Mechelen Puurs-Sint-Amands Puurs-Sint-Amands
Verkiezing Europese Federale Vlaamse Provincieraads- Gemeenteraads-

Voormalige Burgemeesters

[bewerken | brontekst bewerken]
Tijdspanne Burgemeester
1638 - 1652 Joannes Boeykens
1848 - 1882 Joseph Jacques Peeters
1883 - 1901 Joannes Martinus "Jan" Collier
1902 - 1923 Karel Van Assche
1923 - 1927 Jan De Clercq
1927 - 1935 Honoré Van den Bergh
1935 - 1944 Paul Van Assche
1944 - 1952 Constant Vinck
1953 - 1964 Edmond De Smedt
1965 - 1988 Georges Ceurvelt (CVP)
1989 - 2006 Karel De Smedt (CVP / CD&V)
2007 - 2012 Freddy Sarens (CD&V)
2013 - 2018 Peter Van Hoeymissen (CD&V)

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen van 1976 tot en met 2012[2]

[bewerken | brontekst bewerken]
Partij of kartel 10-10-1976[3] 10-10-1982 9-10-1988 9-10-1994 8-10-2000 8-10-2006[4] 14-10-2012[5]
Stemmen / Zetels % 19 % 19 % 19 % 19 % 19 % 19 % 19
CVP1 / CD&V2 65,681 14 59,91 14 53,961 12 63,121 13 45,341 10 50,372 11 38,842 8
PVV1 / VLD2 / Open Sint-Amands3 21,141 3 10,651 1 7,571 0 - 15,152 3 12,892 2 9,013 1
L.O.S. - - - - 24,16 5 27,02 5 32,84 7
Gemeentebelangen1 / N-VA2 - - - - - 9,721 1 19,312 3
SP 13,18 2 13,39 2 21,56 4 13,87 2 8,68 1 - -
Agalev - 4,22 0 - - 6,67 0 - -
VU - 11,85 2 16,91 3 23,01 4 - - -
Totaal stemmen 4761 5092 5176 5216 5354 5714 5815
Opkomst % 93,06 92,25 91,68 94,49 91,59
Blanco en ongeldig % 3,42 3,18 3,48 4,6 3,44 4,59 2,85

De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt.
Zie voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 en later op de fusiegemeente Puurs-Sint-Amands.

Net als de meeste gemeenten aan de Schelde kent Sint-Amands een industrieel verleden. Op de terreinen van de Kouter bevonden zich, in de eerste helft van de twintigste eeuw twee fabrieken: een leerlooierij en een meststoffenfabriek. Daarnaast bevond zich in de Verhaerenstraat tot eind 20ste eeuw de industriële bloemmaalderij van Scheldemolens.

Nabijgelegen kernen

[bewerken | brontekst bewerken]

Mariekerke, Oppuurs, Lippelo, Opdorp, Briel, Kastel (veer)

[bewerken | brontekst bewerken]
Zie de categorie Sint-Amands van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.