Sint-Katelijne-Waver
Gemeente in België ![]() | |||||
| |||||
Geografie
| |||||
Gewest | ![]() | ||||
Provincie | ![]() | ||||
Arrondissement | Mechelen | ||||
Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere |
36,15 km² (2019) 66,33% 17,8% 15,87% | ||||
Coördinaten | 51° 4' NB, 4° 32' OL | ||||
Bevolking (bron: AD Statistiek)
| |||||
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid |
21.197 (01/01/2021) 49,2% 50,8% 586,28 inw./km² | ||||
Leeftijdsopbouw 0-17 jaar 18-64 jaar 65 jaar en ouder |
(01/01/2021) 19,81% 58,71% 21,48% | ||||
Buitenlanders | 5,44% (01/01/2021) | ||||
Politiek en bestuur
| |||||
Burgemeester | Kristof Sels (N-VA) | ||||
Bestuur | N-VA, CD&V | ||||
Zetels N-VA CD&V Samen Anders Groen Vlaams Belang |
27 10 6 8 1 2 | ||||
Economie | |||||
Gemiddeld inkomen | 21.727 euro/inw. (2018) | ||||
Werkloosheidsgraad | 4,29% (jan. 2019) | ||||
Overige informatie
| |||||
Postcode 2860 2861 |
Deelgemeente Sint-Katelijne-Waver Onze-Lieve-Vrouw-Waver | ||||
Zonenummer | 015 - 03 | ||||
NIS-code | 12035 | ||||
Politiezone | BODUKAP | ||||
Hulpverleningszone | Rivierenland | ||||
Website | www.sint-katelijne-waver.be | ||||
Detailkaart | |||||
![]() | |||||
ligging binnen het arrondissement Mechelen in de provincie Antwerpen | |||||
|

Sint-Katelijne-Waver is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Antwerpen en behoort tot het kieskanton Duffel en het gerechtelijk kanton Mechelen. De gemeente bestaat uit vier deelgemeenten: Elzestraat, Katelijne, Onze-Lieve-Vrouw-Waver en Pasbrug-Nieuwendijk en daarbuiten zijn er nog Bonheiden, Duffel en Putte. Het gebied grenst aan de zuidzijde aan Mechelen.
Begin 2020 werd de 21.000ste inwoner gevierd.[1][2]
Toponymie[bewerken | brontekst bewerken]
Sint-Katelijne is vermoedelijk Catharina van Alexandrië, een populaire heilige in de middeleeuwen. Waver verwijst naar het Mechelse Waverwoud dat hier gedurende de middeleeuwen gelegen was. De eerste vermelding van dit woud gebeurde in het jaar 1008. In het dialect zegt men kortweg Katlijne of Sint-Katlijne.
Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]
Prehistorie[bewerken | brontekst bewerken]
In november 2014 werd er per toeval een silexsteen teruggevonden in de educatieve tuin van basisschool Dijkstein. Na onderzoek bleek de silex ongeveer 35.000 à 45.000 jaar oud te zijn. Deze steen was vervaardigd door Neanderthalers, vondsten van Neanderthalers zijn zeer zeldzaam in Vlaanderen, het was trouwens ook de eerst Neanderthaler vondst ooit in de hele wijde streek van Sint-Katelijne-Waver.[3]
Middeleeuwen[bewerken | brontekst bewerken]
Zowel het dorpscentrum van Sint-Katelijne-Waver als dat van Onze-Lieve-Vrouw-Waver ontstonden op de gronden van het machtige Waverwoud omstreeks de 13de eeuw toen de ontginning van het woud haar hoogtepunt bereikte.
16e - 19e eeuw[bewerken | brontekst bewerken]
In 1570 telde de gemeente 400 inwoners. In 1686 waren er in het dorp drie brouwerijen, 26 herbergen en zes winkels.[4] Tussen 1762 en 1769 waren er ongeveer 1430 inwoners. In 1786 steeg het aantal verder tot 1532 mensen en in 1831, geen 50 jaar later, was het aantal mensen bijna verdubbeld tot 2954. Nog zo'n 15 jaar later, in 1846, waren er 3213 inwoners, weer een sterke stijging.[4]
In 1846 was er de volgende industrie: 2 windmolens, 2 (plantaardige) oliebedrijven, 3 brouwerijen, een distilleerderij, een kaarsbedrijf en een aantal wevers.[4] Er waren toen 585 huizen, waarvan 9 onbewoond.
20e - 21e eeuw[bewerken | brontekst bewerken]
In 1939-40 bouwde men in de gemeente negen bunkers als onderdeel van de KW-stelling. In 1977 fusioneerden beide gemeenten die de verwijzing naar het Waverwoud in hun naam behielden. Na bijna acht eeuwen werden beide gemeenten opnieuw herenigd. De derde gemeente in het Waverwoud was Sint-Nicolaas-Waver. Deze gemeente leefde voort onder de naam Putte.
Geografie[bewerken | brontekst bewerken]
Hydrografie[bewerken | brontekst bewerken]
De hydrografie van Sint-Katelijne-Waver wordt gekenmerkt door de Beneden-Nete, die de grens van de gemeente vormt in het uiterste noorden, en daarnaast nog 5 (noemenswaardige) waterlopen. Dit zijn de Kammaarbeek, de Goorbosbeek, de Perwijsveldloop, de Melenhoekbeek (die gedeeltelijk de grens vormt met Putte) en de Vrouwvliet (op de grens met Mechelen).
Kernen[bewerken | brontekst bewerken]
Naast de twee deelgemeenten bestaat Sint-Katelijne-Waver nog uit twee kernen: Elzestraat (in het verleden noemde men deze plaats Sint-Augustinus-Waver[5]) en Pasbrug-Nieuwendijk. Op de grens van de vroegere deelgemeenten bevindt zich bovendien het gehucht Hagelstein (of Katerveire).
Aangrenzende gemeenten[bewerken | brontekst bewerken]
Aangrenzende gemeenten | ||||
---|---|---|---|---|
Duffel | Lier | |||
![]() |
||||
Putte | ||||
Mechelen | Bonheiden |
Partnersteden[bewerken | brontekst bewerken]
Iernut (Roemenië) (2001)
Demografie[bewerken | brontekst bewerken]
Aantal huizen[6][bewerken | brontekst bewerken]
Jaar | 1480 | 1496 | 1526 | 1826 | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Huizen | 180 | 191 | 245 | 468 | |||||
Evolutie van het inwoneraantal[bewerken | brontekst bewerken]
19e eeuw[bewerken | brontekst bewerken]
Jaar | 1806 | 1816 | 1830 | 1846 | 1856 | 1866 | 1876 | 1880 | 1890 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Inwoneraantal | 2388 | 2612 | 2911 | 3213 | 3214 | 3257 | 3765 | 3937 | 4493 |
Opmerking:resultaten volkstellingen op 31/12 |
20e eeuw tot aan herinrichting gemeenten[bewerken | brontekst bewerken]
Jaar | 1900 | 1910 | 1920 | 1930 | 1947 | 1961 | 1970 | 1976 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Inwoneraantal | 4923 | 6529 | 6738 | 8543 | 10.326 | 11.719 | 13.377 | 14.086 | |
Opmerking:resultaten volkstellingen op 31/12 tot en met 1970 + 31/12/1976 |
Na de gemeentelijke herinrichting[bewerken | brontekst bewerken]
Jaar | 1977 | 1980 | 1985 | 1990 | 1995 | 2000 | 2005 |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Inwoneraantal | 17.021 | 17.332 | 17.468 | 17.994 | 18.611 | 19.038 | 19.432 |
Opmerking:Inwoneraantal op 01/01 - Bron:NIS |
Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente[bewerken | brontekst bewerken]
Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.[7]

Politiek[bewerken | brontekst bewerken]
Structuur[bewerken | brontekst bewerken]
De gemeente Sint-Katelijne-Waver maakt deel uit van het kieskanton Duffel, gelegen in het provinciedistrict Lier, het kiesarrondissement Mechelen-Turnhout en ten slotte de kieskring Antwerpen.
Sint-Katelijne-Waver | Supranationaal | Nationaal | Gemeenschap | Gewest | Provincie | Arrondissement | Provinciedistrict | Kanton | Gemeente | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Administratief | Niveau | ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Mechelen | Sint-Katelijne-Waver | ||||
Bestuur | Europese Commissie | Belgische regering | Vlaamse regering | Deputatie | Gemeentebestuur | ||||||
Raad | Europees Parlement | Kamer van volksvertegenwoordigers |
Vlaams Parlement | Provincieraad | Gemeenteraad | ||||||
Kiesomschrijving | Nederlands Kiescollege | Kieskring Antwerpen | Mechelen-Turnhout | Lier | Duffel | Sint-Katelijne-Waver | |||||
Verkiezing | Europese | Federale | Vlaamse | Provincieraads- | Gemeenteraads- |
Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]
(Voormalige) Burgemeesters[bewerken | brontekst bewerken]
Tijdspanne | Burgemeester | |
---|---|---|
1803 | Pierre Mathieu Bleeckx | |
1844 - 1854 | Cornelius Van Trichtveldt | |
1855 - 1857 | Gomm. Van Slagmolen | |
1858 - 1861 | Joannes M. Somers | |
1862 - 1876 | Petrus Franciscus Van Den Bergh | |
1877 - 1882 | Corn. Hellemans | |
1883 - 1884 | J. B. Goovaerts | |
1885 - 1910 | Pieter Franciscus Budts | |
1911 - 1921 | Jan Baptist Sels | |
1921 - 1938 | Louis Claes | |
1939 - 1952 | Jozef Laenen | |
1953 - 1962 | Victor Van den Eynde | |
1962 - 1971 | Desideer Vermeulen[8] (CVP) | |
1971 - 1976 | Jan-August Van Calster (CVP) | |
1977 - 1982 | Michel Van Dessel (CVP) | |
1983 - 1988 | Jan-August Van Calster | |
1989 - 2002 | Kris Lens[9] (CVP / CD&V) | |
2003 - 2012 | Eddy Vercammen[10] (CD&V) | |
2013 - heden | Kristof Sels (N-VA) |
Legislatuur 2006 - 2012[bewerken | brontekst bewerken]
Sint-Katelijne-Waver werd tot in 2012 decennialang bestuurd door de CD&V (voordien CVP). Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 2006 ging deze partij in kartel met de N-VA naar de kiezer en slaagde erin haar aantal zetels te behouden. Het kartel ging aanvankelijk in bad met VLD.[11] Na de overstap van 2 raadsleden van VLD naar LDD (Martine De Graef en Martine Verbist) besloot CD&V-N-VA het coalitieakkoord met VLD te verbreken. Ze werden de verdere legislatuur aan een meerderheid geholpen door de raadsleden van LDD[12] (die in 2008 nog versterkt werden door de overkomst van ex-Vlaams Belangers Marina Cooreman[13] en Luc Vercammen[14]). De oppositie bestond uit Open Vld, sp.a en Vlaams Belang.
Legislatuur 2013 - 2018[bewerken | brontekst bewerken]
Na de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2012 is er een aardverschuiving ontstaan. N-VA werd de grootste partij met 10 zetels gevolgd door CD&V (9 zetels), Samen Anders (kartel Open Vld, sp.a en OK[15]) (5 zetels), Vlaams Belang (2 zetels) en Groen (1 zetel). N-VA heeft reeds op dezelfde avond aangekondigd dat zij een coalitie zullen vormen met Samen Anders. Dat betekende dat er voor de eerste keer in de geschiedenis Sint-Katelijne-Waver geen christendemocratische burgemeester meer had. Burgemeester is Kristof Sels (N-VA). Hij leidt een coalitie bestaande uit N-VA en Samen Anders. Samen vormen ze de meerderheid met 15 op 27 zetels.
Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976[bewerken | brontekst bewerken]
Partij of kartel | 10-10-1976[16] | 10-10-1982[16] | 9-10-1988[16] | 9-10-1994[16] | 8-10-2000[16] | 8-10-2006[17] | 14-10-2012[18] | 14-10-2018 | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Stemmen / Zetels | % | 25 | % | 25 | % | 25 | % | 25 | % | 25 | % | 25 | % | 27 | % | 27 | |
CVP1 / CD&V+N-VAA / CD&V2 | 62,161 | 17 | 47,061 | 14 | 51,081 | 15 | 52,841 | 16 | 41,751 | 12 | 41,62A | 12 | 31,452 | 9 | 19,22 | 6 | |
VU1 / CD&V+N-VAA / N-VA2 | 23,941 | 6 | 28,511 | 8 | 20,161 | 5 | 8,141 | 1 | - | 32,232 | 10 | 32,42 | 10 | ||||
PVV1 / VLD2 / Samen Anders (Vld-sp.a-ok)C | 2,071 | 0 | 5,451 | 0 | 7,421 | 1 | 17,642 | 4 | 27,472 | 7 | 22,132 | 5 | 18,69C | 5 | 25,3C | 8 | |
SP1 / sp.a-spirit-Groen!B / Samen AndersC | 11,821 | 2 | 13,071 | 3 | 14,081 | 3 | 11,741 | 2 | 9,291 | 2 | 17,08B | 4 | |||||
Agalev1 / sp.a-spirit-Groen!B / Groen2 | - | 5,031 | 0 | 7,251 | 1 | 9,651 | 2 | 6,891 | 1 | 6,582 | 1 | 7,42 | 1 | ||||
Vlaams Blok1 / Vlaams Belang2 | - | 0,881 | 0 | - | - | 13,371 | 3 | 19,172 | 4 | 9,202 | 2 | 10,22 | 2 | ||||
Anderen(*) | - | - | - | - | 1,23 | 0 | - | 1,85 | 0 | 5,5 | 0 | ||||||
Totaal stemmen | 11832 | 12465 | 13048 | 13263 | 13539 | 14268 | 14488 | 15032 | |||||||||
Opkomst % | 94,63 | 92,74 | 91,84 | 93,59 | 92,16 | 94,5 | |||||||||||
Blanco en ongeldig % | 2,97 | 4,46 | 3,83 | 5,2 | 3,75 | 4,44 | 2,93 | 3,1 |
De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
(*) 2000: W.O.W. / 2012: Katelijne Anders / 2018: KA-WA
Bezienswaardigheden[bewerken | brontekst bewerken]
Burgerlijke bouwwerken[bewerken | brontekst bewerken]
Hoeves[bewerken | brontekst bewerken]
|
Kastelen[bewerken | brontekst bewerken] |
Overige[bewerken | brontekst bewerken]
|
Religieuze bouwwerken[bewerken | brontekst bewerken]
Kerken[bewerken | brontekst bewerken]
|
Scholen[bewerken | brontekst bewerken]
|
Kapellen[bewerken | brontekst bewerken]
|
Andere[bewerken | brontekst bewerken]
Militaire Bouwwerken[bewerken | brontekst bewerken]
|
Musea[bewerken | brontekst bewerken]
|
Natuur[bewerken | brontekst bewerken]
In de Gasthuisbossen (Sint-Katelijne-Waver) aan de Berlaarbaan komen reeën, damherten en talrijke vogelsoorten, waaronder de buizerd voor.
Parken[bewerken | brontekst bewerken]
- Park van de voormalige abdij van Roosendael
- Sint-Michielspark
- Park Borgerstein
- Park Ursulinen
Cultuur[bewerken | brontekst bewerken]
Evenementen[bewerken | brontekst bewerken]
Lente[bewerken | brontekst bewerken]
Zomer[bewerken | brontekst bewerken]
|
Herfst[bewerken | brontekst bewerken]
Winter[bewerken | brontekst bewerken]
|
Religie en levensbeschouwing[bewerken | brontekst bewerken]
Sint-Katelijne-Waver is de hoofdplaats van de federatie Duffel-Sint-Katelijne-Waver die deel uitmaakt van het dekenaat Mechelen. Deze maakt op haar beurt weer deel uit van het vicariaat Vlaams-Brabant en Mechelen in het Aartsbisdom Mechelen-Brussel. De gemeente wordt onderverdeeld in zes parochies, met name Sint-Catharina (Centrum), De Goede Herder (Nieuwendijk), Sint-Libertus (Pasbrug), Sint-Augustinus (Elzestraat), Onze-Lieve-Vrouw (Zuurbossen) en Onze-Lieve-Vrouw-van-Smarten (Onze-Lieve-Vrouw-Waver).
Mobiliteit[bewerken | brontekst bewerken]
Openbaar Vervoer[bewerken | brontekst bewerken]
In Sint-Katelijne-Waver bevindt zich op spoorlijn 25 en 27 het station Sint-Katelijne-Waver. Daarnaast verbinden verschillende buslijnen van de vervoersmaatschappij De Lijn de gemeente met Mechelen, Lier en andere gemeenten in de omgeving.
Wegennet[bewerken | brontekst bewerken]
De belangrijkste wegen in de gemeente zijn de N105 die de dorpskern van Sint-Katelijne-Waver verbindt met het station, de R6 (Mechelen), de Duffelsesteenweg (Duffel), de Mechelbaan (Mechelen en Koningshooikt), de Liersesteenweg (Duffel), de Bergstraat (Bonheiden) en ten slotte de Molenstraat (Putte).
Economie[bewerken | brontekst bewerken]
Van oudsher werd hier intensief aan land- en gespecialiseerde tuinbouw gedaan. De tuinbouwveiling BelOrta, met hoofdzetel in Sint-Katelijne-Waver, is de grootste coöperatieve groente- en fruitveiling van België en ook Europees marktleider. BelOrta werd gevormd in 2013, door de fusie tussen de Vennootschap Mechelse Veilingen (VMV) en de Coöbra witloofveiling uit Zellik-Asse. In 2014 trad ook de aardbeien en kleinfruit Veiling Borgloon toe.
Sint-Katelijne-Waver is naast een tuinbouwgemeente ook een heuse onderwijsgemeente, met meer dan zesduizend leerlingen en studenten uit het lager (zeven scholen), secundair (twee scholen) en het hoger onderwijs
Onderwijs[bewerken | brontekst bewerken]
Kleuter- en Lager Onderwijs[bewerken | brontekst bewerken]
- Gemeentelijke basisschool Dijkstein
- Gemeentelijke basisschool GLOC
- Gemeentelijke basisschool Octopus
- Basisschool Hagelstein
- Sint-Katarinaschool
- Basisschool WAVO
- Heilig Hart basisschool
Secundair Onderwijs[bewerken | brontekst bewerken]
Hoger Onderwijs[bewerken | brontekst bewerken]
Instituut De Nayer, met onderwijs van de Katholieke Universiteit Leuven en Hogeschool Thomas More.
Sport[bewerken | brontekst bewerken]
Voetbal[bewerken | brontekst bewerken]
De gemeente telt vier voetbalploegen die uitkomen in de KBVB, zijnde KSK Wavria in Onze-Lieve-Vrouw-Waver, KFC Katelijne-Waver in het centrum, KGR Katelijne aan de grens met Mechelen en Red Boys Elzestraat aan de grens met Duffel. Ook is er een zaalvoetbalploeg die uitkomt in de KBVB zaalvoetbalcompetitie: ZVK Katelijne.
Basketbal[bewerken | brontekst bewerken]
De dames van basketbalclub BC Sint-Katelijne-Waver kwamen in het seizoen 2006-2007 uit in 1ste nationale en eindigden hier verdienstelijk als derde. Sindsdien eindigden ze elk jaar in de top 3, en in het seizoen 2009-2010 werden ze uiteindelijk Belgisch kampioen.
Overige sporten[bewerken | brontekst bewerken]
- WAK-Waver, een badmintonclub die uitkomt in de eerste afdeling van de PBA competitie.
- Golfclub De Wijnvelden, de club van onder andere vijfvoudig Belgisch kampioen golf Raph Vanbegin.
- WAVOC, een volleybalclub die haar matchen speelt in Sporthal Bruultjeshoek.
- Duikcentrum Ludwig Neefs, het grootste PADI-duikcentrum van België.
- Bansoo Gym, de kickboksen-club van onder andere Belgisch kampioen 2007 "light contact -84 kg" Jelle Hermans.
Bekende inwoners[bewerken | brontekst bewerken]
- Jan Kadodder (16??-16??), boerenzoon en verzetsleider
- Peter op de Beeck (1733-1824), kwakzalver
- Frans Verschoren (1874-1951), auteur
- Barth Verschaeren (1888-1946), schilder
- René Gaspar (1893-1958), taalkundige
- Suske Henderickx (1907-1971), zanger-humorist
- Jef Andries (1919-2006), voetballer
- Michel Van Dessel (1927-2018), politicus
- Eugène en François-Jérome Bollekens, vliegtuigbouwers
- Jan Van Der Auwera (1924-2004), voetballer
- Jenny Tanghe (1926-2009), actrice
- Alois De Hertog (1927-1993), wielrenner
- Jan-August Van Calster (1935-2013), politicus
- Joos Somers (1936-2012), politicus
- Jos Molemans (1938-1994), historicus
- Manu Verreth (1940-2009), acteur
- Paul Van Rompuy (1940), econoom
- Jean Dockx (1941-2002), voetballer
- Herman Portocarero (1952), auteur
- Guy Culot, paralympisch wielrenner
- Martine De Graef (1963), politica
- Emma Balemans (1999), zangeres
Foto's[bewerken | brontekst bewerken]
Externe link[bewerken | brontekst bewerken]
![]() |
Zie de categorie Sint-Katelijne-Waver van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
![]() | Gemeenten in de provincie Antwerpen | ![]() |
---|---|---|
Aartselaar · Antwerpen · Arendonk · Baarle-Hertog · Balen · Beerse · Berlaar · Boechout · Bonheiden · Boom · Bornem · Borsbeek · Brasschaat · Brecht · Dessel · Duffel · Edegem · Essen · Geel · Grobbendonk · Heist-op-den-Berg · Hemiksem · Herentals · Herenthout · Herselt · Hoogstraten · Hove · Hulshout · Kalmthout · Kapellen · Kasterlee · Kontich · Laakdal · Lier · Lille · Lint · Malle · Mechelen · Meerhout · Merksplas · Mol · Mortsel · Niel · Nijlen · Olen · Oud-Turnhout · Putte · Puurs-Sint-Amands · Ranst · Ravels · Retie · Rijkevorsel · Rumst · Schelle · Schilde · Schoten · Sint-Katelijne-Waver · Stabroek · Turnhout · Vorselaar · Vosselaar · Westerlo · Wijnegem · Willebroek · Wommelgem · Wuustwezel · Zandhoven · Zoersel · Zwijndrecht |
Overzicht van artikelen relevant voor Mechelse groentestreek |
---|
Personen Alfons Van den Eynde · Pelagie Waeyenbergh · Felix Brouwers Werktuigen Ezel · Kat · Mechelse spade Methoden Gewente Organisaties en bedrijven 't Grom · Marie Thumas Plaatsen Sint-Katelijne-Waver · Mechelen · Onze-Lieve-Vrouw-Waver · Duffel · Walem Monumenten Midzeelhoeve |