Kabinet-Van Lynden van Sandenburg: verschil tussen versies

Kabinet-Van Lynden van Sandenburg
Premier	Theo van Lynden van Sandenburg
Beëdiging	20 augustus 1879
Demissionair	1 maart 1883
Ontslagdatum	23 april 1883
Voorganger	Kappeyne van de Coppello
Opvolger	Heemskerk Azn.
Overzicht kabinetten
Portaal	Politiek

Interactief door geschiedenis bladeren

← Oudere bewerking Nieuwere bewerking →

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

VisueelWikitekst

In de regel

Versie van 15 mei 2024 22:38

Het kabinet-Van Lynden van Sandenburg was een conservatief-liberaal Nederlands kabinet dat regeerde van 20 augustus 1879 tot en met 23 april 1883.

Dit gemengd conservatief-liberale kabinet, ook wel fusie-kabinet genoemd, had een wankele basis in de Tweede Kamer. Daarom zag het voorlopig af van voorstellen op het gebied van het onderwijs en het kiesrecht.

Politieke daden

Het belangrijkste succes van het kabinet was een nieuw Wetboek van Strafrecht, waaraan de Leidse hoogleraar Modderman al voor hij in dit kabinet minister werd, een belangrijke bijdrage had geleverd. Door opname van een uitzonderingsregel werd abortus op medische indicatie mogelijk.^[1]

De zwakte van het kabinet bleek uit diverse tussentijdse crises. In mei 1882 trad het gehele kabinet af, nadat de Tweede Kamer voor de tweede maal een handelstraktaat met Frankrijk had verworpen. Er werd echter geen ontslag ingediend en de Koning nam niet het besluit de Tweede Kamer te ontbinden en nieuwe verkiezingen uit te schrijven. Na mislukte pogingen om een ander kabinet te vormen bleven alle ministers echter aan. Een voorstel van de liberale minister Vissering om een belasting op rente in te voeren, sneuvelde in 1881 in de Tweede Kamer. Hij trad daarop af.

Het kabinet trad af, nadat de Tweede Kamer op 26 februari 1883 had geweigerd een voorstel tot kiesrechtherziening in behandeling te nemen.

Ambtsbekleders

Ambtsbekleders		Ministers / Ministerie		Termijn	Partij
	mr. C.Th. (Theo) graaf van Lynden van Sandenburg (1826–1885)	Voorzitter		20 augustus 1879 – 23 april 1883	O (Conservatief)
		Minister	Buitenlandse Zaken	20 augustus 1879 – 15 september 1881 (afgetreden na benoeming tot minister van Financiën)
	jhr.mr. W.F. (Willem) Rochussen (1832–1912)		Buitenlandse Zaken	15 september 1881 – 23 april 1883
	jhr.mr. W. (Willem) Six (1829–1908)		Binnenlandse Zaken	20 augustus 1879 – 10 februari 1882 (afgetreden)	O (Conservatief- Liberaal)
	mr. C. (Cornelis) Pijnacker Hordijk (1847–1908)		Binnenlandse Zaken	10 februari 1882 – 23 april 1883
	mr.dr. S. (Simon) Vissering (1818–1888)		Financiën	20 augustus 1879 – 13 juni 1881 (afgetreden)
	mr. C.Th. (Theo) graaf van Lynden van Sandenburg (1826–1885)		Financiën	13 juni 1881 – 23 april 1883	O (Conservatief)
	mr.dr. A.E.J. (Anthony) Modderman (1838–1885)		Justitie	20 augustus 1879 – 23 april 1883	O (Oud- Liberaal)
	jhr. G.J.G. Klerck (1825–1884)		Waterstaat, Handel en Nijverheid	20 augustus 1879 – 23 april 1883	O (Conservatief- Liberaal)
	generaal-majoor A.E. Reuther (1819–1889)		Oorlog	20 augustus 1879 – 23 april 1883	RK (Conservatief)
	W.F. van Erp Taalman Kip (1824–1905)		Marine	20 augustus 1879 – 23 april 1883	O
	mr. W. (Willem) baron van Goltstein van Oldenaller (1831–1901)		Koloniën	20 augustus 1879 – 1 september 1882 (afgetreden)	O (Conservatief)
	jhr.mr. W.M. de Brauw (1838–1898)			1 september 1882 – 23 februari 1883 (afgetreden)	O (Conservatief- Liberaal)
	W.F. van Erp Taalman Kip (1824–1905)			23 februari 1883 – 23 april 1883 (waarnemend)	O
Bron: Kabinet-Van Lynden van Sandenburg Parlement & Politiek

Mutaties

Minister Six trad af vanwege zijn gezondheid. Hij werd opgevolgd door de hoogleraar Pijnacker Hordijk.

In augustus 1882 leidde een zeer negatief verslag van een Kamercommissie over de wijze waarop in Nederlands-Indië de omzetting van gemeenschappelijke gronden in privégronden was tegengewerkt, tot het aftreden van de minister van Koloniën, Van Goltstein.

Zijn opvolger, De Brauw, nam in februari 1883 eveneens ontslag, omdat de Tweede Kamer vond dat de belangen van de schatkist waren geschaad bij een overeenkomst tussen de Staat en Billiton over tinwinning in Nederlands-Indië.

Bronnen, referenties

Kabinet-Van Lynden van Sandenburg (1879-1883), artikel op de website parlement.com

Bronnen, noten en/of referenties

↑ J. de Bruijn (1980). Geschiedenis van de abortus in Nederland. Een analyse van opvattingen en discussies 1600-1979 (dissertatie). Van Gennep, Amsterdam. ISBN 90 6012 410.

[1] J. de Bruijn (1980). Geschiedenis van de abortus in Nederland. Een analyse van opvattingen en discussies 1600-1979 (dissertatie). Van Gennep, Amsterdam. ISBN 90 6012 410.

[1]

@@ Regel 34: / Regel 34: @@
 | rowspan=2|[[File:C.Th. Lynden van Sandenburg.jpg|120px|C.Th. (Theo) graaf van Lynden van Sandenburg]]
 | rowspan=2|[[Theo van Lynden van Sandenburg|mr. <br /> C.Th. (Theo) '''graaf''' van <br /> Lynden van Sandenburg]] <br /> <small>(1826–1885)</small>
-| [[Lijst van premiers van Nederland|Voorzitter]]
+| colspan="2" | [[Lijst van premiers van Nederland|Voorzitter]]
-|
 | 20 augustus 1879 – <br /> 23 april 1883
-| rowspan=2|[[Onafhankelijken|O]] <br /> <small>''([[Conservatieven (19e-eeuwse stroming)|Conservatief]])''</small>
+| rowspan="3" |[[Onafhankelijken|O]] <br /> <small>''([[Conservatieven (19e-eeuwse stroming)|Conservatief]])''</small>
 |-
-| rowspan=2|[[Lijst van Nederlandse ministers van Buitenlandse Zaken|Minister]]
+| rowspan="13" |[[Lijst van Nederlandse ministers van Buitenlandse Zaken|Minister]]
 | rowspan=2|[[Ministerie van Buitenlandse Zaken (Nederland)|Buitenlandse Zaken]]
 | 20 augustus 1879 – <br /> 15 september 1881 <br /> <small>''(afgetreden na benoeming <br /> tot minister van <br /> Financiën)''</small>
@@ Regel 47: / Regel 46: @@
 | [[Willem Frederik Rochussen|jhr.mr. <br /> W.F. (Willem) Rochussen]] <br /> <small>(1832–1912)</small>
 | 15 september 1881 – <br /> 23 april 1883
-| [[Onafhankelijken|O]] <br /> <small>''([[Conservatieven (19e-eeuwse stroming)|Conservatief]])''</small>
 |-
 | style="background-color: #C0C0C0"|
 | [[File:W. Six.jpg|120px|W (Willem) Six]]
 | [[Willem Six (1829-1908)|jhr.mr. <br /> W. (Willem) Six]] <br /> <small>(1829–1908)</small>
-| rowspan=2|[[Lijst van Nederlandse ministers van Binnenlandse Zaken|Minister]]
 | rowspan=2|[[Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties|Binnenlandse Zaken]]
 | 20 augustus 1879 – <br /> 10 februari 1882 <br /> <small>''(afgetreden)''</small>
-| [[Onafhankelijken|O]] <br /> <small>''([[Conservatief-liberalisme|Conservatief-<br />Liberaal]])''</small>
+| rowspan="3" | [[Onafhankelijken|O]] <br /> <small>''([[Conservatief-liberalisme|Conservatief-<br />Liberaal]])''</small>
 |-
 | style="background-color: #C0C0C0"|
@@ Regel 61: / Regel 58: @@
 | [[Cornelis Pijnacker Hordijk|mr. <br /> C. (Cornelis) Pijnacker <br /> Hordijk]] <br /> <small>(1847–1908)</small>
 | 10 februari 1882 – <br /> 23 april 1883
-| [[Onafhankelijken|O]] <br /> <small>''([[Conservatief-liberalisme|Conservatief-<br />Liberaal]])''</small>
 |-
 | style="background-color: #C0C0C0"|
 | [[File:Mr.Dr. S. Vissering.jpg|120px|S. (Simon) Vissering]]
 | [[Simon Vissering|mr.dr. <br /> S. (Simon) Vissering]] <br /> <small>(1818–1888)</small>
-| rowspan=2|[[Lijst van Nederlandse ministers van Financiën|Minister]]
 | rowspan=2|[[Ministerie van Financiën (Nederland)|Financiën]]
 | 20 augustus 1879 – <br /> 13 juni 1881 <br /> <small>''(afgetreden)''</small>
-| [[Onafhankelijken|O]] <br /> <small>''([[Conservatief-liberalisme|Conservatief-<br />Liberaal]])''</small>
 |-
 | style="background-color: #C0C0C0"|
@@ Regel 80: / Regel 74: @@
 | [[File:Anthony Ewoud Jan Modderman.png|120px|A.E.J. (Anthony) Modderman]]
 | [[Anthony Modderman|mr.dr. <br /> A.E.J. (Anthony) Modderman]] <br /> <small>(1838–1885)</small>
-| [[Lijst van Nederlandse ministers van Justitie|Minister]]
 | [[Ministerie van Justitie en Veiligheid|Justitie]]
 | 20 augustus 1879 – <br /> 23 april 1883
@@ Regel 88: / Regel 81: @@
 | [[File:Netherlands politic personality icon.svg|120px]]
 | [[Guillaume Jean Gérard Klerck|jhr. <br /> G.J.G. Klerck]] <br /> <small>(1825–1884)</small>
-| [[Lijst van Nederlandse ministers van Economische Zaken|Minister]]
 | [[Ministerie van Verkeer en Waterstaat|Waterstaat]], [[Ministerie van Economische Zaken en Klimaat|Handel <br /> en Nijverheid]]
 | 20 augustus 1879 – <br /> 23 april 1883
@@ Regel 96: / Regel 88: @@
 | [[Bestand:Anthonie Ernst Reuther.jpg|160x160px]]
 | [[Anthonie Ernst Reuther|generaal-majoor <br /> A.E. Reuther]] <br /> <small>(1819–1889)</small>
-| [[Lijst van Nederlandse ministers van Defensie|Minister]]
 | [[Ministerie van Oorlog|Oorlog]]
 | 20 augustus 1879 – <br /> 23 april 1883
@@ Regel 104: / Regel 95: @@
 | [[File:Willem Frederik van Erp Taalman Kipc.jpg|120px]]
 | [[Willem Frederik van Erp Taalman Kip|W.F. van Erp <br /> Taalman Kip]] <br /> <small>(1824–1905)</small>
-| [[Lijst van Nederlandse ministers van Defensie|Minister]]
 | [[Ministerie van Marine|Marine]]
 | 20 augustus 1879 – <br /> 23 april 1883
@@ Regel 112: / Regel 102: @@
 | [[File:Mr W. Goltstein van Oldenaller.jpg|120px|W. (Willem) baron van Goltstein van Oldenaller]]
 | [[Willem van Goltstein van Oldenaller|mr. <br /> W. (Willem) '''baron''' van <br /> Goltstein van Oldenaller]] <br /> <small>(1831–1901)</small>
-| rowspan=3|[[Lijst van Nederlandse bewindspersonen van Koninkrijksrelaties en van Koloniën|Minister]]
 | rowspan=3|[[Ministerie van Koloniën (Nederland)|Koloniën]]
 | 20 augustus 1879 – <br /> 1 september 1882 <br /> <small>''(afgetreden)''</small>