Transvaalbuurt (Amsterdam): verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Addbot (overleg | bijdragen)
k Robot: Verplaatsing van 2 interwikilinks. Deze staan nu op Wikidata onder d:q1911617
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 11: Regel 11:
| wapen=
| wapen=
}}
}}
De '''Transvaalbuurt''' is een [[buurt]] van het stadsdeel [[Amsterdam-Oost|Oost]] van de gemeente [[Gemeente Amsterdam|Amsterdam]], onderdeel van de stad [[Amsterdam]] in de [[Nederland]]se [[provincie]] [[Noord-Holland]]. De buurt ligt tussen de Transvaalkade in het zuiden, de [[Wibautstraat (straat)|Wibautstraat]] in het westen, de spoorlijn tussen [[Amstelstation]] en [[Muiderpoortstation]] in het noorden en de [[Linnaeusstraat]] in het oosten. De buurt heeft een oppervlakte van 38 hectare, telt 4517 woningen en heeft 9248 inwoners.<ref name="os.amsterdam.nl">http://www.os.amsterdam.nl/tabel/7017/</ref>
De '''Transvaalbuurt''' of '''Afrikanerbuurt''' is een [[buurt]] van het stadsdeel [[Amsterdam-Oost|Oost]] van de gemeente [[Gemeente Amsterdam|Amsterdam]], onderdeel van de stad [[Amsterdam]] in de [[Nederland]]se [[provincie]] [[Noord-Holland]]. De buurt ligt tussen de Transvaalkade in het zuiden, de [[Wibautstraat (straat)|Wibautstraat]] in het westen, de spoorlijn tussen [[Amstelstation]] en [[Muiderpoortstation]] in het noorden en de [[Linnaeusstraat]] in het oosten. De buurt heeft een oppervlakte van 38 hectare, telt 4517 woningen en heeft 9248 inwoners.<ref name="os.amsterdam.nl">http://www.os.amsterdam.nl/tabel/7017/</ref>


==Oorsprong==
==Oorsprong==
[[Bestand:Schalk Burgerstraat.jpg|thumb|[[Sociale woningbouw]] in de Transvaalbuurt (Schalk Burgerstraat, poort naar Colensostraat) van architect [[Jan Gratama]], anno 2011 verhuurd door [[Ymere]]]]
[[Bestand:Schalk Burgerstraat.jpg|thumb|[[Sociale woningbouw]] in de Transvaalbuurt (Schalk Burgerstraat, poort naar Colensostraat) van architect [[Jan Gratama]], anno 2011 verhuurd door [[Ymere]]]]
Tot 1896 behoorde het gebied toe aan de gemeente [[Nieuwer Amstel]] en was het een smalle uitstulping op de rechter Amsteloever ingeklempt tussen de Amsterdamse Grensstraat en de gemeente [[Watergraafsmeer]]. In 1896 werd het noordelijk gedeelte van de gemeente Nieuwer Amstel, waar onder ook dit gebied, door Amsterdam geannexeerd.
De Transvaalbuurt is in de jaren '10 en '20 van de 20e eeuw gebouwd als stadsuitbreidingswijk. Architect [[Hendrik Petrus Berlage|Berlage]] ontwierp het stratenplan: kromme en rechte straten afgewisseld met pleinen en plantsoenen. Veel van de [[arbeiderswoning]]en werden gebouwd in de stijl van de [[Amsterdamse School (bouwstijl)|Amsterdamse School]]. Dit maakt dat dat deel van de buurt een eigen waarde heeft, met bijzondere hoekjes en mooie afwerkingen. Nadeel van deze bouw is dat een groot deel van de woningen relatief klein is.

De Transvaalbuurt was een stadsuitbreidings en begon in de jaren '10 en '20 van de [[20e eeuw]]. Architect [[Hendrik Petrus Berlage|Berlage]] ontwierp het stratenplan: kromme en rechte straten afgewisseld met pleinen en plantsoenen. Veel van de [[arbeiderswoning]]en werden gebouwd in de stijl van de [[Amsterdamse School (bouwstijl)|Amsterdamse School]]. Dit maakt dat dat deel van de buurt een eigen waarde heeft, met bijzondere hoekjes en mooie afwerkingen. Nadeel van deze bouw is dat een groot deel van de woningen relatief klein is.


Aan de basis van de Transvaalbuurt stonden enkele woningbouwverenigingen, die er huizenblokken met sociale huurwoningen bouwden: Het [[Bouwfonds Handwerkers Vriendenkring]], dat voornamelijk woningen bouwde voor joodse Amsterdammers uit gesaneerde krottenbuurten, de Amsterdamsche Coöperatieve Onderwijzers Bouwvereeniging, de katholieke woningbouwvereniging Het Oosten, de christelijke woningbouwvereniging [[Nederlandsch Werkliedenverbond Patrimonium|Patrimonium]] en de [[Algemene Woningbouwvereniging]], die voortkwam uit de [[Sociaaldemocratie|sociaaldemocratische]] beweging. Ook de [[Gemeentelijke Woningdienst Amsterdam]] zette hier de eerste schreden als woningbouwer.
Aan de basis van de Transvaalbuurt stonden enkele woningbouwverenigingen, die er huizenblokken met sociale huurwoningen bouwden: Het [[Bouwfonds Handwerkers Vriendenkring]], dat voornamelijk woningen bouwde voor joodse Amsterdammers uit gesaneerde krottenbuurten, de Amsterdamsche Coöperatieve Onderwijzers Bouwvereeniging, de katholieke woningbouwvereniging Het Oosten, de christelijke woningbouwvereniging [[Nederlandsch Werkliedenverbond Patrimonium|Patrimonium]] en de [[Algemene Woningbouwvereniging]], die voortkwam uit de [[Sociaaldemocratie|sociaaldemocratische]] beweging. Ook de [[Gemeentelijke Woningdienst Amsterdam]] zette hier de eerste schreden als woningbouwer.
Regel 21: Regel 23:
==Naam==
==Naam==
[[Bestand:Tugelablok Maritzstraat.jpg|thumb|[[Arbeiderswoning]]en van [[Bouwfonds Handwerkers Vriendenkring]] aan de Maritzstraat]]
[[Bestand:Tugelablok Maritzstraat.jpg|thumb|[[Arbeiderswoning]]en van [[Bouwfonds Handwerkers Vriendenkring]] aan de Maritzstraat]]
De naam Transvaalbuurt verwijst naar de namen van straten en pleinen die ontleend zijn aan (geografische) begrippen uit de vroegere [[Zuid-Afrikaansche Republiek|Transvaal]] in [[Zuid-Afrika]]. Na de [[Tweede Boerenoorlog]] die door de Engelsen was gewonnen, vernoemden veel Nederlandse steden en dorpen straten naar namen van personen en andere begrippen uit de Transvaal. Jarenlang werd de wijk de ‘[[Afrikaner]]buurt’ genoemd. Rond 1912 veranderde de naam in Transvaalbuurt.
De naam Transvaalbuurt verwijst naar de namen van straten en pleinen die ontleend zijn aan (geografische) begrippen uit de vroegere [[Zuid-Afrikaansche Republiek|Transvaal]] in [[Zuid-Afrika]]. Na de [[Tweede Boerenoorlog]] die door de Engelsen was gewonnen, vernoemden veel Nederlandse steden en dorpen straten naar namen van personen en andere begrippen uit de Transvaal. Jarenlang werd de wijk de ‘[[Afrikaner]]buurt’ genoemd. Rond 1912 veranderde de naam in Transvaalbuurt naar wordt desondanks tot de dag van vandaag ook nog Afrikanerbuurt genoemd.


Het Krugerplein vormde het hart van de buurt, en ook centraal ligt de Transvaalstraat die zijn naam kreeg in [[1912]]. Voorts zijn er straten en pleinen vernoemd naar [[Marthinus Theunis Steyn|President Steyn]], [[Paul Kruger]] en [[Pretorius]]. Het Pretoriusplein werd decennia later hernoemd, naar de antiapartheidsstrijder [[Steve Biko]].
Het [[Krugerplein]] vormde het hart van de buurt, en ook centraal ligt de Transvaalstraat die zijn naam kreeg in [[1912]]. Voorts zijn er straten en pleinen vernoemd naar [[Marthinus Theunis Steyn|President Steyn]], [[Paul Kruger]] en [[Pretorius]]. Het Pretoriusplein werd decennia later hernoemd, naar de antiapartheidsstrijder [[Steve Biko]].


==Statistiek==
==Statistiek==
Regel 30: Regel 32:


== Wijkaanpak ==
== Wijkaanpak ==
Een aantal jaar geleden was de Transvaalbuurt sociaal economisch een van de zwakste Nederlandse woonwijken. De [[Vogelaarwijk]] kende een relatief hoog werkloosheidscijfer en veel van de bewoners trokken snel de buurt uit, waardoor de gemiddelde woonduur in de buurt laag was. Sinds 2006 werken de woningcorporaties [[Eigen Haard (woningbouwvereniging)|Eigen Haard]], [[Ymere]], [[Rochdale (woningcorporatie)|Rochdale]] en [[Stadgenoot]] samen met [[Amsterdam-Oost|Stadsdeel Amsterdam Oost]], de [[Politie Amsterdam-Amstelland|politie]], welzijnsorganisatie Dynamo, bewoners en ondernemers samen in de wijkaanpak ‘[http://www.transvaalsteedsbeter.nl Transvaalbuurt steeds beter]’ om de veiligheid te verbeteren, de openbare ruimte op orde te krijgen en de lokale economie te stimuleren. De Transvaalbuurt is inmiddels zienderogen vooruit gegaan en bewoners zijn steeds meer te spreken over hun woonomgeving. In 2011 gaven ze hun buurt een 6,9 terwijl dat tien jaar eerder nog een krappe onvoldoende was. De cijfers komen uit het tweejaarlijkse onderzoek Wonen in Amsterdam 2011 ([http://www.amsterdam.nl/@502041/pagina/ WiA]). In 2012 werd de Transvaalbuurt genomineerd voor de [http://www.guldenfeniks.nl/prijsuitreikingen/prijsuitreiking_2012/ Gulden Feniks], een prestigieuze prijs die zich exclusief richt op het hergebruik van de bestaande gebouwde voorraad.
Een aantal jaar geleden was de Transvaalbuurt sociaal economisch een van de zwakste Nederlandse woonwijken. De [[Vogelaarwijk]] kende een relatief hoog werkloosheidscijfer en veel van de bewoners trokken snel de buurt uit, waardoor de gemiddelde woonduur in de buurt laag was. Sinds 2006 werken de woningcorporaties [[Eigen Haard (woningbouwvereniging)|Eigen Haard]], [[Ymere]], [[Rochdale (woningcorporatie)|Rochdale]] en [[Stadgenoot]] samen met [[Amsterdam-Oost|Stadsdeel Amsterdam Oost]], de [[Politie Amsterdam-Amstelland|politie]], welzijnsorganisatie Dynamo, bewoners en ondernemers samen in de wijkaanpak ‘[http://www.transvaalsteedsbeter.nl Transvaalbuurt steeds beter]’ om de veiligheid te verbeteren, de openbare ruimte op orde te krijgen en de lokale economie te stimuleren. De Transvaalbuurt is inmiddels zienderogen vooruit gegaan en bewoners zijn steeds meer te spreken over hun woonomgeving. In 2011 gaven ze hun buurt een 6,9 terwijl dat tien jaar eerder nog een krappe onvoldoende was. De cijfers komen uit het tweejaarlijkse onderzoek Wonen in Amsterdam 2011 ([http://www.amsterdam.nl/@502041/pagina/ WiA]). In 2012 werd de Transvaalbuurt genomineerd voor de [http://www.guldenfeniks.nl/prijsuitreikingen/prijsuitreiking_2012/ Gulden Feniks], een prestigieuze prijs die zich exclusief richt op het hergebruik van de bestaande gebouwde voorraad.

== Openbaar Vervoer ==
Korte tijd heeft de Transvaalbuurt een tramverbinding gehad. Van 1942 tot 1944 reed [[tramlijn 3 (Amsterdam)|tramlijn 3]] naar het Krugerplein. Na 1945 keerde de tram echter niet terug en werden de sporen opgebroken na slechts drie jaar ingebruik te zijn geweest. In 1965 kreeg de wijk opnieuw een verbinding nu met [[buslijn 55 (Amsterdam)#Buslijn 5|buslijn 5]], sinds 1978 lijn 56. In 1987 werd de lijn vervangen door [[Buslijn 37 (Amsterdam)#Buslijn 37 II|bus 37]] welke lijn vandaag de dag nog steeds door de wijk rijdt.


{{commonscat|Transvaalbuurt (Amsterdam)}}
{{commonscat|Transvaalbuurt (Amsterdam)}}

Versie van 11 okt 2013 18:05

Transvaalbuurt
Wijk van Amsterdam
Kerngegevens
Gemeente Amsterdam
Stadsdeel Oost
Coördinaten 52°21'14"NB, 4°55'12"OL
Oppervlakte 38 ha  
Inwoners 9248

De Transvaalbuurt of Afrikanerbuurt is een buurt van het stadsdeel Oost van de gemeente Amsterdam, onderdeel van de stad Amsterdam in de Nederlandse provincie Noord-Holland. De buurt ligt tussen de Transvaalkade in het zuiden, de Wibautstraat in het westen, de spoorlijn tussen Amstelstation en Muiderpoortstation in het noorden en de Linnaeusstraat in het oosten. De buurt heeft een oppervlakte van 38 hectare, telt 4517 woningen en heeft 9248 inwoners.[1]

Oorsprong

Sociale woningbouw in de Transvaalbuurt (Schalk Burgerstraat, poort naar Colensostraat) van architect Jan Gratama, anno 2011 verhuurd door Ymere

Tot 1896 behoorde het gebied toe aan de gemeente Nieuwer Amstel en was het een smalle uitstulping op de rechter Amsteloever ingeklempt tussen de Amsterdamse Grensstraat en de gemeente Watergraafsmeer. In 1896 werd het noordelijk gedeelte van de gemeente Nieuwer Amstel, waar onder ook dit gebied, door Amsterdam geannexeerd.

De Transvaalbuurt was een stadsuitbreidings en begon in de jaren '10 en '20 van de 20e eeuw. Architect Berlage ontwierp het stratenplan: kromme en rechte straten afgewisseld met pleinen en plantsoenen. Veel van de arbeiderswoningen werden gebouwd in de stijl van de Amsterdamse School. Dit maakt dat dat deel van de buurt een eigen waarde heeft, met bijzondere hoekjes en mooie afwerkingen. Nadeel van deze bouw is dat een groot deel van de woningen relatief klein is.

Aan de basis van de Transvaalbuurt stonden enkele woningbouwverenigingen, die er huizenblokken met sociale huurwoningen bouwden: Het Bouwfonds Handwerkers Vriendenkring, dat voornamelijk woningen bouwde voor joodse Amsterdammers uit gesaneerde krottenbuurten, de Amsterdamsche Coöperatieve Onderwijzers Bouwvereeniging, de katholieke woningbouwvereniging Het Oosten, de christelijke woningbouwvereniging Patrimonium en de Algemene Woningbouwvereniging, die voortkwam uit de sociaaldemocratische beweging. Ook de Gemeentelijke Woningdienst Amsterdam zette hier de eerste schreden als woningbouwer.

Naam

Arbeiderswoningen van Bouwfonds Handwerkers Vriendenkring aan de Maritzstraat

De naam Transvaalbuurt verwijst naar de namen van straten en pleinen die ontleend zijn aan (geografische) begrippen uit de vroegere Transvaal in Zuid-Afrika. Na de Tweede Boerenoorlog die door de Engelsen was gewonnen, vernoemden veel Nederlandse steden en dorpen straten naar namen van personen en andere begrippen uit de Transvaal. Jarenlang werd de wijk de ‘Afrikanerbuurt’ genoemd. Rond 1912 veranderde de naam in Transvaalbuurt naar wordt desondanks tot de dag van vandaag ook nog Afrikanerbuurt genoemd.

Het Krugerplein vormde het hart van de buurt, en ook centraal ligt de Transvaalstraat die zijn naam kreeg in 1912. Voorts zijn er straten en pleinen vernoemd naar President Steyn, Paul Kruger en Pretorius. Het Pretoriusplein werd decennia later hernoemd, naar de antiapartheidsstrijder Steve Biko.

Statistiek

Voor de nazi's was de Transvaalbuurt makkelijk af te sluiten als Jodenkwartier, zoals hier bij de Transvaalkade (kruising met Schalk Burgerstraat)

Voordat de Duitse bezetter de laatste bewoners in 1943 bij een razzia bijeen dreef en afvoerde naar vernietigingskampen, waren de inwoners van deze buurt overwegend joods. Vijfenzeventig jaar later is de buurt een multiculturele buurt, met 50,3% niet-westerse allochtonen [1]. Het is daarnaast een van de kinderrijkste buurten van de stad.

Wijkaanpak

Een aantal jaar geleden was de Transvaalbuurt sociaal economisch een van de zwakste Nederlandse woonwijken. De Vogelaarwijk kende een relatief hoog werkloosheidscijfer en veel van de bewoners trokken snel de buurt uit, waardoor de gemiddelde woonduur in de buurt laag was. Sinds 2006 werken de woningcorporaties Eigen Haard, Ymere, Rochdale en Stadgenoot samen met Stadsdeel Amsterdam Oost, de politie, welzijnsorganisatie Dynamo, bewoners en ondernemers samen in de wijkaanpak ‘Transvaalbuurt steeds beter’ om de veiligheid te verbeteren, de openbare ruimte op orde te krijgen en de lokale economie te stimuleren. De Transvaalbuurt is inmiddels zienderogen vooruit gegaan en bewoners zijn steeds meer te spreken over hun woonomgeving. In 2011 gaven ze hun buurt een 6,9 terwijl dat tien jaar eerder nog een krappe onvoldoende was. De cijfers komen uit het tweejaarlijkse onderzoek Wonen in Amsterdam 2011 (WiA). In 2012 werd de Transvaalbuurt genomineerd voor de Gulden Feniks, een prestigieuze prijs die zich exclusief richt op het hergebruik van de bestaande gebouwde voorraad.

Openbaar Vervoer

Korte tijd heeft de Transvaalbuurt een tramverbinding gehad. Van 1942 tot 1944 reed tramlijn 3 naar het Krugerplein. Na 1945 keerde de tram echter niet terug en werden de sporen opgebroken na slechts drie jaar ingebruik te zijn geweest. In 1965 kreeg de wijk opnieuw een verbinding nu met buslijn 5, sinds 1978 lijn 56. In 1987 werd de lijn vervangen door bus 37 welke lijn vandaag de dag nog steeds door de wijk rijdt.

Zie de categorie Transvaalbuurt (Amsterdam) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.