Marssum
Plaats in Nederland 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Provincie |  Friesland
| ||
| Gemeente |  Waadhoeke
| ||
| Coördinaten | 53° 13′ NB, 5° 44′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 7,38[1] km² | ||
| - land | 7,24[1] km² | ||
| - water | 0,14[1] km² | ||
| Inwoners (2023-01-01) |
1.035[1] (140 inw./km²) | ||
| Woningvoorraad | 490 woningen[1] | ||
| Overig | |||
| Woonplaatscode | 2730 | ||
| Belangrijke verkeersaders | A31 N31 N383 | ||
| Website | marssum | ||
| Detailkaart | |||
| |||
| Locatie in de voormalige gemeente Menaldumadeel | |||
| Foto's | |||
| |||
| |||
Marssum (officieel, Fries: Marsum) is een dorp in de gemeente Waadhoeke, in de Nederlandse provincie Friesland.
Het ligt ten westen van Leeuwarden, ten noorden van Deinum en ten zuidoosten van Menaldum. Door het dorpsgebied stromen de Ballensvaart en Engelumervaart. De snelwegen A31, N31 en N383 komen bij het dorp samen.
In 2023 telde het dorp 1.035 inwoners.[1] Onder het dorp valt ook de buurtschap Franjumerburen en een deel van het dorp Ritsumazijl.
Geschiedenis
Marssum is ontstaan op een terp die al voor de christelijke jaartelling werd bewoond. Mogelijk is deze alleen kort onbewoond geweest. Rond het jaar 1000 werd het een kruispunt van de zeedijk naar Bolsward en een zeedijk die een gedeelte van de Middelzee afsloot. De kerk van Marssum, de Sint-Pontianuskerk stamt uit de 12e eeuw.
Het dorp zelf werd in 1275 vermeld als Mersum en 1471 als Marssum. De spelling Marsum komt in de 18e voor het eerst voor. Het is feitelijk onbekend wat precies de Nederlandse en Friese spelling zou moeten zijn, een dubbel s of niet. De plaatsnaam zou kunnen verwijzen naar een woonplaats (heem/um) bij een (breed) water. Maar het zou ook kunnen verwijzen naar de persoon 'Mer', al wordt dat niet het meest waarschijnlijke geacht.
Het dorp groeide gestaag over de eeuwen heen. In de 15e eeuw werd aan even ten zuiden van het dorp het Poptaslot gebouwd door de Heringa, het wordt daarom ook wel de Heringastate genoemd. In de 20ste eeuw is dit echt onderdeel geworden van het dorp. Er vlakbij was ook een haven gelegen, deze is echter verdwenen. Alleen de straatnaam herinnert er nog aan.
In 1984 werd het noordoostelijk buitengebied van Marssum overgeheveld naar de Leeuwarden om de Vliegbasis Leeuwarden geheel onder Leeuwarden te laten vallen.
Bezienswaardigheden
In het dorp bevindt zich het museum Poptaslot, een stins die ook wel Heringastate wordt genoemd. Even ten westen van Marssum staat de Marssumermolen, een uit 1903 daterende poldermolen. Ten zuidwesten van het dorp staat de in 1888 gebouwde poldermolen Terpzigt, de kleinste spinnenkopmolen van Nederland.
Monumenten
Een deel van Marssum is een beschermd dorpsgezicht, een van de beschermde stads- en dorpsgezichten in Friesland. Verder zijn er in het dorp verschillende rijksmonumenten, zie hiervoor de lijst van rijksmonumenten in Marssum.
Cultuur
Het dorp kent een dorpshuis, Nij Franjum, en maandelijks kwam er een eigen dorpskrant uit, die tegenwoordig niet meer verschijnt. Die functie is overgenomen door de dorpswebsite.
Elk jaar wordt er een Marsumer van het jaar aangewezen.
Onderwijs
Het dorp heeft een eigen basisschool, De Pôlle, met daarbij een peuterspeelzaal en een kinderopvangcentrum.
Overleden in Marssum
- Jaap Goeman Borgesius (1929-2003), politicus en burgemeester
- G. van Berkel & K. Samplonius (2018), Nederlandse plaatsnamen verklaard
- Gildemacher, Karel F. (2007). Friese plaatsnamen: alle steden, dorpen en gehuchten. Leeuwarden, Friese Pers/Noordboek.
- Frieslandwonderland.nl (Stichting Fryslâns Ferline); NoordBoek - Peter Karstkarel
· 
· 