Prins Claus Prijs

De Prins Claus Prijs is een Nederlandse prijs die jaarlijks wordt uitgereikt door het Prins Claus Fonds en is genoemd naar Claus van Amsberg, prins-gemaal van prinses Beatrix. Jaarlijks worden er een hoofdprijs en meerdere extra prijzen uitgereikt.

De prijs wordt sinds 1997 uitgereikt aan personen en organisaties die een progressieve en hedendaagse benadering hebben binnen een bepaald thema in de cultuur of ontwikkeling. De ontvangers komen hoofdzakelijk uit Afrika, Azië, Latijns-Amerika en de Caraïben.

De winnaars worden geselecteerd door een deskundige jury. De belangrijkste overweging van de jury is het positieve effect van de genomineerde binnen een breder cultureel of sociaal werkterrein. Cultuur wordt door het Prins Claus Fonds binnen een brede context gedefinieerd, waardoor allerlei soorten artistieke en intellectuele disciplines meetellen, waaronder wetenschap, media en opleiding.

De hoofdprijs ter hoogte van 100.000 euro wordt elk jaar in december uitgereikt in het Paleis op de Dam. De extra prijzen ter hoogte van 25.000 worden uitgereikt op de ambassades van het landen waar de winnaars zich bevinden. Het Prins Claus Fonds wordt financieel ondersteund door het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken en de Nationale Postcode Loterij.

Laureaten[bewerken | brontekst bewerken]

1997[bewerken | brontekst bewerken]

Thema: Buitengewoon werk op het gebied van cultuur en ontwikkeling in Azië, Amerika en in het bijzonder Afrika

Laureaten

Internationale Boekenbeurs van Zimbabwe (Grote Prijs)
Raad voor de Ontwikkeling van Sociaal Wetenschappelijk Onderzoek in Afrika (CODESRIA) (Senegal)
Index on Censorship (Verenigd Koninkrijk), organisatie voor de vrijheid van meningsuiting
Malangatana Ngwenya (Mozambique), kunstschilder en dichter
Joseph Hanson Kwabena Nketia (Ghana), etnomusicoloog en componist
Sardono Waluyo Kusumo (Indonesië), choreograaf, danser en filmmaker
Bruno Stagno (Chili/Costa Rica), architect
Jim Supangkat (Indonesië), beeldhouwer, kunstcriticus en conservator
Abdeljelil Temimi (Tunesië), geschiedkundige
Ernest Wamba dia Wamba (Congo-Kinshasa), politiekfilosoof

1998[bewerken | brontekst bewerken]

Thema: De kunst van Afrikaanse mode

Laureaten

Alphadi (Niger) (Grote Prijs), modeontwerper
Oumou Sy (Senegal) (Grote Prijs), modeontwerpster
Tetteh Adzedu (Ghana) (Grote Prijs), modeontwerper
Rakhshan Bani-Etemad (Iran), filmmaker
Heri Dono (Indonesië), kunstschilder, beeldhouwer, installatiekunstenaar
Ticio Escobar (Paraguay), kunstcriticus, conservator en museumdirecteur
Jyotindra Jain (India), kunst- en cultuurwetenschapper
Jean-Baptiste Kiéthéga (Burkina Faso), archeoloog en geschiedkundige
David Koloane (Zuid-Afrika), beeldend kunstenaar en conservator
Baaba Maal (Senegal), zanger
Carlos Monsiváis (Mexico), schrijver, filosoof en journalist
Redza Piyadasa (Maleisië), kunstenaar en kunstcriticus
Rogelio Salmona (Colombia), architect
Kumar Shahani (India), filmmaker
Tian Zhuangzhuang (Volksrepubliek China), filmmaker
Nazik Saba-Yared (Libanon), schrijfster, essayiste en literatuurcritica

1999[bewerken | brontekst bewerken]

Thema: Creëren van ruimtes van vrijheid

Laureaten

Mohamed Fellag (Frankrijk/Algerije) (Grote Prijs), komiek, acteur en schrijver
Vitral (Cuba) (Grote Prijs), sociaal-cultureel tijdschrift
Al Jazeera (Qatar) (Grote Prijs), onafhankelijk televisienetwerk
Patrick Chamoiseau (Martinique), schrijver
Paulin Hountondji (Benin), filosoof
Cildo Meireles (Brazilië), beeldhouwer, installatie- en conceptueel kunstenaar
Pepetela (Angola), schrijver
Dessalegn Rahmato (Ethiopië), socioloog
Juana Marta Rodas en Julia Isídrez (Paraguay), keramiekkunstenaressen
Claudia Roden (Egypte), kookboekschrijfster
Cheick Oumar Sissoko (Mali), filmmaker
Tsai Chih Chung (Taiwan), cartoonist, striptekenaar en tekenfilmproducent
Ken Yeang (Maleisië), architect

2000[bewerken | brontekst bewerken]

Thema: Stedelijke helden

Laureaten

Jaime Lerner (Brazilië) (Grote Prijs), architect
Viva Rio (Brazilië) (Grote Prijs), maatschappelijke vredesorganisatie
Francisco Toledo (Mexico) (Grote Prijs), kunstschilder
Bush Radio (Zuid-Afrika), onafhankelijk radiostation
Communalism Combat (India), mensenrechtenorganisatie
Cui Jian (Volksrepubliek China), singer-songwriter, trompettist, gitarist en filmacteur
Film Resource Unit (Zuid-Afrika), onafhankelijke filmdistributeur
Arif Hasan (Pakistan), architect, stedelijk planoloog, sociaalfilosoof en dichter
Bhupen Khakhar (India), beeldend kunstenaar
Komal Kothari (India), etnomusicoloog
Werewere Liking (Ivoorkust), kunstschilderes, filmmaakster en schrijfster
Ayu Utami (Indonesië), radiomaakster en schrijfster
Levon Boyadjian (Van Leo) (Egypte), fotograaf

2001[bewerken | brontekst bewerken]

Thema: Carnaval

Laureaten

Zomercarnaval Rotterdam (Grote Prijs)
Peter Minshall, (Trinidad) (Grote Prijs), carnavalkostuumontwerper
Chris Abani (Nigeria), schrijver en dichter
Dương Thu Hương (Vietnam), schrijfster
Samuel Fosso (Kameroen), fotograaf
Jahan-e Ketab (Iran), literair tijdschrift
Mehri Maftun (Afghanistan), etnomusicus
Antun Maqdisi (Syrië), politiekfilosoof
Ibrahim el-Salahi (Soedan), kunstschilder
Elena Rivera Mirano (Filipijnen), zangeres, koorleidster en musicologe
Talingo (Panama), cultureel tijdschrift
Iván Thays (Peru), schrijver

2002[bewerken | brontekst bewerken]

Thema: Talen en transculturele vormen van expressie

Laureaten

Mohamed Chafik (Marokko) (Grote Prijs), schrijver
Marcelo Araúz (Bolivia), festivaldirecteur, cultuurpromotor en koorleider
Ali Farzat (Syrië), cartoonist
Ferreira Gullar (Brazilië), schrijver en kunstcriticus
Amira Hass (Israël), schrijfster
Lembaga Kajian Islam dan Sosial (Indonesië), mensenrechtenorganisatie
Virginia Pérez-Ratton (Costa Rica), kunstenares, kunstcritica en conservatrice
Youssou N'Dour (Senegal), zanger
Walter Tournier (Uruguay), filmmaker van animatiefilms
Wu Liangyong (Volksrepubliek China), stedenbouwkundige

2003[bewerken | brontekst bewerken]

Thema: Overleving en innovatie van ambachten

Laureaten

Wang Shixiang (Volksrepubliek China) (Grote Prijs), kunstverzamelaar en dichter
Het Arabisch rapport van menselijke ontwikkeling van 2002 van met name Nader Fergany (Egypte)
Mathare (Kenia), ontwikkelingshulporganisatie
Carlinhos Brown (Brazilië), singer-songwriter en percussionist
Lita Stantic (Argentinië), filmmaakster
District Six Museum (Zuid-Afrika), apartheidsmuseum
Hasan Saltik (Turkije), muziekproducent
Mick Pearce (Zimbabwe), architect
Reyum Institute of Arts and Culture (Cambodja), kunst- en cultuurinstituut
Ganesh Devy (India), tribaal onderzoeker, schrijver en literatuurcriticus
Yovita Meta (Indonesië), modeontwerpster, ambachtskunstenaar

2004[bewerken | brontekst bewerken]

Thema: Positieve resultaten van asiel en migratie

Laureaten

Mahmoud Darwish (Palestijnse Gebieden) (Grote Prijs), dichter en schrijver
Jawad al-Assadi (Irak), theatermaker en dichter
Tin Moe (Myanmar), dichter
Ivaldo Bertazzo (Brazilië), danser en choreograaf
Bhutan Archery Federation (Bhutan), culturele boogschietvereniging
Halet Çambel (Turkije), archeologe
Omara Khan Massoudi (Afghanistan), museumdirecteur
Memoria Abierta (Argentinië), mensenrechtenorganisatie
Farroukh Qasim (Tadzjikistan), theatermaker
Aminata Traoré (Mali), schrijfster en politiek activiste

2005[bewerken | brontekst bewerken]

Thema: Humor en satire

Laureaten

Jonathan Shapiro (Zuid-Afrika) (Grote Prijs), cartoonist
Lenin el-Ramly (Egypte), schrijver en regisseur
Slamet Gundono (Indonesië), wajangpoppenspeler en kunstenaar
Edgar Langeveldt (Zimbabwe), stand-upcomedian, singer-songwriter en acteur
Michael Poghosian (Armenië), acteur, zanger en cabaretier
Joaquín Salvador Lavado, alias Quino (Argentinië), cartoonist en striptekenaar
Ebrahim Nabavi (Iran), schrijver en satiricus
Chéri Samba (Congo-Kinshasa), kunstschilder
Niède Guidon (Brazilië), archeologe
Abdul Sheriff (Tanzania), museumdirecteur
Opiyo Okach (Kenia), danser en choreograaf

2006[bewerken | brontekst bewerken]

Thema: 10 jaar Prins Claus Prijzen

Laureaten

Reza Abedini (Iran) (Grote Prijs), grafisch kunstenaar en kunstcriticus
Lida Abdul (Afghanistan), beeldend kunstenares en video- en fotografe
Christine Tohmé (Libanon), conservatrice en kunstpromootster
Erna Brodber (Jamaica), schrijfster en sociologe
Henry Chakava (Kenia), uitgever
Frankétienne (Haïti), schrijver, dichter, dramaturg, muzikant en kunstschilder
Madeeha Gauhar (Pakistan), actrice, schrijfster en theatermaakster en vrouwenrechtenactiviste
Michael Mel (Papoea-Nieuw-Guinea), kunstwetenschapper, conservator, filosoof, musicus en toneelschrijver
Committee for Relevant Art (CORA) (Nigeria), kunstplatform
Al Kamandjâti (Palestijnse Gebieden), muzikale ontwikkelingsorganisatie
Musée national du Mali in Bamako (Mali), archeologisch en etnologisch museum

2007[bewerken | brontekst bewerken]

Thema: Cultuur en conflict

Laureaten

Faustin Linyekula (Congo-Kinshasa) (Grote Prijs), danser en choreograaf
Patricia Ariza (Colombia), dichteres en actrice
Augusto Boal (Brazilië), theatermaker
Emily Jacir (Palestijnse Gebieden), beeldend kunstenares
Hollis Liverpool (Britse Maagdeneilanden), calypsozanger en schrijver
Soedanese Schrijversunie (Soedan)
Ars Aevi (Bosnië en Herzegovina), kunstmuseum
Oscar Hagerman (Mexico), architect en ontwerper
Haroetjoen Chatsjatrjan (Armenië), filmmaker
Godfrey Mwampembwa, alias Gado (Kenia/Tanzania), cartoonist
Radio Isanganiro (Burundi), mensenrechtenorganisatie

2008[bewerken | brontekst bewerken]

Thema: Cultuur en het menselijk lichaam

Laureaten

Indira Goswami (India) (Grote Prijs), schrijfster en dichteres
Li Xianting (Volksrepubliek China), kunstcriticus
Ganchoegiyn Poerevbat (Mongolië), kunstschilder, museumdirecteur en lama
Ousmane Sow (Senegal), beeldhouwer
Dayanita Singh (India), fotografe
Elia Suleiman (Palestijnse Gebieden), filmmaker
James Iroha Uchechukwu (Nigeria), fotograaf
Tania Bruguera (Cuba), beeldend kunstenares
Ma Ke (Volksrepubliek China), modeontwerpster
Jeanguy Saintus (Haïti), danser en choreograaf
Carlos Henríquez Consalvi (Venezuela/El Salvador), radiomaker en museumdirecteur

2009[bewerken | brontekst bewerken]

Thema: Cultuur en natuur

Laureaten

Simón Vélez (Colombia) (Grote Prijs), architect
El Anatsui (Ghana), beeldhouwer
Doual'art (Kameroen), kunstorganisatie
Liang Shaoji (Volksrepubliek China), conceptueel kunstenaar
Jivya Soma Mashe (India), beeldend kunstenaar
Sammy Baloji (Congo-Kinshasa), fotograaf
Santu Mofokeng (Zuid-Afrika), fotograaf
Kanak Dixit (Nepal), uitgever en schrijver
Instituut voor de Geschiedenis van Nicaragua en Centraal-Amerika (Nicaragua)
Desiderio Navarro (Cuba), kunst- en cultuurcriticus
Gastón Acurio (Peru), kok en gastronoom

2010[bewerken | brontekst bewerken]

Thema: Grenzen van de realiteit

Laureaten

Barzakh Editions (Algerije) (Grote Prijs), onafhankelijke uitgeverij
Decolonizing Architecture institute (DAi, Palestijnse Gebieden), architectonisch instituut
Jia Zhangke (Volksrepubliek China), filmmaker, acteur en schrijver
Kwani? (Kenia), literair tijdschrift
Ana Maria Machado (Brazilië), kunstschilderes en schrijfster
Yoani Sánchez (Cuba), bloggster en mensenrechtenactiviste
Maya Goded (Mexico), fotografe
Gulnara Kasmalieva en Muratbek Djoemaliev (Kirgizië), beeldend kunstenaarsduo
Dinh Q. Lê (Vietnam), beeldend kunstenaar en fotograaf
Mehrdad Oskouei (Iran), documentairemaker
Aung Zaw (Thailand), uitgever

2011[bewerken | brontekst bewerken]

Thema: Doorbreken van taboes

Laureaten

Ntone Edjabe met Chimurenga (Pan-Afrika) (Grote Prijs), dj, schrijver en uitgever
Said Atabekov (Kazachstan), beeldend kunstenaar en video- en fotograaf
Book Café (Zimbabwe), platform voor vrije culturele expressie
Nidia Bustos (Nicaragua), cultureel activiste en theaterdirectrice
Rena Effendi (Azerbeidzjan), fotografe
Regina José Galindo (Guatemala), bodyart- en performancekunstenares
Ilkhom Theater (Oezbekistan), onafhankelijk theater
Kettly Mars (Haïti), dichteres en schrijfster
Rabih Mroué (Libanon), theatermaker en beeldend kunstenaar
Riwaq (Palestijnse Gebieden), architectonische organisatie
Woeser (Tibet/China), schrijfster, dichteres en dissident bloggster

2012[bewerken | brontekst bewerken]

Laureaten

Eloísa Cartonera (Argentinië) (Grote Prijs), samenwerkingsverband van ontwerpers en schrijvers
Sami Ben Gharbia (Tunesië), internetactivist
Habiba Djahnine (Algerije), filmproducent, filmfestivalcurator en essayiste
Yassin al-Haj Saleh (Syrië), schrijver en dissident
Widad Kawar (Palestijnse Gebieden), verzamelaar en onderzoeker van Arabische kleding en bijouterie
Teresa Margolles (Mexico), fotograaf, videograaf en performancekunstenaar
Boniface Mwangi (Kenia), persfotograaf en vredesactivist
Phare Ponleu Selpak (Cambodja), culturele opbouworganisatie
Ian Randle (Jamaica), onafhankelijk uitgever
Maung Thura, alias Zarganar (Myanmar), komiek en filmmaker
Mohamed Ibrahim Warsame, ook wel Hadraawi (Somalië), dichter en songwriter

2013[bewerken | brontekst bewerken]

Laureaten

Ahmed Fouad Negm (Egypte) (Grote Prijs), dichter
Oscar Muñoz (Colombia), beeldend kunstenaar
Naiza Khan (Pakistan), beeldend kunstenaar
Idrissou Mora-Kpaï (Benin), documentairemaker
Lu Guang (China), fotograaf
Zanele Muholi (Zuid-Afrika), fotograaf en beeldend activist
Orquesta de Instrumentos Reciclados Cateura (Paraguay), jeugdorkest
Christopher Cozier (Trinidad en Tobago), kunstenaar
Teater Garasi (Indonesië), lab voor performancekunst
Carla Fernández (Mexico), modeontwerpster
Alejandro Zambra (Chili), schrijver

2014[bewerken | brontekst bewerken]

Thema: Cultuur in actie
Laureaten

Ignacio Agüero (Chili), (Grote Prijs)filmer
Rosina Cazali, (Guatemala), schrijfster en tentoonstellingsmaker
Lav Diaz, (Filipijnen), filmer
FX Harsono, (Indonesië), visueel kunstenaar
Gülsün Karamustafa, (Turkije), visueel kunstenaar
Tran Luong, (Vietnam), mediakunstenaar
Museo Itinerante de Arte por la Memoria, (Peru), kunstcollectief
Abel Rodríguez, (Colombia), kunstenaar^[1]
Lia Rodrigues, (Brazilië), choreografe
SPARROW Sound & Picture Archives for Research on Women, (India), vrouwenarchief

2015[bewerken | brontekst bewerken]

Laureaten

Newsha Tavakolian (Iran) (Grote prijs), fotojournalist en kunstenaar
Latif Al-Ani (Irak), fotograaf
Amakhosi (Zimbabwe), theater en culturele organisatie
Jelili Atiku (Nigeria), performancekunstenaar
Jean-Pierre Bekolo (Kameroen), filmmaker
Grupo Etcétera (Argentinië/Chili), kunstenaarscollectief
Perhat Khaliq (China), muzikant en singer-songwriter
Fatos Lubonja (Albanië), publicist en publiek intellectueel
Ossama Mohammed (Syrië), filmmaker
Oksana Shatalova (Kazachstan), visueel kunstenaar, criticus en conservator
Y’en a Marre (Senegal), muziek, collectief van hiphopmuzikanten en journalisten

2016[bewerken | brontekst bewerken]

Laureaten Apichatpong Weerasethakul

Apichatpong Weerasethakul (Thailand) (Grote prijs) , filmmaker
Kamal Mouzawouk (Libanon), chef-kok en voedselactivist
PeaceNiche/The Second Floor (Pakistan), debatcentrum
Bahia Shebab (Egypte/Libanon), kunstenares en activiste
La Silla Vacia (Colombia), Interactief portal voor nieuws en verhalen
Vo Trong Nghia (Vietnam) duurzaam architect.

2017[bewerken | brontekst bewerken]

Laureaten

Vincent Carelli (Brazilië) (Grote prijs), documentairemaker en appbouwer
Ma Jun (China), ontwerper van nieuwe media en milieuactivist
Khadija Al-Salami (documentairemaker, Jemen)
L’Art Rue (kunstcollectief, Tunesië)
Brigitte Baptiste (wetenschapper, Colombia)
Amar Kanwar (filmregisseur, India)
Diébédo Francis Kéré (architect, Burkina Faso)

2018[bewerken | brontekst bewerken]

Thema: Louder than Words

Nieuwe categorie, Next Generation Prijs voor jonge creatieven.

Laureaten

Market Photo Workshop (Zuid-Afrika) (Grote prijs), fotografieopleiding
Dada Masilio, Zuid-Afrikaanse danseres en choreografe, winnaar Next Generation Prijs
Adong Judith, (Oeganda), toneelschrijfster
Marwa al-Sabouri, (Syrië), architecte
Kidlat Tahimik, (Filipijnen), kunstenaar en filmmaker
Eka Kurniawan, (Indonesië), schrijver
O Menelick 2 Ato, Braziliaanse tijdschrift