Lijst van politieke partijen in Nederland
De lijst van politieke partijen in Nederland is een historisch overzicht van politieke partijen die in het heden of het verleden actief zijn geweest in de Nederlandse politiek, op zowel nationaal als lokaal niveau. De lijst van provinciale en lokale (plaatselijke) partijen beperkt zich tot partijen die bij de laatste verkiezingen een of meer zetels hebben gehaald.
Landelijke partijen
Nationaal vertegenwoordigd
Dertien politieke partijen zijn vertegenwoordigd in de Tweede Kamer en dertien in de Eerste Kamer en tien daarvan ook in het Europees Parlement.
Logo | Partij | Afkorting | Jaar van oprichting |
Voortgekomen uit | Partijleider | Zetels | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
TK | EK | EP | ||||||
Christen-Democratisch Appèl | CDA | 1980 | Fusie ARP, CHU en KVP | Pieter Heerma | 19 | 9 | 4 | |
ChristenUnie | CU | 2001 | Fusie RPF en GPV | Gert-Jan Segers | 5 | 4 | 1[n 1] | |
Democraten 66 | D66 | 1966 | Rob Jetten | 19 | 7 | 2 | ||
Forum voor Democratie | FVD | 2016 | Thierry Baudet | 2 | 10 | 3 | ||
GroenLinks | GL | 1990 | Fusie CPN, PPR, PSP en EVP | Jesse Klaver | 14 | 8 | 3 | |
Partij van de Arbeid | PvdA | 1946 | Fusie CDU, SDAP en VDB | Lodewijk Asscher | 9 | 6 | 6 | |
Partij voor de Dieren | PvdD | 2002 | Esther Ouwehand | 4 | 3 | 1 | ||
Partij voor de Vrijheid | PVV | 2006 | VVD (afsplitsing) | Geert Wilders | 20 | 5 | 0 | |
Staatkundig Gereformeerde Partij | SGP | 1918 | ARP (afsplitsing) | Kees van der Staaij | 3 | 2 | 1[n 2] | |
Socialistische Partij | SP | 1971 | KEN (afsplitsing) | Lilian Marijnissen | 14 | 4 | 0 | |
Volkspartij voor Vrijheid en Democratie | VVD | 1948 | Fusie PvdV en Comité-Oud | Mark Rutte | 32 | 12 | 4 | |
50Plus | 50+ | 2009 | OokU | Henk Krol | 4 | 2 | 1 | |
DENK | Denk | 2015 | PvdA (afsplitsing) | Tunahan Kuzu | 3 | 0 | 0 | |
Fractie Otten | GO | 2019 | FVD (afsplitsing) | Henk Otten | 0 | 2 | 0 |
Lokaal vertegenwoordigd
De volgende landelijke partijen zijn niet in Eerste of Tweede Kamer of Europarlement vertegenwoordigd maar wel in één of meer gemeenteraden of Provinciale Staten.
Logo | Partij | Afkorting | Jaar van oprichting |
Voortgekomen uit | Zetels | |
---|---|---|---|---|---|---|
GR | PS | |||||
Bij1 | Bij1 | 2017 | Denk (Afsplitsing) | 1 | - | |
De Groenen | 1983 | 1[n 3] | - | |||
Forza! | 2003 | LPF (afsplitsing) | 9 | - | ||
Islam Democraten | ID | 2006 | 1 | - | ||
Nederland Transparant[n 4] | 2004 | Europa Transparant (zustervereniging) | 5 | - | ||
Nieuwe Communistische Partij-NCPN | NCPN | 1992 | VCN en ex-CPN'ers | 3 | - | |
NIDA | NIDA | 2013 | 3 | - | ||
Ouderen Politiek Actief | OPA | 2013 | 37 | 0 | ||
Partij van de Eenheid | 2010 | Islam Democraten (afsplitsing) | 1 | - | ||
Trots op Nederland | TROTS | 2007 | VVD (afsplitsing) | 6 | - | |
Verenigde Communistische Partij | VCP | 1999 | NCPN (afsplitsing) | 3 | 0 | |
Verenigde Senioren Partij | VSP | 2001 | ASP en Ouderenunie | 13 | - |
Niet vertegenwoordigd
De volgende politieke partijen hebben in het verleden deelgenomen aan verkiezingen of zijn geregistreerd voor komende verkiezingen, maar zijn niet (meer) vertegenwoordigd in het nationaal parlement, Provinciale Staten of gemeenteraad en (voor zover bekend) niet opgeheven.
Provinciale partijen
De volgende politieke partijen zijn actief op provinciaal niveau en in sommige gevallen tevens gemeentelijk niveau. Ze hebben bij de Provinciale Statenverkiezingen 2019 of de Gemeenteraadsverkiezingen 2014 één of meer zetels gehaald.
Partij | Afkorting | Jaar van oprichting |
Provincie | Zetels | |
---|---|---|---|---|---|
PS | GR | ||||
Fryske Nasjonale Partij | FNP | 1962 | Friesland | 4 | 58 |
Groninger Belang | GB | 2014 | Groningen | 3 | - |
Lokaal Brabant | LB | 2014 | Noord-Brabant | 1 | - |
Lokaal-Limburg | LL | 2014 | Limburg | 2 | - |
Partij voor het Noorden | PvhN | 2003 | Groningen | 2 | 3 |
Partij voor Zeeland | PvZ | 1998 | Zeeland | 2 | 1 |
Sterk Lokaal | SL | 2014 | Drenthe | 1 | - |
Partij van de Ouderen | P.v.d.O | 2013 | Noord-Holland | - | 3 |
Lokale partijen
Er zijn veel lokale partijen. Zo zijn er 'Gemeentebelangen', 'Stadspartijen', 'Leefbaren' die in veel gemeenten voorkomen maar meestal niet samenwerken. Ook zijn er partijen die focussen op een bepaalde groep kiezers, zoals inwoners van één plaats in een gemeente, ouderen en studenten.
Lokale partijen in Nederland (2014) is een lijst van lokale partijen die bij de gemeenteraadsverkiezingen 2014 ten minste een zetel in een gemeenteraad hebben gehaald.
De volgende lokale partijen hebben bij deze verkiezingen minimaal 10 zetels behaald:
Leden
Het gezamenlijke ledental van de Nederlandse politieke partijen schommelt sinds 1994 rond de 300.000. Voorheen hadden met name de grote traditionele partijen veel meer leden. Het CDA telde in 1980 nog ruim 162.000 leden, in 1990 ongeveer 125.000 en per 1 januari 2016 nog maar 50.181 leden. De PvdA ging in diezelfde periode van bijna 113.000 naar ruim 91.000 naar 46.045 en de VVD van 85.000 naar bijna 60.000 naar slechts 28.436
Kleinere partijen zagen hun ledental juist groeien. GroenLinks had in 1996 een ledental van 11.700, maar staat anno 2016 op 21.180 leden. De SP had bijna 16.000 leden toen ze bij de Tweede Kamerverkiezingen 1994 in het parlement kwam en heeft per 1 januari 2016 41.710 leden. Ook de PvdD is gegroeid in ledental, van 6.370 in 2007 naar 12.131 in 2016. De SGP en ChristenUnie zijn al jaren vrij stabiel en hebben respectievelijk 29.928 en 23.398 leden. De PVV, sinds 2006 vertegenwoordigd in de Tweede Kamer, kent buiten Geert Wilders geen leden. Denktank Forum voor Democratie wist binnen een jaar na oprichting als partij 22.884 leden aan zich te binden; een stijging van meer dan 1.100 procent[1].
Op 27 januari 2020 verscheen in Elsevier Weekblad een artikel over het feit dat Forum voor Democratie op 1 januari 2020 de grootste politieke partij in Nederland was qua ledental. [2].
Partij | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
CDA[3] | 67.592 | 65.905 | 61.294 | 59.126 | 56.310 | 53.107 | 50.181 | 48.775 | 46.630 | 43.133 | 39.187 |
ChristenUnie[4] | 26.441 | 25.489 | 24.776 | 24.080 | 23.631 | 23.521 | 23.398 | 23.695 | 25.071 | 25.170 | 25.234 |
D66[5] | 18.507 | 21.599 | 21.985 | 23.105 | 23.767 | 25.190 | 25.349 | 26.284 | 28.820 | 26.451 | 24.955 |
DENK[6] | -[n 8] | -[n 8] | -[n 8] | -[n 8] | -[n 8] | -[n 8] | -[n 8] | -[n 9] | 3.488 | 3.678 | 3.705 |
FVD[7] | -[n 8] | -[n 8] | -[n 8] | -[n 8] | -[n 8] | -[n 8] | -[n 8] | -[n 10] | 22.884 | 30.674 | 45.000 |
GroenLinks[8] | 20.961 | 27.477 | 26.505 | 23.953 | 22.435 | 21.252 | 21.180 | 23.389 | 28.429 | 28.829 | 30.438 |
PvdA[9] | 54.504 | 55.723 | 54.279 | 55.564 | 52.317 | 49.155 | 46.045 | 46.162 | 45.040 | 42.416 | 41.078 |
PvdD[10] | 10.310 | 11.610 | 12.250 | 12.519 | 12.254 | 12.019 | 12.131 | 12.866 | 16.156 | 17.043 | 18.344 |
SGP[11] | 27.196 | 27.687 | 28.048 | 29.648 | 29.964 | 29.974 | 29.928 | 30.122 | 30.325 | 30.081 | 29.655 |
SP[12] | 46.507 | 46.308 | 44.186 | 45.815 | 44.242 | 42.679 | 41.710 | 39.571 | 36.465 | 36.286 | 31.977 |
VVD[13] | 36.371 | 37.942 | 38.412 | 35.362 | 33.498 | 30.895 | 28.436 | 26.497 | 27.692 | 25.557 | 23.907 |
50Plus[14] | -[n 8] | -[n 8] | 1.321 | 5.768 | 10.428 | 7.534 | 6.056 | 6.180 | 6.081 | 5.701 | 5.104 |
Totaal | 308.389 | 319.740 | 313.056 | 314.940 | 308.846 | 295.326 | 284.414 | 283.541[n 11] | 317.081 | 315.019 | 316.378 |
Opgeheven partijen
De volgende landelijke politieke partijen zijn opgeheven, gefuseerd met andere partijen of opgegaan in een nieuwe partij.
Andere opgeheven partijen
Partijen met kruis (†) zijn "schijndood", een officieel einde is nooit aangekondigd of status van politiek verkeer of enige activiteit is onbekend.
- Anti-werkloosheidspartij
- Behoud Milieu Werk Maatschappij
- Bejaarden Centraal
- Burgerpartij Nederland (BPN)
- Continue Directe Democratie Partij (CDDP) †
- Corporatieve Concentratie (CC)
- DeConservatieven.nl †
- Democratisch Europa †
- Een Computer Voor Iedereen †
- EénNL †
- Frysk Fascisten Front (FFF)
- Grote Alliance Partij (GAP)
- Groen Rechts
- Humanistische Partij
- Indonesische Partij
- Katholieke Politieke Partij (KPP)
- Kommunistiese Eenheidsbeweging Nederland (KEN)
- Kommunistische Arbeiderspartij Nederland (KAPN)
- Kleine Partij
- Liberale Partij (Nederland) (LP)
- Libertas †
- Lijst 17 †
- Lijst Veldhoen
- Loesje (1986) †
- LRVP - hetZeteltje †
- Middenpartij voor Stad en Land
- Middenstandspartij
- Milieu Defensie Partij 2000+
- Nationaal-Socialistische Partij (NSP)
- Nationale Boeren-, Tuinders- en Middenstandspartij (NBTMP)
- Nationale Bond voor Bezuiniging (NBB)
- Nationale Centrum Partij (NCP)
- Nationale Unie
- Nationalistische Volks Beweging (NVB)
- Nederlandsche Fascisten Unie (NFU)
- Nederlandsche Nationaal-Socialistische Partij (NNSP)
- Nederlandsche Unie
- Nederlandsche Volkspartij (NVP)
- Neutrale Partij
- Nationale Partij Nederland (NPN)
- Nieuwe Midden Partij (NMP) †
- Nieuwe Nationale Partij (NNP)
- Oranje-Fascisten
- Oude SDAP (OSDAP)
- Partij Democratisch-Socialisten (PDS)
- Partij Nieuw Rechts (PNR)
- Partij tot Liquidatie van Nederland (PLN)
- Partij voor Naastenliefde, Vrijheid en Diversiteit (PNVD)
- Partij voor Nederland (PvN)
- Partij voor Socialisme en Ontwapening (PSO)
- PolitiekCorrect
- Politieke Partij voor Ouderen (PPO)
- Progressieve Democratische Partij (PDP)
- Protestantse Volkspartij (PVP)
- Protestantse Unie (PU)
- Rechtse Volkspartij (RVP)
- Republikeinse Democraten Nederland (RDN), 1968–1971?
- Republikeinse Moderne Partij (RmP) †
- Republikeinse Partij Nederland, 1965–1968?
- Republikeinse Volkspartij (RVP), 1994–2003
- Revolutionair-Socialistische Arbeiderspartij (RSAP)
- Rooms Katholieke Partij Nederland (RKPN)
- Senioren 2000
- Socialistische Minderheden Partij (SMP)
- Socialistische Partij (SP), 1918-1928
- Solide Multiculturele Partij
- SOPN (2012) †
- Staatkundige Federatie
- Tamara's Open Partij
- Unie van Nederlandsche Fascisten (UNF)
- Vereeniging De Bezem
- Verbond tot Democratisering der Weermacht (VDW)
- Vrouwenpartij voor Feministische Politiek (VFP)
- Vrije Indische Partij (VIP)
- Vooruitstevende Minderhedenpartij
- Vooruitstrevende Integratie Partij
- Volkspartij (VP)
- Vrije Socialistische Groep (ook bekend als Rapaille Partij)
- Vaderlandsch Verbond (VV)
Zie ook
- Deelnemende partijen bij de Tweede Kamerverkiezingen 2012
- Deelnemende partijen bij de Tweede Kamerverkiezingen 2010
- Historische zetelverdeling Eerste Kamer
- Historische zetelverdeling Tweede Kamer
- Historische zetelverdeling Nederlandse afvaardiging Europarlement
- Politieke jongerenorganisatie
- Lijst van Belgische politieke partijen
Externe links
- Overzicht van kleine, historische politieke partijen
- Parlement en Politiek
- Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen
- Kiesraad
Referenties
- ↑ GroenLinks en D66 hebben meer leden dan VVD Nederlands Dagblad, 25 januari 2018
- ↑ [1] Elsevier Weekblad, 27 januari 2020
- ↑ CDA ledentallen per jaar (1975- ), DNPP.
- ↑ ChristenUnie ledentallen per jaar (2002- ), DNPP.
- ↑ D66 ledentallen per jaar (1966- ), DNPP.
- ↑ DENK ledentallen (2017), DNPP.
- ↑ FVD ledentallen (2017), DNPP.
- ↑ GroenLinks ledentallen per jaar (1990- ), DNPP.
- ↑ PvdA ledentallen per jaar (1946- ), DNPP.
- ↑ PvdD ledentallen per jaar (2007- ), DNPP.
- ↑ SGP ledentallen per jaar (2002- ), DNPP.
- ↑ SP ledentallen per jaar (1992- ), DNPP.
- ↑ VVD ledentallen per jaar (1948- ), DNPP.
- ↑ 50Plus ledentallen per jaar (2012- ), DNPP.
Noten
- ↑ In een gezamenlijke delegatie met SGP
- ↑ In een gezamenlijke delegatie met ChristenUnie
- ↑ als Sociaal Zevenaar
- ↑ Nederland Transparant is lokaal vertegenwoordigd door de fracties van Anna Paulowna Transparant, Bladel Transparant en Middelburg Transparant en op 31 december 2007 met Europa Transparant gefuseerd.
- ↑ a b c herindelingsverkiezingen 2014
- ↑ herindelingsverkiezingen 2016
- ↑ herindelingsverkiezingen 2017
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Niet vertegenwoordigd in de Tweede Kamer en daarom niet meegenomen in het totaal.
- ↑ Op 1 januari 2017 bedroeg het aantal leden van DENK 3.425, ze waren op dat moment echter nog niet vertegenwoordigd in de Tweede Kamer en zijn daarom niet meegenomen in het totaal.
- ↑ Op 1 januari 2017 bedroeg het aantal leden van FVD 1.863, ze waren op dat moment echter nog niet vertegenwoordigd in de Tweede Kamer en zijn daarom niet meegenomen in het totaal.
- ↑ Dit aantal ligt lager dan het door het DNPP gepubliceerde aantal. Dit komt voort uit het feit dat het DNPP de leden van DENK wel heeft meegenomen in het totaal. Hoewel DENK officieel nog niet in de Tweede Kamer vertegenwoordigd was, was de voorloper van DENK, Groep Kuzu/Öztürk, wel met twee zetels in de kamer aanwezig nadat zij uit de PvdA waren gestapt.