Nijehaske (plaats)

**Nijehaske**
Plaats in Nederland
	;
Situering
Provincie	Friesland
Gemeente	De Friese Meren
Coördinaten	52° 58′ NB, 5° 54′ OL
Algemeen
Oppervlakte	0,44 km²
- land	0,42 km²
- water	0,02 km²
Inwoners ; (2023-01-01)	45 ; (102 inw./km²)
Woningvoorraad	21 woningen
Overig
Postcode	8466
Netnummer	0513
Woonplaatscode	3521
Detailkaart
	Locatie in de voormalige gemeente Scharsterland
Foto's
	Uitzicht op Nijehaske
Portaal	Nederland ; Friesland

Nijehaske is een dorp in de gemeente De Friese Meren, in de Nederlandse provincie Friesland. Het ligt ten oosten van Joure, aan de westrand van Heerenveen en ten oosten van Oudehaske.

Van het oorspronkelijke dorp(sgebied) is nog maar klein deel over, het dorp ligt aan de Jousterweg. Het merendeel is opgegaan in de vorm van nieuwbouw en industrie van Heerenveen. Aan de oostkant van Nijehaske loopt het Nieuwe Heerenveense Kanaal en aan de zuidkant de Veenscheiding. In 2023 telde het dorp 45 inwoners.

Geschiedenis

Nijehaske is mogelijk al kort nadat het dorp Hasce (Haske) was ontstaan. Dat dorp Haske ontwikkelde zich relatief snel. Nijehaske bleef relatief klein maar in de 14e eeuw ontwikkelde zich toch tot een dorp. In 1496 werd het vermeld als Nye Hascha, 45 jaar eerder werd Haske al vermeld als Haschera munkam/Aelde Hascha. De twee plaatsen vormde dan de kern van de grietenij Haskervijfga en later diens opvolger, de voormalige gemeente Haskerland.

Nijehaske werd in 1505 vermeld als Nyehaske, in 1579 als Niehasck en in 1718 als Nye Haske. Door de veenafgraving, die al in de 16e eeuw gaande was, ontwikkelde het dorp zich. Rond 1750, toen zogenaamde Gietersen naar het gebied kwamen om veen af te graven, nam het aantal inwoners van Nijehaske en Oudehaske sterk toe.

Op de grens met Terband lag de Terbandsterschans. Het gelijknamige buurtje dat zich er ontwikkelde bij deze verdedigingsschans werd meestal bij Nijehaske gerekend in plaats van Terband. In 18e en 19e eeuw werd Nijehaske ook wel Nieuwehaske of Nieuwe Haske genoemd in het Nederlands.

De groei van Heerenveen, dat op de grens van drie gemeenten lag, zorgde ervoor dat in de loop van de 20ste eeuw een groot deel van het dorp verdween/opging in Heerenveen. Het oorspronkelijke hart van Nijehaske maakt al sinds de gemeentelijke herindeling van 1934 deel uit van Heerenveen. In deze plaats is de ten zuidoostelijke gelegen woonwijk Nijehaske naar het dorp Nijehaske genoemd. De kerk van Nijehaske uit 1775 staat aan de Herenwal in Heerenveen.

Rond de eeuwwisseling (van 20ste en 21ste eeuw) ontwikkelde in het noordelijke buitengebied van Nijehaske een industrieterrein en is ook zo onderdeel geworden van Heerenveen. Het dorp wordt gescheiden van door een groene zone (met bomen) van het industrieterrein. Er is ook een stukje van het dorpsgebied overgegaan naar Oudehaske.

Wat overbleef van het dorp viel tot 1984 tot de gemeente Haskerland. Daarna behoorde Nijehaske tot de gemeente Skarsterlân. In 2014 ging deze op in de gemeente De Friese Meren.

Openbaar vervoer

Lijn 98: Heerenveen - Nijehaske - Oudehaske - Haskerhorne - Joure - Sneek - Nijland Rijksweg - Bolsward - Makkum v.v.
Lijn 199: Heerenveen - Nijehaske - Oudehaske - Haskerhorne - Joure - Uitwellingerga - Sneek - Nijland Rijksweg - Bolsward - Witmarsum - Arum - Kimswerd - Harlingen v.v.

Geboren in Nijehaske

Jacobus Engelsma Mebius (1749-1838), Friese predikant
Hendrik Pyttersen Tzn. (1845-1919), Nederlands politicus
Jan Ankerman (1869-1928), politicus

Bronnen, noten en/of referenties

G. van Berkel & K. Samplonius (2018), Nederlandse plaatsnamen verklaard
Frieslandwonderland.nl (Stichting Fryslâns Ferline); NoordBoek - Peter Karstkarel