Wikipedia:Taalcafé/Archief/201803

kijkcijfer(s) van (bijvoorbeeld) De Luizenmoeder

Enkelvoud of meervoud? M.i. kan het kopje van de betreffende kolom ook in enkelvoud, maar dat is op een bepaalde manier een beetje ongemakkelijk. Bij voorbeeld in het lemma De Luizenmoeder. Heel fijn dat de actualiteit zich aandient als kwestie van meer belang (lees: meer lemma's) – Maiella (overleg) 13 feb 2018 19:23 (CET)

Kom jij kijkcijfer wel eens in het enkelvoud tegen? Vinvlugt (overleg) 14 feb 2018 08:48 (CET)

Bij voorbeeld als lemma in mijn Van Dale 2005. Het is een vreemd taalverschijnsel dat het meervoud "kijkers" wordt gedoeld dat in een getal (enkelvoud) wordt uitgedrukt. Met als extra complicatie dat een kijkcijfer dat in éen cijfer kan worden uitgedrukt (maximaal 9) niet realistisch is. Ik neem aan dat een pars pro toto wordt bedoeld. Dus het heet een kijkcijfer, terwijl intussen een kijkgetal wordt bedoeld. Immers een aantal kijkers (aantal is enkelvoud, kijkers is meervoud). In een volzin wordt vaak het meervoud gebruikt, als kopje boven een kolom kan het (m.i.) ook in enkelvoud. – Maiella (overleg) 14 feb 2018 08:57 (CET)

Ik geloof dat ik afhaak. Vinvlugt (overleg) 14 feb 2018 09:47 (CET)

Bij voorbeeld als lemma in mijn Van Dale vind ik niets over kijkcijfer(s). Bij kijkcijfer wel: daar staat de opmerking kijkcijfers (meestal mv.) En mocht je de neiging hebben iets aan die kolomkoppen te wijzigen: volgens mij is het hier gebruikelijk om slechts iets te veranderen alleen omdat het moet, niet omdat het kan, ook al proberen Lil' Kleine/Ronnie Flex 15 miljoen YouTube-kijkers van het tegendeel te overtuigen. Mvg, Trewal 14 feb 2018 10:17 (CET)

Dank voor deze visuele illustratie dat niet een aantal telt, maar de inhoudelijke argumenten. Het maakt mij niet uit als ik aan het eind van deze discussie zou moeten berusten in een kolomkopje in meervoud. Voordien wens ik een eerlijke discussie over de optie van een kolomkopje in enkelvoud. In deze discussie is BTNI een slecht argument. – Maiella (overleg) 14 feb 2018 10:44 (CET)

Dat klopt. Het is slechts een argument, mocht je de neiging hebben iets aan die kolomkoppen te wijzigen, zoals ik schreef. Mvg, Trewal 14 feb 2018 10:53 (CET)

Niemand maakt er een probleen van met een kopje "auteur" of "regisseur" in enkelvoud. Immers enkelvoud of meervoud, indien van toepassing. Ook bij het kopje "kijkcijfer" in enkelvoud kun je dit lezen als: enkelvoud of meervoud, indien van toepassing. Zo'n kopje heeft doorgaans betrekking op meer dan éen kolomregel.

@Trewal: Indien enkelvoud en meervoud volstrekt gelijkwaardig zou zijn, dan verdient enkelvoud de voorkeur omdat ... (volgt t.z.t.). – Maiella (overleg) 14 feb 2018 11:13 (CET)

Wat daar t.z.t. ook op volgt, doet er nu al niet toe. Als twee zaken gelijkwaardig zijn – ja, zelfs volstrekt gelijkwaardig, wat die gelijkwaardigheid nog eens als zijnde absoluut benadrukt – dan verdient geen van beide enigerlei voorkeur. Dat is immers de betekenis van volstrekt gelijkwaardig... Mvg, Trewal 14 feb 2018 12:16 (CET)

Het "cijfers" van "kijkcijfers" is eigenlijk een soort alternatief voor "numerieke gegevens", en "gegevens" is ook zo'n woord dat (in die betekenis, tenminste) geen enkelvoud heeft. Bedrijven publiceren ook "jaarcijfers", geen jaarcijfer. De online Van Dale noemt ook waardering als onderdeel van de kijkcijfers. Als tabellenkop vind ik eigenlijk zowel "kijkcijfer" als ook "kijkcijfers" ongelukkig: ik zou er schrijven wat het getal in de tabel uitdrukt, in dit geval: "Aantal kijkers". Hoopje (overleg) 14 feb 2018 12:24 (CET)

o.t.t./o.v.t. in intro na overlijden

In het lemma Jef Geys is na diens overlijden o.v.t. alsnog veranderd naar o.t.t. Door een anoniem. Ik vind dat wel wat hebben: na je dood blijf je kunstenaar in de tegenwoordige tijd. Heb ik het verkeerde beroep gekozen? – Maiella (overleg) 14 feb 2018 09:06 (CET)

Klinkt mij heel vreemd in de oren. Rembrandt is een Nederlandse schilder? Cervantes is een Spaanse schrijver? Marrakech (overleg) 14 feb 2018 09:26 (CET)

Ik heb het maar even teruggedraaid. Michiel (overleg) 14 feb 2018 09:27 (CET)

Op FR-WP is het heel gewoon om het zo te doen bij biografieën van overleden personen, maar ik vind het ook vreemd. De Wikischim (overleg) 14 feb 2018 09:32 (CET)

Mijn indruk is dat het vooral Vlamingen zijn, die -al dan niet onder Franse invloed- vinden dat gebeurtenissen en toestanden uit het verleden in de tegenwoordige tijd beschrijven heel gewoon is, niet alleen in biografieën. Magere Hein (overleg) 14 feb 2018 09:48 (CET)

Heel fijn dat mijn toevallige opmerking leidt tot een min of meer algemene conclusie. – Maiella (overleg) 14 feb 2018 12:19 (CET)

Het kan wel bijvoorbeeld bij: 'Rembrandt is een kunstschilder uit de zeventiende eeuw'. Happytravels (overleg) 14 feb 2018 17:40 (CET)

"Hitler is de rijkskanselier van het Derde Rijk (1933-1945)"? Dat lijkt me toch niet helemaal de bedoeling. In een meer verhalend stuk tekst ("Op 30 januari 1933 wordt Hitler benoemd tot rijkskanselier") kan zoiets best, maar in de inleiding zou ik het toch echt niet doen.  IJzeren Jan 14 feb 2018 17:54 (CET) Het voorgaande is ǵééń reductio ad Hitlerum...

De officiële term voor het beschrijven van een historische gebeurtenis in de tegenwoordige tijd is 'praesens historicum'. "De schrijver vertelt het dan zo, alsof hij er zelf bij was", lees ik in een tweede lemma over dit fenomeen. De taalpuristen onder ons mogen dit exotische stijlmiddel sinds deze week dus ook gewoon een 'Halbe Zijlstraatje' noemen. Ik ben het overigens met IJzeren Jan eens dat het praesens historicum zich niet zo goed leent voor een encyclopedie. Alhoewel ik hier lees dat we er op onze jaarpagina's nu juist weer wel gebruik van maken. Matroos Vos (overleg) 14 feb 2018 23:38 (CET)

De jaarpagina's zijn een geval apart. Omdat alles daar heel sterk is gericht op het moment zelf dat er iets gebeurde en het feit meestal maar beperkt is tot één zin zonder dat er wordt vervallen in uitgebreide verhalen, is het praesens historicum daar in principe wel geschikt. In "gewone" encyclopedische artikelen zoals biografieën is er sprake van een heel verhaal dat min of meer chronologisch wordt verteld. Dan doet het praesens historicum nogal gauw wat literair aan, en dat is ook niet de bedoeling. Ik heb ook al een paar keer gezien dat in hetzelfde artikel (waar bijv. door meerdere auteurs aan was gewerkt) de "gewone" verleden tijd en het praesens historicum door elkaar waren gebruikt, soms in de ene alinea de ene tijd en in de andere alinea weer de andere tijd. Ik weet inmiddels ook van sommige gebruikers hier dat ze bij voorkeur het praesens historicum gebruiken. De Wikischim (overleg) 15 feb 2018 10:00 (CET)

Sjabloon Mantsjoe

Wat voor waarde voegt het toe als ik "mnc=" toevoeg aan het sjabloon voor Mongools schrift? Ik kan geen verschil zien. --Donald Trung/徵國單 (Overleg 💬|"Mijn" artikelen 📚) 15 feb 2018 16:36 (CET)

Minibieb

'Minibieb' aan de Henri Polaklaan, Amsterdam :) Lotje (overleg) 14 feb 2018 17:32 (CET)

Ik mis het lemma minibieb of iets dergelijks. Voor taalliefhebbers in Nederland kan het toch niet moeilijk zijn om de recente aanwinsten van de boekenkast (of de opruiming!) te beschrijven. Zojuist zag ik dat twee vuilniszakken met boeken in de minibieb van onze grootgrutter werden gedeponeerd. Ik ben niet bekend met het verschijnsel minibieb in internationale wateren. Ik ben benieuwd naar de reactie van onze matroos. – Maiella (overleg) 13 feb 2018 22:10 (CET)

Waarde Maiella, de schepen waarop ik vaar zijn over het algemeen voorzien van een uitstekende bibliotheek. Dat moet ook wel, want zonder een grondige lezing van de Odyssee, Moby-Dick en het complete werk van J.M.A. Biesheuvel zijn de wereldzeeën levensgevaarlijk. Maar de boeken aan boord staan zeker niet alleen in dienst van onze stuurmanskunst. Zo had ik vanmiddag nog een heftig meningsverschil met onze kapitein over de juiste interpretatie van Hegels visie op de dialectiek, waarbij de kapitein de mijns inziens duidelijke verschillen tussen Kant en Hegel in dezen bij hoog en bij laag bleef ontkennen – en dan is het toch fijn als je even naar beneden kunt lopen om de eerste druk van de Phänomenologie des Geistes erbij te pakken. Onze nieuwe ketelbink moet overigens niks van al dat – in zijn eigen woorden – "filosofische geleuter" hebben, maar is nu juist weer een groot liefhebber van de poëzie van Slauerhoff. Laatst heeft hij diens Verzamelde Gedichten zelfs in een ruk uitgelezen, toen we hem tijdens het kielhalen even geheel vergeten waren. Hij was zo gegrepen door die gedichten dat hij er helemaal geen erg in had dat hij al uren geen lucht meer kreeg. Een goede bibliotheek kan dus zelfs je leven redden. Matroos Vos (overleg) 14 feb 2018 00:15 (CET)

Alleen al om dit soort bijdragen dient men WP:NL te volgen, als ware het een waar Eldorado... Paul Brussel (overleg) 14 feb 2018 01:29 (CET)

Genoemde eerste druk moet snel naar een gerenomeerde boekenveiling met de opbrengst als aanbetaling van een nieuw fregat. Om onze NAVO-partners tevreden te stellen. – Maiella (overleg) 14 feb 2018 10:29 (CET)

Dit is natuurlijk echt een 'minibieb'. Paul Brussel (overleg) 14 feb 2018 12:24 (CET)

Dank Paul Brussel voor deze link! Nog maar 4 dagen! Ik ga er snel heen. Ben jij al geweest naar die tentoonstelling? Ecritures (overleg) 14 feb 2018 12:28 (CET)

Nee, hoewel sponsor van dat museum, heb ik die expositie gemist (zo vaak kom ik ook weer niet inde Noordelijke Nederlanden), ook al ken ik de collectie van dit echtpaar eerlijk gezegd al heel erg veel jaren: onder kenners zeer bekend dus. Hopelijk geniet je ervan. Paul Brussel (overleg) 15 feb 2018 23:02 (CET)

Inderdaad.Tevens een echt museum waar ik geen geliefde lectuur zomaar mag meepakken. Helaas. Ik ben bekend met dit verschijnsel. Mijn collectie is 0. Hoogste tijd om een goede vriendin te vragen of ik een exemplaar kan kopen. – Maiella (overleg) 14 feb 2018 12:38 (CET)

Het kan nog kleiner, maar dan noemt men het geen 'minibieb' meer, maar een 'nanobijb'. Mvg, Trewal 14 feb 2018 12:56 (CET)

Wat jammer nou. Dan kan je geen goede lectuur oppakken en in je binnenzak stoppen. Nou ja, in het vervolg is een pincet een essentieel gereedschap voor mijn leeshonger. – Maiella (overleg) 14 feb 2018 13:15 (CET)

Voor zijn gemoed, verweerd, voortijdig grijs,

Waren thuishavens niets dan 't eind der reis.

De sterren nàaste vrienden voor wie de aard

Alleen als kusten kent, waarlangs hij vaart.

Paul Brussel (overleg) 15 feb 2018 22:56 (CET)

Dank, gij begrijpt mijn dolende ziel. Maar niet alleen matrozen kennen het eeuwig verlangen naar de zee, ook een tijdgenoot van Slauerhoff, de verstokte landrot Jan van Nijlen, wist dat altijd knagende verlangen naar elders mooi te verwoorden in het gedicht De schepen, waarvan hier de eerste vier regels:

Ik hoor vanavond verre schepen fluiten

En, even hopend, schoon ik niets meer wacht,

Druk ik mijn hoofd tegen de kille ruiten

En zie de haven in den blauwen nacht.

Het gehele gedicht is hier te lezen, overigens in een voorpublicatie die licht verschilt met de nog iets betere, uiteindelijk gebundelde versie die ik hier in mijn scheepsboekenkast heb staan. Zo is "schoon ik niets meer wacht" wat mij betreft toch nog net iets mooier dan het eerdere "schoon ik niets verwacht". Matroos Vos (overleg) 16 feb 2018 04:32 (CET)

Ach, Van Nijlen - ik dacht dat die al niet meer gelezen werd. Zijn biografie heb ik hier staan, maar ik kan me niet herinneren daar veel in te hebben gelezen, en dat zou ik toch moeten doen. Dank voor deze bijdrage! Paul Brussel (overleg) 16 feb 2018 08:56 (CET)

Tienray

Hallo, kan iemand dit lemma eens overlopen? Lotje (overleg) 18 feb 2018 14:36 (CET)

aarde

In het Wikipedia:Café Exact is overleg/discussie over de schrijfwijze/hoofdlettergebruik van Aarde/de aarde. Ik denk dat de kennis daaromtrent vooral hier aanwezig is, daarom zet ik hier nu ook een link neer. Helaas is het artikel al overhaast aangepast, mogelijk moet dat nog worden teruggezet na de discussie. ed0_verleg 17 feb 2018 10:02 (CET)

Volgens Onze Taal zou het met een kleine letter moeten. Niet alleen de aarde, maar ook de maan en de zon. Mij doet dit wat vreemd aan, eerlijk gezegd. Zelf zou ik wel degelijk een hoofdletter gebruiken, omdat we deze woorden wel als eigennamen gebruiken. Mvg,  IJzeren Jan 17 feb 2018 11:38 (CET)

Aarde wordt klein geschreven behalve aan het begin van een zin, in een opsomming met andere planeten zoals: Venus, Aarde, Mars ... en als persoon geschreven zoals Moeder Aarde. Hetzelfde krijg je met de maan. Zo heten de manen van Mars: Deimos en Phobos en heet de maan van de aarde: Maan. Norbert zeescouts (overleg) 17 feb 2018 11:53 (CET)

De woorden zon, aarde en maan zijn volgens dat taaladvies van Onze Taal geen eigennamen maar soortnamen omdat je er vaak het lidwoord de voor zet? Dat lijkt me wel heel erg kort door de bocht! Dat klopt als je het over bijvoorbeeld Phobos hebt en dat hemellichaam "een maan van Mars" noemt. Ook in "de maan van onze planeet Aarde" is maan een soortnaam. Maar als je die specifieke en unieke maan een eigennaam geeft door bijvoorbeeld te zeggen "De planeet Aarde heeft een maan die we de Maan noemen", dan zijn in die zin planeet en maan soortnamen, maar Aarde en Maan zijn beide een eigennaam. Het woord maan kán wel een soortnaam zijn, maar is dat zeker niet altijd. Dat iets een soortnaam is, blijkt ook zeker niet uit het feit dat er vaak het lidwoord de voor staat, want er is maar één "Maan", net zoals er ook maar één Betuwe, één Veluwe, één Balkan of één Verenigde Staten is. Daar maakt de schrijver van dat advies van Onze Taal dus echt een vergissing. Mvg, Trewal 17 feb 2018 14:51 (CET)

De Taalunie zegt het dan ook net iets anders dan Onze Taal: "In niet-wetenschappelijke teksten schrijven we: de aarde, de maan, de zon." Met andere woorden, in wetenschappelijke teksten, waarin de planeet Aarde en de planeet Mars behandeld worden, krijgen deze woorden wel een hoofdletter. Dat lijkt op het onderscheid dat de Taalunie hier maakt tussen bijvoorbeeld pleistoceen en Pleistoceen. Het meervoud, Aarden, is overigens altijd met een hoofdletter. Matroos Vos (overleg) 17 feb 2018 15:16 (CET)

... tenzij ze zeldzaam zijn, want dan schrijf je aarden weer met kleine letter! Mvg, Trewal 17 feb 2018 15:32 (CET)

Uw Matroos heeft veel gezworven, maar van alle plekken op aarde kon hij het minst makkelijk in Aarden aarden. Matroos Vos (overleg) 17 feb 2018 15:42 (CET)

Vreemd, want je kunt daar toch heerlijk nachtvissen. Pas op, want daarvoor heb je naast de reguliere karpervergunning ook nog een lokale vergunning nodig, maar overdag bij goed weer kun je zonder vergunning ook heerlijk aan het meer van Aarden zonnen, manen de lokale beheerders! Mvg, Trewal 17 feb 2018 16:27 (CET)

En hoe zit het dan met de manen van het sterrenbeeld Leeuw. - Robotje (overleg) 17 feb 2018 17:33 (CET)

De manen van De Leeuw zijn enkel nog op héél oude foto's te bewonderen. Matroos Vos (overleg) 17 feb 2018 18:02 (CET)

Oei, heb je de Maan in Leeuw? Dan heb je een voorliefde voor mentale stimulansen en een afkeer tegen pummels, en hebben jij — of je moeder — in het verleden openlijk of negatief je ego geuit, lees ik hier... Mvg, Trewal 17 feb 2018 18:23 (CET)

Ik vond intussen ook een ander advies van de Taalunie (in de Technische Handleiding), dat nu juist weer meer lijkt op het advies van Onze Taal. Zie voor het hele verhaal mijn bijdrage in een naburig etablissement. Matroos Vos (overleg) 20 feb 2018 04:31 (CET)

Steven Erikson

Hallo, wil iemand dit lemma eens doornemen? Zo is het dat de conclusie van het nutteloosheid van cultuur en beschaving een van de thema's is dat behandelt word in beide boekenreeksen. voelt nogal griezelig aan. :) Lotje (overleg) 22 feb 2018 16:34 (CET)

Parbleu, ik weet niet of die zin onder Maiella's definitie van een volzin valt, maar het was in elk geval een overvolle zin – net als overigens de zin direct daarvoor. Ik heb beide zinnen net dus maar even gewassen en gestreken. Inclusief de rest van het lemma, want die kon ook wel een flinke poetsbeurt gebruiken. Matroos Vos (overleg) 22 feb 2018 19:00 (CET)

Spelling van het land Sint(-)Maarten

Ik dacht altijd dat het land Sint(-)Maarten zonder tussenliggend streepje wordt geschreven, maar als ik deze uitleg van de Taalunie zie, dan is mijn conclusie dat Sint-Maarten Nederlandstalig is en Sint Maarten Engelstalig. Als dat zo is, dan zouden we er hier in deze taalversie een streepje tussen moeten zetten (zie bijvoorbeeld Categorie:Sint Maarten (land)). Is mijn conclusie juist of zit het anders? Ymnes (overleg) 26 feb 2018 18:16 (CET)

Volgens Onze Taal zijn beide schrijfwijzen verdedigbaar. Matroos Vos (overleg) 26 feb 2018 18:29 (CET)

Geldt dat ook voor het bijvoeglijk naamwoord, want Skuipers (ping) geeft aan dat je het dan in elk geval met een tussenliggend streepje schrijft[1] Ymnes (overleg) 26 feb 2018 19:14 (CET)

Nog even voor de duidelijkheid. Op Sint Maarten wordt grotendeels Engels gesproken. Ymnes (overleg) 26 feb 2018 19:16 (CET)

Volgens de Spellingwijzer Onze Taal zou er ook in het bijvoeglijk naamwoord zowel een streepje als een spatie mogelijk zijn. Maar goed, we zitten hier op Wikipedia onder de knoet van de Taalunie, dus dan zouden alleen de versies met een streepje juist zijn.

Overigens begrijp ik niet helemaal wat de taal die de Sint-Maartenaren zelf spreken hiermee te maken heeft? Onze westerburen spreken ook grotendeels Engels, maar toch heet ons lemma 'Verenigd Koninkrijk', en niet 'United Kingdom'. Matroos Vos (overleg) 26 feb 2018 20:30 (CET)

De reden dat ik dat specifiek noem, is omdat er door de Taalunie (de link die ik hierboven geef) wordt gesproken over de Nederlandse en plaatselijke naam (exoniem en endoniem). Ymnes (overleg) 26 feb 2018 20:58 (CET)

Ah, oké. Maar goed, voor de titel van ons lemma is die plaatselijke naam dus niet van belang, zoals ook de plaatselijke naam van dit land er wat dat betreft niet doet. Matroos Vos (overleg) 26 feb 2018 21:12 (CET)

Tot nu toe zegt de Taalunie (lijkt me) dat het met een streepje moet en houdt Onze Taal het erop dat beide mag. Het lijkt me daarom van belang, want welke instantie geeft de doorslag? Ymnes (overleg) 26 feb 2018 21:21 (CET)

Dit is wat VRT Taalnet er over schrijft: [2] en [3]. Livenws (overleg) 26 feb 2018 21:51 (CET)

(na bwc) Op Wikipedia is de Taalunie de baas als het om spelling gaat, dus dan zou het 'Sint-Maarten' en 'Sint-Maartens' zijn. Edoch, het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden heeft het over 'Sint Maarten'. Ik zou niet weten wie er dan de doorslag geven, de taalkundigen of de juristen. Wellicht kan Jeroen daar iets zinnigs over zeggen? Matroos Vos (overleg) 26 feb 2018 21:57 (CET)

Dat doet me eraan denken dat de provincie Friesland wil dat we het Fryslân noemen, maar toch doen we dat in Nederland niet echt, laat staan in België of Suriname. Ymnes (overleg) 26 feb 2018 22:03 (CET)

Spiegelwoord

Hoi, heeft iemand wellicht antwoord op mijn niet zeer prangend vraagje alhier? Groet, Apdency (overleg) 27 feb 2018 21:02 (CET)

Boksster

Is 'boksster' een juiste vrouwelijke vorm van 'bokser'? Of is het 'bokster' of bestaan geen van beide? Inderdaad is -ster de normale vrouwelijke uitgang ('bestuurster'), maar het zou kunnen dat bij een dubbele s de tweede wegvalt. Hij of zij denkt het antwoord wel te weten. ErikvanB (overleg) 28 feb 2018 01:31 (CET) - ping Trijnstel

Dus een hipster is een vrouwspersoon met een behoorlijke baard die zelfgebrouwen bier drinkt? Wimpus (overleg) 28 feb 2018 18:54 (CET)

Te gèèèk! Misschien wordt Capella een bokster later als-ie groot wordt. Magere Hein (overleg) 28 feb 2018 19:41 (CET)

Taalunie zegt boksster (en er staat geen 'bokster' in de lijst). Paul B (overleg) 28 feb 2018 02:39 (CET)

(na bwc) Hoi Erik, het is 'boksster', analoog aan 'fietsster'. Bij 'bokster' moet mijn dankzij Reve grondig geperverteerde brein eerst en vooral denken aan lieve katholieke dieren en hunne Geheime Openingen... Matroos Vos (overleg) 28 feb 2018 02:48 (CET)

Volgens mij was Muhammad Ali een echte boksster... Mvg, Trewal 28 feb 2018 10:08 (CET)

Haha. Dank jullie wel. Dat is duidelijk. ErikvanB (overleg) 28 feb 2018 18:31 (CET)

(Rijks)waterstaat

Omdat het min of meer om taalkwesties gaat, laat ik even weten dat ik twee titels heb gewijzigd:

• Lijst van hoofdingenieurs van de (Rijks)Waterstaat (wat eerder '(Rijks)waterstaat' had moeten zijn) →
• Lijst van hoofdingenieurs van de Waterstaat en Rijkswaterstaat (lidwoord van de auteur gehandhaafd omdat Waterstaat een voorloper en dus historischer is)

en

• Lijst van hoofdingenieurs-directeuren van de Rijkswaterstaat →
• Lijst van hoofdingenieurs-directeuren van Rijkswaterstaat

Wat de laatste hernoeming betreft, ik heb niet kunnen vinden in het WNT dat een 'staat' of 'state' (net als 'raad') een orgaan zou zijn; 'Rijkswaterstaat' is simpelweg de naam van een instelling, niemand spreekt van 'de Rijkswaterstaat', dat is hooguit jargon.

Links zijn na de hernoemingen aangepast, maar in artikelen wordt nog wel van 'de Rijkswaterstaat' gesproken. Hopelijk heeft niemand bezwaar tegen mijn aanpassingen. ErikvanB (overleg) 2 mrt 2018 23:36 (CET)

PS: Zie trouwens ook Lijst van managers van Rijkswaterstaat, waarin geen lidwoord voorkomt. ErikvanB (overleg) 2 mrt 2018 23:41 (CET)

Hoi Erik, je aanpassingen lijken me prima. De organisatie heeft het zelf ook over 'Rijkswaterstaat', zonder lidwoord, dus ik neem aan dat hier het donorprincipe geldt.

Overigens is er in de voorbeelden van het WNT van begin vorige eeuw nog wel sprake van 'de(n) Rijkswaterstaat'. Ergens in de vorige eeuw is dat lidwoord blijkbaar verdwenen, en begin deze eeuw wordt 'de Rijkswaterstaat' nog slechts bij hoge uitzondering gebruikt (klik hier een paar keer op '+100', en je zult zien dat van de honderden voorbeelden bijna alle voorbeelden het over 'Rijkswaterstaat', zonder lidwoord, hebben). Matroos Vos (overleg) 3 mrt 2018 02:57 (CET)

Ah, fijn, dankjewel, ook voor de linkjes. (Wat een geinige site trouwens dat uni-leipzig.de, Matroos! Ze kunnen er wat van daar bij die Uni Leipzig!) Nou, wat jij dacht dat dacht ik dus ook. Mooi zo. Hartelijke groet, ErikvanB (overleg) 3 mrt 2018 03:16 (CET)

Uni Leipzig ist ja wunderbar! En dat webcorpus is ook nog eens aangelegd in een tijd dat je voor elke webklik eerst een dubbeltje in je computer moest gooien, dus je kunt wel nagaan welk een godsvermogen dat corpus gekost moet hebben... Matroos Vos (overleg) 3 mrt 2018 03:35 (CET)

Mein Himmel! ErikvanB (overleg) 3 mrt 2018 13:49 (CET)

Even iets anders naar aanleiding van de titel "Lijst van hoofdingenieurs-directeuren van Rijkswaterstaat": Bij de provinciale Waterstaat (Groningen) was het gebruikelijk om te spreken van de "dhipw": directeur hoofdingenieur van de provinciale waterstaat en niet hoofdingenieur directeur. Opvallend! PAvdK (overleg) 3 mrt 2018 12:39 (CET)

Bizar. ErikvanB (overleg) 3 mrt 2018 13:49 (CET)

Uitprinten en verzenden (2)

Nog een vervolg op het inmiddels gearchiveerde item 'Uitprinten en verzenden': ik heb het onderwerp aangekaart bij Onze Taal, dat ook in het item werd genoemd. Ik kreeg gisteren van die kant de volgende reactie:

Het is moeilijk om dit soort zaken (na) te checken, omdat het om zeer subtiele nuances gaat. Wel blijkt in de praktijk dat ‘printen’ en ‘uitprinten’ niet altijd volledig uitwisselbaar zijn. Zo ligt in een zin als ‘Ik kan op het moment niets printen, omdat mijn printer kapot is’ de vorm ‘printen’ veel meer voor de hand dan ‘uitprinten’. 

Verder is het aannemelijk dat ‘uitprinten’ is ontstaan naar analogie van vele andere werkwoorden met ‘uit-’ waarin nadruk wordt gelegd op het resultaat van de handeling, zoals ‘uitklappen’, ‘uitvouwen’, ‘uitstrooien’, en ook ‘uitdraaien’. Het is in het Nederlands erg populair om zogeheten partikels – kleine woordjes, zoals ‘in’, ‘op’, ‘af’ en ‘uit’ – aan werkwoorden toe te voegen om iets extra’s uit te drukken; meestal wordt het resultaat van de handeling ermee aangegeven (‘indrukken’, ‘opgooien’, ‘afschrijven’, ‘inslaan’, ‘uitstrooien’). Soms is het partikel echt onmisbaar voor de betekenis van het werkwoord, maar soms ook benadrukt het slechts de betekenis die eigenlijk al voldoende duidelijk wordt gemaakt met het werkwoord waaraan het wordt toegevoegd. Dit laatste geldt voor ‘uitprinten’, en bijvoorbeeld ook voor ‘afzoeken’, ‘uitsorteren’ en ‘uittesten’. Met de partikels wordt nog eens extra de nadruk gelegd op het resultaat van de handeling; de boodschap komt zo sterker over. 

Hoewel de partikels strikt genomen geen nieuwe informatie toevoegen, hebben ze wel een specifieke functie: ‘expressiviteit’. Om die reden hoeft een werkwoord als ‘uitprinten’ niet te worden afgekeurd. Door de extra lading die het meegeeft, is ‘uitprinten’ in sommige contexten duidelijk te verkiezen boven het neutralere ‘printen’; in andere contexten is het weer andersom. Het is niet zo dat door het bestaan van de ene vorm, de andere vorm afgeschaft moet worden. 

Een uitgebreid artikel dat hierop ingaat, is te lezen op https://www.nemokennislink.nl/publicaties/eerst-nachecken-dan-uitprinten/.

Zeer de moeite waard, leek me, vandaar hier neergekopieerd. Apdency (overleg) 3 mrt 2018 14:02 (CET)

Dank Apdency, voor het alhier opkopiëren. Dat artikel van Corrien Blom kwam ik toevallig onlangs al tegen, toen ik op zoek was naar typisch lubberiaans taalgebruik. Het in dat artikel genoemde 'afconcluderen' is waarschijnlijk ook ooit aan zijn brein ontsproten, net als het zo mogelijk nog lelijkere 'neertunnelen'. Over de doden natuurlijk niets dan goeds, maar Lubbers en taal verhielden zich tot elkaar als een nagel tot een schoolbord... Matroos Vos (overleg) 3 mrt 2018 20:31 (CET)

Zwager

In het artikel Joan Wolfert van Brederode wordt enkele malen achtereen de toevoeging verwijderd dat Van Brederode en stadhouder Frederik Hendrik zwagers waren. Hun echtgenotes waren zussen en volgens F van Brederode zijn de mannen dan geen zwagers. Nu geeft van Dale (laatste editie) niet alleen deze definitie "het­zij de broer van ie­mands part­ner, het­zij de man­ne­lij­ke part­ner van ie­mands zus of broer". Van Dale geeft nog tweede definitie "bij uit­brei­ding" van de term zwager nl. "de man­ne­lij­ke part­ner van de zus of broer van ie­mands part­ner". In dit geval is de manlijke partner van de zus van de partner van Brederode, Frederik Hendrik en volgens Van Dale zijn het dus imo wel degelijk zwagers. Om niet in een bewerkingsoorlog te verzeilen leg ik deze kwestie graag eerst voor in het taalcafé. Gouwenaar (overleg) 5 mrt 2018 19:23 (CET)

Volgens: [4]: "Echtgenoot van de zuster van de echtgenoote. Inz. in het mv. in toep. op de relatie tusschen beide echtgenooten van twee zusters." Je hebt dan toch gelijk. VanBuren (overleg) 5 mrt 2018 19:57 (CET)

Zowel de laatste als de voorlaatste editie van Van Dale definiëren het begrip zwager niet alleen in de engere, maar ook in de ruimere betekenis, waardoor ook de echtgenoten van twee zussen zwagers van elkaar zijn. Mooi dat ook het WNT die ruimere definitie hanteert en daarbij een voorbeeld geeft dat al uit 1722 stamt, t.w. "... en dat derhalven onder het woord Zwagers ”mede gehouden moesten worden te zyn begrepen personen, welken aan twee zusters waren getrouwd”. Gouwenaar (overleg) 6 mrt 2018 14:21 (CET)

Mosoel/Mosul

Bronnen	Mosoel	Mosul
NOS	0	veel
RTL nieuws	1	138
NU.nl	1	138
volkskrant.nl	15	1263
NRC.nl	9	1190
fd.nl	5	7
gva.be	214	148

In de artikelen op WP wordt meestal Mosoel gebruikt, maar de bronnen, ook de Nederlandstalige (NOS, RTL nieuws, NU.nl, volkskrant.nl, NRC), spreken bijna altijd over Mosul. Mijn voorstel is om Mosoel te veranderen in Mosul, maar hoe denken jullie hierover? Ik heb het onder andere over de artikelen Mosoel en Slag om Mosoel (2016-2017). Q.Zanden Overleg 28 feb 2018 15:42 (CET)

Onze leidraad is de Taalunie, die hanteert Mosoel. Velocitas(↑) 28 feb 2018 15:49 (CET)

Zij geven echter ook Mosul, dus waarom zou Mosoel dan definitief zijn? Q.Zanden Overleg 28 feb 2018 15:54 (CET)

QZanden was me net voor. Zie ook hier, onder 'Overige namen', waar beide schrijfwijzen vermeld worden, zonder dat er een voorkeur voor een van beide uitgesproken wordt. Matroos Vos (overleg) 28 feb 2018 16:01 (CET)

O ja, ik was te snel. De Taalunie verwijst ook naar Mosul vanaf de pagina Moesoel. Velocitas(↑) 28 feb 2018 16:07 (CET)

De Gazet van Antwerpen gebruikt de ene spelling in de kop, de andere beide in de body. ;-) Met vriendelijke groet, RonnieV (overleg) 28 feb 2018 16:10 (CET)

(bwc) De gebruikelijke handelwijze hier is om geen zaken te verbeteren die niet fout zijn. We kunnen Mosoel overal in Mosul veranderen, maar aangezien beide vormen correct zijn, lijkt me dat vooral een vorm van werkschaffing gebaseerd op de persoonlijke voorkeuren van een beperkt aantal bewerkers. Dan liever zo laten als het is, tot het moment dat (wellicht) de Taalunie aangeeft dat de vorm met -u- veel gebruikelijker is dan die met -oe-. Merk op dat in Vlaamse media juist Mosoel vaker lijkt te worden gebruikt. Paul B (overleg) 28 feb 2018 16:13 (CET)

Trouw (NL) geeft zoals gebruikelijk iets meer ruimte aan de vorm met -oe-: 238 maal Mosoel tegen 536 maal Mosul. Voor De Standaard (B) en De Morgen (B) is het beeld duidelijk in het voordeel van -oe-: De Standaard 799 tegen 428, De Morgen 500 tegen 355. Paul B (overleg) 28 feb 2018 16:17 (CET)

@Jeroen N: heeft hier vanwege inconsistentie alle namen veranderd naar Mosoel, maar heeft geen bron gegeven waarom het dan naar Mosoel zou moeten. In december 2016 heb ik het ook al aangekaart op de overlegpagina van Overleg:Slag om Mosoel (2016-2017) en toen gaf @Geoffrey F: de voorkeur aan Mosul. Q.Zanden Overleg 28 feb 2018 16:31 (CET)

In dat geval werd in de titel al 'Mosoel' gebruikt, en werd dat ook al in overwegende mate in het artikel zelf gebruikt (namelijk alle voorkomens van de naam op de drie gewijzigde na). Dat zijn wijzigingen waar niet over hoeft te worden overlegd. Paul B (overleg) 28 feb 2018 16:33 (CET)

Gezien de tabel met statistieken lijkt me dat als hier al iets gewijzigd zou moeten worden, dat juist van Mosoel naar Mosul zou moeten zijn. Maar het is natuurlijk in werkelijkheid gewoon BTNI, aangezien TU beide schrijfwijzen erkent. Over alles in en rond Mosul valt overigens nog heel veel informatie toe te voegen, zie alleen al het artikel Mosoel zelf waar bijna niets staat over de oude geschiedenis van deze stad. Volgens mij is de schrijfwijze Mosul/Mosoel nog wel het alleronbelangrijkste om over te discussiëren. De Wikischim (overleg) 9 mrt 2018 22:01 (CET)

Gezien die tabel (6x Nederlands, 1x Belgisch) wel. Maar gezien een tabel (1x Nederlands, 6x Belgisch) kun je waarschijnlijk het omgekeerde concluderen. Inderdaad lekker laten staan dus. Mvg, Trewal 9 mrt 2018 22:46 (CET)