Buitenveldert (tuinstad)

**Buitenveldert**
Wijk van Amsterdam
Kerngegevens
Gemeente	Amsterdam
Stadsdeel	Zuid
Coördinaten	52°19'48"NB, 4°52'26"OL
Overig
Postcode(s)	1081, 1082, 1083

Gebouw van de Christelijke Scholengemeenschap Buitenveldert aan de De Cuserstraat.

Buitenveldert is een wijk in het stadsdeel Zuid in Amsterdam, in de Nederlandse provincie Noord-Holland. De naam is ontleend aan de Binnendijksche Buitenveldertse Polder, gelegen tussen de Amstel aan de oostzijde en de Amstelveenseweg aan de westzijde.

Oorsprong en geschiedenis

De huidige Binnendijksche Buitenveldertse Polder behoorde sinds de Middeleeuwen tot het Amstelland, later gemeente Nieuwer-Amstel. Dit deel van Nieuwer-Amstel werd in 1921 bij de Gemeente Amsterdam gevoegd, waarbij de Kalfjeslaan de zuidelijke gemeentegrens werd.

Voor 1854 werd Buitenveldert kerkelijk verenigd met Nieuwer-Amstel (dat in 1964 tot Amstelveen werd vernoemd). De Gereformeerden uit Buitenveldert hoorden tot Amstelveen waar in 1586 de eerste predikant werd beroepen. De statie van de Rooms-Katholieken uit Buitenveldert kregen in 1656 een pastoor, daarvoor gingen de meeste parochianen naar de kerk aan het Rustenburgerpad in Nieuwer-Amstel.

In Amsterdam was, als onderdeel van het Algemeen Uitbreidingsplan (A.U.P.) van 1935, naast de Westelijke Tuinsteden ook een uitbreiding aan de zuidkant geprojecteerd. In 1958 werd de eerste steen gelegd voor de tuinstad Buitenveldert. In 1959 konden de eerste woningen in gebruik genomen worden.

Met de instelling van de stadsdelen werd Buitenveldert in 1987 een apart stadsdeel. In 1998 werd de wijk, na de fusie met het stadsdeel Rivierenbuurt, onderdeel van stadsdeel Zuideramstel, waarvan ook de Prinses Irenebuurt deelt uitmaakte. Sinds 2010 maakt Buitenveldert, na een volgende fusie tussen de stadsdelen Zuideramstel en Oud-Zuid, deel uit van Stadsdeel Zuid.

Het stadsdeel Zuid bevat sinds enkele jaren het nieuw gebouwde grootstedelijk gebied Zuidas, dat voor het grootste deel in Buitenveldert ligt en voor een klein deel in de Rivierenbuurt.

Indeling en voorzieningen

Aan de noordzijde wordt de wijk begrensd door de Ringweg A10 met de Zuidas. Iets ten noorden van de wijk, aan de Fred.Roeskestraat, ligt de Rooms-Katholieke Begraafplaats Buitenveldert.

Aan de zuidzijde ligt de gemeentegrens met Amstelveen aan de Kalfjeslaan.

Aan de westkant, grenzend aan Buitenveldert, de Schinkelbuurt en Amstelveen, ligt de Sportas waarin zich de sporthallen Zuid, het Olympisch Stadion, de Bosbaan en de sportvoorzieningen in het Amsterdamse Bos zich bevinden.

Aan de oostkant, aan de Amstel, ligt het Amstelpark. In 1972 werd hier de Floriade gehouden. In een lange strook van het west naar oost door Buitenveldert ligt het Gijsbrecht van Aemstelpark, genoemd naar Gijsbrecht van Aemstel. Het maakt deel uit van een ecologische verbinding tussen het Amsterdamse Bos vanaf de Ringvaart in de Haarlemmermeer tot aan de Amstel. Aan de Amstel bij de Kalfjeslaan staat de Riekermolen, met nabij een standbeeld van Rembrandt.

De wijk Buitenveldert bestaat uit een mengeling van laag-, middel-, en hoogbouw, koop- en huurwoningen en was halverwege de jaren zeventig volgebouwd. De hoofdstraten zijn vernoemd naar baljuws van Amstelland, terwijl de andere straten zijn vernoemd naar de Nederlandse provincies en vooral naar kastelen en buitenplaatsen, gegroepeerd per provincie.

In de wijk bevindt zich de Vrije Universiteit Amsterdam (VU) en het bij de universiteit behorende ziekenhuis (VUmc). VUmc heeft op het dak een traumahelikopter. Aan de Amstelveenseweg is een Ronald McDonald-huis. Er zijn zeven basisscholen, waaronder een school voor moeilijk lerende kinderen, Alphons Laudy, en de 12e montessorischool de Stern, en vier scholen voor voortgezet onderwijs, waaronder de Apollo, de Christelijke Scholengemeenschap Buitenveldert en de JSG Maimonides.

Het belangrijkste winkelcentrum van Buitenveldert is het Winkelcentrum Gelderlandplein, een groot overdekt winkelcentrum met veel speciaalzaken. De meeste (grotere) voorzieningen zijn geconcentreerd rond dit winkelcentrum. Daarnaast zijn er meerdere belangrijke buurtwinkelcentra. Er zijn zeven verzorgings-/verpleeghuizen. Er zijn ook relatief veel verenigingen en sportclubs.

Bewoners

Anno 2014 is het aantal inwoners in Buitenveldert 19.512, waarvan naar verhouding veel ouderen. Veel ouderen wonen er al sinds de bouw van de wijk. De gemiddelde woonduur in de wijk is bijna 11 jaar. Dit is langer dan gemiddeld in de stad (8,3 jaar) en Zuid (9,1 jaar). Er wonen relatief weinig hoogopgeleiden (30%). Het aandeel laagopgeleiden (maximaal VMBO) ligt rond het gemiddelde van de stad (30%) en hoger dan in Zuid (21%). Het aandeel westerse migranten is 23%. Dit is hoger dan gemiddeld in de stad 16% (Zuid 21%). Er is een instroom van gezinnen met jonge kinderen, nieuwe Nederlanders en studenten waardoor de bevolkingssamenstelling de komende jaren zal veranderen.

In Buitenveldert woont een aanzienlijke Joodse gemeenschap, met een eigen synagoge, scholen, winkels, eetgelegenheden en andere voorzieningen, waaronder een joods cultureel centrum, bejaardentehuis/woonzorgcentrum, een beet midrasj en het als eerste in Europa geopende Joodse hospice^[1]. Daarnaast kent de wijk een groot aantal Japanse bewoners die eveneens eigen winkels en eetgelegenheden hebben.^[2] Ook is er een expat-gemeenschap, mede onder invloed van Zuidas. Dit is een internationale kantorenlocatie, voor een groot deel bestaande uit vestigingen in de financiële en zakelijke dienstverlening.

Verkeer en vervoer

Buitenveldert is voor auto's bereikbaar via de Ringweg van Amsterdam, de A10. De afritten Amstelveenseweg (S 108) en RAI (S 109) ontsluiten de buurt in het noorden aan respectievelijk de oost- en de westzijde.

Vanaf de stations Amsterdam Zuid en Amsterdam RAI is Buitenveldert sinds 1978/1981 bereikbaar per trein en metro (lijnen 50 en 51).

Vanaf 1988 heeft tramlijn 4 zijn eindhalte in het uiterste noordoostelijke puntje van Buitenveldert bij Station Amsterdam RAI. Sinds 1990 rijdt tramlijn 5 samen met sneltramlijn 51 als onderdeel van de Amstelveenlijn over de Buitenveldertselaan tussen Station Zuid en Amstelveen.

Sinds 2003 is ook VU Medisch Centrum per tram bereikbaar, toen werd tramlijn 16 verlengd vanaf de Amstelveenseweg via de De Boelelaan naar de Gustav Mahlerlaan. Tussen 2004 en 2006 reed ook lijn 6 hier, sinds 2006 is lijn 24 er bij gekomen. Per 31 oktober 2011 kwam voor de lijnen 16 en 24 de nieuwe keerlus bij de halte De Boelelaan / VU in gebruik ter vervanging van de keerlus aan Gustav Mahlerlaan, die moest wijken voor een nieuw gebouw.

Bus 62 van het GVB rijdt door de gehele wijk en diverse buslijnen van Connexxion rijden door Buitenveldert en geven verbinding met onder meer Amsterdam-Centrum, Amstelveen, Uithoorn, Aalsmeer, Schiphol en Haarlem. De Zuidtangent (buslijn 310) vormt een verbinding (vanaf Station Zuid) via de VU met Schiphol, Hoofddorp en Nieuw-Vennep.

Een deel van Buitenveldert ligt onder de aanvliegroute van de Buitenveldertbaan, een start- en landingsbaan van de Luchthaven Schiphol.

Trivia

Buitenveldert is onderwerp van een liedje Zondagmiddag Buitenveldert, in 1969 geschreven door Michel van der Plas en gezongen door de vroeg gestorven zanger/cabaretier Frans Halsema. In het refrein van het nummer vliegt steeds een DC-9 over, een verwijzing naar de Buitenveldertbaan.

Een bekende inwoner van Buitenveldert was politicus drs.Joop den Uyl (zijn bijnaam was "de doctorandus uit Buitenveldert"), die hier samen met zijn echtgenote Liesbeth van Vessem en hun gezin woonde. Enkele huizen daarvandaan woonde Cornelis van Eesteren, die aan de basis van het ontwerp van Buitenveldert stond.