Tsalendzjicha (gemeente)
Gemeente in Georgië 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Locatie in Georgië | |||
| |||
| Geografie | |||
| Regio | Samegrelo-Zemo Svaneti | ||
| Hoofdplaats | Tsalendzjicha | ||
| Oppervlakte | 646.7 km² [1] | ||
| Hoogste punt | Tsjitagvala (3226 m) | ||
| Coördinaten | 42° 36′ NB, 42° 4′ OL | ||
| Bevolking | |||
| Inwoners (2023) | 22.170 [2] (34,3 inw./km²) | ||
| Etniciteit (2014) | Georgisch (99,6%) | ||
| Religie (2014) | Georgisch-Orthodox (98,4%) Jehova's (1,0%) | ||
| Bestuur | |||
| Burgemeester | Giorgi Chartsjilava (2021-) | ||
| Overige informatie | |||
| Tijdzone | UTC+4 | ||
| Website | tsalenjikha.gov.ge | ||
| Tsalendzjicha in Samegrelo-Zemo Svaneti | |||
  | |||
| Foto's | |||
| |||
| Engoeririvier met Kaukasus op achtergrond | |||
| |||
Tsalendzjicha (Georgisch: წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი, Tsalendzjichis moenitsipaliteti)) is een gemeente in het noordwesten van Georgië met ruim 22.000 inwoners (2023), gelegen in de regio Samegrelo-Zemo Svaneti. De gemeente met de gelijknamige stad als bestuurlijk centrum heeft een oppervlakte van 646,7 km² en ligt in het stroomgebied van de rivier Engoeri op de zuidrand van de Grote Kaukasus waar deze overgaat in het Colchis laagland. Het gebied ligt in de historische regio Mingrelië, ook wel Samegrelo genoemd.
Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]
Na de ineenstorting van het koninkrijk Georgië in de 15e eeuw werd het gebied van Tsalendzjicha onderdeel van het vorstendom Mingrelië. Na de annexatie door het Russische Rijk kwam het gebied in de bestuurseenheid oejezd Zoegdidi van het gouvernement Koetais te liggen. Bij de bestuurlijke herindelingen van de Sovjet-Unie werd in 1930 het aparte rajon Tsalendzjicha geïntroduceerd, dat wezenlijk in dezelfde vorm nog zo bestaat. In 2006 werd het rajon bestuurlijk omgevormd naar een gemeente.[3] In 1995 werd Tsalendzjicha ingedeeld bij de nieuw gevormde regio (mchare) Samegrelo-Zemo Svaneti.
Geografie[bewerken | brontekst bewerken]
Tsalendzjicha ligt in de zuidelijke rand van de Grote Kaukasus, waar deze bergketen overgaat in het Colchis laagland. De rivier Engoeri stroomt aan de noordzijde vanuit de gemeente Mestia Tsalendzjicha binnen en verlaat de gemeente in het zuiden als grens met Abchazië. In het westen grenst de gemeente geheel aan deze formeel autonome maar feitelijk afgescheiden republiek, welke grens gesloten is en gehandhaafd wordt door Russische FSB grenswachten. In het noordoosten van Tsalendzjicha ligt het Egrisigebergte die de grens vormt met de gemeente Tsjchorotskoe. De hoogste berg van dit gebergte, de Tsjitagvala (Georgisch: ჭითაგვალა) met een top 3.226 meter boven zeeniveau, ligt op deze gemeentegrens.[4] In het zuiden grenst de gemeente aan Zoegdidi.
In het noorden van de gemeente, in de Engoeri rivier, ligt het Dzjvari-stuwmeer, net ten noorden van de stad Dzjvari. De stuwdam aan de zuidkant van het meer is de tweede hoogste zogeheten boogdam in de wereld, met een hoogte van ruim 271 meter. Deze dam is onderdeel van de Engoeri waterkrachtketen waarvan de centrale in het Gali district in Abchazië staat. De waterkrachcentrale, met een vermogen van 1300 megawatt, werd in 1978 operationeel. Volgens een overeenkomst uit 1997 komt 40% van de elektriciteitproductie aan Abchazië toe.[5]
Demografie[bewerken | brontekst bewerken]
.jpg)
Begin 2023 telde de gemeente Tsalendzjicha 22.170 inwoners,[2] een daling van ruim 15% ten opzichte van de volkstelling van 2014. Het aantal inwoners in de hoofdplaats Tsalendzjicha daalde met bijna 20%.
| Bevolkingsontwikkeling van de gemeente Tsalendzjicha | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1897 | 1923 | 1926 | 1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2002[6] | 2014 | 2020 | 2023 | |||||||
| Gemeente Tsalendzjicha | - | - | - | 28.207 |  29.019 |
37.813 |
39.477 |
 38.643 |
40.133 |
26.158 |
23.658 |
22.170
| ||||||
| Tsalendzjicha | - | 1.432 | - | 2.496 | 6.486 |
2.314 |
2.632 |
9.304 |
8.956 |
3.847 |
3.186 |
3.092
| ||||||
| Dzjvari | - | - | - | - | - | 4.458 | 4.837 |
4.970 |
4.794 |
763 |
1.447 |
1.302
| ||||||
| Verantwoording data: Bevolkingsstatistiek Georgië 1897 tot heden.[7][8][9][10] Noot:[6] | ||||||||||||||||||
Etniciteit en religie[bewerken | brontekst bewerken]
De bevolking van Tsalendzjicha was volgens de volkstelling van 2014 vrijwel mono-etnisch Georgisch (99,6%), waarbij de overige 0,4% voornamelijk uit Russen en Oekraïners bestond.[12] Volgens dezelfde volkstelling was 98,4% van de bevolking Georgisch-Orthodox. De enige geloofsminderheid waren jehova's (1,0%).[13]
Administratieve onderverdeling[bewerken | brontekst bewerken]
De gemeente Tsalendzjicha is administratief onderverdeeld in 14 gemeenschappen (თემი, temi) met in totaal 48 dorpen (სოფელი, sopeli) en twee steden (ქალაქი, kalaki), namelijk het bestuurlijk centrum Tsalendzjicha en Dzjvari.[1]
Bestuur[bewerken | brontekst bewerken]
De gemeenteraad van Tsalendzjicha (Georgisch: საკრებულო, sakreboelo) is het vertegenwoordigend orgaan dat elke vier jaar via een gemengd kiesstelsel wordt gekozen. Deze bestaat sinds 2021 uit 27 leden: 18 leden worden via een proportionele lijststem gekozen en 9 leden worden gekozen door middel van een districtenstelsel.[14] In 2017 was de verhouding 15 proportioneel om 15 districtszetels.
Bij de gemeentelijke verkiezingen van oktober 2021 werd Giorgi Chartsjilava van de Verenigde Nationale Beweging met 51,1% van de stemmen in een tweede ronde tegen een kandidaat van Georgische Droom gekozen tot burgemeester. Hiermee werd Tsalendzjicha de enige gemeente waar de nationaal dominante Georgische Droom partij de burgemeesterspost niet binnen wist te halen.[15] De negen districtszetels zijn naar kandidaten van Verenigde Nationale Beweging (4), Georgische Droom gegaan (4) en Voor Georgië (1) gegaan. De Verenigde Nationale Beweging behaalde de meeste proportionele stemmen (37,8%), gevolgd door Georgische Droom (34,8%), Voor Georgië (19,0%) en Lelo (3,4%). Zeven partijen haalden de kiesdrempel van 3% niet.[16][17]
Tsalendzjicha was een van de slechts zeven gemeenten waar de heersende Georgische Droom partij geen meerderheid wist te behalen. Na verschillende pogingen werden de oppositiepartijen UNM, Voor Georgië en Lelo het vier weken na buurgemeente Tsjchorotskoe eens over een voorzitter van de Sakrebulo.[18]
| Partij | 2017[19] | 2021[20] | Samenstelling Sakrebulo (zetels per partij) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Georgische Droom (GD) | 24 | 11 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Verenigde Nationale Beweging (UNM) | 3 | 11 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Voor Georgië | 3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Lelo voor Georgië | 1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Onafhankelijk * | 1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Europees Georgië (EG) | 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Alliantie van Patriotten (AP) | 1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Total | 30 | 27 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| * Afgesplitst van Voor Georgië[21] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Vervoer[bewerken | brontekst bewerken]
Door de ligging in het Colchis laagland is Tsalendzjicha goed aangesloten op het nationale en regionale wegennetwerk. De ontsluitingsweg voor Svanetië naar Mestia, de nationale route Sh7, loopt door Tsalendzjicha en verbindt de gemeente ook met Zoegdidi en de hoofdwegenstructuur van Georgië. Het dichtstbijzijnde spoorwegstation is in Zoegdidi en er zijn geen burgervliegvelden in de nabijheid.
Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]
Referenties[bewerken | brontekst bewerken]
Bronnen, noten en/of referenties
|