Kaspi (gemeente)
Gemeente in Georgië 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| |||
| Situering | |||
| Regio | Sjida Kartli | ||
| Coördinaten | 41°55'0,1"NB, 44°25'0,1"OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 803,2 km² [2] | ||
| Inwoners (2022) |
 41.134[1] (51,2 inw./km²) | ||
| Hoofdplaats | Kaspi | ||
| Burgemeester | Badri Janiasjvili (2021-) | ||
| Overig | |||
| Website | kaspi.gov.ge | ||
| Foto's | |||
| |||
| Kaspi ligt in het Mtkvari-dal | |||
| |||
Kaspi (Georgisch: კასპის მუნიციპალიტეტი) is een gemeente in het centrum van Georgië met ruim 41.000 inwoners (2022[1]), gelegen in de regio (mchare) Sjida Kartli. De gemeente, waarvan de gelijknamige stad het bestuurlijke centrum is, heeft een oppervlakte van ruim 803 km² en ligt ten westen van hoofdstad Tbilisi, aan de zuidgrens van de afscheidingsrepubliek Zuid-Ossetië.
Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]
Het gebied van de gemeente behoorde vanaf de 15e eeuw tot 1801 tot het Koninkrijk Kartli (in 1762 opgegaan in het Koninkrijk Kartli-Kachetië). Het in 1784 gesloten Verdrag van Georgiejevsk tussen Kartli-Kachetië en het Russische Rijk leidde de inlijving van het koninkrijk door Rusland in, wat vanaf 1801 zijn beslag had.
Van 1801 tot 1930 lag het gebied administratief in het Oejezd Gori (Gori Mazra in het Georgisch), dat tussen 1840-1846 in het Gouvernement Georgië-Imeretië lag, en na de splitsing daarvan tot 1917 in het Gouvernement Tiflis. Het oejezd was onderverdeeld in districten, zogeheten oetsjastoks, waarbij het gebied van het huidige Kaspi geen eigen subdivisie was. Met de bestuurlijke herinrichting onder het Sovjetregime in 1930 werd het rajon (district) Kaspi gecreëerd met de plaats Kaspi als centrum. In 1995 werd het district ingedeeld bij de nieuw gevormde regio (mchare) Sjida Kartli, en is in 2006 het district omgevormd naar gemeente.
Enkele dagen na het staakt-het-vuren van de Russisch-Georgische oorlog in 2008 werd bij het dorp Grakali de vitale spoorbrug over de Mtkvari in de centrale spoorlijn Tbilisi - Poti opgeblazen. Georgië beschuldigde Rusland daarvan.[3] De Russische invasie naderde Tbilisi tot Igojeti in de gemeente Kaspi, ongeveer 40 kilometer van hoofdstad Tbilisi, waar het tot 22 augustus 2008 een wegversperring op de centrale snelweg S1 (E60) liet staan.[4]
Conflict Zuid-Ossetië[bewerken | brontekst bewerken]
Kaspi grenst voor ongeveer 19 kilometer aan de afscheidingsrepubliek Zuid-Ossetië en heeft hier ook als gemeente direct mee te maken. Het grenst aan het Zuid-Osseetse district Leningor (Achalgori voor Georgië) waar de meerderheid van de bevolking etnisch Georgisch is. Verschillende dorpen in de gemeente Kaspi liggen vlak aan de feitelijke grens, met name in het westelijke deel. De impact van de door de Russische FSB-grenswachtdienst gehandhaafde grens is significant voor de lokale bevolking.[5] Er worden regelmatig lokale inwoners door Russische grenswachten gearresteerd en gevangen gezet voor "illegaal oversteken van de grens", bijvoorbeeld tijdens hun landbouw of veehouderij activiteiten.[6] De grens is door de jaren heen steeds meer fysiek gemaakt door hekken, prikkeldraad, greppels of andere vormen van zichtbare (en eenzijdige) demarcatie, zoals bij het dorp Karapila.[7]
Geografie[bewerken | brontekst bewerken]
De gemeente ligt geografisch in de Sjida Kartli Vlakte dat bepaald wordt door de Mtkvari rivier. De vallei ligt op ongeveer 500-700 meter boven zeeniveau, en het laagste punt van de gemeente (circa 400 meter) is te vinden aan de oostkant van de gemeente in het dal van de Mtkvari. Deze rivier stroomt van west naar oost door Kaspi. Ten zuiden van de rivier bevindt zich het Trialetigebergte, dat de geologische zuidgrens van Kaspi vormt. Aan de noordkant van de Mtkvari ligt de smalle Kvernakebi bergrichel die de rivier scheidt van de Sjida kartli Vlakte en tot een hoogte van ongeveer 1100 meter boven zeeniveau reikt.[8]
Kaspi grenst aan zes gemeenten, te weten in het westen Gori en in het noorden Achalgori (feitelijk in Zuid-Ossetië). Het noordoostelijk puntje grenst aan Doesjeti en het oosten aan Mtscheta (beiden regio Mtscheta-Mtianeti). In het zuiden grenst Kaspi aan Tetritskaro en Tsalka (beiden in Kvemo Kartli).
Demografie[bewerken | brontekst bewerken]
Begin 2022 telde de gemeente Kaspi 41.134 inwoners,[1] een daling van 6% ten opzichte van de volkstelling van 2014.[2] De bevolking van Kaspi bestaat voor het grootste deel uit Georgiërs (86,5%). Belangrijke etnische minderheden zijn Azerbeidzjanen (8,8%) en Osseten (4,0%). De Osseten wonen voornamelijk in de dorpen langs de Zuid-Osseetse grens. Andere minderheden in de gemeente zijn een honderdtal Armeniërs, Russen, en enkele tientallen Oekraïners. De bevolking bestaat voor 89,2% uit volgers van de Georgisch-Orthodoxe Kerk en 8,7% moslims. Andere geloofsminderheden zijn jehova's (0,8%, ruim 300) en ruim 100 protestanten.
| Bevolkingsontwikkeling van de gemeente Kaspi | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1897 | 1923 | 1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2002[9] | 2014 | 2021 | 2022 | ||||||||
| Gemeente Kaspi | - | - | 44.831 |  49.897 |
54.063 |
53.527 |
55.416 |
52.217 |
43.771 |
41.795 |
41.134
| |||||||
| Kaspi | - | 1.562 | 4.729 |
9.143 |
12.263 |
13.824 |
17.305 |
15.233 |
13.423 |
12.924 |
12.708
| |||||||
| Verantwoording data: Bevolkingsstatistiek Georgië 1897 tot heden.[10][11][12][13] Noot:[9] | ||||||||||||||||||
Administratieve onderverdeling[bewerken | brontekst bewerken]
De gemeente Kaspi is administratief onderverdeeld in 16 gemeenschappen (თემი, temi) met in totaal 74 dorpen (სოფელი, sopeli). Er is één stad (ქალაქი, kalaki), het bestuurlijk centrum Kaspi.[2]
Bestuur[bewerken | brontekst bewerken]
De gemeenteraad (Georgisch: საკრებულო, sakrebulo) van Kaspi is het vertegenwoordigend orgaan dat elke vier jaar via een gemengd kiesstelsel wordt gekozen. Deze bestaat sinds 2021 uit 30 leden: 20 leden worden via een proportionele lijststem gekozen en 10 leden worden gekozen door middel van een districtenstelsel.[15] In 2017 was de verhouding 15 proportioneel om 19 districtszetels.
Bij de gemeentelijke verkiezingen van oktober 2021 werd Badri Janiasjvili van Georgische Droom met 62,0% van de stemmen gekozen tot burgemeester, middels een tweede ronde tegen een kandidaat van Verenigde Nationale Beweging. De 10 districtszetels zijn allen naar kandidaten van Georgische Droom gegaan. De Georgische Droom behaalde de meeste proportionele stemmen (47,0%), gevolgd door Verenigde Nationale Beweging (34,8%), Voor Georgië (7,8%) en Alliantie van Patriotten (3,2%). Zeven andere partijen haalden de kiesdrempel van 3% niet.[16][17]
| Partij | 2017 [18] | 2021 [19] | Samenstelling Sakrebulo (zetels per partij) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Georgische Droom (GD) | 28 | 19 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Verenigde Nationale Beweging (UNM) | 2 | 8 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Voor Georgië | 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Alliantie van Patriotten (AP) | 2 | 1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Europees Georgië (EG) | 1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Georgische Arbeiderspartij | 1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Total | 34 | 30 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bezienswaardigheden[bewerken | brontekst bewerken]
.jpg)
In de gemeente Kaspi zijn verschillende cultuur-historische bezienswaardigheden:
- Samtavisi-kathedraal, in het dorp Samtavisi vlak aan de S1 (E60) autosnelweg tussen Tbilisi en Gori.
- Fort Schvilo. Een 14e eeuws fort in het noorden van de gemeente, niet ver van de Zuid-Osseetse grens bij het dorp Kvemo Tsjala.[20]
- Kvatacheviklooster. Een kloostercomplex uit de 12e eeuw, in de zuidoostelijke hoek van de gemeente in het Trialetigebergte op ongeveer 23 kilometer rijden van Kaspi.[21]
- Rkoniklooster. Dit klooster, in het Trialetigebergte bij het dorpje Rkoni heeft zijn oorsprong in de 7e eeuw. In de Georgische Gouden Eeuw lag hier een belangrijke handelsroute. In het dorp zijn ook restanten van een fort en oude stenen boogbruggen te vinden.[22]
Vervoer[bewerken | brontekst bewerken]
Door de gemeente passeren belangrijke transportcorridors: de Tbilisi - Poti / Batoemi spoorlijn, maar ook de route van internationaal belang S1 (E60). Deze East-West Highway is in de gemeente uitgebouwd tot autosnelweg. Verder lopen er diverse nationale routes door de gemeente, zoals de Sh29 (Tbilisi - Gori).
Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]
Bronnen, noten en/of referenties
|