Nachtbus

De nachtbus is een bus die 's nachts rijdt, voornamelijk om mensen die laat uit geweest zijn ('stappers') naar huis te brengen. Nachtbussen rijden na de laatste rit van de gewone dienstregeling.

Nachtbussen rijden niet dezelfde routes als de bus, tram of metro overdag. Omdat er minder nachtlijnen zijn, worden meerdere gebieden met een nachtlijn bediend. Het lijnnummer van een nachtbus begint of eindigt vaak met een 'N'.

In de grotere steden rijden vaak 'stadsnachtbussen' en vanaf de kleinere steden rijden soms 'streeknachtbussen'. In de meeste steden en regio's rijden de nachtbussen alleen op vrijdag- en zaterdagavond. Doordeweekse nachtbussen zijn vaak beperkt tot een of twee ritten vlak na middernacht of vroeg in de ochtend.

Nederland

Omdat de exploitatie van de nachtbus duurder is dan de bus overdag, is de strippenkaart soms niet geldig. De buschauffeur verkoopt dan aparte kaartjes, die niet gesubsidieerd worden door het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Daarom is de prijs ervan vaak extra hoog (in Rotterdam bijvoorbeeld in 2003 € 3,70 voor een enkeltje).

In Nederland staat de nachtbus onder druk. Enerzijds vanwege de toename van geweld in de bussen (en de kosten van de bestrijding ervan) en anderzijds door de hoge prijs van het kaartje.

Alkmaar

Alkmaar heeft 2 nachtlijnen:

• N60 Alkmaar Station NS - Heerhugowaard Centrumwaard
• N69 Alkmaar Station NS - Heiloo - Castricum - Krommenie - Amsterdam, Marnixstraat

Almere

Almere heeft 4 nachtlijnen:

• A Station Centrum - Molenbuurt - Station Buiten - Station Oostvaarders - Station Parkwijk - Danswijk - Station Centrum (vr-za)
• B Station Centrum - ’t Oor - Haven - ’t Oor - Gooisekant - Station Muziekwijk - Componistenpad - Station Muziekwijk - Kruidenwijk - Station Cenrum (vr-za)
• C Lijn A omgekeerd (za)
• D Lijn B omgekeerd (za, stopt alleen de 1e x bij Station Muziekwijk)

Al deze 4 lijnen zijn van Maxx Almere.

Amsterdam en Schiphol

Amsterdam heeft nachtbussen van het GVB. Op 4 mei 1969 werd het nachtbusnet ingesteld. Sindsdien reden er iedere nacht de buslijnen 71 t/m 78 vanaf het Centraal Station naar Amsterdamse wijken. In 2003 werd het nachtbusnet gereorganiseerd, waarbij de nachtlijnen nummers vanaf 351 kregen en de pauze tussen 2 en 4 uur 's nachts is afgeschaft.

De GVB-nachtbussen rijden elke nacht, en de hele nacht door. Er zijn twaalf nachtlijnen, genummerd in de 300-serie, naar alle hoeken van de stad, plus Diemen, Amstelveen(-Zuid), Badhoevedorp en Schiphol, zie Lijst van stadslijnen Amsterdam. Op het Centraal Station sluiten ze op elkaar aan. In doordeweekse nachten rijden de lijnen elk uur. Op vrijdag-, zaterdag- en zondagdagnacht rijden alle lijnen elk half uur. een ticket voor de nachtbus kost € 3.50,--.

De nachtdiensten N30 (Zuidtangent), N70, N72 en N97 (Schiphol Sternet) – uitgevoerd door Connexxion – rijden ook in Amsterdam, in de richting van Aalsmeer, Amstelveen, Haarlem, Vijfhuizen, Hoofddorp, Nieuw-Vennep, Schiphol, Uithoorn en Wilnis Deze vier nachtbuslijnen rijden op alle nachten van de week. Er rijden verder nog streeknachtbussen in Amsterdam; zie Streekbussen hieronder.

De openbare buslijnen van het Schiphol Sternet hebben tussen de haltes Parkeerterrein P30 en Parkeerterrein P40 een 24-uursdienstregeling; 's nachts rijden ze om de 7,5 minuten, onder lijnnummer 190.

Arnhem

In Arnhem rijden er in de nacht van zaterdag op zondag op twee momenten nachtbussen vanaf Willemsplein. Om 3:10 uur en 4:20 uur rijden er verschillende lijnen. Een kaartje kost € 5,-. Instappen mag alleen bij Willemsplein, bij de overige haltes mag men alleen uitstappen, Willemsplein is dus de enige instaphalte. Vanaf december 2009 gaat de Arnhemse nachtbus ook in de nacht van vrijdag op zaterdag rijden.

Breda

In Breda en omgeving rijdt elke zaterdagnacht de Uitbus van Veolia. De bussen vertrekken vanaf de Prinsenkade om 2:00, 3:00 en 4:00. Er rijden 2 bussen naar Etten-Leur. De ene bus rijdt via Prinsenhage en de andere bus via Prinsenbeek. Daarnaast rijdt er een bus naar Made via Terheijden, Wagenberg; een bus naar Ulvenhout via Bavel en een bus naar de Haagse Beemden. Op de Uitbus zijn alleen provinciale dagkaarten geldig. Deze dagkaart kost € 3,00 en kan bij de chauffeur worden gekocht.

Den Haag

De HTM rijdt in Den Haag een nachtnet van zes lijnen, op donderdag-, vrijdag- en zaterdagnacht rijden alle lijnen elk uur. Bussen rijden ook naar omliggende plaatsen als Rijswijk, Leidschendam, Voorburg en Zoetermeer. Zie lijn N1 tot N6.

Groningen

In de stad Groningen verzorgt Arriva op zaterdagnacht van 00:30 uur en 04:00 uur een nachtdienst tussen het centrum van de stad en de wijken Lewenborg en Beijum. De bussen rijden om het half uur, onder lijnnummer 26 en alle reguliere vervoersbewijzen zijn geldig (strippenkaarten, Eurokaartjes, ...).

Vanaf 5 september 2009 zal het nachtbus-netwerk worden uitgebreid met een aantal streeklijnen, te weten:

• Lijn 401: van Groningen naar Hoogezand
• Lijn 404: van Groningen naar Drachten via Hoogkerk, Midwolde, Boerakker en Marum
• Lijn 418: van Groningen naar Annen via Haren en Zuidlaren
• Lijn 452: van Groningen naar Tynaarlo via Paterswolde, Eelde en Vries

De huidige lijn 451 naar Assen zal vanaf die datum worden verlegd en vernummerd. De route gaat van Groningen via de A28 naar Assen, en zal gereden worden onder het nummer 419.

Tevens wordt vanaf de genoemde datum een nachtbus ingesteld van Gieten naar Ter Apel via Gasselte, Gasselternijveen, Stadskanaal en Musselkanaal. Deze lijn zal worden gereden onder lijn 473.

Maastricht

De Maastrichtse nachtbus is sinds 28 februari 2009 opgeheven mede wegens gebrek aan belangstelling. Met carnaval rijden er wel nachtbussen in Maastricht. Tevens worden een groot aantal plaatsen zoals Sittard, Heerlen en Gulpen bediend door nachtbussen tijdens carnaval

Nijmegen

De Nijmeegse nachtbus werd in mei 2005 opgeheven wegens te lage reizigersaantallen.

Vanaf december 2009 zal er echter weer opnieuw gestart worden met een nachtnet in Nijmegen. Deze bussen zullen rijden in de nacht van vrijdag op zaterdag, en in de nacht van zaterdag op zondag.

Er gaan zes verschillende lijnen rijden.

Lijn 12 gaat naar Lent, Bemmel, Haalderen, Gendt en Doornenburg. (Dit is een gedeelte van de huidige lijn 33).

Lijn 13 rijdt naar Berg en Dal, Beek, Ooij, Erlecom, Leuth en Millingen aan de Rijn. (Deze bus rijdt dezelfde route als lijn 80).

Lijn 14 gaat richting de Nijmeegse wijken Heseveld en Neerbosch-Oost, vervolgens naar de dorpen: Alverna en Wijchen.

Lijn 15 rijdt richting: Weurt, Beuningen, Ewijk, Winssen, Deest, Afferden en Druten. (Dit is dezelfde route als lijn 85 , m.u.v. een gedeelte in Beuningen).

Lijn 16 bedient de Nijmeegse wijken Galgenveld, Hatert, Dukenburg en Lindenholt.

Lijn 17 rijdt naar de Nijmeegse wijken Willemskwartier, Hazenkamp, Grootstal, daarna richting de dorpen: Malden, Molenhoek en Mook.

De bussen zullen vanaf het Centraal Station vertrekken om 2:10, 3:20 en 4:30. Vijf minuten later vertrekken de bussen vanaf Plein 1944. Verder probeert Novio om de bussen zo veel mogelijk te laten aansluiten op de late treinen die op het station aankomen.

Tijdens de Nijmeegse Vierdaagse rijden de bussen van stadsvervoerder Novio de hele dag door.

Rotterdam

De nachtbus van de RET heet sinds 2006 de BOB-bus. Het nachtnet bestaat uit 14 lijnen. Sinds 26 februari 2007 rijden de meeste van deze lijnen elke nacht.

Het nachtnet bedient de meeste wijken van Rotterdam, alsmede Schiedam, Vlaardingen, Spijkenisse, Hoogvliet, Poortugaal, Rhoon, Barendrecht (incl. Carnisselande), Ridderkerk, Capelle aan den IJssel, Krimpen aan den IJssel. Enkele ritten rijden naar Rotterdam Airport. Op zaterdagavond rijden er bovendien enkele ritten naar Maasland/Maassluis, Bergschenhoek, Berkel en Rodenrijs en Nieuwerkerk aan den IJssel, Nesselande, Hoek van Holland via Naaldwijk en 's Gravenzande, Delfgauw via Berkel Westpolder en Pijnacker en naar Zoetermeer via Bergschenhoek en Bleiswijk.

De meeste lijnen sluiten op elkaar aan op het Centraal Station; in een enkel geval moet er op het Zuidplein overgestapt worden. Een kaartje voor de nachtbus kost op vrijdag- en zaterdagavond €4,50; in de overige nachten €2,50 (tarief 2007).

Sinds 1 januari 2007 rijdt Arriva 2 nachtlijnen vanaf Rotterdam Centraal. De eerste lijn gaat naar Papendrecht en Sliedrecht en de tweede lijn gaat naar Hendrik-Ido-Ambacht, Zwijndrecht en Dordrecht. Vanaf januari 2009 rijdt de nachtbus naar Sliedrecht door naar Hardinxveld. Deze bussen rijden alleen op zaterdagnacht. Tot 1 januari 2009 werd er ook op vrijdagnacht gereden. Een rit op deze nachtbussen kost € 6,--.

Sinds 1 januari 2008 rijdt Arriva een nachtlijn van Rotterdam Centraal naar Goudswaard vv. Deze lijn geeft op het busstation te Heinenoord aansluiting op de nachtlijn van Numansdorp via Heinenoord, Puttershoek, Maasdam en Strijen naar 's Gravendeel. Na 's Gravendeel zal deze lijn via de snelste weg naar Maasdam rijden om vervolgens via Heinenoord naar Numansdorp te gaan.

Tevens is er lijn 836 die vanaf Rotterdam C.S., via de haltes Beurs en Vaanweg en o.a. Oude-Tonge en Middelharnis naar Ouddorp rijdt. Deze laatste lijn wordt gereden door de terugkerende discobussen vanaf Ouddorp.

Vanaf een discotheek in Ouddorp rijdt de nachtbuslijn 804 één rit naar Hellevoetsluis, lijn 835 rijdt één rit naar Ooltgensplaat en lijn 836 rijdt via Middelharnis en Oude-Tonge twee ritten naar Rotterdam. Alle bussen vertrekken om 2:30u uit Ouddorp, maar lijn 836 biedt ook een rit die om 1.30u vertrekt.

Tevens rijdt er in de zomerperiode een dagelijkse nachtbus onder lijn 805 van Renesse naar Port Zélande.

Het tarief op al deze lijnen vanaf 1 januari 2008 is € 5,-. Heeft men echter al een geldig vervoerbewijs dan kan er ook een toeslagkaartje gekocht worden van € 3,-. Deze bussen rijden alleen op zaterdagnacht.

Tilburg

In Tilburg rijdt de Nightliner met drie lijnen op donderdag-, vrijdag- en zaterdagnacht vanaf het uitgaanscentrum bij de Heuvel en het centraal station. Lijn 345 rijdt naar Noord (Heikant); lijn 347 gaat naar West/Reeshof en 349 naar het dorp Udenhout ten noorden van Tilburg. Het tarief is het zelfde als de daluren dagkaart, € 3,--. Op zaterdag kan men overdag met deze dagkaart reizen en 's nachts met hetzelfde kaartje met de Nightliner weer terug. Zie ook Openbaar vervoer in Tilburg.

Streekbussen

De streeknachtbussen van Connexxion heten Niteliner. Op donderdag-, vrijdag- en zaterdagnacht rijden ze vanuit Amsterdam naar Aalsmeer, Alkmaar, Amstelveen, Amsterdam-Noord, Beverwijk Castricum, Driehuis, Haarlem, Halfweg, Heiloo, IJmuiden, Koog aan de Zaan, Krommenie, Landsmeer, Limmen, Muiden, Oostzaan, Santpoort, Uithoorn, Uitgeest, Velserbroek, Wormer, Wormerveer, Zaandam en Zaandijk. Vanuit Hilversum rijdt er een nachtbus naar Blaricum Bijvanck en Huizen. Vanuit Alkmaar rijdt er ook een nachtbus naar Heerhugowaard Amstel en station Heerhugowaard. Vanuit Zaandam rijden er nachtbussen naar Zaandam Kalf en Vijfhoek.

In de regio Utrecht rijdt Connexxion iedere zaterdagnacht nachtbussen tussen de binnenstad van Utrecht en de omliggende woonplaatsen. Daarnaast rijdt sinds augustus 2006 op donderdagnacht een nachtbus tussen Utrecht, De Uithof en Zeist, langs onder meer de (studenten)complexen op de IBB (Utrecht), Cambridgelaan (Uithof) en De Warande (Zeist). Sinds 2008 rijden er op donderdagnacht ook bussen naar Overvecht en Lunetten. De donderdagse nachtbus kan tegen normaal tarief gebruikt worden en is gratis voor OV-studentenkaarthouders.

De Zuidtangentlijn 300 rijdt ook 's nachts, 7 dagen per week - 1 keer per uur, als lijn N30.

De streekbussen van Arriva in de regio Waterland rijden op vrijdag- en zaterdagnacht vanuit Amsterdam in richting Hoorn en doen onder meer Monnickendam, Volendam en Edam aan op deze route. Ook zijn er nachtdiensten in omgekeerde richting.

Sinds januari 2009 rijdt vervoersbedrijf Arriva in opdracht van het OV-bureau Groningen Drenthe een dienst in de zaterdagnacht tussen Groningen en Assen via o.a. Haren. Elk uur vertrekt er een bus en een enkele reis kost 1, 3 of 5 Euro, afhankelijk van je bestemming.

België

Antwerpen

Op vrijdag- en zaterdagavond vertrekken negen bussen op de Franklin Rooseveltplaats in Antwerpen naar de stad, de districten of één van de gemeenten er rond. Er zijn twee vertrekken voorzien, namelijk om 1:45 uur en om 3:30 uur. Een kort traject (1 of 2 zones) kost € 2,-. Een lang traject (meer dan 3 zones) kost € 3,-.

Het Antwerpse stadsnet is in januari 1997 gestart met zeven lijnen en werd op 5 januari 2007 hervormd naar de huidige structuur.

Brugge

Sinds 1994 is er in Brugge een nachtnet, dat in 2002 en 2004 enkele grondige uitbreidingen kende. Voor de nachtlijnen wordt het stadsgebied van Brugge onderverdeeld in 5 zones: Centrum, West (Sint-Andries en Sint-Michiels-west), Noord (Sint-Jozef, Koolkerke en Sint-Pieters), Oost (Sint-Kruis) en Zuid (Assebroek en Sint-Michiels-oost en -zuid). De regio rond Brugge wordt onderverdeeld in 6 zones: Dudzele-Lissewege, Damme, Beernem, Oostkamp, Zedelgem en Jabbeke.

In de week (maan-, dins-, woens-, donderdag) en op zon- en feestdagen zijn er 8 vertrekken voor avondlijn Centrum, 3 voor avondlijnen West (90), Noord (91), Oost (92) en Zuid (93), en 3 voor streekavondlijnen. De laatste vertrekken voor alle lijnen behalve avondlijn Centrum zijn tussen 23:04 uur en 23:15 uur (afhankelijk van de opstapplaats). Het laatste vertrek voor avondlijn Centrum is tussen 0:27 uur en 0:40 uur. Op vrijdag en zaterdag zijn er 11 vertrekken voor avondlijn Centrum, 8 voor Noord, Oost, Zuid en West en 6 voor de streekavondlijnen. De laatste vertrekken voor alle lijnen zijn dan tussen 1:57 uur en 2:16 uur.

Het systeem werkt als volgt: op de as tussen de Grote Markt en het hoofdstation zijn een aantal vaste opstapplaatsen. Bij het opstappen vermeldt de passagier aan de chauffeur de halte of straat waar hij/zij heen moet. Vóór het vertrek bij de laatste vaste opstapplaats berekent de chauffeur de meest efficiënte route doorheen zijn zone om alle opgegeven haltes aan te doen.

's Nachts rijden er naast de gewone avondlijnen ook nog de lijnen naar Het Entrepot (lijn 24; enkel vrijdag en zaterdag) en Kinepolis (lijn 27).

Brussel

Sinds 16 april 2007 heet het Brusselse nachtnet 'Noctis'. Het net bestaat uit 17 lijnen die op vrijdagavond en zaterdagavond het Brussels Hoofdstedelijk Gewest tot 3:00 uur doorkruisen. 6 lijnen vertrekken aan het De Brouckèreplein in hartje centrum, 7 vertrekken er aan de Beurs, 2 aan het Zuidstation en 2 aan de Naamsepoort.

De bestaande biljetten en abonnementen zijn niet geldig op het nachtnet. Men kan zich een ticket aanschaffen (€ 3,-) of een tienrittenkaart (€ 21,-). Mensen met een abonnement kunnen dit voor een kleine meerprijs uitbreiden met het nachtnet.

Gent

In Gent rijden sinds 7 februari 2003 gratis nachtbussen. Op vrijdag- en zaterdagnacht vertrekken er zes nachtlijnen om de drie kwartier vanaf het Gentse stadscentrum (Korenmarkt). Door gratis nachtbussen in te stellen probeert de stad het aantal weekendongevallen (ten gevolge van alcohol in het bloed) te verminderen.

In 2003 kreeg het project de Eurochallenge Award van de International Road Transport Union (IRU). Eerder dat jaar kreeg het project ook al een eervolle vermelding van de jury van de Nederlandse CVOV-trofee, een prijs voor innovatief openbaar vervoer.

Leuven

Sinds 28 mei 2004 rijden er elke vrijdag- en zaterdagavond 12 radiale lijnen vanaf het Fochplein in Leuven naar de omliggende gemeentes. De eerste bus vertrekt om 23:00 uur en de laatste bus komt om 3:00 uur toe aan het plein. Ze kennen allemaal een uurfrequentie.

Het nachtnet rijdt eveneens uit op oudejaarsavond (onder de naam feestbus) en bij speciale evenementen zoals Marktrock.

Kenmerkend aan het nachtnet in Leuven is het feit dat de lijnen eigenlijk (beperkte) ritten zijn van bestaande lijnen. Bovendien kennen zij een heen- en een terugrit.

De stad Leuven heeft een derdebetalerscontract afgesloten zodat de reizigers zich, ongeacht de lengte van hun traject, voor € 1,60 kunnen verplaatsen.

Oostende

Het nachtnet in Oostende bestaat uit 5 stadsavondlijnen, waarvan er 1 ook Bredene bedient, en 3 streekavondlijnen. Tijdens de week rijden de bussen tot 23:30 uur, op vrijdag en zaterdag tot 2:30 uur. Het Marie-Joséplein fungeert als draaischijf. Telkens op het half uur (om 21:30 uur, om 22:30 uur, ...) komen alle 8 avondlijnen hier samen.

De stadsavondlijnen rijden volgens een vaste dienstregeling, de streekavondlijnen rijden met een vraagafhankelijk systeem. Dit laatste houdt in dat men bij het opstappen in Oostende (aan het Station of het Marie-Joséplein) aan de chauffeur zegt aan welke halte men wenst af te stappen. De chauffeur kiest dan, afhankelijk van het aantal reizigers, voor het kortste traject. Om van Zandvoorde, Oudenburg, Gistel of Middelkerke naar Oostende te reizen, stapt men op aan het vaste opstappunt in dit gebied.

Duitsland

Berlijn

In Berlijn rijden door de gehele stad nachtbussen, verdeeld over 47 lijnen. Acht van deze lijnen zijn 'vervangers' van de bijbehorende metrolijnen en rijden alleen van zondagavond tot en met donderdagavond; op vrijdag- en zaterdagavond rijden op deze lijnen de metro's 's nachts gewoon door en zijn deze acht nachtbuslijnen dus overbodig.

Düsseldorf

In Düsseldorf rijden in de vrijdag- en zaterdagnacht twaalf nachtbuslijnen, in de werkdagnacht negen.

Frankfurt

In Frankfurt rijden elf nachtbuslijnen. Centrale overstapplaats is de Konstablerwache, waar de bussen tussen 1:30 uur en 3:30 uur elk halfuur samenkomen.

Externe links

• Nachtbussen Gronigngen Drenthe
• De Lijn - Avond- en nachtvervoer
• MIVB - Noctis