Portaal:Japan/Uitgelichte artikels

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Deze pagina geeft een overzicht van alle uitgelichte artikels en/of afbeeldingen op het portaal Japan. Voor elke week van het jaar is er zo'n artikel en/of afbeelding. Voel u vrij om deze te bewerken door de bijhorende bewerk-link te volgen.
Uitgelicht deze week (17)
Het Olympisch Stadion

De Olympische Zomerspelen van de XVIIIe Olympiade werden in 1964 gehouden in Tokio, Japan. Naast Tokio hadden ook Detroit, Wenen en Brussel een poging gedaan om de Spelen te mogen organiseren. Al in 1940 was Tokio gekozen om de Spelen te organiseren, maar deze werden echter later aan Helsinki, Finland toegewezen vanwege de inval van Japan in China. Uiteindelijk gingen de Spelen van 1940 in haar geheel niet door vanwege het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog. De spelen van 1964 waren de eerste die in Azië werden afgewerkt.

De organisatie van de Spelen was, dankzij een budget van zesentwintig miljoen dollar, onberispelijk. De sportaccommodaties waren nagenoeg perfect, met een indrukwekkend stadion en een reusachtig Olympisch zwembad. Ook het Olympisch dorp was een pareltje. Ondanks deze schitterende infrastructuur ontbrak het de Spelen schijnbaar toch aan geestdrift en warmte. (Lees verder)

[bewerk]

Ga naar week
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27
28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53


Week 1
De Mon van de Keizer op zijn standaard

De traditionele rol van de Keizer van Japan, de Tenno, is eerder vergelijkbaar met die van een paus of hogepriester dan met die van een regeringshoofd. Hij heeft vooral religieuze functies binnen de Shinto, een animistische religie die specifiek is voor Japan.

Het woord 天皇 Tenno is afgeleid van mikado wat de naam was van een keizerlijk heerser, van het begin van de historie tot het midden van de twintigste eeuw.

Een van de taken van de Tenno was en is het bewaren van de heilige schat die door niemand mag worden gezien. De schat omvat volgens de overlevering een spiegel en een kam.

De Tenno hield hof in Kioto tot de Meiji-restauratie in het midden van de 19e eeuw, toen het hof naar Edo (het latere Tokio) verplaatst werd.

Binnen het paleis van de Tenno bevinden zich boomgaarden, bijenkasten en rijstvelden. De Tenno heeft een symbolische en religieuze rol bij het verzorgen van de oogst. Hij garandeert de vruchtbaarheid van Japan en heeft ook een rol bij diverse andere Shinto plechtigheden. De eerste Tenno's zijn mythische, voorhistorische figuren die afstamden van de Zonnegodin Amaterasu en in een bijzondere relatie stonden tot de goden. In de middeleeuwen lag het werkelijke gezag in Japan steeds bij krijgsheren en de Shogun, de militaire heerser van Japan. De Keizer speelde een religieuze rol.

Kerk en staat zijn in Japan sinds 1945 strikt gescheiden. De plechtigheden bij de troonopvolging en al de andere shintoïstische plechtigheden worden door de keizer als privépersoon uitgevoerd. (Lees verder)

[bewerk]

Week 2
ANA Boeing 747-481 (JA8962), met Pokémon beschildering

All Nippon Airways (全日空 Zennikkū of 全日本空輸 Zen-nippon kūyu) is een Japanse luchtvaartmaatschappij met hoofdkantoor in Tokio.

Het bedrijf heeft zich ontwikkeld van Japans grootste binnenlandse luchtvaartmaatschappij tot Japans tweede gecombineerde binnenlandse en internationale luchtvaartmaatschappij, na Japan Airlines. Het is ook bekend bij de afkorting ANA, die meestal als naam wordt gebruikt in Japan. ANA is lid van de Star Alliance, een van de allianties tussen internationale luchtvaartmaatschappijen.

ANA's internationale knooppunt is de Luchthaven Narita buiten Tokio. Het alternatieve knooppunt is Kansai International Airport bij Osaka. ANA werd gesticht op 27 december 1952 als Nippon Helicopter and Aeroplane. In februari 1953 begon het met helikopterdiensten, en chartervluchten werden begonnen op 15 december 1953. Een nieuwe, winstgevende vrachtroute, werd gestart in 1955 van Osaka naar Tokio. In hetzelfde jaar nam Nippon Helicopter and Aeroplane een Douglas DC-3 in gebruik, en in 1957 veranderde het zijn naam in All Nippon Airways. Later in 1957 fuseerde het met Far Eastern Airlines.

De jaren zestig waren een periode van langzame maar zekere groei, toen ze in 1960 de Vickers Viscount aan de vloot toevoegden, en in het volgende jaar de Fokker F27. In 1963 was er nog een fusie, nu met Fujita Airlines. In 1965, introduceerde ANA jet services met Boeing 727s: spoedig gevolgd door YS-11s, en in 1969, ANA nam Boeing 737s in gebruik. (Lees verder)

[bewerk]

Week 3
Azuma House (住吉の長屋), Osaka, 1976

Tadao Ando (安藤忠雄 Andō Tadao; Osaka, 13 september 1941) is een nog actieve Japanse architect. Als autodidact leerde hij de stiel bij een timmerman in de buurt waar hij woonde. Het traditionele Japanse vakmanschap past hij toe bij houten bekistingen, waarin het beton wordt gestort. Zijn kennismaking met architectuur begon toen hij als 15-jarige toevallig een boek over Le Corbusier ter hand nam. De begaafde self made man en gewezen bokser reisde met zijn schetsboek de wereld rond om dan bekende bouwwerken te bestuderen (zoals de Villa Savoye te Poissy nabij Parijs van Le Corbusier en de 12e-eeuwse Cisterciënzerabdijen van Sénanque, Le Thoronet en Silvacane in de Provence) om via deze weg geleidelijk tot inzicht te komen over het wezen van de architectuur.

In 1969 stichtte Ando zijn eigen architectenbureau "Tadao Ando Architects & Associates".(Lees verder)

[bewerk]

Week 4
Naruto (ナルト) is een Japanse animeserie, gebaseerd op de gelijknamige manga door Masashi Kishimoto. De hoofdpersoon heet Uzumaki Naruto en is een luidruchtige, hyperactieve, puberale ninja die constant zoekt naar erkenning en goedkeuring.

De manga werd het eerst gepubliceerd in 1999 door uitgeverij Shueisha in Japan, in het Shonen Jump magazine. Tot nu toe zijn er 39 delen van de mangaserie uitgebracht, met een totaal van 359 hoofdstukken. VIZ Media publiceert een vertaalde versie in het blad American Shonen Jump, waar tot nu toe 18 van de 39 delen zijn verschenen. Desondanks is het VIZ Media's best verkopende mangaserie. In oktober van 2006 kwam Kana met een Nederlandstalige versie.

Viz heeft ook de licenties voor Noord-Amerikaanse televisieproductie. Naruto debuteerde in Amerika in het Cartoon Network Toonami programmablok op 10 september 2005 om 9:00 PM Eastern time. Ook in Canada wordt deze animeserie uitgebracht, maar dan door YTV Bionix. Naruto debuteerde daar op 16 september 2005 om 9:30 PM Eastern time. In de Benelux bezit Kana de licenties voor televisieproductie.

Voordat Naruto buiten Japan werd uitgebracht, bestonden er al de zogenaamde fansubgroepen, deze verspreidden de Naruto-afleveringen met Engelse ondertiteling. Veel van deze groepen stoppen als de licenties uitgebracht worden in land van herkomst, soms gaan ze door met het fansubben van de afleveringen. De populairste fansubgroep is Dattebayo, omdat zij de afleveringen goed ondertitelen, snel zijn met ondertitelen en omdat de afleveringen in tv-kwaliteit zijn.

Vanaf 15 februari 2007 is in Japan het originele verhaal weer opgepakt onder de naam Naruto Shippūden. (Lees verder)

[bewerk]

Week 5
Vlag van de Shinsengumi

De Shinsengumi (新撰組) was een speciale politiemacht op het einde van het Tokugawa-shogunaat. De naam "Shinsengumi" betekent zoveel als "de groep van de nieuwgekozenen". "Shinsen" betekent "zij die nieuw gekozen worden" en "gumi" betekent "groep, divisie, squad of team". Er is nog een synoniem voorhanden : Miburō. Deze naam werd gekozen omdat hun hoofdkwartier zich bevond in Mibu, het andere deel, rō, komt van het woord rōshi, samurai zonder meester.

Nadat Japan toegegeven had onder de Westerse druk om de deuren te openen voor het buitenland, groeide het negatieve sentiment tegen het Tokugawa-shogunaat, het Bakufu, zeer snel. De bevolking wou de keizer terug op de troon zetten, en hem de macht van weleer teruggeven, voor de komst van de shoguns. Deze beweging noemt men de Sonno-joi beweging : "Verdrijf de barbaren, trouw aan de keizer". Vele samurai verlieten hun han en trokken naar Kioto om zich daar bij een van de revolutionaire bewegingen te voegen. Hun han verlaten was niet zo gemakkelijk - eens je eruit wegtrok, kon je nooit meer terugkomen. Velen kwamen naar Kioto, maar vonden enkel weinig georganiseerde bendes. Maar ze wilden wel allemaal hetzelfde : Op één of andere manier Japan verdedigen.

In het district Tama, dicht bij Edo (Tokio) was een kenjutsudojo genaamd Shieikan, waar de "Tennen Rishin" stijl (Tennen Rishin Ryuu) werd beoefend. De leider van de dojo was Kondō Isami, en onder zijn leerlingen bevonden zich Hijikata Toshizō, Okita Sōji en Inoue Genzaburō. Zij zouden later tot de belangrijkste leden van de Shinsengumi horen (zie verder). Er waren ook veel bezoekers in de dojo, zoals Yamanami Keisuke, Harada Sanosuke en Nagakura Shinpachi. Zij waren geen studenten, maar kwamen gewoon om een maaltijd te gebruiken. Toen Kondō en Hijikata vernamen wat er in Kioto gaande was, gingen ze naar Kioto met alle bovengenoemden. Bij aankomst in Kioto, werden ze door toedoen van Matsudaira Katamori, de Daimyo van Aizu tot Beschermers van Kioto benoemd. Nadat hun leider Kiyokawa Hachirō was vermoord, wilde Kondō het Bakufu blijven steunen, en richtte aldus de Shinsengumi op. Op dat moment werd er ook gekozen voor Makoto (Sincerity, Eerlijkheid) als symbool op de vlag. (Lees verder)

[bewerk]

Week 6
Gids naar Hakone uit 1811

Een onsen (温泉) is een Japanse badgelegenheid met water uit een geiser. Japan is een vulkanisch actief land en er zijn daardoor duizenden onsen verspreid over het hele land. Oorspronkelijk was een onsen een openbaar bad en tegenwoordig hebben ze vooral een aantrekkingskracht op Japanse toeristen. Een onsen ligt vaak buiten de stad en biedt de mogelijkheid het hectische stadsleven te ontvluchten en gezamenlijk te ontspannen.

Onsen zijn er in vele soorten zoals de openlucht- (露天風呂, rotenburo) en binnenshuis-(野天風呂, notenburo)baden. Een onsen kan openbaar zijn, beheerd door een gemeente, of deel uitmaken van een hotel, ryokan of minshuku.

Op de Japanse televisie zijn vaak programma's waarbij een onsen wordt bezocht, de vrouw van de eigenaar (女将さん, okami-san) wordt geïnterviewd en de lokale gerechten worden gegeten.

Onsen zijn traditioneel buitenshuis, al hebben veel overnachtingsgelegenheden tegenwoordig ook een overdekt bad. Per definitie wordt in een onsen water gebruikt uit een geiser, dus geotheremish verwarmd. Daarin onderscheidt een onsen zich van een sentō, een openbaar badhuis waar de baden gevuld zijn met kraanwater. De grote onsen in hotels heben vaak een breed scala aan baden met kunstmatige watervallen. (Lees verder)

[bewerk]

Week 7
Amaterasu (天照) is in de Japanse mythologie de godin van de zon. Haar volledige naam is Amaterasu-o-mi-kami (天照大神) hetgeen betekent: glorieuze godin die in de hemelen schijnt. Zij is een directe voorouder van de Japanse keizerlijke familie.

Amaterasu is bekend als vrouwelijk, maar de schriftelijke bron voor de Japanse mythologie, de Kojiki, geeft weinig uitsluitsel over haar sekse. Het vroege Japans kende namelijk geen woorden als "hij" of "zij". Sommige latere boeken beschrijven Amaterasu als mannelijk. Aan Amaterasu wordt de uitvinding van de rijst- en graanteelt toegeschreven, evenals de zijdeteelt en de uitvinding van het weefgetouw. Het belangrijkste heiligdom staat in Ise, op het eiland Honshu. Deze tempel wordt elke twintig jaar afgebroken en weer opgebouwd. In de tempel wordt Amaterasu voorgesteld met een spiegel. De tempel is niet voor het publiek toegankelijk. De dag van Amaterasu wordt elk jaar gevierd op 17 juli, met processies over het gehele land. Ook zijn er feesten op 21 december, midwinter. (Lees verder)

[bewerk]

Week 8
Japanse filosofie is historisch gezien een fusie van Japanse (Shinto, Zen, Boeddhisme) en vreemde elementen, zoals die uit de westerse filosofische traditie. Vóór het Meiji-regime (vanaf 1868) kende Japan twee belangrijke scholen: een op moraal gerichte Confucianistische strekking die beïnvloed was door de Chinese filosofie, en een meer metafysische op het Boeddhisme gebaseerde school. Vanaf de 18de eeuw waren er wel denkers die kritiek hadden op deze twee scholen, maar hun invloed beperkte zich tot een kleine kring. Pas vanaf de restauratie van de Meiji kon de westerse filosofie tot Japan doordringen, eerst vooral via Britse en Amerikaanse filosofen, waarna de Duitse filosofie een steeds grotere invloed kreeg. De toonaangevende Japanse filosofen werden in het bijzonder beïnvloed door het Duitse idealisme, fenomenologie en existentialisme. Tegen het einde van de 20e eeuw was filosofie in westerse zin een verplicht vak op vele hogescholen en universiteiten, dit ten nadele van Indische en Chinese filosofie die nu in aparte cursussen aangeboden werden.Om de westerse filosofie te onderscheiden van het Boeddhistisch en Chinees denken, werd de oosterse variant "tetsugaku" genoemd, wat zoveel wil zeggen als "studie van wijsheid".

Belangrijke vertegenwoordigers van de moderne Japanse filosofie zijn onder meer Kitaro Nishida, Hajime Tanabe en Tetsuro Watsuji. (Lees verder)

[bewerk]

Week 9
Een keiretsu (Japans: 系列) (letterlijk een systeem of reeks) is een reeks bedrijven met in elkaar grijpende bedrijfsverhoudingen en wederkerig aandelenbezit. Het is een type van een commerciële groep, meer precies een conglomeraat.

Het schoolvoorbeeld van een keiretsu ontstond in Japan tijdens het "economische mirakel" na de Tweede Wereldoorlog. Vóór de overgave van Japan werd de Japanse industrie gecontroleerd door grote conglomeraten, die zaibatsu's werden genoemd. De geallieerden ontmantelden de zaibatsu's eind jaren '40, maar de uit de ontmantelde zaibatsu's gevormde bedrijven gingen weer onderlinge banden aan door wederkerige aandelenbelangen en vormden horizontaal geïntegreerde allianties over diverse bedrijfstakken en -industrieën. De verbonden bedrijven binnen een keiretsu zouden, waar mogelijk, ook aan elkaar leveren, wat de allianties tot op zekere hoogte ook verticaal geïntegreerd maakt.

De belangrijkste keiretsu's waren geconcentreerd rondom één bank die geld leende aan de deelnemende bedrijven binnen een keiretsu en aandelenbelangen in de bedrijven verwierf. Elke centrale bank had grote controle over de bedrijven in een keiretsu en handelde als controle-entiteit en als bailout-entiteit in een noodsituatie. Een van de effecten van deze structuur moest de mogelijkheid van vijandige overnames in Japan verkleinen, omdat geen enkele entiteit de macht van de banken kon betwisten.

Er kunnen twee soorten keiretsu's worden onderscheiden, namelijk verticaal en horizontaal geïntegreerde keiretsu's. (Lees verder)

[bewerk]

Week 10
Luchtfoto

De Internationale Luchthaven Kansai (Japans: 関西国際空港, Kansai Kokusai Kūkō) is een internationale luchthaven ten zuiden van Osaka (Japan). De luchthaven is gebouwd op een kunstmatig eiland in de Baai van Osaka. Kansai is de eerste luchthaven die op een kunstmatig eiland gebouwd werd. De terminal van de luchthaven is de langste ter wereld, en de brug naar het vasteland is de langste vakwerkbrug ter wereld. Kansai werd in 2001 benoemd tot Civil Engineering Monument of the Millennium, een jaarlijkse prijs van de American Society of Civil Engineers. In de World Airport Awards van 2006 kwam de luchthaven vierde in de categorie Airport of the Year. In fiscaal jaar 2005 verwerkte de luchthaven 112.579 vliegbewegingen en 16.428.399 passagiers, waarvan ruim 11 miljoen internationale passagiers waren. De hoeveelheid vervoerde goederen bedroeg 843.368 ton. Kansai is de thuisbasis van All Nippon Airways, Japan Airlines en Nippon Cargo Airways. KLM vliegt dagelijks tussen Kansai en Schiphol, de luchthaven van Amsterdam. (Lees verder)

[bewerk]

Week 11
Yoshitsune en Benkei

Minamoto no Yoshitsune (1159-17 mei 1189) was een Japans generaal, lid van de Minamoto-familie. Hij was de negende zoon van Minamoto no Yoshitomo en een halfbroer van Minamoto no Yoritomo.Tijdens een burgeroorlog versloeg Taira no Kiyomori Yoshitomo. Kiyomori doodde Yoshitomo, en nam de geliefde moeder van Yoshitsune en Kyoto's mooiste dame als concubine, maar Yoshitsune en zijn halfbroers hield hij in leven, en ze groeiden op met Kiyomori als vaderfiguur. Op jonge leeftijd moest hij echter, net als zijn broers, in een boeddhistisch klooster doorbrengen. Hier werd Yoshitsune zich bewust van zijn Genji (Minamoto)-afkomst. In plaats van zich te trainen in de leer van boeddha, ontwikkelde hij hier zijn krijgskunsttechnieken. Zijn boedistische naam was Shanao. Door incidenten probeerde een zoon van Taira no Kiyomori een aanslag op hem, die mislukte. Shanao verliet Kyoto met tegenzin maar had vernomen dat een oom van hem vredig leefde in Hiraizumi (noordoosten van Japan; het huidige Sendai). Onderweg passeerde hij de provincie Owari. Hier onderging hij zijn mannelijkheidsrite vlak bij de plek waar zijn vader stierf. Hij nam hier de naam Yoshitsune aan. (Lees verder)

[bewerk]

Week 12
Iemand in een Super Sentai-kostuum

De Super Sentai Series (スーパー戦隊シリーズ, Sūpā Sentai Shirīzu) zijn een reeks live-action superhelden-televisieseries die in Japan sinds 1975 worden uitgezonden. De series worden geproduceerd door Toei Company Ltd. en Bandai, en uitgezonden door TV Asahi. De series vallen onder het tokusatsu genre. Samen met de Kamen Rider-series en de Ultra-series behoort Super Sentai tot de populairste tokusatsureeksen in Japan. In 2006 verscheen ook een kaartspel gebaseerd op de serie, genaamd Rangers Strike

Sentai is het Japanse woord voor een (militaire) strijdkracht. De eerste Sentaiserie was Himitsu Sentai Goranger, gemaakt door Shotaro Ishinomori (die ook de Kamen Rider-series bedacht). De series kregen hun definitieve vorm met Battle Fever J, een samenwerkingsproject tussen Toei en Marvel Comics. (Lees verder)

[bewerk]

Week 13
Slag bij Sekigahara

De Slag bij Sekigahara (関ヶ原の戦い Sekigahara-no-tatakai) vond plaats op 20 en 21 oktober 1600 en is een van de belangrijkste historische gebeurtenissen van Japan. Door deze overwinning konden de Tokugawa hun Shōgunaat vestigen, wat de basis vormde voor de eenwording van Japan.Gedurende de 16e eeuw bestond Japan uit losse rijkjes die werden bestuurd door daimyo. In de loop van de eeuw vindt een concentratie van macht plaats. Dit proces is vrijwel voltooid als Oda Nobunaga in 1573 de Ashikaga Shogun verslaat. Toyotomi Hideyoshi zet de vereniging voort. Als hij in 1598 sterft wordt hij opgevolgd door zijn zoon Toyotomi Hideyori. Deze is pas 5 jaar oud, en daarom heeft Hideyoshi vlak voor zijn dood vijf regenten benoemd. De regenten waren Maeda Toshiie, Uesugi Kagekatsu, Mori Terumoto, Ukita Hideie en Tokugawa Ieyasu. Deze laatste zou al snel het gezag van Hideyori ondergraven. Uiteindelijk komen de regenten in twee kampen tegenover elkaar te staan; het oostelijk kamp onder Ieyasu, en het westelijk kamp onder Ishida Mitsunari, die trouw is gebleven aan Hideyori. (Lees verder)

[bewerk]

Week 14
De Boshin-oorlog (1868-1869) (戊辰戦争,Boshin Sensō, letterlijk Oorlog van het jaar van de draak) is het gewapende conflict tussen het Shōgunaat en de keizersgezinde troepen, dat rechtstreeks leidde tot de val van het Japanse Shōgunaat. Hij maakte de weg vrij voor de Meiji-restauratie die Japan ingrijpend zou veranderen.

Japan was begin zeventiende eeuw nog steeds afgesloten van de buitenwereld. Alleen de Nederlanders hadden een kleine handelspost op het kunstmatige eiland Dejima in Nagasaki. Er waren ook contacten met de Chinezen. Maar onder druk van de Verenigde Staten om de grenzen te openen, ondertekende de Shogun in 1853 een vredesakkoord en vervolgens in 1854 een handelsakkoord met de Amerikanen. Aanvankelijk genoot deze zet weinig steun van de Japanse bevolking. Velen waren misnoegd, onder hen ook Samurai van de Choshu Han (de huidige prefectuur Yamaguchi). Zij ondernamen een strijd tegen het Shogunaat, maar werden bij Kioto verslagen. Hun standpunt veranderde echter vlug. Door hun geografisch gunstige positie ontdekten de Chosu-samurai vlug de voordelen van de verdragen. Ze kwamen in het bezit van wapens en handelsgoederen. (Lees verder)

[bewerk]

Week 15
Twee vlooiende makaken in een warmwaterbron

De Japanse makaak (Macaca fuscata) is een aap uit de Macaca mulatta-groep binnen het geslacht der makaken (Macaca). Het is na de mens de meest noordelijk voorkomende soort primaat. De Japanse makaak is aangepast aan het leven in gebieden met strenge winters. Enkele populaties nemen zelfs baden in warmwaterbronnen om warm te blijven in de winter.
Van Japanse makaken wordt vermoed dat ze een eigen cultuur hebben, die aan het nageslacht wordt doorgegeven, een zogenaamde "apencultuur". In 1953 werd er op het eiland Koshima onderzoek gedaan naar het ontstaan van nieuwe gedragspatronen. De onderzoekers lieten voor dit onderzoek enkele zoete aardappelen achter op het strand, waarna de makaken ze zouden opeten. In september van dat jaar ontdekten de onderzoekers dat een jong vrouwtje de aardappel, die onder het zand zat, waste in het zeewater. In de daaropvolgende maanden gingen steeds meer makaken haar imiteren. In 1962 was het gedrag overgenomen door bijna alle jonge dieren, terwijl veel oudere dieren het gedrag nog niet toonden. (Lees verder)

[bewerk]

Week 16
William Adams

William Adams (24 september 156416 mei 1620), in Japan bekend als Anjin of Miura Anjin, was een Engels zeeman die als kapitein van het Nederlandse schip Liefde als eerste Engelsman Japan bereikte, en daar een vertrouweling van shogun Ieyasu Tokugawa werd. Hij wordt beschouwd als de eerste Brit die Japan bezocht.

Toen de Liefde op 19 april 1600 aankwam in Bungo (het huidige Utsuki,in de prefectuur Oita) konden nog maar 24 van de bemanning op hun benen staan. De Portugese priesters beweerden dat Adams' schip een piratenschip was en dat ze allen moesten gekruisigd moesten worden. Het schip werd onder bevel van Ieyasu Tokugawa in beslag genomen en de bemanning werd opgesloten in het kasteel van Osaka. De 19 kanonnen van de Liefde werden volgens Spaanse bronnen op 21 oktober 1600 gebruikt in het Slag bij Sekigahara. Tussen mei en juni 1600 ontmoette Adams Ieyasu drie maal in Osaka. Hij werd ondervraagd door Ieyasu en daarna door de voogd van Toyotomi Hideyori (de zoon van de net gestorven Toyotomi Hideyoshi). Ieyasu had een interesse voor Adams' kennis over schepen, scheepsbouw en mathematica.

Adams is bekend geworden door de roman Shogun van James Clavell en de daarop gebaseerde televisieserie.(Lees verder)

[bewerk]

Week 17
Het Olympisch Stadion

De Olympische Zomerspelen van de XVIIIe Olympiade werden in 1964 gehouden in Tokio, Japan. Naast Tokio hadden ook Detroit, Wenen en Brussel een poging gedaan om de Spelen te mogen organiseren. Al in 1940 was Tokio gekozen om de Spelen te organiseren, maar deze werden echter later aan Helsinki, Finland toegewezen vanwege de inval van Japan in China. Uiteindelijk gingen de Spelen van 1940 in haar geheel niet door vanwege het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog. De spelen van 1964 waren de eerste die in Azië werden afgewerkt.

De organisatie van de Spelen was, dankzij een budget van zesentwintig miljoen dollar, onberispelijk. De sportaccommodaties waren nagenoeg perfect, met een indrukwekkend stadion en een reusachtig Olympisch zwembad. Ook het Olympisch dorp was een pareltje. Ondanks deze schitterende infrastructuur ontbrak het de Spelen schijnbaar toch aan geestdrift en warmte. (Lees verder)

[bewerk]

Week 18
Mishima

Yukio Mishima (三島由紀夫, Mishima Yukio) (14 januari 1925 - 25 november 1970) was een Japans schrijver en politiek activist. Hij werd geboren als Kimitake Hiraoka (平岡公威, Hiraoka Kimitake), en schreef romans, toneelstukken, essays, gedichten, en een libretto. Mishima is bekend om zowel zijn nihilistische naoorlogse schrijven en de omstandigheden rondom zijn zelfmoord.

Op 25 november 1970, bezetten Mishima en leden van de Tatenokai het hoofdkantoor van de Japanse Zelfverdedigingstroepen in Tokio. Hij verlangde dat het leger naar zijn toespraak luisterde, maar de soldaten waren niet geïnteresseerd in zijn ideeën. Mishima en een van zijn volgers pleegden hierna seppuku (hara-kiri), rituele zelfmoord. (Lees verder)

[bewerk]

Week 19
Een bedelmonnik van de Rinzai-sekte

Zen is een Japanse vorm van het boeddhisme. De zen is een vorm van het boeddhisme die nadruk legt op za-zen: meditatie als middel tot verlichting. Bij deze meditatievorm zijn onder andere beheersing, wijsheid en een goed gevoel voor humor van belang. In bijna ieder boek of artikel over zen wordt al in een vroeg stadium vermeld, dat het eigenlijk onmogelijk is zen te beschrijven of uit een boek te leren.

Door het centraal stellen van meditatie heeft men soms de indruk dat er een doel bereikt moet worden, bijvoorbeeld verlichting of eenheidsbewustzijn. De verlichting kan volgens de zen echter geen doel op zichzelf zijn. Verlichting is niet iets dat iemand kan afdwingen. Het overkomt je, of niet. In die 'toestand' zijn alle tegenstellingen opgelost. Zelfverwerkelijking heeft plaatsgevonden. Er is spiritueel inzicht of gewaarzijn van het leven zelf, maar geen tijd, noch zin of doel. Men kan niet het doel hebben doelloos te zijn. Daarom spreekt iedere zenmeester in paradoxen over het doel en zegt altijd met nadruk dat je niets moet willen.(Lees verder)

[bewerk]

Week 20
Hoofdkwartier van Sony in Tokio

Sony Corporation (ソニー) is een Japans conglomeraat. Het wereldwijd aanwezige concern is primair actief als consumentenelektronicafabrikant en is een grote mediaspeler als globaal mediaconglomeraat. Hiernaast produceert Sony computerspellen en spelconsoles (Sony Computer Entertainment) en verzorgen ze financiële dienstverlening aan Japanse consumenten. Het hoofdkantoor ligt in Tokio en het concern heeft divisiehoofdkantoren in Berlijn (Europa), New York (Noord-Amerika) en Culver City (mediaconcern).

Van een elektronicabedrijf met twintig werknemers is Sony uitgegroeid tot een wereldwijd vertegenwoordigd concern met meer dan 158.500 werknemers. Sony is eigenaar van bedrijven met een langere geschiedenis dan het concern zelf, waaronder het oudste platenlabel ter wereld, Columbia Records, waarvan de geschiedenis teruggaat tot 1888 en Metro-Goldwyn-Mayer dat opgericht is in 1924. Sony is de op een na grootste producent van consumentenelektronica ter wereld, achter het eveneens Japanse Matsushita Electric, dat voornamelijk bekend via de merknaam Panasonic en vóór het Nederlandse Koninklijke Philips. (Lees verder)

[bewerk]

Week 21
man van het Ainu-volk

Ainu (spreek uit als 'Ajnoe') is de oorspronkelijke bevolkingsgroep van Japan. Momenteel wonen ze vooral op eiland Hokkaido, het noordelijkste eiland van Japan. Er zijn nog maar weinig zuivere Ainu. Schattingen lopen uiteen van 10.000 tot 150.000. In die laatste schatting zijn ook de gemengde Ainu opgenomen, voortgekomen uit het huwelijk tussen een Ainu en een Japanner. Slechts enkele honderden Ainu beheersen de Ainu-taal nog volledig, de drang tot assimilatie is groot.

Men vermoedt dat de Ainu afstammen van een vroege groep van inwoners van Japan die geen Aziatische oorsprong heeft maar meer verwant is aan het Europese (Kaukasische) ras, en die misschien al 18.000 of zelfs 30.000 jaar geleden naar de Japanse eilanden migreerde tijdens een ijstijd waarin het zeeniveau laag stond en het mogelijk was te voet vanuit het vasteland van Azië naar ieder van de vier hoofdeilanden van Japan te komen, het Jomon-volk. (De groep die wij nu beschouwen als de etnische Japanners stamt mogelijk af van een intocht omstreeks 900-300 v Chr. van een groep mensen vanuit Korea die de Yayoi worden genoemd). De Yayoicultuur, gekenmerkt door weven, metaalbewerking en het verbouwen van rijst, verdrong die van de Jomon spoedig. Deze hypothesen zijn in Japan overigens nog steeds onderwerp van veel debat. (Lees verder)

[bewerk]

Week 22
De houtsnede-kunstenaar Hokusai wordt beschouwd als een van de grondleggers van de hedendaagse manga. Hij leefde in de 19de eeuw.

Manga (漫画) is het Japanse equivalent van het stripverhaal. Een striptekenaar van manga wordt mangaka genoemd.

De term manga is ontleend aan het in 1814 uitgegeven boek van Hokusai: Hokusai Manga. Het was een boek met daarin een veelvuldigheid aan schetsen van mensen, dieren, planten, landschappen, kortom te veel om op te noemen. Manga betekent zoveel als "onbeheerste of willekeurige kwaststreken" en verwijst naar de losse, vloeiende tekenstijl, die Hokusai's werk tot inspiratiebron voor impressionisten maakte.

De hedendaagse betekenis is echter gewoon gelijk aan 'strip'. Ondanks het feit dat het grofweg equivalent is aan de Amerikaanse "comic" en, in mindere mate, aan het westerse stripverhaal, is manga belangrijker binnen de Japanse cultuur dan de strips binnen de westerse cultuur. Manga wordt zeer gerespecteerd als een kunstvorm of zelfs een vorm van populaire literatuur en omvat niet alleen kinderen als zijn publiek. De meeste manga wordt in zogenaamde manga anthologieën gepubliceerd waarin verschillende vervolgverhalen staan. Deze magazines zijn vergelijkbaar met de Eppo's en Tina's, maar hebben het formaat van een telefoonboek. Ze komen gewoonlijk uit op een wekelijkse basis, maar er bestaan ook maandelijkse en tweemaandelijkse uitgaven.De kwaliteit van het papier is vergelijkbaar met dat van kranten, en de strips zijn gewoonlijk in zwart-wit gedrukt, op (soms) een enkel paar pagina's na. (Lees verder)

[bewerk]

Week 23
Oda Nobunaga

Oda Nobunaga (織田 信長, 23 juni 1534 - 21 juni 1582) was een van de beroemdste Japanse Daimyo uit de Sengoku Jidai-periode van de Japanse geschiedenis. Nobunaga werd geboren als Oda Kippōshi. Hij was een zoon van Oda Nobuhide die gebiedsdelen beheerste in de provincie Owari.

Nobunaga is bekend van zijn strategie Tenka Fubu. Dit kan men vertalen als 'verovering door militaire macht' of 'het rijk onder één zwaard'. Na vele militaire campagnes tegen rivaliserende clans wist hij een groot deel van Japan onder zijn invloedssfeer te krijgen. In 1582 werd Nobunaga verraden door zijn vazal Akechi Mitsuhide. In de Honno-ji tempel werd hij compleet verrast door Akechi's samurai en werd de tempel in brand gestoken. Vermoedelijk is Nobunaga door de brand omgekomen. Anderen zeggen dat Nobunaga, in overeenstemming met de Bushido, voor seppuku heeft gekozen voordat de tempel verwoest werd. (Lees verder)

[bewerk]

Week 24
Onderwaterruines bij Yonaguni

Yonaguni (Japans: 与那国島: Yonaguni-jima) is de naam van het meest westelijk gelegen eiland van Japan, en ook de naam van de taal die er gesproken wordt.

Het hoofdeiland is bekend door de gigantische bewerkte rotsformaties en schijnbaar kunstmatige constructies die onder de zeeoppervlakte om het eiland liggen. Het heeft een oppervlakte van 28,88 km², een bevolking van 1745 mensen, en een gemiddelde temperatuur van 23,9°C neerslag gemiddelde is 3000 mm. Alle eilanden vallen onder de jurisdictie van Okinawa het hoofdeiland van de Riukiu-eilanden sinds 1530.

In 1985 onderzocht de Japanse duiker Kihachiro Aratake de zeebodem bij Yonaguni, waarbij hij vreemde rotsformaties vond, die er kunstmatig uitzagen. Hij waarschuwde de Universiteit van Okinawa over zijn ontdekking. Al snel was een wetenschappelijk team ter plaatse. Dit concludeerde dat de plaatselijke zeebodem ruïnes bevat van constructies die vermoedelijk voor het eind van de laatste ijstijd zijn gebouwd. Ook zijn sporen van landleven gevonden, en stalagmieten en stalactieten die alleen boven water kunnen ontstaan. Dit suggereert een ouderdom van zeker 8000 tot 10.000 jaar. De ruïnes zouden dan de oudste overblijfselen van gebouwen ter wereld zijn; veel ouder dan die van Mesopotamië, Egypte, India en China. (Lees verder)

[bewerk]

Week 25
Landing op 13 april

De Slag om Okinawa vond plaats van 1 april tot 21 juni 1945 in het zuiden van Japan tussen Japanse en Amerikaanse strijdkrachten.

De Amerikanen landden op 26 maart 1945 op de kleine Kerama-eilanden bij Okinawa en op 1 april op Okinawa zelf. De verschrikkelijke strijd werd door de plaatselijke bevolking tetsu no ame genoemd, "regen van staal". In deze slag maakte de wereld voor het eerst op grote schaal kennis met het fenomeen kamikaze. Op 23 juni gaven de laatste Japanners zich na zeer verbeten gevechten over.

Okinawa is het grootste eiland (ongeveer 1200 km²) van de Riukiu-eilanden, ongeveer 600 km ten zuidenwesten van de 4 hoofdeilanden van Japan. In tegenstelling tot andere eilanden waar om werd gestreden, zoals Iwo Jima, was er een grote inheemse bevolking. Het strategische belang van Okinawa gedurende de Tweede Wereldoorlog is aanzienlijk. Voor de Amerikanen die zich "islandhoppend" van het ene naar het andere eiland begaven, betekende controle over Okinawa dat zij de aanvoer van materialen zoals olie, ijzererts en rubber vanuit het zuiden naar Japan effectief konden afsnijden, alsmede de communicatie tussen het Japanse vasteland en Japanse bases in het zuiden van de Grote Oceaan. Daarenboven zou het eiland een solide basis vormen voor de uiteindelijke aanval op de Japanse hoofdeilanden. Verscheidene vliegvelden en de enige 2 redelijk grote havens tussen Formosa en het Japanse hoofdeiland Kyushu lagen op Okinawa.(Lees verder)

[bewerk]

Week 26
Mitsubishi A6M2 Model 21 Zero

De Mitsubishi A6M Zero, door de Amerikanen "Zeke" genoemd, was een jachtvliegtuig van de Japanse marine tijdens de Tweede Wereldoorlog. De Zero's, gestationeerd op Japanse vliegdekschepen en op het land, waren geduchte tegenstanders voor de Amerikaanse piloten, geallieerde schepen en landdoelen in de Stille Oceaan.

De Mitsubishi A6M Zero kwam voor de geallieerden als een volkomen verrassing. Terwijl zij overtuigd waren dat Japanse vliegtuigen slechts minderwaardige imitaties van hun westerse tegenhangers waren, werden ze eensklaps geconfronteerd met een superieur jachtvliegtuig: snel, zeer wendbaar, met een groot klimvermogen, een goede actieradius en een zware bewapening (een superzwaar machinegeweer en twee ton aan bommen). In het begin van de strijd in de Stille Oceaan en in Zuidwest-Azië beheerste de Zero het luchtruim.

Bij de aanloop tot de slag bij Midway slaagden de Amerikanen er in een neergeschoten Zero voor de neus van een Japanse duikboot te bergen. Een technische analyse bracht zijn zwakke punten aan het licht, en geallieerde piloten leerden al spoedig die uit te buiten.(Lees verder)

[bewerk]

Week 27
Terminal 2

Tokyo International Airport (Japans: 東京国際空港, Tōkyō Kokusai Kūkō) is een luchthaven in Ota, Tokio, Japan. De luchthaven staat beter bekend als Haneda Airport (羽田空港, Haneda Kūkō) om het te onderscheiden van Narita Airport in de prefectuur Chiba. Narita Airport handelt sinds 1978 de meeste internationale vluchten naar deze regio af. De enige internationale vluchten die afgehandeld worden op Haneda komen van Gimpo international Airport bij Seoul, Zuid-Korea.

Haneda is een van de drukste luchthavens in de wereld (4e in 2005), ondanks het feit dat de meeste vluchten binnenlandse vluchten zijn. Als we naar passagiersaantallen kijken is Haneda de drukste luchthaven van Azië met 62,3 miljoen passagiers in 2004. Haneda werd geopend in 1931 op een smalle landtong op het zuidelijke puntje van de huidige luchthaven. Het was Japans grootste luchthaven voor de burgerluchtvaart in die tijd. In de jaren 30 werden er binnenlandse vluchten verzorgd en vluchten naar Mantsjoerije.

In 1945 namen de strijdkrachten van de V.S. bezit van de luchthaven en veranderden de naam in Haneda Army Air Base.Het leger onteigende veel in de buurt gelegen woningen om ruimte te maken voor de luchthaven. Als militaire basis ontving Haneda in 1947 zijn eerste internationale vlucht toen Northwest Orient begon met een lijndienst naar de V.S., China, Zuid-Korea en de Filipijnen. Japan Airlines begon in 1951 met zijn eerste binnenlandse vluchten vanaf Haneda.(Lees verder)

[bewerk]

Week 28
Een Tamagotchi

Een Tamagotchi (Japans: たまごっち) is een virtueel huisdier ontworpen door Aki Maita en op de markt gebracht door de Japanse speelgoedfabrikant Bandai. De naam Tamagotchi is samengesteld uit het Japanse woord voor ei, 'tamago', en het achtervoegsel 'chi', wat affectie uitdrukt. Een Tamagotchi heeft de vorm van een plastic ei (ongeveer 5 cm in doorsnee) en bevat een kleine computer met een lcd-schermpje. Onder het schermpje zitten drie knopjes. Het ei kan gebruikt worden als sleutelhanger en bevordert zo dat de eigenaar de Tamagotchi constant bij zich heeft. De eieren hebben verschillende kleuren en illustraties, waardoor het bovendien een verzamelobject is.

De Tamagotchi werd in november 1996 voor het eerst op de markt gebracht en zorgde wereldwijd voor een rage. Er werden meer dan 40 miljoen exemplaren van verkocht. Ook in België en Nederland stond de Tamagotchi al snel bovenaan de lijstjes van favoriet speelgoed. Op veel scholen werd het verboden om Tamagotchi's mee te nemen, omdat ze de kinderen teveel afleidden. Zoals gebruikelijk met een rage ebde de belangstelling langzaam weer weg en verdwenen de plastic eieren in rommellaadjes en vuilnisbakken. (Lees verder)

[bewerk]

Week 29
Minamoto no Yoritomo

Minamoto no Yoritomo (源 頼朝, 9 mei 1147 - 9 februari 1199) was een Japans militair leider, en de stichter van het shogunaat, dat in de volgende 700 jaar meestal het machtscentrum van Japan vormde.

Yoritomo was de derde zoon van Minamoto no Yoshitomo en daarmee lid van de machtige Minamoto-familie (源氏, ook uitgesproken als Genji). Zijn moeder was de dochter van Fujiwara Suenori. De Minamoto-familie was tussen 1155 en 1160 verslagen door Taira no Kiyomori, de leider van de Taira-familie (平家 of 平氏, ook uitgesproken als Heike of Heishi). Veel leden van de Minamoto-familie, waaronder Yoritomo's vader, werden daarbij vermoord, maar Yoritomo en zijn broers waren gespaard. Yoritomo leefde in ballingschap op het Izu-schiereiland. Yorimoto trouwde met een dochter van een van zijn cipiers, Hojo Masako, uit de kleine en onbekende Hojo-familie, die na zijn dood als regent voor de shoguns, de feitelijke macht in Japan in handen kreeg. Kiyomori en zijn familie hielden de macht in Japan, zoals de Fujiwara voor hen hadden gedaan.

In 1180 schreef prins Mochihito, een prins uit de keizerlijke familie, een bevel uit dat alle Minamoto opriep de Taira-clan te straffen voor haar machtsmisbruik (Kiyomori was de eerste samurai die van het keizerlijk hof een titel verkreeg; zijn dochter trouwde de aanstaande keizer). Hij verhuisde de hoofdstad Kyoto naar Fukuhara (Kobe) en maakte de oud-keizer een gevangene aan zijn eigen hof.(Lees verder)

[bewerk]

Week 30
Junichiro Koizumi

Junichiro Koizumi (Japans: 小泉 純一郎, Koizumi Jun-ichirō) was van 26 april 2001 tot 26 september 2006 minister-president van Japan. Hij werd geboren in Yokosuka op 8 januari 1942.

Van meet af aan was Koizumi een uiterst populaire leider, met name dankzij zijn openhartige aard en kleurrijk verleden. Hij probeerde met nieuwe manieren de door een bankcrisis verslechterde Japanse economie nieuwe kracht te geven. Hij poogde schulden van handelsbanken te verminderen, het postbesparingensysteem te privatiseren en de fractiestructuur van LDP te reorganiseren. Hij zei dat er behoefte was aan een periode van pijnlijke herstructureringen om de toekomst te verbeteren. Teneinde deze doelstellingen te verwezenlijken, benoemde hij een econoom, Heizo Takenaka, als verantwoordelijke voor de reorganisatie van het bankwezen. Onder Koizumi's regering zijn de bankschulden drastisch gedaald. De Japanse economie is langzaam maar regelmatig steeds sterker geworden. De groei van het BBP in 2004 behoort tot de hoogste groei van alle G7-naties volgens het IMF en OESO. (Lees verder)

[bewerk]

Week 31
Shinzo Abe

Shinzo Abe (安倍 晋三, Abe Shinzō ; Nagato, 21 september 1954) is een Japans politicus van de Liberaal-Democratische Partij (LDP). Hij is sinds 2012 premier van Japan, eerder was hij van 2006 tot 2007 premier van Japan. Abe was de jongste premier, en de eerste die na de Tweede Wereldoorlog is geboren. Hij wordt gezien als een conservatief politicus.

Op 20 september 2006 werd Shinzō Abe gekozen tot de nieuwe leider van de Liberaal-Democratische Partij. Zijn tegenstanders waren de minister van Buitenlandse Zaken Taro Aso, voormalig regeringswoordvoerder Yasuo Fukuda en de minister van Financiën, Sadakazu Tanigaki. Voormalig premier Yoshiro Mori deed aanvankelijk ook mee als kandidaat, maar trok zich terug, om zijn steun te geven aan Abe.

Op 26 september 2006 werd Abe gekozen tot de nieuwe minister-president van Japan. In het Lagerhuis haalde hij 339 van de 475 stemmen, in het Hogerhuis 136 van de 240 stemmen. (Lees verder)

[bewerk]

Week 32
Murasaki Shikibu

Murasaki Shikibu (紫 式部 circa 973 – circa 1014 of 1025) was een Japans schrijfster, dichteres, en hofdame aan het keizerlijk hof tijdens de Heian-periode. Ze is vooral bekend geworden als auteur van Genji Monogatari ('Het verhaal van prins Genji'), dat ze in het Japans schreef tussen circa 1000 en 1008. Dit is een van de vroegste en meest beroemde romans uit de geschiedenis.

Haar werkelijke naam is onbekend, hoewel sommige geleerden veronderstellen dat haar voornaam Takako was (van Fujiwara Takako). Volgens haar dagboek kreeg ze aan het hof de bijnaam "Murasaki" ("paars"), naar een personage in Genji Monogatari. "Shikibu" verwijst naar de positie die haar vader bekleedde in het departement voor ceremonies: shikibu-shō.

Murasaki werd geboren in Heian (het huidige Kioto), als lid van de noordelijke tak van de Fujiwara-clan (Hokka Fujiwara). Haar geboortejaar is niet bekend. Haar vader was Fujiwara Tametoki, een geleerde en officier aan het keizerlijke hof. Tijdens haar jeugd overleed haar moeder bij de geboorte van haar broer, waarna ze door haar vader werd opgevoed. Dit was destijds ongewoon. (Lees verder)

[bewerk]

Week 33
Sake in een fles

Sake (酒) is een Japanse alcoholische drank, die onder andere wordt gemaakt van rijst. Het wordt ook wel rijstwijn of rijstewijn genoemd. Officieel heet sake gemaakt van rijst in Japan seishu. Een titel die het Japans nationaal onderzoek bureau voor sake brouwen in 1973 geïntroduceerd heeft en die tegenwoordig vaker gebruikt wordt is nihonshu (日本酒; "Japanse alcohol"). Al vele eeuwen wordt deze drank in Japan geproduceerd door onder ander fermentatie van rijst en water. Het alcoholpercentage van sake ligt doorgaans rond de 13,5 tot 19%. Er bestaan diverse categorisaties van sake, een belangrijk onderscheid wordt gemaakt tussen soorten sake waaraan alcohol wordt toegevoegd en soorten sake waarbij dit niet het geval is.

Sake kan zowel koud, op kamertemperatuur, warm als heet gedronken worden. Dit is afhankelijk van de soort sake en het doel dat de brouwer heeft met zijn sake. (Lees verder)

[bewerk]

Week 34
Generaal Akashi Gidayu bereidt zich voor op het plegen van Seppuku.

Seppuku (切腹), ook wel harakiri (腹切り) genoemd, is een traditionele vorm van zelfmoord van samurai in Japan. Het geschiedt door opensnijden van de buik. Seppuku (hara-kiri in de volksmond) is een term voor rituele zelfmoord en heeft de bedoeling om schande, eerverlies te voorkomen.

Op het slagveld, na verlies, werd seppuku snel en zonder ceremonie uitgevoerd. Indien er sprake was van een opgelegde daad, dan werd er veel aandacht besteed aan de bijbehorende ceremonie. Zo was de locatie altijd een belangrijk punt. De ceremonie werd vaak uitgevoerd bij een tempel (geen Shinto tempels) of binnenshuis. De grootte van de beschikbare ruimte was ook zeer belangrijk. Een samurai met een hoge rang had recht op een grotere ruimte. Alle zaken met betrekking tot de ceremonie waren tot in detail uitgewerkt en werden uiterst nauwkeurig uitgevoerd.

Naast de persoon die seppuku pleegde was de Kaishaku als belangrijkste persoon aanwezig. Om eerverlies te voorkomen moest pijn stoïcijns verdragen worden. De Kaishaku was verantwoordelijk voor het onthoofden van het slachtoffer en voorkwam op die manier een lange pijnlijke doodsstrijd met verlies van eer als gevolg. (Lees verder)

[bewerk]

Week 35
Slag bij de Yalu-rivier

De Russisch-Japanse oorlog tussen het Russische Rijk en het Keizerlijke Japan om de heerschappij over Korea en Mantsjoerije begon op 8 februari 1904 toen de Japanse marine bij verrassing de Russische marinehaven Port Arthur aanviel, en eindigde met het tekenen van het voor de Russen vernederende verdrag van Portsmouth op 5 september 1905.

De oorlog kreeg een rampzalig verloop voor de Russen. Na ettelijke verloren veldslagen moesten op 2 januari 1905 de Russische troepen zich terugtrekken uit Port Arthur. Na de beslissende zeeslag van Tsushima en de muiterij op het Russisch slagschip de Potemkin op 2 juli 1905 was de wil om door te vechten aan Russische zijde gebroken.

Dit conflict was waarschijnlijk de eerste moderne oorlog. Een aanloop naar de verschrikkingen en grootschalige conflicten die zo tekenend zijn voor de beide Wereldoorlogen. Het was tevens de eerste oorlog waarbij een Aziatische Staat een moderne Europese grootmacht versloeg en vormde zo het beginpunt voor verschillende decennia van Japans imperialisme en expansie. (Lees verder)

[bewerk]

Week 36
Stadium van Gamba Osaka

De J-League (Jリーグ J Rīgu, officieel: 本プロサッカーリーグ, Nippon Puro Sakkā Rīgu) is de professionele voetbalcompetitie van Japan en bestaat uit de J-League 1 (J1) en J-League 2 (J2). Over het algemeen refereert men met J-League naar de hoogste professionele voetbalcompetitie in Japan.

De J-League werd opgericht in 1992, maar de daadwerkelijke competitie begon pas het volgende jaar. In het begin bestond de competitie uit 10 ploegen, die allen afkomstig waren uit de originele Japan Soccer League: een competitie die gevormd was in de tijd na de oorlog. Na het eerste proefseizoen bleek de opzet succesvol en werden er bijna jaarlijks twee clubs aan toegevoegd, tot 1998. De competitie bestond toen uit 18 clubs.

De J-League werd gestart met 10 clubs, namelijk Kashima Antlers, Urawa Red Diamonds (ook bekend als Urawa Reds), JEF United Ichihara, Verdy Kawasaki, Yokohama Marinos, Yokohama Flügels, Shimizu S-Pulse, Nagoya Grampus Eight, Gamba Osaka en Sanfrecce Hiroshima. (Lees verder)

[bewerk]

Week 37
Shinkansen 500-reeks in Kyoto

De Shinkansen (Jp. : 新幹線) is een netwerk van hogesnelheidslijnen in Japan, waarop de beroemde kogeltreinen (Japanse hogesnelheidstreinen) rijden.

De Shinkansen wordt geëxploiteerd door de Japan Railways (JR), de geprivatiseerde nationale spoorwegmaatschappij van Japan.

De benaming Shinkansen betekent letterlijk "Nieuwe (stam)lijn". De naam duidt dus de spoorlijn aan en niet de trein zelf, die officieel "Super Express" genoemd wordt. De treinen zijn in Japan bekend als Shinkansentreinen. De benaming "kogeltrein" is in het Westen uitgevonden, vanwege de kogelvormige neus van de eerste versie van het materieel. De naam wordt nu meestal geassocieerd met de snelheid, omdat de neus van het latere materieel helemaal niet meer op een kogel lijkt. In oktober 1964 werd de eerste Shinkansen in gebruik genomen tussen Tokio, Nagoya en Osaka.(Lees verder)

[bewerk]

Week 38
Een deel van de Zen tuin

Ryoan-ji (龍安寺) is een Boeddhistische tempel in Kioto, Japan.

De naam betekent "de tempel van de vreedzame draak". De tempel behoort tot de Myoshinji school van Rinzai-tak van het Zen boeddhisme. De tempel is in 1473 gesticht door Hosokawa Katsumoto.

De tempel is vooral beroemd vanwege zijn Japanse steentuin, een mooi voorbeeld van de Karesansu-stijl. Deze tempel had de eerste Zen tuin. De ontwerper van de tuin is onbekend. In 1486 werd Kioto door brand verwoest, en moest de tempel herbouwd worden. Op dat moment werd de rotstuin toegevoegd om de monniken een plaats ter meditatie te bieden. Er wordt gezegd dat het kijken naar de tuin een kalmerend effect heeft, maar vaak is het druk met toeristen. (Lees verder)

[bewerk]

Week 39
De Ashio-mijn

Het vergiftigingsschandaal van de Ashio-kopermijn kwam in 1892 aan het licht. Het was een van de eerste problemen van industriële vervuiling in Japan. Het probleem is nooit bevredigend opgelost. Nog in de jaren 1960 protesteerden de boeren tegen de lozingsnormen van de milieuwet omdat ze die niet streng genoeg achtten.

In 1868 maakte de nieuwe Meiji-regering het vergroten van de militaire kracht en het uitbreiden van de industriële productie tot twee nationale prioriteiten. Om deze reden startte de regering in 1870 het Departement voor Industrie op. De functie van het departement was het controleren van alle industrieën, afgezien van het leger. Het nam ook het initiatief voor het opstarten van nieuwe industrieën en hield de private ondernemingen nauw in het oog. De bedoeling was om nieuwe technologieën en machines uit kapitalistische landen in Japan te introduceren. Ook werden er technici uit deze landen uitgenodigd om de Japanners te voorzien van nieuwe industriële productietechnologieën. Het departement werd echter ontbonden in 1885. (Lees verder)

[bewerk]

Week 40
Hikikomori (ひきこもり of 引き篭り, sociale terugtrekking) is een Japans fenomeen waarbij een jongere (student) zich sociaal volledig terugtrekt. Hoewel dit verschijnsel in Japan als een uniek syndroom wordt gezien denkt men dat het wereldwijd voorkomt. In andere landen wordt er eerder een andere benaming aan gegeven zoals sociale fobie, ontwijkende persoonlijkheidsstoornis, schizoïde persoonlijkheidsstoornis, syndroom van Asperger / PDD-NOS, agorafobie of depressie.

Een aan hikikomori lijdend persoon trekt zich sociaal volledig terug van zijn familie, vrienden en andere contacten doordat hij de grote prestatiedruk van zijn omgeving, zoals op school en in de Japanse maatschappij, niet of nauwelijks meer aankan. De meest voorkomende manier van terugtrekken bij hikikomori is het zichzelf opsluiten in de eigen kamer om hier voor langere tijd niet meer uit te komen (Lees verder)

[bewerk]

Week 41
Oorsprong van hiragana

Hiragana (平仮名,letterlijk 'makkelijke kana') is een van de vier schrifttypen die tezamen het Japans schrift vormen. Het is een fonetisch schrift bestaande uit 46 basiskarakters, enkele geaccentueerde karakters en een aantal combinatiekarakters. Hiragana is vrij eenvoudig te leren. Alle Japanse woorden kunnen in hiragana worden geschreven en hiragana is het eerste schrift dat kinderen in Japan wordt geleerd.

Een hiragana weergeeft een mora en is een medeklinker gevolgd door een klinker (bijvoorbeeld 'na'), een klinker apart ('e') of het karakterんdat in het Nederlands klinkt als 'n' of 'm'. Dit karakter wordt de 'syllabische n' genoemd.

In de dagelijkse praktijk worden in het Japans kanji-tekens gebruikt (Chinese tekens), tezamen met hiragana voor verbuigingen en vervoegingen (o.a. naamvallen), voor verbindingswoorden en voor woorden waarvoor geen kanji beschikbaar is. (Lees verder)

[bewerk]

Week 42

Shinto of Shintoïsme (神道) is de oorspronkelijke religie van Japan. Het woord is een combinatie van twee Chinese woorden (神道) en betekent "de weg der goden".

In Shinto worden zogeheten Kami oftewel natuurgeesten aanbeden. Sommige kami zijn plaatselijk, dat wil zeggen de geesten die bij een bepaalde plek horen, terwijl anderen vereenzelvigd worden met grotere objecten en verschijnselen in de natuur. Amaterasu, bijvoorbeeld, is de Zonnegodin.

Shinto is een van de moeilijkst te classificeren religies. Het is aan de ene kant een sterk ontwikkelde natuurgodsdienst (animisme), die diep verankerd is in de Japanse maatschappij. Maar het is ook een ideologie die nog niet zo lang geleden gebruikt werd om het toenmalige Japanse militarisme te rechtvaardigen. Vanaf 1868 tot vlak na de Tweede Wereldoorlog was Shinto de staatsgodsdienst. Tevens heeft Shinto ook heden ten dage nog een sterke invloed op de zogeheten "Nieuwe religies" in het naoorlogse Japan. Ten slotte is er altijd veel wederzijdse beïnvloeding geweest tussen Shinto en het boeddhisme. (Lees verder)

[bewerk]

Week 43
Shose off in plaats van Shoes off

Jenglish, Jinglish, Engrish of Japlish is de grappige manier waarop vaak in Japan fouten worden gemaakt bij de vertaling van het Japans in het Engels. Deze taalfouten komen niet alleen voor op door privépersonen gemaakte aanduidingen, bedoeld voor buitenlanders, maar ook op officiëlere aanduidingen, zoals borden op straat, of verpakkingen van levensmiddelen. Het kunnen spelfouten zijn, maar ook komen veel vreemde uitingen voor. Een letter 'L' wordt vervangen door een "rollende R", die maar één keer rolt.

Een Engels woord als "pen" kan zonder problemen in het Japans worden omgezet in "pen". Met een woord als milk wordt het iets moeilijker. Eerst worden medeklinkers gescheiden door er een klinker (meestal u) aan toe te voegen. Na vervanging van de L door de R ontstaat het woord: MiRuKu. Dit woord voor melk is naast het inheemse gyû.nyû gebruikelijk. Op dezelfde manier is de McDonalds Hamburgerketen bekend onder de naam MaKuDoNaRuDo (マクドナルド). (Lees verder)

[bewerk]

Week 44
Sumowedstrijd

Sumo (相撲 Sumō) of sumoworstelen is een traditionele Japanse worstelsport die meestal wordt beoefend door zeer zwaarlijvige mannen. De worstelpartij vindt plaats op een cirkelvormig gebied en gaat gepaard met vele rituelen. De Japanners beschouwen Sumo als een moderne krijgskunst; het is daarbij een populaire sport die vaak op televisie uitgezonden wordt. Behalve in Japan begint de populariteit van de sport ook toe te nemen in andere landen.

De sumo traditie is zeer oud, waarschijnlijk is de sport ontstaan uit een Koreaanse vechtsport, Ssireum genaamd, die aan het Japanse keizerlijke hof geïntroduceerd werd door een Koreaanse prins in ballingschap. Deze sport werd behalve door het hofleven ook door de gewone bevolking beïnvloed, en bevat vele rituele elementen die stammen uit de godsdienst Shinto. Sumo is onlosmakelijk verbonden met het Japanse keizershuis, de keizer is immers het hoofd van shinto. (Lees verder)

[bewerk]

Week 45
De geschiedenis van de Japanse arbeidersbeweging start in de tweede helft van de 19e eeuw toen de Japanse economie in een stroomversnelling terecht kwam en er grote bedrijven met veel werknemers ontstonden. Van sociale wetgeving was er nauwelijks sprake, de arbeidsomstandigheden waren dan ook bitterslecht. Het voordeel van de ontstane arbeidersklasse was dat ze met vele samenwerkten. De arbeiders konden zich verenigingen en verzetten tegen de uitbuiting van de bazen. Doch was dit een zeer moeizaam proces waar tot aan de Tweede Wereldoorlog zich geen enorme verbetering voordoet. Grote veranderingen gebeuren tijdens de Amerikaanse bezetting . Maar wegens de angst voor het communisme werden deze toch wel afgezwakt. De arbeidsomstandigheden gingen er wel op vooruit, toch moet men wel zeggen dat de arbeidersverenigingen uiteindelijk juridisch gezien even sterk, of misschien wel sterker staan dan hun westerse tegenhangers, maar de facto nooit dezelfde invloed hadden. (Lees verder)

[bewerk]

Week 46
Toyotomi Hideyoshi

Toyotomi Hideyoshi (豊臣秀吉 Toyotomi Hideyoshi, 1536 - 18 september 1598) is een van opmerkelijkste mannen uit de Japanse geschiedenis. In navolging van zijn heer Oda Nobunaga, slaagde hij erin Japan te verenigen. Later zou hij Korea binnenvallen. Hij is ook bekend om zijn culturele nalatenschap, waaronder de wet waarin stond dat alleen de samuraiklasse wapens mocht dragen. Hideyoshi werd geboren als zoon van een boer, genaamd Yaemon, in de provincie Owari, die beheerst werd door daimyō Oda Nobuhide, de vader van de later zo succesvolle Oda Nobunaga. Hij droeg als kind de naam Hiyoshimaru, en was van een zo eenvoudige komaf dat hij geen achternaam had. De achternaam Kinoshita die hij in het begin van zijn carrière gebruikte was in werkelijkheid afkomstig van de broers van zijn vrouw. Volgens Maeda Toshiie had Hideyoshi de erfelijke afwijking polydactylie. Aan zijn rechterhand had Hideyoshi twee duimen, waarbij hij ervoor koos om zijn tweede duim niet af te snijden zoals toen gebruikelijk was. (Lees verder)

[bewerk]

Week 47
Eerste Sino-Japanse oorlog

De Eerste Chinees-Japanse Oorlog (ook wel Eerste Sino-Japanse oorlog) was een oorlog tussen Japan en China, die gestreden werd omwille van een onenigheid over Korea. Deze oorlog duurde van 1894 tot 1895. Korea was, net als Japan dat ook geweest is (al had Japan sinds 1549 geen tribuutmissies meer naar China gestuurd), een tribuutstaat van China. Dit betekende dat tot het einde van de Tokugawa-periode een relatie tussen Japan en Korea mogelijk was, aangezien ze beiden tribuutstaten waren. Toen het Tokugawa-shogunaat echter ten einde kwam en de[Meiji-periode begon, kwam deze relatie echter in gedrang. Toen Japan Korea inlichtte over de veranderingen die werden doorgevoerd werden door Japan bepaalde begrippen en termen gebruikt die de Koreanen in het verkeerde keelgat schoten. De Japanners bleken hun eigen leider meer te waarderen dan de Chinese, waardoor de Koreaanse leider schijnbaar niet voldoende gerespecteerd werd.

Korea nam hier aanstoot aan en Japan en Korea groeiden steeds meer uit elkaar. Japan werd een steeds moderner en Westerser land, terwijl Korea zich vasthield aan het traditionele, en een tribuutstaat van China bleef.(Lees verder)

[bewerk]

Week 48
Mutsuhito ofwel keizer Meiji

Keizer Meiji (明治天皇, Meiji Tennō, letterlijk Keizer van de verlichte regering; Kioto, 3 november 1852 - Tokio, 30 juli 1912), was de 122ste keizer van Japan volgens de traditionele lijst. Zijn persoonlijke naam was Mutsuhito (睦仁)

Bij zijn geboorte was Japan een geïsoleerd, pre-industrieel en feodaal land, gedomineerd door de shoguns van het Tokugawa-shogunaat en de daimyo. Deze regeerden over meer dan 250 gedecentraliseerde regio's. Ten tijde van zijn overlijden in 1912, had Japan een politieke, sociale en industriële revolutie ondergaan, die de Meiji-restauratie wordt genoemd. Het land was inmiddels een van de grotere wereldmachten geworden. Tussen 1867 en 1912 verdubbelde de Japanse bevolking zich tot circa 50 miljoen inwoners. Keizer Meiji was de enige overlevende zoon van Keizer Kōmei en zijn concubine (eufemistisch hofdame genoemd) Nakayama Yoshiko (18341907). Zij was op haar beurt de dochter van Nakayama Tadayasu een telg van de invloedrijke familie Fujiwara. (Lees verder)

[bewerk]

Week 49

De Aanval op Pearl Harbor vond plaats op 7 december 1941. Toen admiraal Isoroku Yamamoto in 1939 chef werd van de Japanse vloot, vatte hij een plan op om de Amerikaanse zeemacht te vernietigen die in Pearl Harbor was gestationeerd.

Om 12:02 wordt een golf van vliegtuigen gezien door een Amerikaanse radar station. Dit zijn de vliegtuigen die om 11:00 waren opgestegen van de Japanse vliegdekschepen. Om 12:20 merkt een andere radar opnieuw deze golf vliegtuigen op, nu dichter bij de haven. De dienstdoende officier echter, legt dit angstwekkende beeld naast zich neer en waarschuwt niemand, waarschijnlijk omdat er op die dag een aantal B-17's uit de VS gepland stond om te arriveren.

Pas om 12:25 wordt Kimmel bericht over het eerdere voorval met de onderzeeër, maar er wordt nog steeds geen actie ondernomen. Alle schepen liggen nog in de haven en vormen een zeer kwetsbaar doelwit voor de naderende vliegtuigen.

Om 12:49 ontvangen de Japanse vliegeniers het officiële bericht om aan te mogen vallen, waarna deze eerste vlucht om 12:55 Pearl Harbor daadwerkelijk aanvalt vanaf het noordwesten. De tweede golf volgt ruim een uur later, om 14:00. Zij vallen de haven aan vanaf het noordoosten.

Om 14:45 waren 18 van de 96 schepen in de haven gezonken of zwaar beschadigd. Ook 188 van de 394 vliegtuigen waren vernietigd en 159 waren beschadigd. Nog erger was het aantal mensen dat het leven liet. In totaal vonden 2403 militairen de dood als gevolg van deze aanval. 1178 waren gewond. Het hoge aantal doden werd voornamelijk veroorzaakt door het zinken van het slagschip de USS Arizona. Bij het zinken van dit schip vonden namelijk 1102 mensen de dood. (Lees verder)

[bewerk]

Week 50
Mon van de Japanse Keizer

Een mon (紋) is een Japans teken of embleem dat eigen is aan een familie en daarom met de, geheel los van de "mon" ontstane, Europese heraldiek vergeleken wordt. De meeste mon zijn in een enkele kleur afgebeeld en meestal gaat het om een gestileerd dier of een gestileerde plant binnen een versierde cirkel.

De uitspraak van mon is ook in het Nederlands eenvoudig "mon", het meervoud is ook "mon". Daarnaast bestaat monshō (紋章), mondokoro (紋所) en kamon (家紋). Het begrip mon is gereserveerd voor het symbool en ieder symbool is een mon. Met kamon en mondokoro worden uitsluitend de hieronder beschreven familiesymbolen aangeduid. Een passende Nederlandse vertaling is moeilijk te geven; de Duitsers laten mon onvertaald en de Engelsen geven "crest" of "badge" maar deze begrippen komen in het Nederlands niet voor. De Mon zijn ook, voor zover het gebruik betreft, duidelijk verwant aan de huismerken. (Lees verder)

[bewerk]

Week 51
Een van de Gezichten op de berg Fuji

Katsushika Hokusai (Japans: 葛飾北斎 Katsushika Hokusai; vermoedelijk 31 oktober 1760 - 10 mei 1849) was een Japans kunstenaar. Hij maakte ukiyo-e (Japanse houtsnede-druk) prints. Hokusai heeft binnen alle genres van ukiyo-e gewerkt, maar het bekendst is hij geworden door zijn landschapsafbeeldingen. Tot zijn bekendste werken mogen de Zesendertig gezichten op de berg Fuji worden gerekend.

Hokusai werd geboren in Edo (het huidige Tokio) in de negende maand van het tiende jaar van de Horeki-periode. Over zijn ouders is niets bekend. Toen hij drie jaar was, werd hij geadopteerd door Nakajim Ise, die spiegels maakte voor het hof van de Shogun. Op zijn achttiende, toen hij al wat ervaring had met houtsnijdruk, begon hij te werken in het atelier van de ukiyo-e-kunstenaar Katsugawa Shunso, die gespecialiseerd was in portretten van acteurs. Omdat hij het in artistiek opzicht niet eens was met zijn docent, moest hij in 1785 het atelier verlaten.(Lees verder)

[bewerk]

Week 52
Een Bunrakupop op het toneel. De in het zwart geklede spelers zijn aan de zijkant zichtbaar

Bunraku (文楽; ook: 人形浄瑠璃, Ningyō Jōruri) is traditioneel Japans poppentheater, bedoeld voor volwassenen. Deze theatervorm stamt uit Osaka, waar het in 1684 voor het eerst werd opgevoerd. Bunraku wordt nog steeds in Osaka gespeeld, in een speciaal theater, ontworpen door de architect Kisho Kurokawa. Ook in Iida zijn Bunrakugroepen.Bunraku staat sinds 2003 vermeld op de Lijst van Meesterwerken van het Orale en Immateriële Erfgoed van de Mensheid.

De poppen worden elk bediend door drie personen, die geheel in het zwart gekleed zijn en zich tevens op het toneel bevinden, de meesten met zelfs een zwarte kap over het hoofd. Van de hoofdspeler per pop is soms het gezicht wel zichtbaar. Als er dus 5 poppen op het toneel aanwezig zijn, zijn er ook 15 menselijke spelers zichtbaar. Deze spelers spreken niet.

De poppen worden in onderdelen bewaard, en voor elk nieuw stuk opnieuw samengesteld. Het samenstellen van de pop doet de poppenspeler eigenhandig. De hoofden zijn dan ook vaak gestandaardiseerd, en algemeen bruikbaar als held, jonge vrouw, jonge man, matrone, schurk, etc. Voor speciale rollen wordt een nieuw hoofd gemaakt.(Lees verder)

[bewerk]

Week 53
Kadomatsu

De Japanse feestdagen worden geregeld door de Japanse wet op de nationale feestdagen (国民の祝日に関する法律, Kokumin no Shukujitsu ni Kansuru Hōritsu) uit 1966. In het onderstaande overzicht zijn ook algemeen gevierde niet-officiële feestdagen opgenomen.

Een nationale feestdag is ook een vakantiedag. De genoemde wet regelt dat als een nationale feestdag op een zondag valt, de vakantiedag wordt verplaatst naar de volgende dag. Ook een dag die ingeklemd tussen twee nationale feestdagen valt, wordt een vakantiedag (dus 4 mei, ingeklemd tussen 3 mei en 5 mei, was voor 2007 al een vakantiedag).

1 januari, ganjitsu, is een nationale feestdag en het begin van de belangrijkste vakantieperiode in Japan. De periode wordt shōgatsu of o-shōgatsu genoemd en kan slaan op 1-3, 1-7 of 1-20 januari. Oorspronkelijk was shogatsu de naam voor januari. Velen bezoeken Boeddhistische tempels, waar men een klok kan luiden, één keer voor iedere zonde. (Lees verder)

[bewerk]