Wikipedia:Wist je dat

Overzicht beheerpagina's
Overzicht navigatie

Elke dag wordt op de hoofdpagina een overzicht gegeven van wist-je-datjes, waarin sommige artikelen uit Wikipedia kort worden aangestipt. Hiertoe zijn verschillende sjablonen beschikbaar. Na een jaar wordt de cyclus van deze weetjes automatisch herhaald. De wist-je-datjes zijn bedoeld om bezoekers via deze manier naar artikelen te laten navigeren.

Het lijstje wordt dagelijks om 24.00 uur 's nachts (MET/MEZT, dus Belgische/Nederlandse tijd) automatisch vervangen, indien de pagina Sjabloon:Hoofdpagina_-_wist_je_dat_<datum> bestaat.
Hieronder staat een overzicht van vandaag en de tien vorige en tien volgende dagen.
Oude weetjes kun je vinden op Wikipedia:Archief/Wikipedia:Wist je dat/Oud.
Ideeën voor nieuwe weetjes kunnen geplaatst worden op het Wikiproject Wist je dat.

Voorbije 10 dagen	Komende 10 dagen
28 juli ... het Spaanse Rijk van Karel V (1500-1558) het eerste rijk was waar de zon nooit onderging? ... Oekraïne het grootste land is dat helemaal in Europa ligt? ... de Vlaamse begijnhoven, de Grote Markt van Brussel, de binnenstad van Brugge en de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal in Doornik allemaal op de Werelderfgoedlijst staan? ... de zon op Venus, anders dan op de andere planeten van het zonnestelsel, in het westen opkomt? ... Tijger in een tropische storm (1891) het eerste schilderij van Henri Rousseau was met de jungle als onderwerp, een thematiek waaraan hij zijn grootste bekendheid te danken heeft?
27 juli ... spruitjes mogelijk al rond 1300 werden geteeld in België, wellicht rond Brussel, en in het Frans dan ook choux de Bruxelles heten? ... de naam van Mount Everest anders wordt uitgesproken ('è-ve-rıst) dan die van de man naar wie de berg vernoemd is, George Everest ('ie-vrıst of 'iev-rıst)? ... de inspiratie voor het lied Mississippi van Pussycat van een andere hit kwam, namelijk Massachusetts van de Bee Gees? ... een baby tegenwoordig ook drie biologische ouders kan hebben? ... de cicaden uit het geslacht Magicicada een 13- of 17-jarige levenscyclus hebben, waarin ze grotendeels als nimf ondergronds leven?	29 juli ... de regendans bij primitieve volkeren volgens Robert K. Merton dient om de sociale cohesie te versterken tijdens moeilijke, droge periodes? ... de cryptozoölogie een pseudowetenschap is die zich bezig houdt met onder meer het monster van Loch Ness, Bigfoot, mensenetende bomen en de Wolpertinger? ... een atleet bij het polsstokhoogspringen de lat naar voren of naar achteren kan laten verplaatsen? ... de naam van de vrouwelijke kapitein Kathryn Janeway in de sciencefictionserie Star Trek: Voyager verwijst naar de feministische schrijfster Elizabeth Janeway? ... er een soort staartdeling bestaat voor het worteltrekken?
26 juli ... de Britse roeier Steve Redgrave bij vijf opeenvolgende Olympische Spelen goud won? ... Batman, Bimbo, De Hulk, Zwarte Ruiter, Schellebelle, Bontebok, Zwaantje, Monster en Heks geen sprookjes- of stripfiguren zijn, maar in dit geval plaatsnamen? ... de rupsen van enkele soorten Hawaïaanse dwergspanners, zoals Eupithecia orichloris, geen plantmateriaal eten maar jagen op insecten? ... de eerste non-stop trans-Atlantische vlucht in 1919 plaatsvond en de eerste non-stop trans-Atlantische solovlucht in 1927 werd volbracht door Charles Lindbergh? ... Nobelprijswinnaar Max Born de grootvader is van Olivia Newton-John?	30 juli ... de Friezenkerk, ook bekend onder de naam Santi Michele e Magno, in Rome staat? ... er skateboards bestaan die zo klein zijn, dat ze met de vingers bestuurd worden? ... het woord wildplassen pas sinds 1995 is geattesteerd in de Nederlandse taal, terwijl het verwijst naar een verschijnsel dat in wezen altijd heeft bestaan? ... Klorkestein, de vertolker van het officieuze Haagse volkslied O, o, Den Haag, in werkelijkheid een anagram is van het Klein Orkest? ... het Internationaal Comité van het Rode Kruis driemaal de Nobelprijs voor de Vrede heeft gewonnen (1917, 1944, 1963)?
25 juli ... Caligula, de princeps van Rome van het jaar 37 tot 41, het voornemen had om zijn paard Incitatus te benoemen tot consul? ... de Portugese fadozangeres Cristina Branco in 2000 een cd uitbracht, waarvan alle liedteksten naar het Portugees vertaalde gedichten zijn van de Nederlandse dichter J. Slauerhoff? ... het duo Herman Brood en Henny Vrienten niet alleen een hit had met Als je wint (1984), maar ook samen in de hitlijsten kwam met de single 50 jaar (1996)? ... de planeet Mars zijn rode kleur dankt aan ijzeroxide? ... België zes regeringen heeft?	31 juli ... bamboe behoort tot de grassenfamilie? ... Orisant de naam is van een in de zeventiende eeuw verdronken eiland in de Oosterschelde? ... de fictieve Tegenpartij van Van Kooten en De Bie eenmaal een heuse Kamervraag heeft gesteld, via kamervoorzitter Dick Dolman? ... op 26 oktober 2009 de website GeoCities ophield te bestaan, waardoor er 38 miljoen pagina's verdwenen? ... het Vdara Hotel & Spa in Las Vegas door zijn holle ronde vorm gereflecteerd zonlicht zo sterk concentreert op bepaalde plekken rond het zwembad dat het schade kan veroorzaken?
24 juli ... sommige sluipwespen, zoals de houtsluipwesp en Dolichomitus imperator, met een lange stevige legboor eitjes leggen in larven die in bomen leven? ... de Belgische weerman Bob De Richter parlementslid was? ... de mennonieten, die in Nederland Doopsgezinden genoemd worden, volgelingen zijn van de Nederlandse kerkhervormer Menno Simons? ... Hermann Göring het bombardement op Guernica (1937) tijdens de Spaanse Burgeroorlog zag als een kans om zijn nieuwe Luftwaffe te testen? ... de gulden snede berekend kan worden met de eenvoudige kettingbreuk [1; 1, 1, 1, ...] en benaderd kan worden door opeenvolgende getallen uit de rij van Fibonacci door elkaar te delen?	1 augustus ... op 1 augustus 1674 het middenschip van de Dom van Utrecht instortte tijdens een storm, waardoor sindsdien de kerk en de toren van elkaar gescheiden zijn? ... de snorharen van de kerguelenzeebeer (Arctocephalus gazella) wel 50 centimeter lang kunnen worden? ... de maanden juli en augustus oorspronkelijk quintilis (vijfde) en sextilis (zesde) heetten, voordat ze vernoemd werden naar Julius Caesar en keizer Augustus? ... Frank Capra voor zijn film Mr. Smith Goes to Washington (1939) geen opnames mocht maken in de Kamer van de Amerikaanse Senaat en deze daarom geheel liet nabouwen in een studio in Hollywood? ... er in de Nederlandse Liederenbank zo'n 170.000 Nederlandse volksliedjes, vanaf de middeleeuwen tot en met de twintigste eeuw, zijn terug te vinden?
23 juli ... lava uit de Ol Doinyo Lengai niet rood maar zwart gekleurd is en na het stollen niet zwart maar grijs wordt? ... Schokland, de molens bij Kinderdijk, de Waddenzee en de grachtengordel van Amsterdam allemaal op de Werelderfgoedlijst staan? ... het tongewelf boven de troonzaal van de Taq-i Kisra in Irak na bijna 1500 jaar nog steeds de grootste stenen boog ter wereld is? ... luitenant-admiraal Piet Hein een sprekend wapen voerde met daarop zijn voor- en achternaam afgebeeld? ... het Stanford-gevangenisexperiment en het experiment van Milgram opzienbarende experimenten waren waaruit bleek dat veel "goede" mensen onder bepaalde omstandigheden toch in staat zijn slechte dingen te doen?	2 augustus ... de Pool Witold Pilecki voor zover bekend de enige persoon was die zich op vrijwillige basis liet gevangennemen in Auschwitz? ... de snelle berichtgeving door de ijlbode Phidippides na de Slag bij Marathon waarschijnlijk een legende is, maar wel zorgde voor de invoering van de marathon in de sport? ... de nu Belgische Oostkantons vanaf het Congres van Wenen tot aan het Verdrag van Versailles vrijwel volledig bij Pruisen en vanaf 1871 bij het Duitse Rijk hoorden? ... de tonmolen in Paasloo zo is ontworpen omdat voor een traditionele molen te veel bomen zouden moeten worden gekapt? ... Ötzi, een in de Alpen gevonden ijsmummie, lactose-intolerant was?
22 juli ... elke constructie met passer en liniaal ook met alleen een passer kan worden uitgevoerd volgens de stelling van Mohr-Mascheroni? ... Frans Bresiers in de plantentuin van Brussel rond 1850 voor het eerst kropvorming op wortelen van de cichoreiplant ontwikkelde en daarmee een nieuwe groente had uitgevonden? ... het middeleeuwse dierenepos Van den vos Reynaerde is geschreven door een zekere Willem die Madocke maakte, maar dat van dit geschrift de Madocke niets is overgeleverd? ... de dancehall-rapper Papa Touwtjie na zijn dood nog een nummer 1-hit behaalde in de Sranan-hitlijst van Sky Radio? ... het in 2002 gestichte Nationaal Park Oosterschelde met een omvang van 370 km² het grootste nationale park van Nederland is?	3 augustus ...de mannetjes van de zeepaardjes een broedbuidel hebben, waarin de vrouwtjes eitjes leggen? ... er maar één fragment over is van De samenzwering van de Bataven onder Claudius Civilis, terwijl dit het grootste en meest prestigieuze schilderij is dat Rembrandt heeft geschilderd? ... de Franse toneelschrijver Molière tijdens een uitvoering van zijn stuk De ingebeelde zieke, waarin hij zelf iemand speelde met hypochondrie, in elkaar zakte en een paar uur later overleed? ... er geen algemeen recept bestaat om vijfdegraadsvergelijkingen met wortels op te lossen? ... de zin 'Een nieuwe lente en een nieuw geluid' de beginregel is van het gedicht Mei (1889) van de Nederlandse dichter Herman Gorter?
21 juli ... de dwergplaneet Pluto aanvankelijk voor een voormalige maan van Neptunus werd gehouden, totdat in 1978 een van de vijf manen van Pluto werd ontdekt? ... de Franse regionale buurtspoorwegmaatschappij Chemins de fer départementaux des Ardennes (CFDA) voor de Tweede Wereldoorlog tot vier internationale spoorverbindingen had met de Belgische Nationale Maatschappij van Buurtspoorwegen? ... Lodewijk Napoleon, de broer van keizer Napoleon, koning van Holland was, ofwel het huidige Nederland zonder Limburg en met het departement Oost-Friesland? ... Christa Rothenburger in 1988 zowel een olympische medaille won bij het schaatsen als bij het wielrennen? ... de film Jesus Christ Superstar uit 1973 geheel in Israël werd opgenomen, onder meer in de Negev-woestijn, bij de ruines van Avdat en bij de Dode Zee?	4 augustus ... de doedelzak oorspronkelijk vermoedelijk uit Azië afkomstig is? ... Jacoba Mossel de eerste vrouw is die in Nederland heeft gepreekt, onder meer bij De Vrije Gemeente en de Nederlandse Protestanten Bond? ... stengelslankmieren in staat zijn de grootte van een nestruimte te bepalen met een algoritme gebaseerd op de naald van Buffon? ... Dirk Frimout zijn doctoraat aan de Universiteit Gent behaalde en van dezelfde universiteit nog een eredoctoraat ontving nadat hij in 1992 de eerste ruimtevaarder van België was geworden? ... Princess Juliana International Airport op Sint Maarten bekend staat om zijn korte landingsbaan, die grote vliegtuigen dwingt om bijzonder laag aan te vliegen, soms slechts enkele tientallen meters boven het strand?
20 juli ... Matthew Bellamy, frontman van de Britse rockband Muse, met 140 gitaren houder is van het wereldrecord voor meest kapotgeslagen gitaren tijdens een concerttournee? ... alle landen in de wereld bij elkaar een staatsschuld hebben van rond 50.000 miljard euro? ... Santorini, dat nu een groepje eilanden is, eigenlijk een gedeeltelijk ingestort en ondergelopen vulkanisch eiland was? ... de Nederlander Willem Einthoven in 1924 de Nobelprijs ontving voor de uitvinding van de snaargalvanometer, waarmee de eerste hartfilmpjes gemaakt werden? ... de Veluwezoom in 1930 als eerste Nederlandse natuurgebied werd uitgeroepen tot nationaal park?	5 augustus ... Flushing een wijk is in New York die is vernoemd naar de Nederlandse stad Vlissingen? ... Archimedes volgens de legende naakt door de straten van Syracuse rende, al schreeuwende heureka, nadat hij in bad het principe achter de naar hem genoemde wet van Archimedes had ontdekt? ... John Isner op het tennistoernooi van Wimbledon in 2010 won van Nicolas Mahut in een wedstrijd die meer dan 11 uur duurde, waarin de spelers elk meer dan 100 aces sloegen en waarvan de vijfde set eindigde in 70-68? ... er drie films zijn die het recordaantal van 11 Oscars hebben gewonnen: Ben Hur (1959), Titanic (1997) en The return of the king (2003)? ... behalve ijzer onder andere ook nikkel en kobalt permanent magnetisch kunnen zijn?
19 juli ... er ongeveer 12.000 mierensoorten wetenschappelijk beschreven zijn, en er waarschijnlijk minstens twee keer zoveel van deze soorten bestaan? ... de Russische president Vladimir Poetin een hooggekwalificeerde beoefenaar in de judo, taekwondo en kyokushinkai is? ... The Simpsons de langstlopende animatieserie, sitcom en spin-off ter wereld is? ... het onmogelijk is om enkel gebruik makend van passer en liniaal een willekeurige hoek in drie gelijke delen te verdelen? ... het humoristische sciencefictionboek Het transgalactisch liftershandboek van Douglas Adams oorspronkelijk een hoorspel op de radio was?	6 augustus ... tomatensap populair werd als ontbijtdrank nadat het naar verluidt in 1917 in een hotel werd geserveerd omdat de sinaasappelen op waren? ... Geert Wilders het enige lid is van de PVV? ... de Engelse afscheidsgroet goodbye is afgeleid van de wens God be with you ("God zij met u")? ... Elizabeth Cotten een nieuwe tokkelmethode ontwikkelde door ondersteboven gitaar te leren spelen? ... meerkatten geen katten zijn maar apen?
18 juli ... Jean-Jacques Rousseau er ten stelligste van overtuigd was dat het de maatschappij is die de ongelijkheid veroorzaakt, niet de mens? ... bij het speerwerpen, uit veiligheidsoverwegingen het zwaartepunt van de speer reglementair werd verplaatst, na het wereldrecord van 104,80 m door Uwe Hohn, in 1984? ... carnaval en Pasen nooit op vaste data in het jaar worden gevierd, omdat bij het Eerste Concilie van Nicea (325) werd bepaald dat Eerste Paasdag altijd op de zondag na de eerste volle maan na het lentepunt zou vallen? ... de kermisattractie kop-van-jut vernoemd is naar de 19e-eeuwse moordenaar Hendrik Jut? ... de Russische revolutionair Leon Trotski bijna gevangengenomen werd toen het Rode Leger tijdens de Estische Onafhankelijkheidsoorlog bij Narva werd verslagen?	7 augustus ... het Noord-Hollandse dorp Stompetoren is vernoemd naar de stompe toren van de plaatselijke kerk? ... het voormalige woonhuis van architect Bonnema in het Friese Hardegarijp na diens overlijden een consulaat van Mauritanië is geweest? ... er in de Heksenwaag van Oudewater, die door keizer Karel V werd aangewezen als enige waag in Europa voor een eerlijk heksenproces, nooit iemand als heks is veroordeeld? ... parasitaire schimmels als de Metarhizium anisopliae insecten doden en daarom als biologisch bestrijdingsmiddel worden gebruikt? ... het plastisch getal aan de basis ligt van de architectuur van de Bossche School?

Alle dagen

Januari	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31
Februari	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29
Maart	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31
April	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30
Mei	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31
Juni	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30
Juli	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31
Augustus	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31
September	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30
Oktober	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31
November	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30
December	1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31

Zie ook