Lijst van voormalige gemeenten in Zuid-Holland

Dit is een lijst met voormalige Zuid-Hollandse gemeenten.

Als het grondgebied van een opgeheven gemeente over meerdere gemeenten is verdeeld, is het grootste deel bij de eerstgenoemde ontvangende gemeente gevoegd. Grenscorrecties tussen gehandhaafde gemeenten zijn niet in de lijst opgenomen. Vóór 1830 kan de informatie onvolledig zijn.

Naamgeving bestuurlijke entiteiten

*: nieuw gevormde gemeentelijke entiteit die een naam gekozen heeft, die nog niet eerder is gebruikt door een andere gemeentelijke entiteit
(naamswijziging): een gemeentelijke entiteit die, zonder wijzigingen aan het grondgebied, gekozen heeft voor een nieuwe naam

Bij een herindeling ontstaat altijd een nieuwe bestuurlijke entiteit, de nieuwe entiteit kan ervoor kiezen een oude naam te handhaven. Echter er is juridisch sprake van "samenvoeging met" van de oude entiteit (en geen toevoeging aan), deze informatie is voor de leesbaarheid en herkenbaarheid wellicht hier weggelaten. Bijvoorbeeld Rotterdam is samengevoegd met Rozenburg tot de nieuwe bestuursentiteit Rotterdam.

2019

• Binnenmaas > Hoeksche Waard*
• Cromstrijen > Hoeksche Waard*
• Giessenlanden > Molenlanden*
• Korendijk > Hoeksche Waard*
• Leerdam > Vijfheerenlanden* (provincie Utrecht)
• Molenwaard > Molenlanden*
• Noordwijkerhout > Noordwijk
• Oud-Beijerland > Hoeksche Waard*
• Strijen > Hoeksche Waard*
• Zederik > Vijfheerenlanden* (provincie Utrecht)

2015

• Bergambacht > Krimpenerwaard*
• Nederlek > Krimpenerwaard*
• Ouderkerk > Krimpenerwaard*
• Schoonhoven > Krimpenerwaard*
• Vlist > Krimpenerwaard*
• Bernisse > Nissewaard*
• Spijkenisse > Nissewaard*

2014

• Boskoop > Alphen aan den Rijn
• Rijnwoude > Alphen aan den Rijn

2013

• Goedereede > Goeree-Overflakkee*
• Dirksland > Goeree-Overflakkee*
• Middelharnis > Goeree-Overflakkee*
• Oostflakkee > Goeree-Overflakkee*
• Graafstroom > Molenwaard*
• Liesveld > Molenwaard*
• Nieuw-Lekkerland > Molenwaard*

2011

• Reeuwijk > Bodegraven-Reeuwijk*
• Bodegraven > Bodegraven-Reeuwijk*

2010

• Moordrecht > Zuidplas*
• Nieuwerkerk aan den IJssel > Zuidplas*
• Zevenhuizen-Moerkapelle > Zuidplas*
• Rozenburg > Rotterdam

2009

• Alkemade > Kaag en Braassem*
• Jacobswoude > Kaag en Braassem*

2007

• Bergschenhoek > Lansingerland*
• Berkel en Rodenrijs > Lansingerland*
• Bleiswijk > Lansingerland*
• 's-Gravendeel > Binnenmaas
• Liemeer > Nieuwkoop
• Ter Aar > Nieuwkoop

2006

• Rijnsburg > Katwijk
• Sassenheim > Teylingen*
• Valkenburg > Katwijk
• Voorhout > Teylingen*
• Warmond > Teylingen*

2004

• 's-Gravenzande > Westland*
• De Lier > Westland* en Midden-Delfland*
• Maasland > Midden-Delfland*, Westland* en Maassluis
• Monster > Westland*
• Naaldwijk > Westland*
• Schipluiden > Midden-Delfland*, Westland* en Delft
• Wateringen > Westland*

2003

• Heerjansdam > Zwijndrecht

2002

• Leidschendam > Leidschendam-Voorburg*
• Nootdorp > Pijnacker-Nootdorp*
• Pijnacker > Pijnacker-Nootdorp*
• Vianen (provincie Zuid-Holland) > Vianen (provincie Utrecht)
• Voorburg > Leidschendam-Voorburg*

1994

• Nieuwveen > Liemeer (naamswijziging)

1993

• Rijneveld > Rijnwoude (naamswijziging)

1992

• Moerhuizen > Zevenhuizen-Moerkapelle (naamswijziging)

1991

• Benthuizen > Rijneveld*
• Hazerswoude > Rijneveld*
• Koudekerk aan den Rijn > Rijneveld*
• Leimuiden > Jacobswoude*, Nieuwveen en Ter Aar
• Moerkapelle > Moerhuizen*
• Rijnsaterwoude > Jacobswoude* en Ter Aar
• Woubrugge > Jacobswoude* en Alkemade
• Zevenhoven > Nieuwveen
• Zevenhuizen > Moerhuizen*

1989

• Driebruggen > Montfoort (provincie Utrecht), Oudewater (provincie Utrecht) en Reeuwijk
• Kamerik, Zegveld, Woerden (provincie Zuid-Holland) > Woerden (provincie Utrecht)

1986

• Ameide > Zederik*
• Arkel > Giessenlanden*
• Asperen > Vuren (provincie Gelderland)
• Bleskensgraaf en Hofwegen > Graafstroom*
• Brandwijk > Graafstroom*
• Everdingen > Vianen
• Giessenburg > Giessenlanden*
• Goudriaan > Graafstroom*
• Groot-Ammers > Liesveld*
• Hagestein > Vianen
• Hei- en Boeicop > Zederik* en Vianen
• Heukelum > Vuren (provincie Gelderland), Leerdam, Gorinchem en Giessenlanden*
• Hoogblokland > Giessenlanden*
• Hoornaar > Giessenlanden*
• Kedichem > Leerdam, Zederik* en Giessenlanden*
• Langerak > Liesveld*
• Leerbroek > Zederik*
• Lexmond > Zederik*
• Meerkerk > Zederik* en Giessenlanden*
• Molenaarsgraaf > Graafstroom*
• Nieuwland > Zederik* en Giessenlanden*
• Nieuwpoort > Liesveld*
• Noordeloos > Giessenlanden*
• Ottoland > Graafstroom*
• Oud-Alblas > Graafstroom*
• Schelluinen > Giessenlanden*
• Schoonrewoerd > Leerdam en Vianen
• Streefkerk > Liesveld*
• Tienhoven > Zederik*
• Wijngaarden > Graafstroom*

1985

• Ammerstol > Bergambacht
• Berkenwoude > Bergambacht
• Gouderak > Ouderkerk* en Gouda
• Haastrecht > Vlist en Gouda
• Krimpen aan de Lek > Nederlek* en Krimpen aan den IJssel
• Lekkerkerk > Nederlek*
• Ouderkerk aan den IJssel > Ouderkerk* en Krimpen aan den IJssel
• Poortugaal > Rotterdam en Albrandswaard*
• Rhoon > Albrandswaard*
• Stolwijk > Vlist

1984

• Goudswaard > Korendijk*
• Heinenoord > Binnenmaas* en Oud-Beijerland
• Klaaswaal > Cromstrijen*
• Maasdam > Binnenmaas* en Strijen
• Mijnsheerenland > Binnenmaas* en Oud-Beijerland
• Nieuw-Beijerland > Korendijk* en Oud-Beijerland
• Numansdorp > Cromstrijen*
• Piershil > Korendijk*
• Puttershoek > Binnenmaas*
• Westmaas > Binnenmaas* en Cromstrijen*
• Zuid-Beijerland > Korendijk*

1980

• Abbenbroek > Bernisse*
• Geervliet > Bernisse* en Spijkenisse
• Heenvliet > Bernisse* en Brielle
• Oostvoorne > Westvoorne* en Brielle
• Oudenhoorn > Bernisse*
• Rockanje > Westvoorne*
• Vierpolders > Brielle
• Zuidland > Bernisse*
• Zwartewaal > Brielle

1970

• Dubbeldam > Dordrecht
• Oudewater (provincie Zuid-Holland) > Oudewater > (provincie Utrecht)

1966

• Den Bommel > Oostflakkee
• Hekelingen > Spijkenisse
• Herkingen > Dirksland en Middelharnis
• Melissant > Dirksland en Middelharnis
• Nieuwe Tonge > Middelharnis
• Ooltgensplaat > Oostflakkee
• Ouddorp > Goedereede
• Oude Tonge > Oostflakkee
• Sommelsdijk > Middelharnis en Dirksland
• Stad aan 't Haringvliet > Middelharnis
• Stellendam > Goedereede en Dirksland

1964

• Barwoutswaarder > Bodegraven en Woerden
• Hekendorp > Driebruggen*, Reeuwijk en Oudewater
• Lange Ruige Weide > Driebruggen*, Bodegraven en Reeuwijk
• Papekop > Driebruggen* en Oudewater
• Rietveld > Woerden, Bodegraven
• Waarder > Driebruggen*, Bodegraven en Woerden
• Zwammerdam > Alphen aan den Rijn, Bodegraven, Reeuwijk en Boskoop.

1960

• Nieuwenhoorn > Hellevoetsluis, Brielle en Oudenhoorn
• Nieuw-Helvoet > Hellevoetsluis

1957

• Giessendam > Hardinxveld-Giessendam*, Giessenburg* en Sliedrecht
• Giessen-Nieuwkerk > Giessenburg*
• Hardinxveld > Hardinxveld-Giessendam*, Giessenburg* en Schelluinen
• Peursum > Giessenburg*

1941

• Hillegersberg > Rotterdam
• Kethel en Spaland > Schiedam en Rotterdam
• Overschie > Rotterdam en Schiedam
• Schiebroek > Rotterdam
• Vlaardingerambacht > Vlaardingen, Schipluiden en Schiedam
• IJsselmonde > Rotterdam

1938

• Koudekerk > Koudekerk aan den Rijn (naamswijziging)
• Stompwijk > Leidschendam* en Nootdorp
• Veur > Leidschendam*

1935

• Zegwaart > Zoetermeer

1934

• Hoogvliet > Rotterdam
• Pernis > Rotterdam

1923

• Loosduinen > 's-Gravenhage

1921

• Hof van Delft > Delft en Schipluiden
• Vrijenban > Delft en Pijnacker

1918

• Aarlanderveen > Alphen aan den Rijn*
• Alphen > Alphen aan den Rijn*
• Oudshoorn > Alphen aan den Rijn*

1914

• Hoek van Holland (was gemeente 's-Gravenzande) > Rotterdam

1905

• Oost- en West-Barendrecht > Barendrecht (naamswijziging)

1895

• Charlois > Rotterdam
• Kralingen > Rotterdam

1886

• Delfshaven > Rotterdam

1881

• Groote Lindt > Zwijndrecht

1874

• Katendrecht > Charlois

1870

• Broek (Zuid-Holland) > Gouda en Waddinxveen*
• Noord-Waddinxveen > Waddinxveen*
• Sluipwijk > Reeuwijk
• Stein (Zuid-Holland) > Gouda en Reeuwijk
• Zuid-Waddinxveen > Waddinxveen*

1868

• Oud- en Nieuw-Mathenesse > Schiedam

1865

• Leimuiden (provincie Noord-Holland) > Leimuiden (provincie Zuid-Holland)

1857

• Heer Oudelands Ambacht > Groote Lindt
• Kleine Lindt > Heerjansdam
• Kijfhoek > Groote Lindt
• Laagblokland > Ottoland
• De Mijl > 's-Gravendeel en Dubbeldam
• Nederslingelandt > Peursum
• Onwaard > Melissant
• Oukoop > Hekendorp
• Roxenisse > Melissant
• Wieldrecht > 's-Gravendeel en Dubbeldam
• Zuidbroek (Zuid-Holland) > Bergambacht

1855

• Abtsregt > Vrijenban
• Achttienhoven > Nieuwkoop
• Ackersdijk en Vrouwenregt > Vrijenban
• Biert > Geervliet
• Bleskensgraaf > Bleskensgraaf en Hofwegen*
• Goidschalxoord > Heinenoord
• Groeneveld > Hof van Delft
• Hodenpijl > Schipluiden
• Hofwegen > Bleskensgraaf en Hofwegen*
• Hoogeveen in Rijnland > Benthuizen
• Hoogmade > Woubrugge
• Meerdervoort > Zwijndrecht
• Middelburg (Zuid-Holland) > Reeuwijk
• Naters > Rockanje
• Nieuwland, Kortland en 's-Graveland > Kethel en Spaland
• Oude en Nieuwe Struiten > Nieuw-Helvoet
• Rijsoort en Strevelshoek > Ridderkerk
• Sandelingen-Ambacht > Hendrik-Ido-Ambacht
• Schuddebeurs en Simonshaven > Geervliet
• Sint Maartensregt > Schipluiden
• Spijk > Heukelum (provincie Gelderland)
• Stormpolder > Krimpen aan den IJssel
• Strijensas > Strijen
• Tempel > Berkel en Rodenrijs
• De Vennip > Hillegom
• Vrije en Lage Boekhorst > Alkemade
• Zouteveen > Vlaardingerambacht

1854

• Kalslagen > Leimuiden

1846

• Benthorn > Benthuizen
• Ruiven > Pijnacker
• Rijsoord > Rijsoort en Strevelshoek*
• Strevelshoek > Rijsoort en Strevelshoek*
• Vliet > Haastrecht
• Zuidwijk > Boskoop

1842

• Albrandswaard > Poortugaal en Rhoon

1841

• Vrijhoeven > Ter Aar

1837

• Oost-Barendrecht > Oost- en West-Barendrecht*
• West-Barendrecht > Oost- en West-Barendrecht*

1833

• Biesland > Vrijenban
• Hoog- en Woud-Harnasch > Hof van Delft
• Hoogeveen (Delfland) > Nootdorp
• Nieuwveen (Delfland) > Nootdorp

1832

• Cillaarshoek > Maasdam
• 's-Gravenambacht > Pernis
• Sint Anthoniepolder > Maasdam

1821

• Cabauw (provincie Holland) > Cabauw (provincie Utrecht)
• Zevender (provincie Holland) > Zevender (provincie Utrecht)
• Zuid-Polsbroek (provincie Holland) > Zuid-Polsbroek (provincie Utrecht)
• Lange Ruige Weide (provincie Utrecht) > Lange Ruige Weide (provincie Holland)
• Oukoop (provincie Utrecht) > Oukoop (provincie Holland)
• Papekop (provincie Utrecht) > Papekop (provincie Holland)

1819

• Niemandsvriend > Sliedrecht
• 't Woudt > Schipluiden

1818

• Waarder (provincie Utrecht / Holland) > Waarder (provincie Holland), Lange Ruige Weide, Papekop, Oukoop (provincie Utrecht) (splitsing)
• Oprichting van de gemeente Hoog- en Woud-Harnasch uit een deel van de gehandhaafde gemeente 't Woudt

1817

• Oprichting van de gemeente Biert uit een deel van de gehandhaafde gemeente Geervliet
• Oprichting van de gemeente Hoogeveen (Delfland) uit een deel van de gehandhaafde gemeente Nootdorp
• Oprichting van de gemeente Nieuwveen (Delfland) uit een deel van de gehandhaafde gemeente Nootdorp
• Oprichting van de gemeente Schuddebeurs en Simonshaven uit een deel van de gehandhaafde gemeente Geervliet
• Polsbroek (provincie Utrecht / Holland) > Cabauw, Vliet, Vlist, Zevender, Zuid-Polsbroek (provincie Holland), Polsbroek (provincie Utrecht) (splitsing)
• Waarder (provincie Utrecht / Holland) > Barwoutswaarder, Hekendorp (provincie Holland), Waarder (provincie Utrecht / Holland) (splitsing)

1814

• Cabauw (gemeente Polsbroek) > van provincie Utrecht naar Holland
• Vliet (gemeente Polsbroek) > van provincie Utrecht naar Holland
• Vlist (gemeente Polsbroek) > van provincie Utrecht naar Holland
• Zevender (gemeente Polsbroek) > van provincie Utrecht naar Holland
• Zuid-Polsbroek (gemeente Polsbroek) > van provincie Utrecht naar Holland

N.B. Gemeente Polsbroek ligt hiermee in twee provincies tegelijk.

• Barwoutswaarder (gemeente Waarder) > van provincie Utrecht naar Holland
• Hekendorp (gemeente Waarder) > van provincie Utrecht naar Holland
• Waarder (gemeente Waarder) > van provincie Utrecht naar Holland

N.B. Gemeente Waarder ligt hiermee in twee provincies tegelijk.

1812

• Hoog- en Woud-Harnasch met Groeneveld > 't Woudt

1811

• Oprichting van de gemeente Bergschenhoek* uit delen van de gehandhaafde gemeenten Hillegersberg en Rotterdam
• Cool > Rotterdam

Zie ook

• Gemeentelijke herindelingen in Nederland
• Lijst van gemeenten in Zuid-Holland naar inwonersaantal
• Lijst van steden en dorpen in Zuid-Holland

Externe links

• Meer, Ad van der en Boonstra, Onno "Repertorium van Nederlandse gemeenten" 1812–2011, KNAW, 2006/2011 Online download (archive.org)
• Gemeentelijke en provinciale samenvoegingen, herindelingen en naamswijzigingen sinds 1988
• Overzicht van gemeentelijke herindelingen sinds 1991 (CBS)
• Overzicht van de herindelingen (incl. grenscorrecties) van de Nederlandse gemeenten