Wikipedia:Café Exact/Archief 2013

R207910

Kan iemand met verstand van zaken dit artikel verder aanvullen? Het medicijn is ondertussen zijn experimentele fase voorbij en is gisteren door de Drug & Food Administration goedgekeurd voor de Amerikaanse markt. Zie Vlaams medicijn brengt hoop voor stervenden met tbc. Het artikel zou misschien ook moeten hernoemd worden naar Bedaquiline, aangezien dat de naam ervan op de Europese markt zal zijn, en ook de naam is die ervoor gebruikt wordt op de andere wiki's? Jurre (overleg) 1 jan 2013 14:17 (CET)

Dit lijkt me meer iets voor het Medisch café. Je zou daar Jc kortekaas apotheker eens kunnen benaderen; die is in de regel goed ingevoerd in deze materie. Erik Wannee (overleg) 1 jan 2013 14:25 (CET)

OK, bedankt voor het snelle antwoord! Zal het verzoek ook daar posten. Jurre (overleg) 1 jan 2013 14:28 (CET)

Relative neighborhood graph

Vraagje voor de wiskundigen: In de grafentheorie bestaat er zoiets als de "Relative neighborhood graph" van een verzameling punten (zie in en-wp). Wat zou een aanvaardbare Nederlandse naam zijn voor deze graaf, en voor het corresponderende toekomstige artikel? Klever (overleg) 8 jan 2013 15:41 (CET)

Ik weet niet of er al Nederlandstalige publicaties zijn waarin deze graaf voorkomt. Maar 'buurgraaf' zou de term zijn die ik zelf zou kiezen. Echter, als er geen Nederlandstalige term bestaat waarnaar kan worden gerefereerd, dan is misschien het meest aanvaardbaar om vooralsnog de Engelse term te gebruiken. Bob.v.R (overleg) 8 jan 2013 22:02 (CET)

Zie hier. Mvg JRB (overleg) 8 jan 2013 23:15 (CET)

Dank je voor de link. Kennelijk is dus de term 'buurgraaf' reeds in gebruik, maar met een andere betekenis dan 'Relative neighborhood graph'. Bob.v.R (overleg) 9 jan 2013 01:38 (CET)

verzoek om formule te corrigeren

Ik heb daarnet een aantal verbeteringen doorgevoerd in het artikel Hefvermogen van gas. Daarin was onder andere erg slordig omgesprongen met krachten en massa's en ook de formule klopte niet. Ook daar werd deze fout gemaakt (voor het = teken een kracht; erna een massa). In die formule ontbrak ook de valversnelling en het volume van het gas.

Ik heb daarom wat zitten knutselen aan de formule, maar kennelijk is mijn gymnasium-natuurkunde van 32 jaar geleden toch net te ver weggezakt. In elk geval klopt de formule zoals ik hem heb gemaakt, nog niet helemaal. Is er iemand die er naar zou willen kijken en de fout(en) eruit wil halen? Mijn dank is bij voorbaat groot. Erik Wannee (overleg) 5 jan 2013 22:11 (CET)

Gecorrigeerd. Volgens mij klopt het zo, wellicht kan een derde collega dit ook nog even checken? Groeten, Bob.v.R (overleg) 8 jan 2013 22:41 (CET)

Goh, die formule had ik ook (tussen een paar anderen) op mijn kladje staan, maar hij leek me gewoon te simpel om te kunnen kloppen. Maar ik denk dat je wel gelijk hebt. Dank! Erik Wannee (overleg) 8 jan 2013 22:44 (CET)

Graag gedaan. De formule volgt achteraf bekeken vrij rechtstreeks uit de beschrijving die erboven staat. Je had overigens gelijk dat goed moet worden opgelet massa niet te verwarren met gewicht. Ik heb de formule zojuist nog even gecontroleerd aan de hand van de waardes in het hoofdstukje waarin waterstof wordt vergeleken met helium. Het klopte. Bob.v.R (overleg) 8 jan 2013 23:06 (CET)

Over het verwarren van massa en gewicht: Ik heb een discussie over ditzelfde onderwerp op het artikel 'Wet van Archimedes'. Zie deze bewerking van mij die meteen werd teruggedraaid door Patrick die beweert dat je hefvermogen zou mogen uitdrukken als massa. En die daarbij ook de vreemde Engelse term 'buoyant mass' introduceerde. Zie ook de discussie op zijn OP. Graag aandacht voor deze m.i. onjuiste voorstelling van zaken. Erik Wannee (overleg) 9 jan 2013 07:18 (CET)

Lichtverschijnsel bij schoonspuiten stalen tanks

Verplaatst naar hier vanaf Overleg:Luminescentie

Vraag : in de industriële reiniging gebruiken we voor het schoonmaken vaak een hoge druk waterstraal om stalen tanks schoon te maken of koud te snijden. Vaak zien we in slecht verlichte omstandigheden een vorm van oplichting in en rond de waterstraal. Is dit verschijnsel het gevolg van luminiscentie of spreken we hier van vonkvorming door het losrukken van stalen deeltjes uit het gestraalde staal ? – De voorgaande bijdrage werd geplaatst door 78.23.183.109 (overleg · bijdragen) 11 dec 2012 17:59‎

Geen idee. Denk ook aan de mogelijkheid dat de waterstraal als lichtgeleider zou kunnen werken. Uit uw verhaal wordt niet duidelijk hoe de situatie eruit ziet. Treedt dat licht op in de tank, of erbuiten? In de waterstraal, of in de wegspattende druppels? Een interessant proefje zou zijn als u de omgevingsverlichting in een andere kleur zou kunnen laten schijnen (bijv. gekleurd transparant papier voor de lampen, maar pas op met plastic als de lampen heet worden!). Krijgt het door u bedoelde lichtschijnsel dan ook een andere kleur? En zo ja, is dat dezelfde kleur, of een andere (welke)? Etc., etc. » HHahn (overleg) 12 dec 2012 13:10 (CET)

Aanvulling: Vonkvorming kan ik me minder goed voorstellen bij zoveel water. En of een waterstraal stukjes staal kan losslaan, is ook de vraag. U hebt het over schoonmaken, dus stukjes vuil lijken me dan eerder waarschijnlijk.

Kortom, zonder meer informatie lijkt me uw vraag moeilijk te beantwoorden.

N.B.: Wilt u al uw discussiebijdragen "ondertekenen" d.m.v. vier tildes (~~~~)? Die worden bij het opslaan automatisch vervangen door uw gebruikersnaam of IP-adres, plus datum en tijd.

» HHahn (overleg) 12 dec 2012 13:15 (CET)

De stalen tanks of behouders worden inwendig gereinigd en schoongespoten. Het lichtverschijnsel wordt opgemerkt bij zeer zwakke verlichting in de tank in de waterstraal op de plaats rondom het contactoppervlak. Er treden ook kortstondig vonkjes op wanneer we bv tankbodems gaan staalsnijden met behulp van water. We gebruiken hiervoor drukken tot 3000bar en voegen vonkvrij grit toe. We noemen deze techniek explosievrij. Zijn de lichtjes binnen de waterstraal nu vonkjes of lichtverschijnsels ? Wat zou de energetische waarde hiervan bedragen ( onder de tankbodem kunnen immers explosiegevaarlijke stoffen aanwezig zijn ). 78.23.132.189 18 dec 2012 18:43 (CET)

Doet mij denken aan sonoluminescentie (en:Sonoluminescence). Daarbij wordt licht gevormd door het imploderen van kleine belletjes damp. In het centrum van zo een balletje geimplodeerde damp kunnen temperatuur en druk enorm oplopen en daardoor onstaat een lichtflitsje. Het wordt ook al voor zuiveringsdoeleinden gebruikt dacht ik in de wandelgangen op te vangen. Men denkt zelfs kernfusie te kunnen realiseren op deze manier.Viridiflavus (overleg) 10 jan 2013 23:51 (CET)

Uranium(VI)fluoride of uraniumhexafluoride

Naar aanleiding van een soort 'bewerkingsguerrilla' op uranium{hexa|(VI)}fluoride: wat vinden wij de te prefereren naamgeving voor stoffen van dit type? Gebruiken we de 'stoichiometrische notatie' (uraniumhexafluoride, titaniumtetrachloride, etc.) of de Stock-notatie (uranium(VI)fluoride, titanium(IV)chloride, etc.)? Onze Duitse collega's doen dit grondig en systematisch, en gebruiken overal de Stock-notatie, zie de:Wikipedia:RLC#Salze mit unterschiedlichen Oxidationsstufen (waarbij men wellicht zou kunnen aantekenen dat uraniumhexafluoride geen 'echt' zout is, maar dat heeft onze duitstalige collega's er niet van weerhouden om consequent de Stock-notatie toe te passen).

Mijn bezwaar daartegen is dat het té systematisch is en in een aantal gevallen leidt tot naamgeving die in de literatuur (zeer) ongebruikelijk lijkt te zijn. Zie bijvoorbeeld de resultaten van twee zoekacties in tijdschriften van de American Chemical Society: "uranium hexafluoride" (323 artikelen) tegenover "uranium(VI) fluoride" (8 (acht) artikelen). Eenzelfde beeld doemt op bij gebruik van Google Books of Google Scholar, en bij het doorzoeken van de door Wiley en Elsevier uitgegeven tijdschriften.

In de praktijk lijkt men in de literatuur ongeveer de uitgangspunten te hanteren die ook op de Engelstalige Wikipedia worden gehanteerd: en:Wikipedia:Naming conventions (chemistry)#Use of Stock nomenclature. Als verbindingen een substantiële covalente component in de binding hebben, dan gebruikt men daar de 'eenvoudige' stoichiometrische notatie. Zijn ze duidelijk ionair, dan gebruikt men de Stock-notatie. (Uitzondering zijn stoffen waar geen verwarring mogelijk is en men geen van beide gebruikt, bijv. aluminiumchloride of bariumfluoride.) Het is dan dus ijzer(III)oxide maar titaniumtetrachloride. In de praktijk zie je vaak dat zulke (gedeeltelijk) covalent gebonden verbindingen eenvoudig in de vloeistof- of gasfase overgaan, waarin (in zekere mate) sprake is van individuele moleculen. Dat geldt ook voor uraniumhexafluoride.

Belangrijkste punt is dus: in een aantal gevallen is de Stock-notatie (zeer) ongebruikelijk, en zou het m.i. beslist niet de voorkeur verdienen die te gebruiken. Hoewel de grens tussen stoichiometrische notatie en Stock-notatie niet altijd scherp te trekken is (bij titaniumtetrachloride is de verhouding in ACS-tijdschriften bijvoorbeeld al wel wat minder scheef, 2800 om 400, en 49 om 29 voor het afgelopen jaar) zijn er wel degelijk bruikbare criteria om een beslissing te nemen, zie de Engelstalige Wikipedia. Daarmee zou het gebruik meer in overeenstemming zijn met wat (voor zover ik kan nagaan) in de scheikundige literatuur gebruikelijk is. Alternatief is wellicht een beperkte lijst van verbindingen waar het gebruik van Stock-notatie te zeer afwijkt van wat gebruikelijk is in de literatuur om die in redelijkheid te kunnen toepassen voor de titels van artikelen, waarbij we dan voor de rest (dus wat niet op de lijst staat) wel gewoon de Stock-notatie blijven gebruiken. Paul B (overleg) 1 jan 2013 16:06 (CET)

Mijn voorkeur zou ook naar de "meest gebruikelijke" naam gaan. Hoewel er natuurlijk wel redirects over en weer aangemaakt zullen worden zou ik als ik als leek iets over ultracentrifuges lees toch gewoon een artikel Uraniumhexafluoride willen vinden. Caseman 1 jan 2013 21:44 (CET)

Daar komt bij, dat voor een leek uraniumhexafluoride beter leesbaar en begrijpbaar is dan uranium(VI)fluoride. M.vr.gr. Brimz (overleg) 1 jan 2013 22:34 (CET)

Het argument van leesbaarheid kan gebruikt worden, maar mag niet doorslaggevend zijn voor de benoeming van chemische stoffen. Voor sommigen is namelijk ethylacetaat al een moeilijke en onuitspreekbare naam, dus het argument houdt volgens mij weinig steek. Dit terzijde. Wat Paul B hier neerpende kan mits goedkeuring na discussie opgenomen worden in een geordende set van regels betreffende de naming van chemische stoffen. Ik had hier ooit al eens een poging gedaan naar aanleiding van een andere discussie betreffende de naamgeving van organische verbindingen. Op die pagina kan misschien best verder gebouwd worden aan enige richtlijnen die dan later kunnen geïmplementeerd worden op Wikipedia:Benoemen_van_een_pagina#Namen_van_chemische_stoffen. - C (o) 2 jan 2013 08:26 (CET)

Mijns inziens is de discussie hier enige bruggen te ver voor een encyclopedie. Een dergelijk werk dient voor de leek entry's te bieden voor het vinden van informatie. Een van de uitgangspunten voor mij is daarbij in ieder geval dat een strikte systematiek, die zonder voorkennis toepasbaar is, de voorkeur verdient boven een waarbij een (bovendien vage) grens tussen naamsystemen gehanteerd wordt. Daarnaast speelt voor mij als docent ook, dat ik studenten in de basiscursus scheikunde leer dat verbindingen van metalen die meerdere valenties kunnen hebben steeds met de Stocknaamgeving worden benoemd. De grens tussen metalen en niet-metalen verloopt trapsgewijs tussen boor en aluminium naar tussen polonium en astaat. Elementen die rechts boven deze lijn staan zijn niet-metalen, links en onder staan metalen. De stock-notatie verlaten voor verbindingen die in de gasfase vooral moluculair zijn betekent bovendien dat een behoorlijk aantal artikelen hernoemd moet worden (OsO₄ en al zijn neefjes om er maar enkele te noemen).

Wie wil er overigens beweren dat de binding tussen ijzer en de cyanogroepen in de hexacyanoferraten vooral ionogeen is? De stoffen worden wel in de handel gebracht als kaliumhexacyanoferraat(II) of kaliumhexacyanoferraat(III). De naam "bloedloogzout" duikt alleen nog maar op als triviale, maar vooral historische naam. Ook de geschiedenis van de benoeming van alkonolen, "ethylalcohol" versus "ethanol" is een gelopen, zij het nog niet afgelopen, race. De algemene systematiek heeft het daar gewonnen van de ooit algemene naam. T.vanschaik (overleg) 16 jan 2013 15:21 (CET)

en:Ice spike

Ice spike

Leuk artikel op de Engelse wikipedia. Heel toepasselijk in de winterse onstandigheden, voor zolang als het duurt. Jammer dat dit onderwerp in onze wikipedia ontbreekt. Wie voelt zich geroepen? In de eerste plaats vraag ik me af wat de juiste titel is in het Nederlands. – Maiella (overleg) 27 jan 2013 01:24 (CET)

Glycerinezuur of glycerolzuur?

Wat is de gangbare triviale naam voor 2,3-dihydroxypropaanzuur? In de en-wp is dit glyceric acid, in de de-wp Glycerinsäure. Naar analogie met ons artikel glycerol (glycerine) zou ik een voorkeur hebben voor glycerolzuur in plaats van glycerinezuur. Het eerbiedwaardige "Leerboek der chemie" van Holleman-Wibaut op Google Books spreekt over glycerolzuur. Maar onder meer in de biochemie kom je ook vaak glycerinezuur tegen, zoals in ons artikel Glycolyse. Vandaar mijn vraag... Klever (overleg) 28 jan 2013 13:23 (CET)

Minamataconventie

2013 is het jaar van de Minamataconventie. Zie minamataziekte. Dat lijkt mij een goede aanleiding om iets meer aandacht te geven aan kwikverbindingen. In het lemma Kwikvergiftiging zie ik meteen al een aantal rode links. Vr. groet. – Maiella (overleg) 23 feb 2013 04:53 (CET)

Organic Rankine Turbine

Hallo, een anoniem maakte net Organische rankinecyclus aan, terwijl wij al in het bezit zijn van het lemma Organic Rankine Turbine. Is het samenvoegen van beide topics een optie? Of is het beter een aparte beschrijving voor het proces en voor de installatie te hebben? - C (o) 26 jan 2013 14:24 (CET)

Ik was verbaasd dat we tot nog toe geen artikel over de (organische) rankine cyclus hadden. Dat is toch een behoorlijk relevant proces in de industrie en thermodynamica. Maar met wat zoeken vond ik wel het artikel Rankine-proces waarin ook al heel wat beschreven staat. Ik heb daarheen meteen de redirect Rankinecyclus aangemaakt zodat dat beter vindbaar is.

Het nieuwe artikel zal nog flink uitgebreid moeten worden om echt leerzaam te worden. Het Engelstalige artikel kan een mooi voorbeeld zijn. En voor mijn gevoel is er geen reden om over die turbine een apart artikel te hebben/houden. Het is feitelijk een gewone (stoom)turbine; niets meer dan dat. Ik stel voor de relevante informatie daarvan over te hevelen naar het nieuwe artikel Organische rankinecyclus en dan het stukje Organic Rankine Turbine te verwijderen. Erik Wannee (overleg) 26 jan 2013 22:13 (CET)

Ik heb daarnet de daad bij het woord gevoegd: beide samengevoegd zoals ik hierboven voorstelde. Erik Wannee (overleg) 23 feb 2013 10:16 (CET)

 Uitgevoerd

Sinkhole

Naar aanleiding van de actualiteit ([1]) zoek ik een lemma sinkhole. Quod non. Wat is de nederlandse vertaling? – Maiella (overleg) 2 mrt 2013 19:26 (CET)

Zinkgat. Groet, W.D. Sparling (overleg) 2 mrt 2013 19:45 (CET)

Tsja, een kind kan de was doen. Soms ligt de oplossing wel erg voor de hand. Vr. groet. – Maiella (overleg) 2 mrt 2013 23:46 (CET)

Oude wetenschap

Hoewel dit een weinig bezocht café lijkt, waag ik het er toch op. Op Geschiedenis van de wereld heb ik de nodige rode links gecreëerd waarvan ik hoop dat wiskundige bezoekers hier deze blauw kunnen maken:

• Babylonische wiskunde (en:Babylonian mathematics)
• Griekse wiskunde (en:Greek mathematics)
• Arabische wiskunde (en:Mathematics in medieval Islam)
• Chinese wiskunde (en:Chinese mathematics)

Ook Egyptische wiskunde en Indiase wiskunde kunnen wel wat uitbreiding gebruiken. Verder zijn er nog de nodige rode links op het gebied van de wetenschap:

• Griekse wetenschap (en:History of science in classical antiquity)
• Indiase wetenschap (en:History of science and technology in the Indian subcontinent)
• Chinese wetenschap (en:History of science and technology in China)
• Arabische wetenschap (en:Science in the medieval Islamic world)
• Arabische astronomie (en:Astronomy in medieval Islam)
  

Elk artikel op zich kan goed zijn voor maanden werk, zo niet langer, maar ik hoop dat er hier mensen zijn die dergelijke overzichtsartikelen uit kunnen werken. BoH (overleg) 8 apr 2013 19:21 (CEST)

Lexicografische fout

Hallo, zou iemand de lexicografische fout in de twee math-formules willen oplossen, op de pagina Alternerende eindige automaat. Alvast dank! - C (o) 11 apr 2013 10:28 (CEST)

Welke fout en welke formule bedoel je precies? Er staan heel wat math-formules in. MichielDMN 🐘 (overleg) 11 apr 2013 10:35 (CEST)

De twee voorlaatste onder Formele definitie (je ziet toch dat die rood gekleurd zijn als waarschuwing dat er een fout in zit?) - C (o) 11 apr 2013 10:41 (CEST)

Hm, ik denk dat aanmaker Hoopje net als ik "MathJax" gebruikt als optie bij "Voorkeuren". Als je de formules als PNG laat tonen, is er inderdaad een fout, met MathJax niet. Ik zal 't even uitzoeken. --MichielDMN 🐘 (overleg) 11 apr 2013 10:45 (CEST)

Bij deze opgelost, denk ik. Die PNG-versie stelt me nu toch wat teleur :-). --MichielDMN 🐘 (overleg) 11 apr 2013 10:55 (CEST)

Dag Michiel, bedankt voor het oplossen! Ik wist overigens niet dat die waarschuwingen betreffende parser/lexicografische fouten in math-codes ook onzichtbaar konden zijn. Groet, C (o) 11 apr 2013 20:42 (CEST)

Geen probleem hoor. Ik wist het trouwens ook niet en had nog minder verwacht dat de PNG-versie meer problemen zou geven dan de experimentele MathJax (zie "Voorkeuren" en dan "Uiterlijk"). Groet terug, --MichielDMN 🐘 (overleg) 11 apr 2013 21:20 (CEST)

Pannenkoeken sorteren

Voor de wiskundigen en/of informatici: Bestaat er een Nederlandse term voor wat in het Engels "Pancake sorting" heet (of zoals het in het Italiaans zoveel mooier klinkt: Ordinamento delle frittelle), en zo ja, welke? Of is het wenselijk de Engelse term te behouden (ik stel vast dat alle sorteeralgoritmes hier een Engelse naam hebben).

Ter info: het pannenkoekensorteerprobleem zoekt naar het kleinste aantal operaties om een ongesorteerde rij te sorteren, bv. (1 3 5 4 2) naar (1 2 3 4 5). De enige operatie die toegelaten is, is het omkeren van de volgorde van de eerste n elementen van de rij, waarbij n vrij mag gekozen worden. Bijvoorbeeld (1 3 5 4 2) wordt (5 3 1 4 2) met n=3, wat met n=5 geeft (2 4 1 3 5) [de 5 staat nu op haar plaats], enzovoort.

Het probleem wordt ook "sorting by prefix reversal" genoemd. Hierover heeft overigens een zekere William H. Gates nog een wetenschappelijk artikel gepubliceerd. ("Bounds for sorting by prefix reversal", Discrete Mathematics Volume 27, Issue 1, 1979, Pages 47–57). Klever (overleg) 6 mei 2013 17:31 (CEST)

Hydrochinon

Volgens het artikel hydrochinon is deze stof niet langer toegestaan als (papier)ontwikkelaar, omdat ze kankerverwekkend zou zijn. Volgens mij is dit onjuist. Ik heb om een bron gevraagd, maar als deze informatie fout is, moet dit eigenlijk nu gecorrigeerd worden. Koosg (overleg) 12 mei 2013 12:35 (CEST)

Dag Koos, volgens dit rapport van het IARC (blader tot pagina 711), is er geen aanduiding dat hydrochinon kankerverwekkend is voor mensen. Voor dieren is er slechts minimaal bewijs. Mij lijkt dus dat de huidige stellingname in het artikel foutief is. - C (o) 12 mei 2013 13:52 (CEST)

Dank je wel. Zal ik je reactie bij de OP van het artikel zetten?Koosg (overleg) 12 mei 2013 15:45 (CEST)

de kleur van zilver

Volgens recente wijzigingen in het lemma zilver heeft dit metaal de kleur [wit]. Als ik mijn slaapkamer zilverkleurig c.q zilverwit laat verven en mijn vriendin had liever wit gehad, dan hebben we een groot probleem. Volgens mij heeft zilver niet dezelfde kleur als een wit laken. Intussen is platina grijswit, terwijl kwik nog steeds zilverkleurig is (voor zolang als het duurt). In het lemma Wit is zilverwit één van de kleuren wit. Tenslotte is wit eigenlijk geen kleur maar een grijstint. Zie ook witheid. Heeft iemand een oplossing voorhanden? – Maiella (overleg) 30 mei 2013 00:29 (CEST)

Zilver is inderdaad wit, want het reflecteert alle zichtbare golflengtes in gelijke mate, en dan ook nog eens redelijk goed (anders was het grijs geweest). Alleen hebben alle metalen ook nog eens een metaalglans, waardoor zilver er anders uit ziet dan witte verf, met name de manier waarop het licht reflecteert is niet diffuus maar min of meer spiegelend. In het artikel over witheid wordt de mate van reflectie en/of de metaalglans niet vermeld, terwijl dat wel een rol speelt in de manier waarop we kleur waarnemen.

Zilver krijgt inderdaad op den duur geleidelijk een patina waardoor het uiteindelijk via grijs en soms bruinig uiteindelijk zwart wordt, dus bovenstaande geldt voor vers gepoetst zilver. Caseman 30 mei 2013 06:18 (CEST)

Zilver wordt zwart door oxidatie meen ik te weten. Anderzijds wordt bij de analoge zwãrt-witfotografie zilver juist zwart door reductie. Ik vind metalen toch gek met kleuren. Koper, kobalt, ijzer, magnesium, geven, ingebouwd in biologische pigmenten (ceruloplasmine, vitamine B12, hemobglobine, chlorofyl) de vrolijkste kleuren. Maar laat ik de wetenschap maar aan u overlaten. Koosg (overleg) 30 mei 2013 11:45 (CEST)

Indeling Planetoïden-categorieën

Vanmorgen liep ik weer eens tegen de Categorie:Planetoïde aan en het viel me op dat deze een beetje onoverzichtelijk en rommelig was. Artikelen over verschillende aspecten en lijsten staan tussen de artikelen over de planetoïden zelf. Ik heb het een en ander al wat gereorganiseerd maar misschien moeten we er nog wat meer systeem in brengen. Discussie verder op Overleg Categorie:Planetoïde#Opsplitsing. Caseman 16 jun 2013 12:50 (CEST)

Infoboxen Geneesmiddelen en Chemische stoffen

Naar aanleiding van vragen van studenten van mij die als analytische laboranten bepalingen mochten uitvoeren aan acetylsalicylzuur en vitamine C, en vervolgens met name bij acetylsalicylzuur in de Wikipedia betrekkelijk weinig chemische info over de stof vonden rees bij mij de vraag of de medische en chemische infoboxen gemerged konden worden of eventueel dat er twee infoboxen op het artikel geplaatst konden staan. Een een-tweetje met Cappaccio leverde wel de conclusie op dat er erg weinig chemische info in de geneesmiddelenbox zit, maar dat een dubbele infobox ook niet handig is. Voorstel nu is om de medische box uit te breiden met een aantal voor chemici interessante gegevens, alleen dan de vraag welke?

Voorstel van mijn kant (uiteraard zijn niet alle punten voor alle verbindingen relevant): Veiligheidsinformatie (H-, P-zinnen, symbolen), smelt/sublumatiepunt, kookpunt, vlampunt, K_{(z, b, s)}, logPOW, LD₅₀-waarden.

Cappccio heeft aangeboden de extra entry's in sjabloon:Infobox geneesmiddel in te voegen, maar dan wel op basis van consensus over welke extra's er in moeten. Hierbij dus de uitnodiging aan een ieder nog wat extra's te roepen, of mij terug te fluiten voor het lijstje hierboven. T.vanschaik (overleg) 24 jun 2013 10:42 (CEST)

Het lijkt me een uitstekend voorstel. Voordeel van infoboxen is dat alles wat je niet invult, ook niet weergegeven wordt. Dus kwaad kan het sowieso niet om de infobox uit te breiden. Ik zie trouwens ook wel eens infoboxen die een verkorte en een uitgebreide versie kennen, zoals Sjabloon:Infobox band. Misschien is dat hier ook nog een optie om over na te denken. Erik Wannee (overleg) 24 jun 2013 12:11 (CEST)

Grote en kleine boxen lijkt me niet handig, want dat betekent dat je als er een maal een stuk in de kleine box zit, je dat bij het vinden van meer info, wat dan weer niet in de kleine box is opgenomen, over mag gaan zetten naar de grote box. Extra info in een grote box plakken, zeker als de editor de extra regels wel in het sjabloon laat staan, is een fluitje van een cent. T.vanschaik (overleg) 25 jun 2013 17:41 (CEST)

loodzepen

Met de zoekterm [Loodzepen] kom ik bij twee lemma's terecht. Is dit een onderwerp (Loodzeep/Loodzepen) om te beschrijven? Ik vind het een beetje vreemd, want loodzeep wordt uiteraard niet als zeep gebruikt. (Ik neem aan dat het in principe giftig is. Klopt dat?) – Maiella (overleg) 30 mei 2013 01:34 (CEST)

De benaming lijkt inderdaad meer te slaan op de chemische structuur dan op het daadwerkelijke gebruik. Zie bijv. (hele oude bron overigens...) [2]: "in de wetenschappelijke nomenclatuur worden alle verbindingen der vetzuren met de zoutbases zeepen genoemd; zoo heeft men kalkzeep, loodzeep, koperzeep, enz." Toepassingen van deze loodzeep liggen kennelijk in de schilderkunst, maar ook elders (al kan ik me voorstellen dat er tegenwoordig nog maar weinig toepassingen zijn toegestaan). Paul B (overleg) 30 mei 2013 13:15 (CEST)

metallische zepen worden technisch wel gebruikt als smeermiddel Peve (overleg) 25 jun 2013 20:33 (CEST)

Wiskundevraagje

Geachte collegae, wie wil er even kijken of deze wijziging ok is? Alvast bedankt voor de moeite! Vriendelijke groet, Vinvlugt (overleg) 3 jun 2013 20:43 (CEST)

is OK en verduidelijkt meer dan wat erboven staat Peve (overleg) 26 jun 2013 21:26 (CEST)

Constante van Dirac

Kan iemand even kijken naar Constante van Dirac. Na een wijziging in de formule verschijnt daar Parsen mislukt (lexicografische fout). Ik zie zogauw niet waardoor dat komt. Hobbema (overleg) 11 jul 2013 01:29 (CEST)

 Uitgevoerd opgelost --- Byl (overleg) 11 jul 2013 02:11 (CEST)

bijkomend vraagje, ik veronderstel dat die laatste twee cijfers de onzekerheid(foutmarge) op de laatste 2 cijfers weergeven. De manier waarop dit zonder bijkomende uitleg zo genoteerd wordt lijkt mij zeer verwarrend, een notatie met ± of een bijkomende uitleg lijkt mij aangewezen. -- Mvg Byl (overleg) 11 jul 2013 02:19 (CEST)

hulp gevraagd bij oplossen van een interwikiconflict

Ik help mee met het oplossen van interwikiconflicten, maar ik liep vast bij het conflict betreffende Gloeien (metallurgie). Het heeft namelijk een link met d:Q685487 en met d:Q187360. Toch kan er maar ééntje de goede zijn, tenzij wij voor twee begrippen hetzelfde woord gebruiken.

• Het eerstgenoemde begrip heet in het Engels en:Tempering (metallurgy) en in het Duits de:Anlassen.
• Het tweede begrip heet in het Engels en:Annealing (metallurgy) en in het Duits de:Glühen.

Nu weet ik helaas niet het verschil tussen beide soorten metaalbewerking, en ik weet dus ook niet:

• bij welk begrip de Nederlandse term 'Gloeien' moet worden gerekend;
• wat de Nederlandstalige naam is voor het andere begrip.

Is er iemand met voldoende kennis van zowel metaalbewerking als van andere talen dat hij/zij deze puzzel weet te bedwingen? Erik Wannee (overleg) 4 aug 2013 17:10 (CEST)

Tempering is in het Nederlands 'temperen' of 'ontlaten'. Daarbij gaat het om spanningen uit het materiaal te halen. (Taalkundig sterk verwant aan het Duitse anlassen). Zie [3] en [4] voor de uitleg.

Het 'Gloeien' (Duits: Glühen) hoort bij annealing, hoewel ik dat meer ken uit de halfgeleiderindustrie: daarbij verdeel je de in het materiaal opgeloste stoffen of maakt ze elektrisch actief in het geval van doopstoffen. Groucho NL _overleg 4 aug 2013 20:39 (CEST)

Dankjewel! Maar nu ben ik er nog niet helemaal. Want het Nederlandse artikel Temperen (en:Tempering (metallurgy)) is nu een redirect naar Afschrikken (en:Quenching). Heb ik het dan goed dat die redirect onjuist is, en dat er een artikel Temperen nog geschreven moet worden? Erik Wannee (overleg) 4 aug 2013 21:06 (CEST)

Ja en ja. Groet, W.D. Sparling (overleg) 4 aug 2013 21:59 (CEST)

Dank hiervoor. Ik heb de knoop voor een deel kunnen ontwarren. Maar niet helemaal, want andere Wiki's, bv. de Arabische, hebben vanuit één artikel links naar beide begrippen, en omdat ik geen letter Arabisch kan lezen weet ik niet waarover dat artikel precies gaat. Dat mogen de Arabieren, Grieken, Esten etc. zelf gaan oplossen. Erik Wannee (overleg) 5 aug 2013 08:03 (CEST)

 Uitgevoerd

Fysische constanten (snelheid van geluid in goud)

Naar aanleiding van de anonieme correctie en een revert van de snelheid van het geluid in goud. In de Nederlandse (1740 m/s), Engelse (2030) en Duitse (1740) wikipedia zie ik verschillende waarden voor de snelheid van het geluid in dit medium. De Duitse wikipedia geeft een bron, maar dat blijkt een schimmige website. Weet iemand de juiste waarde en een goede bron? In mijn herinnering staan dit soort fysische constanten in een dik boekwerk, welke (helaas) in mijn boekenkast ontbreekt. Nu is dat allemaal anders in de tijd van internet. De genoemde divergentie doet mij twijfelen aan de correctheid van dit soort info bij al die elementen. Kan iemand mij geruststellen? – Maiella (overleg) 16 aug 2013 03:39 (CEST)

Het CRC Handboek (chemical rubber company) is doorgaans een goede bron voor zoiets, maar heb ik niet bij de hand. Een kleine berekening leert, dat de Engelse waarde wellicht de juiste is: longitudinale geluidsnelheid in lange dunne staaf bij kamertemperatuur = vierkantswortel (young modulus / dichtheid) = vierkantswortel (79/19,3) = 2023. Let wel andere temperatuur of andere definitie geeft andere geluidsnelheid. Peve (overleg) 18 aug 2013 09:21 (CEST)

De rubberbijbel (CRC Handbook of Chemistry and Physics, 87th Edition) geeft inderdaad 2030 m/s aan voor een dunne staaf. Zie [5] voor inzage in de bron. Groucho NL _overleg 18 aug 2013 11:11 (CEST)

Overigens was het achteraf ook te vinden op [6]. Zo te zien is het onduidelijk in de tabel welke geluidssnelheid bedoeld wordt. De Engelstalige wikipedia vermeldt: thin rod, dus dat getal wat eraan hangt lijkt te kloppen. Groucho NL _overleg 18 aug 2013 11:57 (CEST)

CRC geeft dus 2030 consistent met de berekening. Nu is er in "WEL" wel referentie 1.G.V. Samsonov (Ed.) in Handbook of the physicochemical properties of the elements, IFI-Plenum, New York, USA, 1968 voor de 1740. Er staat daar wel bulk property, dus niet dunne staaf. Nu ligt de bulk snelheid wel hoger en niet lager dan de dunne staaf. Het blijft dus een raadsel, mogelijks zitten er fouten in de geciteerde bron, mogelijk ook in de andere. Peve (overleg) 19 aug 2013 17:13 (CEST)

Math-code

Hallo, ik heb op activiteitsmodel van Margules iets fout gedaan met de math-code, maar vind niet waar. Kan iemand mij helpen? - C (o) 6 sep 2013 23:45 (CEST)

Zou gefixt moeten zijn: [7]. Bij \right is net als bij \left een aanduiding nodig van de 'delimiter' ('haak') die je wilt gebruiken. Groet, Paul B (overleg) 6 sep 2013 23:52 (CEST)

Woeps... Het was natuurlijk juist de bedoeling om geen rechterhaak te gebruiken. In dat geval zet je een punt achter \right, dan wordt \left gesloten zonder dat er een symbool wordt geplaatst. Paul B (overleg) 6 sep 2013 23:54 (CEST)

Dankjewel Paul!! - C (o) 10 sep 2013 21:18 (CEST)

Nu we 't er toch over hebben, kijk ook eens naar Tetrathiafulvaleen (onder Synthese). Daar zijn ook problemen ("onbekende fout") met de math-code. Klever (overleg) 12 sep 2013 14:32 (CEST)

Planckdeeltje

Zou iemand willen kijken naar mijn vraag op Overleg:Planckdeeltje? Groet, 82.170.155.46 14 sep 2013 11:30 (CEST)

Math-code (bis)

Ofwel ben ik gek geworden, ofwel is er iets behekst aan de formule, maar op de pagina zwavelzuur, onder de paragraaf De introductie van het lodenkamerproces krijg ik steeds een parserfoutmelding bij de reactieomzetting van ijzer(III)sulfaat naar ijzer(III)oxide en zwaveltrioxide. Ik begrijp echt niet waar de fout zit. Ik heb de formule al een aantal keer volledig zelf ingetypt, maar de foutmelding blijft bestaan. Iemand die kan helpen? - C (o) 18 sep 2013 13:48 (CEST)

Ik zou je graag helpen, maar ik krijg geen parserfout. Misschien bij je voorkeuren eens wisselen tussen MathJax en PNG? Of een andere browser gebruiken. Bij mij lukt het wel met Firefox 24. --MichielDMN 🐘 (overleg) 18 sep 2013 14:15 (CEST)

Ik heb onlangs ook wel andere gevallen gezien waarin MAathJax geen parserfout gaf, en PNG afwisselend wel en niet, zie Overleg:Afgeleide. Je zou bijna gaan denken aan een bug in de parsercode. Paul B (overleg) 18 sep 2013 14:17 (CEST)

En zonder iets te doen werkt de code opnieuw... - C (o) 18 sep 2013 15:07 (CEST)

Gebroken lineaire functie

In het artikel Dienstregelingspad wordt de term Gebroken lineaire functie aangehaald. Ik had destijds een pretpakket en derhalve heb ik geen idee wat dat is. Kan iemand mij (+ rest van de wereld) uitleggen wat het is? Ik kon ook geen equivalent op de interwiki's vinden. Milliped (overleg) 2 okt 2013 12:46 (CEST)

Zie en:Piecewise linear function. CaAl (overleg) 2 okt 2013 12:53 (CEST)

Voyager 1

Gaarne aandacht voor lemma's die rechtstreeks in verband staan met Voyager 1 en het passeren van de heliopauze, dus het bereiken van de interstellaire ruimte. Overigens betreft het nieuwsbericht (2013) een mededeling van NASA, dat de interstellaire ruimte al in augustus 2012 is bereikt! Ik ben ergens een exacte datum (25 augustus 2012?) tegengekomen, maar een dergelijke nauwkeurigheid kan ik mij niet voorstellen. Dat lijkt mij een educated-guess, of hoe moet je dat noemen? Schijnnauwkeurigheid.

Ik heb intussen het lemma astronomische eenheid aangepast, maar ik ben bang dat het nog niet helemaal klopt. Van de Engelse wikipedia begrijp ik dat de AU oorspronkelijk werd gedefinieerd als de helft van de lange as van de ellips die gerelateerd is aan de elliptische baan van de aarde om de zon. Dat is niet hetzelfde als de gemiddelde afstand van (het middelpunt van) de aarde tot (het middelpunt van) de zon (zoals onze Nederlandse wp vermeldt). Toch is er op de een of andere manier wel sprake van een gemiddelde, want de lengte van die lange as is in de loop der jaren (lees: eeuwen) aan verandering onderhevig.

In Voyager 2 lees ik in de eerste alinea: [De vier buitenplaneten stonden toen op een lijn.] Ik begrijp wat er bedoeld wordt, maar het is feitelijk niet juist, wat in het plaatje wordt geïllustreerd. Hier had ik de redactie willen aanpassen mbv. het begrip [trajectorie].

Tot mijn verbazing gaat het lemma trajectorie over luchtdeeltjes in de atmosfeer, terwijl ik eerder zou denken aan een kogelbaan (vgl. en:trajectory) met die luchtdeeltjes als afgeleide betekenis. NB: een kogelbaan geeft gewoon de beschrijving van de baan die een kogel aflegt, terwijl een trajectorie de positie van de kogel op de kogelbaan als functie van de tijd weergeeft. Zowel in de ballistiek als in de vliegveiligheid is dat van belang. In de ballistiek is het doorgaans de bedoeling dat een projectiel (kogel, granaat) een bepaald (bewegend) doel raakt, dus beiden bereiken op hetzelfde moment dezelfde positie. Bij vliegveiligheid is dat juist niet de bedoeling, als u begrijpt wat ik bedoel. – Maiella (overleg) 14 sep 2013 02:21 (CEST)

Het met trajectorie corresponderende engelse lemma is en:Trajectory (fluid mechanics). Hobbema (overleg) 3 okt 2013 21:08 (CEST)

Dynamische viscositeit: η of μ

Voor de dynamische viscositeit worden verschillende symbolen gebruikt: in bijvoorbeeld viscositeit de Griekse èta (η), in bijvoorbeeld Getal van Reynolds de Griekse mu (μ). De Engelse Wikipedia gebruikt vrij consequent μ, de Duitse η. Meneer White gebruikt μ, Richard Feynman de η. Zijn hier ergens Nederlandse of internationale richtlijnen voor, hebben we er op Wiki al iets over afgesproken of hopen we maar dat al onze artikelen over fluid mechanics dezelfde schrijfwijze hanteren? Groet, Adnergje (overleg) 22 okt 2013 17:01 (CEST)

De Europese η, die zelfs Feynman volgde zou ik aanhouden. Peve (overleg) 30 okt 2013 20:31 (CET)

Entropie ‎en eerste wet van de thermodynamica

Degenen die verstand hebben van entropie, thermodynamica en liefst ook wiskunde op meer dan beginnersniveau zouden eigenlijk even moeten kijken naar de bewerkingen van Count Iblis. Ik heb ten eerste zijn toevoeging op Entropie teruggedraaid, omdat die volgens mij de gemiddelde lezer boven de pet gaat. In de oude versie (links) werd mij als lezer in zo begrijpelijk mogelijke taal wat uitgelegd door een vergelijking te maken met knikkers en een rommelige kamer, maar Count Iblis haalde dit weg en voegde nieuwe termen toe als "quantum toestanden" en "het demoon van Maxwell de Tweede Hoofdwet" (rechts), waardoor de informatie voor velen te moeilijk zal worden. Ik dacht eerst zelfs aan een grap, omdat ik nog nooit van deze "demoon" gehoord had, maar de term blijkt te bestaan, hoewel je "demon" lijkt te horen schrijven. De tekst van de gebruiker bevatte bovendien diverse spelfouten. Ten tweede heeft de gebruiker tekst verwijderd in het artikel over de eerste wet van de thermodynamica. Ik kan dit niet beoordelen. Mochten het inderdaad geen verbeteringen zijn, zouden jullie dan af en toe eens willen kijken wat Count Iblis nog meer gaat doen? Dank. ErikvanB (overleg) 29 okt 2013 13:05 (CET)

Count Iblis weet wel waarover hij schrijft. Ik heb wat links onder meer naar de "demon" toegevoegd. Hij voegt motivering toe in zijn samenvatting. Peve (overleg) 30 okt 2013 19:32 (CET) Hij schrijft zelf: "Mijn Nederlands is helaas erg slecht; er is dus veel werk aan de winkel voor de editors hier " dat verklaart de spelfouten. Peve (overleg) 30 okt 2013 19:41 (CET)

Ik-zie-een-planeet-en-ik-weet-dat-het-een-planeet-is

In de avondhemel zie ik een planeet (zie tijdstempel) en ik weet dat het een planeet is (Venus of Jupiter?). Is het belangrijk om te weten welke planeet ik zie? In de plaatselijke bibliotheek ontbreekt het maandelijkse tijdschrift dat ik altijd gebruikte om te weten wat ik te zien zou kunnen krijgen. (Opgezegd of failliet?) – Maiella (overleg) 4 dec 2013 17:49 (CET)

Venus staat nu laag aan de horizon in het zuidwesten. Mars kan het ook zijn; die staat wat hoger aan de hemel, in het zuidoosten. Zie deze site. Jupiter staat nu nog niet boven de horizon (in Europa tenminste), dus die is het in elk geval niet.

Een handig weetje vwb Venus: Omdat Venus dichterbij de zon staat dan de aarde, kan Venus aan de hemel nooit tegenover de zon te zien zijn. Dus als je in de avond een planeet in het oosten ziet, of in de ochtend in het westen, dan weet je zeker dat het niet Venus is. Erik Wannee (overleg) 4 dec 2013 18:03 (CET)

Stoichiometrie

Ik heb de bewerkingen van een anoniem op stoichiometrie als gecontroleerd gemarkeerd, het lijken me serieuze bewerkingen. Ik heb overigens wel opmerkingen gemaakt op de overlegpagina van de bewerker over zijn schrijfstijl en veelvuldig opslaan. Is er iemand die kan kijken of het verhaal inhoudelijk ook klopt? Gr. RONN (overleg) 4 dec 2013 23:21 (CET)

Western physics

Hier beroept Beachcomber zich op een fout in de Britannica:

• Er bestaat niet zoiets als "western physics" (daarnaast wordt het verkeerd vertaald als "westerse natuurwetenschap").
• Uit ervaring weet ik dat Indiase middelbare scholen verplicht zijn onderwijs in natuurkunde te geven. De kwaliteit van dat onderwijs is vanwege de geringe middelen en (vaak) erbarmelijke omstandigheden zeer matig, maar dat wil niet zeggen dat men de prioriteiten of lesdoelen verkeerd heeft gesteld. De suggestie die op deze wijze in het artikel sluipt dat men in Indiase scholen, als onderdeel van natuurkunde-onderwijs, les in astrologie geeft is pertinent onjuist. Over of sommige Indiase scholen in ander verband onderwijs in astrologie aanbieden, kan ik niet oordelen. Voor zover ik weet vormt het echter geen onderdeel van het verplichte curriculum.

Ik meen dat eigen ervaring geen reden mag zijn fouten terug te draaien. Helaas heb ik geen tijd of toegang tot de nodige literatuur om de quote snel te weerleggen, dus enige hulp zou bijzonder welkom zijn. Vr. groet, Woudloper _overleg 5 dec 2013 09:46 (CET)

Beste, ik vrees dat het er inderdaad op zal neerkomen om te bewijzen dat EB hier een fout maakt. Persoonlijk weet ik uiteraard niets van de situatie in India, zodat ik aangewezen ben op een geloofwaardige bron, mvg, Beachcomber (overleg) 5 dec 2013 09:54 (CET)

Hoi Beachcomber, dit hierboven was niet persoonlijk tegen jou bedoeld; zover ik weet deed je je plicht als schrijver. De algemene situatie dat een algemene overzichtsbron als de Britannica een fout maakt vind ik niet alleen een probleem voor Wikipedia, maar (procesmatig) ook interessant.

W.b. de eerste fout, die is vrij eenvoudig te weerleggen door te laten zien dat de term niet in natuurkundige woordenboeken voorkomt. De optiek van het artikel is echter niet natuurkundig, zodat ik niet helemaal zeker ben of dat afdoende is.

W.b. het schoolcurriculum: omdat dit voor de meeste scholen op deelstaatniveau geregeld wordt kan ik moeilijk algemene uitspraken doen (er zijn 28 verschillende staten die allemaal hun eigen curriculum vaststellen). Het lijkt me echter heel erg sterk dat er staten zijn waar de staatsscholen erg van de federale scholen afwijken. De federale scholen volgen een curriculum berustend op het Britse systeem, zoals dat in de jaren 1950 bestond. Astrologie maakt er geen deel van uit.

Er is overigens nog een punt dat me absoluut een onprettig gevoel geeft. Er zijn in het afgelopen decennium uit ultra-nationalistische hoek inderdaad, zoals het artikel vermeldt, pogingen ondernomen bepaalde pseudowetenschappen (waaronder astrologie) als studies op universiteiten te introduceren, met als argument dat ze "Vedische", mystieke, kennis zouden bevatten (wat overigens niet bewezen kan worden) en tot het nationale culturele erfgoed behoren. Deze initiatieven stuitten op felle tegenstand van Indiase wetenschappers (zie bv. dit). Vanwege het geld dat deze dubieuze politici de universiteiten bieden, hebben ze in een aantal gevallen echter succes kunnen boeken. Het artikel laat de sterk controversiële aard van die opleidingen geheel onberoerd. Woudloper _overleg 5 dec 2013 10:43 (CET)

PS: het curriculum voor een federale Indiase middelbare school is hier in te zien. De natuurwetenschappen worden behandeld op pagina's 126-136 (paginanummers in de PDF, niet in het origineel). Astrologie komt er niet in voor. Woudloper _overleg 5 dec 2013 11:00 (CET)

Met wat je hier allemaal aanhaalt lijkt het me zeker de moeite om dit verder uit te spitten. Ik zal alvast mezelf reverten naar de vorige versie omdat ik nu ook wel twijfel aan wat er voor het ogenblik staat, Beachcomber (overleg) 5 dec 2013 11:18 (CET)

Het komt nog dikwijls voor dat adjectieven die aanvullende informatie geven beperkend worden opgevat. Vandaar het misverstand dat er zoiets zou bestaan als een afzonderlijke van een 'oosterse' te onderscheiden 'westerse' natuurkunde. -rikipedia (overleg) 5 dec 2013 12:28 (CET)

afgeknotte icosaëder

In dit lemma lees ik:

De afgeknotte icosaëder wordt veelvuldig in het leer of plastic uitgevoerd als voetbal.

Thans actueel ivm. de adidas Brazuca, de Braziliaanse voetbal, u begrijpt wel ...

Nou had ik altijd gedacht: [de bal is rond] en ik wil niet kinderachtig zijn wat betreft de stiksels die iets verzonken liggen, ook handig in verband met slijtage. Maar volgens mij is een opgepompte voetbal toch wel iets meer bolvormig in vergelijking met de platte vlakken van een afgeknotte isosaëder. Een foto op de engelse lemma laat het verschil zien. Wiskunde in het dagelijks leven is leuk maar dan moet de formulering wel kloppen. Vr. groet. – Maiella (overleg) 5 dec 2013 15:20 (CET)

Zie de foto op: Adidas Tango en Adidas Etrusco Unico. Romaine (overleg) 5 dec 2013 15:23 (CET)

Lichaam (wiskunde)

De redirect Lichaam (wiskunde) verwijst naar de doorverwijspagina Lichaam. Op de controlepagina van dp's staat deze bovenaan met 30 linken ernaartoe. Kan iemand kijken naar de linken die verwijzen naar Lichaam (wiskunde), voor mijzelf zijn deze te specialistisch om een oordeel te kunnen geven. Ze staan hier. Bij voorbaat dank, Goudsbloem (overleg) 4 dec 2013 23:28 (CET)

Niemand? Goudsbloem (overleg) 7 dec 2013 19:08 (CET)

Beste Goudsloem, ik heb de redirect weer goed gezet. De doorverwijzingen zullen waarschijnlijk blijven. Zie ook het overleg op deze pagina. Mvg JRB (overleg) 7 dec 2013 21:44 (CET)

De redirect was correct. In België noemt men 'lichaam' wat in Nederland 'delingsring' heet, dus 'lichaam (wiskunde)' zou niet rechtstreeks moeten doorverwijzen naar wat men alleen in Nederland zo noemt. Ik heb dit dus weer laten doorverwijzen naar de DP. Dat lost de links natuurlijk niet op, wellicht heb ik daar binnenkort eens tijd voor. Paul B (overleg) 9 dec 2013 15:36 (CET)

Global positioning system

Zou er hier iemand zijn met wat kennis over gps? In dit artikel staan onder "Fouten" enkele titels (kopjes) daar te staan zonder inhoud eronder, wat een beetje vreemd overkomt. --MichielDMN 🐘 (overleg) 13 dec 2013 14:21 (CET)

Wateraaptheorie

Ik heb per ongeluk een aanpassing op het artikel Wateraaptheorie teruggedraaid. Dat was niet de bedoeling en ik heb de wijziging dus weer teruggezet, maar door het terugdraaien is de wijziging ook als gemarkeerd gecontroleerd, terwijl ik me afvraag of het wel om een verbetering gaat: de tekst bevat veel spelfouten en wekt een beetje de indruk van eigen onderzoek. Is er iemand die wel wat over dit onderwerp weet en de wijziging kan beoordelen? MrBlueSky (overleg) 12 dec 2013 23:27 (CET)

Dit soort bewerkingen is altijd lastig.

• Mogelijk voegde de IP-gebruiker waardevolle informatie toe - dat kunnen jij en ik niet goed inschatten. Wat echter wel duidelijk is, is dat het artikel werd verslechterd door afbraak van wikicode en fouten in grammatica en interpunctie. In het beste geval werd zowel goed als kwaad gedaan - de bewerking was sowieso niet eenduidig goed. In het ergste geval werd uitsluitend verslechtering aangebracht.
• Als je geen tijd hebt de nieuwe inhoud te wikificeren, kun je bij dit soort gevallen m.i. het beste terugdraaien en op de overlegpagina van de gebruiker een berichtje achterlaten met het verzoek de bewerking nog eens te doen, maar dan zonder slordigheden. Als de informatie werkelijk zo belangrijk is volgens de gebruiker, zou hij/zij het er toch voor over moeten hebben de bewerking even na te kijken op interpunctie en grammatica. De verantwoordelijkheid een minimaal niveau van zorgvuldigheid aan te houden ligt bij de toevoeger. Dat minimale niveau was bij deze bewerking niet aanwezig. Je schrijft dat terugdraaien "niet de bedoeling was", maar het was m.i. sowieso terecht.
• Als je er wel de tijd voor hebt, kun je zelf de wiki- en taalfouten verbeteren. Je kunt ook dan op de overlegpagina een verzoekje achter te laten of men voortaan minder slordig te werk wil gaan. Daarnaast kun je elders gebruikers met verstand van zaken om raad vragen of de toevoeging inhoudelijk correct was. Voor deze optie heb je in dit geval gekozen - niets mis mee.
• Wat betreft mogelijk origineel onderzoek: van de hypothese heb ik nog nooit gehoord. Misschien betekent het dat deze niet erg mainstream is - ik heb redelijk wat boeken over menselijke evolutie gelezen. Een betere plek om dit aan te kaarten is vermoedelijk het biologiecafé. Zolang geen gebruiker met verstand van zaken gevonden wordt, weten we gewoon niet zeker hoe het zit.
• In beide versies wordt de informatie onderbouwd door primaire bronnen. De betrouwbaarheid was klein, en blijft klein. Terugdraaien zal daarin geen verbetering brengen.
• Het taalgebruik in dit artikel is POV (bv. "helaas", "veel beter"). De tekst is niet-neutraal geschreven, maar ook dat geldt voor beide versies. Er kan een pov-sjabloon geplaatst worden, tenzij je tijd hebt om zelf alle POV uit het artikel te snoeien.

Tot zover mijn stuiver. Vr. groet, Woudloper _overleg 13 dec 2013 16:17 (CET)

Ik had er wel eens van gehoord, maar daar blijft het bij. Volgens mij geen mainstream theorie, maar wel serieus. Josq (overleg) 13 dec 2013 23:47 (CET)

Inmiddels heeft Peve de nodige taal- en wikiproblemen verbeterd en ik heb ook nog wat dingen aangepast. Je (Woudlopers) punten over het hele artikel blijven wel staan - maar daar waag ik me verder niet aan. Ik zal nog wel even een berichtje in het Biologiecafé plaatsen. MrBlueSky (overleg) 14 dec 2013 01:15 (CET)

Spelling van chemische namen

Ik wil graag wijzen op een spellingsprobleem dat ik heb ontdekt bij de namen van sommige chemische verbindingen op onze wiki. Zie deze actuele link of de gearchiveerde versie. Mocht er bij schei- of taalkundigen behoefte zijn aan een uitgebreidere discussie, dan stel ik voor het overleg te kopiëren naar hier en hier verder te praten, om Capaccio niet lastig te hoeven vallen met tientallen oranje balken. ErikvanB (overleg) 9 dec 2013 21:31 (CET)

Ter informatie, ik heb vanwege de spelling de volgende pagina's hernoemd (mochten het er meer worden, dan zijn die te vinden in het logboek): Lysergeenzuurdiethylamide, Diethylether, Diethylstilbestrol, Diethylsulfaat, Diethyleentriamine, Diethylftalaat, Diethylaluminiumchloride, Diethylamine, Diethyleenglycol, Diethylsuccinaat, Diethylcarbamazine, Diethylazodicarboxylaat, Diethylcarbonaat, Diethylsulfide, Diethyltartraat, Diethylthiofosforylchloride, Diethylsulfoxide, Diethyleenglycolmonomethylether, Diethyleenglycoldibenzoaat, Diethyleenglycoldiglycidylether, Gedeutereerd diethylether, 1,2-diethylbenzeen, 2-diethylaminoethanol, 2-di-ethylaminoethanol, 2-dimethylaminoethanol, 2-mercaptoethanol, 2-(2-aminoethylamino)ethanol, 2-aminoethanol, Diethanolamine, Methyldiethanolamine, Triethanolamine, Triethylamine, Triethylcitraat, Triethyleenglycolbutylether, Triethylfosfaat, Triethylboraan, Triethyleendiamine, Triethyleenglycoldiglycidylether, Triethyleentetramine, Triethylfosfiet, Triethylaluminium, Triethylboraat, Trietazine, Lithiumtriethylboorhydride, Diiso-octylftalaat, Diisobutylftalaat, Diisononylftalaat, Diisopropylamine, Diisobutylaluminiumhydride, Diisobutylketon, Diisopropylether, Diisopropyltartraat, Diisodecylftalaat, Diisopropanolamine, Diisopropylethylamine, Diisobutyleen, Lithiumdiisopropylamide, Triisopropanolamine, Triisopropylboraat – ErikvanB (overleg) 9 dec 2013 23:44 (CET)

Meer pagina's zijn hernoemd vanaf 10 dec 2013 02:55. ErikvanB (overleg) 10 dec 2013 03:40 (CET)

Waarom ga je door met meer pagina's hernoemen terwijl twee gebruikers met verstand van zaken je vertellen dat je het bij het verkeerde einde hebt? Of ze gelijk hebben weet ik niet zeker (hoewel de spelling zonder streepje met mijn ervaring overeenkomt), maar zonder consensus massaal zaken wijzigen, dat hoort niet. Ik zou graag wat meningen van onze taalkundigen horen, vraag het bv. eens in het taalcafé. Woudloper _overleg 10 dec 2013 04:22 (CET)

Ik ging door omdat die gebruikers wel verstand hebben van smeltpunten en molmassa's, maar niet zozeer van taalregels en spelling. Een melding in het Taalcafé was overigens allang gebeurd. - ErikvanB (overleg) 10 dec 2013 13:39 (CET)

Als het op gangbaarheid aankomt, en dat zou hier het geval kunnen zijn, weegt het feit dat die twee gebruikers veel ervaring hebben met taalgebruik bij smeltpunten en molmassa's juist zwaar. Laten we hier en daar de reacties even afwachten. Woudloper _overleg 10 dec 2013 15:21 (CET)

Laten we inderdaad hun reacties afwachten. Een niet-chemicus zal nooit geïnteresseerd zijn in een lemma over iets specialistisch als "Diisobutylaluminiumhydride". Laten we het lemma dan vooral zo noemen zoals de chemici dat doen. CaAl (overleg) 10 dec 2013 15:43 (CET)

Ja, ik ben op dit moment gestopt, maar in deze vwo-scheikunde-examens 1999-2013 staat gewoon keurig di-ethylbenzenen, tri-ethylbenzenen, di-ethylzink, tri-esters en glyceryltri-ester (zoals het hoort) en in mijn vakboek Repertorium der fysische en organische chemie van 686 pagina's uit nota bene al 1963 staat keurig diëthylether etc., zoals het voor de spellinghervorming van 2005 geschreven werd. Diethyl- e.d. is gewoon fout. ErikvanB (overleg) 10 dec 2013 17:02 (CET)

Het koppelteken is toegestaan als het verduidelijkend werkt. Iemand die niet weet waarover het gaat, kan diethylether verkeerd uitspreken en misverstaan.Peve (overleg) 10 dec 2013 17:10 (CET)

Inderdaad, een koppelteken toevoegen om de woordstructuur te verduidelijken is sowieso nooit fout. (Oók een regel van de Taalunie.) ErikvanB (overleg) 10 dec 2013 17:23 (CET)

Als toevoeging, Pinkhof Geneeskundig woordenboek (2012) spelt o.a. di-ethylether, di-jodothyronine en bespreekt laatste voorbeeld in de taalkundige wenk klinkerbotsing. Ik kan dus niet teruglezen dat desbetreffende namen uitgesloten zijn van de beregeling m.b.t. klinkerbotsing. Het kan zijn dat er wel een uitzondering is voor deze naamgeving in het Nederlands, maar dan ben ik wel benieuwd naar een bron die expliciet de regel formuleert. Alvast bedankt, groet, Wimpus (overleg) 10 dec 2013 17:33 (CET)

Nuttige aanvulling! Dank. ErikvanB (overleg) 10 dec 2013 17:44 (CET)

Ik ben inmiddels wel overtuigd dat het koppelteken gebruikt hoort te worden. Geldt dat ook voor Capaccio? Woudloper _overleg 12 dec 2013 06:07 (CET)

Laat ons stellen dat het even tijd gaat nodig hebben om eraan te wennen. Ik ben het eigenlijk gewoon dat de namen aan elkaar geschreven worden (zeker voor de courante gebruikschemicaliën als diethylether of diisopropylethylamine) en als chemicus in spe ben ik ook gewoon aan het lezen van de namen, zonder erbij na te denken of er mogelijk klinkerbotsing kan optreden. Als de spelregels voorschrijven dat er een koppelteken tussen moet, dan zal ik mij daarbij neerleggen, hoewel ik niet beloof dat ik het meteen ook goed zal schrijven in andere artikelen ('macht der gewoonte'). In het dagelijkse leven schrijf ik de namen steevast aan elkaar, maar dat is dan ook voor een chemisch geschoold publiek en zij hebben geen moeite met de namen zonder koppelteken. Anyway, ik ben akkoord met de wijzigingen en aan Erik moet ik nog mijn excuses aanbieden voor mijn grof gedrag jegens hem. Dat was niet de bedoeling. - C (o) 12 dec 2013 08:18 (CET)

Beste Capaccio, dat laatste is helemaal niet nodig, ik neem je niets kwalijk. Maar dat je integer en groot van geest bent blijkt hier wel uit en ik waardeer je woorden dan ook zeer. Goed, ter zake, voordat we allemaal een potje gaan staan janken. Ik ben verheugd te horen dat zowel Capaccio als Woudloper zich nu in de koppeltekens kan vinden. Verder constateer ik dat gelukkig niemand naar aanleiding van de melding in het Taalcafé hier verschrikt is komen roepen dat die koppeltekens daar helemaal niet horen. En dat zou me ook hogelijk verbaasd hebben, aangezien de leidraad vanaf punt 7.1 (en vooral ook 7.2B) hierover toch wel duidelijk is. Wimpus ben ik zeer erkentelijk voor het aandragen dat Pinkhof "di-jodothyronine" expliciet als klinkerbotsing bespreekt, omdat di-jood het enige woord was waarover ik nog even kort heb getwijfeld, hoewel de leidraad daar ook duidelijk over is (De combinaties i+j, e+ij, e+ui en i+i leveren een klinkerbotsing op in een samenstelling: gummi-jas...). Ik raakte wat in de war van dijonmosterd, maar dat is een Frans woord (mosterd uit Dijon) en dus een heel ander geval. (Helaas geeft de Woordenlijst geen voorbeelden van Nederlandstalige "di-woorden" met streepje.) Ik neem aan dat ook Capaccio het nu goed vindt dat ik ook dijood weer zijn koppeltekentje teruggeef. Misschien zijn chemici aan diethyl- gewend geraakt doordat zij veel Engels lezen of doordat de Nederlandstalige literatuur de Engelse spelling vaak onnadenkend en per ongeluk overneemt (hoewel de literatuur daarbij vergeet dat diethylsulfaat dan ook diethyl sulfate zou moeten zijn!) of doordat chemische benamingen, vooral op flessenetiketten, denk ook aan medicijnen, vaak in het Latijn zijn (diethazini hydrochloridum). Wees echter gerust, chemici en andere lezers die op zoek zijn naar di-jood en andere stoffen zullen allemaal via de redirect naar het juiste artikel geleid worden. En eigenlijk ben ik heel blij dat Wikipedia het goede spellingvoorbeeld kan geven, want Van Dale vermeldt nauwelijks dit soort chemische verbindingen, en velen zullen Wikipedia toch zien als een enigszins gezaghebbende bron wanneer Van Dale hen in de steek laat. Hopelijk zal Capaccio eraan gaan wennen dat hij twee talen spreekt (wikispelling en laboratoriumspelling) en zijn de perikelen omtrent onze spelling hiermee opgelost. Vriendelijke groet, ErikvanB (overleg) 14 dec 2013 02:51 (CET)

ErikvanB en anderen: dank voor de verduidelijking. Het gevoel van gangbaarheid kan al snel emoties oproepen, daarom leek me dat de wijzigingen hangende het overleg beter gestopt werden. Het is goed dat we nu consensus hebben.

Overigens zijn dit soort spelkwesties altijd nogal relatief. Historisch gezien kun je bepleiten dat bv. het weglaten van de spaties juist on-Nederlands is: nog maar 70 jaar geleden was de spatie gangbare spelling. Soms vraag ik me af of de Taalunie bij dat soort kwesties niet een gekunsteld onderscheid met het Engels heeft in proberen te voeren, vanuit de subjectieve behoefte de Nederlandse eigenheid te benadrukken. Als dat zo is, hebben ze er de specialisten, die bij hun werk beide talen moeten beheersen, absoluut geen dienst mee bewezen. Woudloper _overleg 14 dec 2013 03:16 (CET)

Bedankt voor deze mooie overpeinzing, Woudloper. Je poging mij te stoppen was begrijpelijk. Tot slot wil ik melden dat ik toch nog, zojuist, bij de Taalunie, en wel hier, "di-ethyl" heb gevonden (di-ethylstilbestrol). Dank voor jullie prettige manier van overleggen. Groet, ErikvanB (overleg) 14 dec 2013 04:49 (CET)

Erik en Woudloper, dank voor jullie toelichting. Overigens is het niet nodig om dit soort wijzigingen allemaal handmatig te doen. Ik zal deze week kijken of ik tijd vind om dat met mijn bot te doen. Groet, C (o) 14 dec 2013 11:04 (CET)

Dankjewel, Capaccio. Ik heb sinds 2 dec de beschikking over AWB en heb die afgelopen avond na een test voor het eerst gebruikt om al wat chemische namen te corrigeren. Maar als je kan helpen met jouw ervaring, heel graag. ErikvanB (overleg) 15 dec 2013 04:31 (CET)

Bond, binding, verbinding

Meer in de Engelse termen thuis dan in de Nederlandse vertalingen, vroeg ik me af hoe bond energy en binding energy naar het Nederlands vertalen. We hebben een artikel bindingsenergie, dat over "binding energy" lijkt te gaan. Wat is dan "bond energy" in het Nederlands? Woudloper _overleg 14 dec 2013 17:16 (CET)

Dag Woudloper, goede vraag. Ik heb het zelf even uitgezocht en volgens mij verwijst bond energy naar het begrip bindingsenergie, met andere woorden de hoeveelheid energie die nodig is om een chemische binding (in de enge zin van het woord) te breken. Het begrip binding energy is een breder (lees: algemener) begrip dat beschrijft hoeveel energie nodig is om twee gebonden deeltjes (dit kunnen atomen zijn, maar evengoed subatomaire deeltjes in de atoomkern of zelfs elektronen in een Cooperpaar in supergeleiders) van elkaar los te maken. Er zijn dus diverse soorten "binding energies", waaronder de kernbindingsenergie en de ionisatiepotentiaal. Ook de chemische bindingsenergie (bij ons kortweg de bindingsenergie, in het Engels de bond energy) behoort hiertoe. Over hoe wij dit bij ons moeten implementeren (taalkundig gezien), daar spreek ik mij niet over uit. Vriendelijke groet, C (o) 19 dec 2013 09:17 (CET)

Star system

Hoe vertaal je in hemelsnaam het engelse begrip star system, een klein aantal sterren dat gravitationeel is gebonden. Dat wil zeggen, in baan om elkaar beweeg. We hebben dubbelster, maar dat beschrijft een binair systeem. Fraai voorbeeld: Delta Orionis of Mizar. Vier sterren in een gemeenschappelijk stelsel, maar ook Alpha Centauri (ster), A Ben C zijn meer als een dubbelster. Ideeën? Kleuske (overleg) 19 dec 2013 22:12 (CET)

Een en:Star cluster (voor een groot aantal sterren) wordt vertaald als sterrenhoop. In het Nederlands is een "sterrenhoop" ook voor een klein aantal sterren? Of een "kleine sterrenhoop". In het Duits schijnt er ook maar een naam te zijn, ongeacht groot of klein. (Dit is slechts een suggestie) VanBuren (overleg) 19 dec 2013 22:31 (CET)

Ik denk dat dat "meervoudige ster" genoemd wordt, maar men gebruikt ook "stersysteem". Hobbema (overleg) 20 dec 2013 02:29 (CET)

I.t.t. Nederlands "hoop" kan Engels "cluster" in sterrenkundige context ook een algemene betekenis hebben, daarom zal er niet altijd hetzelfde mee bedoeld worden als het Nederlandse "hoop". Woudloper _overleg 20 dec 2013 12:56 (CET)

Aangezien het engelse cluster in deze context hele andere betekenissen heeft^1,2 lijkt me stersysteem of liever "sterrensysteem" eigenlijk het beste, aangezien "meervoudige ster" toch impliceert dat het maar een object met verschillende delen betreft i.p.v. afzonderlijke objecten die toevalligerwijs in baan om elkaar bewegen. Kleuske (overleg) 20 dec 2013 14:32 (CET)

In het artikel Dubbelster staat dat zo iets een 'meervoudige ster' heet. Nu is dat niet voorzien van bronvermelding en staat ook niet vast dat dat de meest correcte term is. Ik vind ook wel de term 'meervoudig stersysteem', hier bijvoorbeeld. Het is een wat lange term, maar lijkt me wel het meest correct. Erik Wannee (overleg) 20 dec 2013 17:03 (CET)

Intussen is een dubbelster die samen met een andere dubbelster zo'n systeem vormt een bijzonder geval. Er is tenminste éen voorbeeld van deze situatie; welk [star system]? – Maiella (overleg) 21 dec 2013 07:33 (CET)