Koboeleti (gemeente)

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
(Doorverwezen vanaf Koboeleti (district))
Koboeleti
ქობულეთის მუნიციპალიტეტი
Gemeente in Georgië Vlag van Georgië
Vlag van Koboeleti
Wapen van Koboeleti
Locatie in Georgië
Kaart van Koboeleti
Geografie
Autonome Republiek Adzjarië
Hoofdplaats Koboeleti
Oppervlakte 711.3 km² [1]
Hoogste punt Taginaoeri (2668 m)
Coördinaten 41° 49′ NB, 41° 47′ OL
Bevolking
Inwoners (2023) 70.382 [2]
(98,9 inw./km²)
Etniciteit (2014) Georgisch (97,1%)
Armeens (0,9%)
Russisch (0,9%)
Grieks (0,4%)
Bosja (0,2%)
Oekraïens (0,2%)
Religie (2014) Orthodox (65,1%)
Islam (21,6%)
Bestuur
Burgemeester Levan Zoidze (2021-)
Overige informatie
Tijdzone UTC+4
Website kobuleti.gov.ge
Koboeleti in Adzjarië
Koboeleti (Adzjarië)
Koboeleti
Foto's
Het uitgestrekte strand van Koboeleti
Het uitgestrekte strand van Koboeleti
Portaal  Portaalicoon   Georgië

Koboeleti (Georgisch: ქობულეთის მუნიციპალიტეტი, Koboeletis moenitsipaliteti) is een gemeente met 70.382 inwoners (2022) in de autonome republiek Adzjarië, in het zuidwesten van Georgië. De gemeente heeft een oppervlakte van ruim 711 km²[1] en bevat zowel laagland als hooggebergtes met diverse beschermde natuurgebieden. Het bestuurlijk centrum en grootste plaats is de stad Koboeleti dat vooral bekendheid geniet als badplaats en zich over een lengte van 10 kilometer uitstrekt langs de Zwarte Zeekust.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

De Zwarte Zeekust kent een lange historie van menselijke bewoning, ook het gebied rond Koboeleti waar diverse archeologische vindplaatsen zijn uit de steentijd (Choetsoebani en Koboeleti) en de bronstijd (Tsjaisoebani). Het grondgebied van de gemeente Koboeleti maakte na het uiteenvallen van het Koninkrijk Georgië deel uit van het Vorstendom Goeria, ook nadat het Ottomaanse Rijk Adzjarië veroverde. Pas in de 18e eeuw, na de Russisch-Turkse Oorlog (1768-1774) werd het gebied rond Koboeleti, Neder-Goeria, door de Ottomanen bij Adzjarië ingelijfd en werd het aan gedwongen islamisering onderworpen wat leidde tot ontvolking.

Binnen het Ottomaanse rijk werd dit gebied het Tsjoeroeksoe district genoemd.[3] Met de Vrede van San Stefano in 1878 werd het district vervolgens ingelijfd bij het Russische Rijk dat het onderdeel maakte van het Batoem Okroeg en de bestuurlijke sub-eenheid hernoemde naar Kintrisji Oejezd. Pas in de jaren 1920 werd de bestuurlijke eenheid genoemd naar Koboeleti, eerst als oejezd, daarna rajon.

Theeteelt[bewerken | brontekst bewerken]

In de 19e eeuw kwamen de Georgische Zwarte Zee kustregio's op als theeproducent. Vanaf de jaren 1880 begonnen Russische ondernemers thee te produceren in Tsjakvi, waarmee het Koboeleti rajon een bakermat van de Georgische thee zou worden. De Russische keizer haalde vervolgens uit China de jonge Lao Jingzhou om in Tsjakvi op de theecultivering toe te zien. Vanaf de jaren 1920 zou de theeteelt een grotere vlucht nemen met de Sovjet collectivisering en de oprichting van kolchozen in onder meer Otsjchamoeri in het Koboeleti rajon. In Tsjakvi waren op het hoogtepunt meerdere theefabrieken. In de jaren 1990 stortte de theeproductie in, en is er weinig meer van over. Na 2000 is toerisme een belangrijkere rol gaan spelen. Door de groei van Batoemi is de gemeente door grenswijzigingen in de periode rond 2010 een kleine 9 km² kwijtgeraakt, waar een deel van Tsjakvi onder viel.

Geografie[bewerken | brontekst bewerken]

Nabadziri (2.364 m) in Kintrisji

Koboeleti grenst in het noorden aan de gemeente Ozoergeti in de regio Goeria, in het oosten aan Sjoeachevi, en in het zuiden aan Keda, Chelvatsjaoeri en Batoemi. De Zwarte Zee begrenst de westkant. De Koboeleti vlakte is een driehoekig gebied in het kustgebied waar een aantal rivieren doorheen stroomt, waarvan de Tsjoloki de grens van Adzjarië met Goeria vormt. Anderen zijn de Otsjchamoeri, Atsjchva, Kintrisji en de zuidelijk gelegen Tsjakvistskali.

Deze riviertjes hebben hun oorsprong in het Meschetigebergte dat vanuit noordoostelijke richting over de zuidoostelijke flank van de gemeente ligt en bij Tsjakvi de kust bereikt. De kam van het gebergte, met de Taginaoeri (2.668 meter) als hoogste berg in de gemeente, is de gemeentegrens met Sjoeachevi en Keda. Er liggen diverse natuurreservaten in de gemeente Koboeleti, die allen onderdeel zijn van het Colchis Regenwouden en Wetlands, een UNESCO Werelderfgoed.

Zo ligt circa 10 kilometer ten oosten van Tsjakvi in het gebergte het Nationaal Park Mtirala, waarvan de naam is afgeleid van de vele regen die in het gebied valt. Mtirala betekent "huilen": er valt ruim 4500 millimeter regen per jaar en is daarmee het meest regenachtige gebied in Georgië. Ten noorden van Mtirala ligt het Kintrisji Natuurreservaat. In de Koboeleti vlakte ten westen van Otsjchamoeri liggen twee beschermde wetlands.

Demografie[bewerken | brontekst bewerken]

Veel cultureel erfgoed zoals oude bruggen.

Begin 2023 telde de gemeente Koboeleti 70.382 inwoners,[2] een daling van ruim 5% sinds de volkstelling van 2014.[1] De stad Koboeleti en het daba Tsjakvi kenden sinds 2014 een bevolkingsaanwas. De gemeente Koboeleti is voor 97,1% etnisch Georgisch, inclusief de Adzjaren. Etnische minderheden zijn onder andere Armeniërs (0,9%), Russen (0,9%), Grieken (0,4%) en ruim 100 Bosja, een Armeense Roma groep, die allen in de stad Koboeleti wonen. De bevolking is in meerderheid Georgisch-Orthodox (65%). De grootste religieuze minderheid zijn moslim (29%), allen Adzjaren. Verder zijn er kleine gemeenschappen van ruim 50 jehova's en ruim 100 volgers van de Armeens-Apostolische Kerk. Bijna 6% van de bevolking had geen religie opgegeven.

Bevolkingsontwikkeling van de gemeente Koboeleti
1886[4] 1926[4] 1939 1959 1970 1979 1989 2002[5] 2014 2020 2023
Gemeente Koboeleti 7.464 Gestegen 19.995 Gestegen 41.472 Gestegen 54.401 Gestegen 70.717 Gestegen 78.382 Gestegen 88.107 Gedaald 88.063 Gedaald 74.794 Gedaald 72.159 Gedaald 70.382
Koboeleti - 1.904 Gestegen 6.133 Gestegen 12.598 Gestegen 18.051 Gestegen 18.283 Gestegen 20.932 Gedaald 18.556 Gedaald 16.546 Gestegen 17.227 Gestegen 17.435
Otsjchamoeri - - - 3.803 Gedaald 3.673 Gestegen 4.322 Gestegen 5.008 Gestegen 5.026 Gestegen 5.355 Gedaald 3.730 Gedaald 3.446
Tsjakvi - - - 6.183 Gedaald 5.365 Gestegen 6.374 Gestegen 7.199 Gestegen 8.100 [6] Gedaald 6.720 Gestegen 7.562 Gestegen 7.647
Verantwoording data: Bevolkingsstatistiek Georgië 1886 tot heden.[4][9][10] Noot:[5]

Administratieve onderverdeling[bewerken | brontekst bewerken]

Tsjakvi was een belangrijk theecentrum

De gemeente Koboeleti is administratief onderverdeeld in 19 gemeenschappen (თემი, temi) met in totaal 49 dorpen (სოფელი, sopeli). Er zijn twee 'nederzettingen met een stedelijk karakter' (დაბა, daba) en één stad (ქალაქი, kalaki).[1]

Bestuur[bewerken | brontekst bewerken]

De gemeenteraad (Georgisch: საკრებულო, sakreboelo) van Koboeleti is het vertegenwoordigend orgaan dat elke vier jaar middels een gemengd kiesstelsel wordt gekozen. Deze bestaat sinds 2021 uit 39 leden: 13 leden worden gekozen door middel van een districtenstelsel en 26 worden via een proportionele lijststem gekozen.[12]

Bij de gemeentelijke verkiezingen van oktober 2021 werd Levan Zoidze van de Georgische Droom partij met 52,2% van de stemmen tot burgemeester gekozen. De Georgische Droom partij behaalde de meeste proportionele stemmen (48,3%) gevolgd door de Verenigde Nationale Beweging (38,1%) en Voor Georgië (7,4%). Tien partijen haalden de kiesdrempel van 3% niet. Elf districtszetels zijn naar kandidaten van Georgische Droom gegaan, en twee naar Verenigde Nationale Beweging.[13][14]

Samenstelling Sakreboelo (zetels per partij)
Partij 2017[15] 2021[16]
  Georgische Droom (GD) 29 24
  Verenigde Nationale Beweging (UNM) 6 13
  Voor Georgië 2
  Alliantie van Patriotten (AP) 1
  Europees Georgië (EG) 1
Totaal 37 39

Vervoer[bewerken | brontekst bewerken]

De Georgische internationale hoofdweg S2 (E70) loopt door de gemeente. Dit gedeelte wordt ook wel Koboeleti Bypass genoemd, nadat deze in de periode 2013-2018 werd verlegd naar het binnenland als een vrijliggende tweebaansautoweg om de bebouwde kernen te ontlasten van het toenemende verkeer naar en van Batoemi en Turkije. De belangrijkste interregionale route door de gemeente is de nationale route Sh2 tussen Ozoergeti en Koboeleti. De Samtredia - Batoemi spoorlijn loopt door de gemeente.

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Referenties[bewerken | brontekst bewerken]

Zie de categorie Kobuleti Municipality van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.