Lijst van gebeurtenissen tijdens de Tweede Wereldoorlog: 1945
Dit is een lijst van gebeurtenissen tijdens de Tweede Wereldoorlog tijdens het jaar 1945.
Opmerking: Bij het opzoeken van gebeurtenissen naar datum gebeurt het soms dat verschillende officiële bronnen elkaar qua datum tegenspreken. Vrijwel altijd zijn deze verschillen zeer klein, meestal één dag verschil. De oorzaak hiervan is te vinden in het feit dat bepaalde militaire acties tijdens de nacht starten en nog doorlopen in de vroege uren van de volgende dag. Ook gebeurt het dat een auteur de situatie beschrijft wanneer de actie volledig afgelopen is, met andere woorden de dag na de overgave, de dag na de vredesonderhandeling, enz. Ook zij opgemerkt dat het einde van een militair offensief of campagne niet steeds eenduidig te bepalen is. De bepaling van de datum is afhankelijk van de referentie die door de auteur werd gebruikt. Er is getracht in deze lijst zo veel mogelijk de exacte referentie van de datum aan te duiden via een omschrijving van wat er gebeurd is of bedoeld werd.
Januari[bewerken | brontekst bewerken]
1 januari
- De Duitsers lanceren een tegenaanval in het Saarland.
12 januari
- De Sovjet-Unie lanceert een aanval in Oost-Pruisen.
14 januari
- Begin van massale evacuaties in Limburg.
17 januari
- Het Rode Leger verovert de overgebleven ruïnes van Warschau.
19 januari
- Het Rode Leger verovert Krakau en Łódź.
20 januari
- Roermond, Venlo en Tiel worden geëvacueerd.
- Offensief van het Franse Eerste Leger in de Vogezen.
- Wapenstilstand tussen de Sovjet-Unie en Hongarije.
- President Franklin Delano Roosevelt aanvaardt zijn vierde ambtstermijn.
25 januari
- De slag om de Ardennen komt ten einde. De Duitsers zijn weer teruggedreven in de oude stellingen.
27 januari
- Sovjet-troepen bevrijden het Duits vernietigingskamp Auschwitz, bij de Poolse stad Auschwitz (Pools: Oświęcim). Het is gelegen in Zuid-Polen, enkele tientallen kilometers westelijk van Kraków.
- De Sovjets bezetten het Memelgebied.
29 januari
- Het Rode Leger rukt Pommeren binnen.
Februari[bewerken | brontekst bewerken]
2 februari
- De Fransen bevrijden Colmar.
4 februari
- Begin van de Conferentie van Jalta. Churchill, Stalin en Roosevelt bespreken de situatie in Europa na het einde van de Tweede Wereldoorlog.
- België is geheel bevrijd.
- Geallieerde bezetting van de Elzas.
6 februari
- Het Rode Leger vestigt een bruggenhoofd over de Oder.
8 februari
- Start van de operatie Veritable. Het 30e Britse Legerkorps zet vanuit Nijmegen en Groesbeek de aanval op het Reichswald in.
9 februari
- De Duitse transportonderzeeboot U-864 wordt voor de Noorse kust ter hoogte van Bergen getorpedeerd. De U-864 was op weg naar Japan met bouwtekeningen van de eerste Duitse straaljager en met 67 ton kwik, bestemd voor ontstekers.
13 februari
- Het Rode Leger heeft alle Duitsers uit Boedapest verdreven.
14 februari
- Zwaar Bombardement op Dresden. Het centrum van de stad is grotendeels verwoest. Tienduizenden mensen komen om het leven.
17 februari
- Amerikaanse troepen landen op Corregidor aan de Manillabaai, Filipijnen.
19 februari
- Amerikaanse mariniers landen op Iwo Jima.
22 februari
- Het Amerikaanse Derde Leger steekt de Saar over.
24 februari
- De Amerikanen veroveren Manilla.
Maart[bewerken | brontekst bewerken]
1 maart
- Eenheden van het Amerikaanse Negende Leger bevrijden tijdens Operatie Grenade Roermond en Venlo, waarmee de bevrijding van Zuid-Nederland is afgerond.
3 maart
- Engels luchtbombardement op het Haagse Bezuidenhout met honderden doden als gevolg. Onder de slachtoffers is de zanger Koos Speenhoff.
4 maart
- Finland verklaart Duitsland de oorlog.
6 maart
- In de nacht van 6 op 7 maart 1945 wordt een aanslag op Hanns Rauter gepleegd.
7 maart
- De brug over de Rijn bij Remagen valt onbeschadigd in Amerikaanse handen.
- Keulen wordt veroverd door de Amerikanen.
9 maart
- Japanse zege op de Franse troepen in Indo-China.
11 maart
- De Amerikaanse 8e Luchtmacht bombardeert Kiel, Bremen en de haven van Hamburg.
- De Britse luchtmacht bombardeert Warnemünde.
12 maart
- De Britse luchtmacht bombardeert Swinemünde.
13 maart
- Koningin Wilhelmina terug in Nederland.
14 maart
- Dijk bij Elden werd moedwillig doorgestoken door de Duitsers.
15 maart
- Amerikaanse troepen steken in Duitsland de Moezel over.
18 maart
- Koblenz wordt door de Amerikanen veroverd.
- Een voor Antwerpen bestemde V-1 stort neer in Rotterdam Blijdorp. Er komen 42 mensen om het leven.
- Berlijn zwaar gebombardeerd.
20 maart
21 maart
- Hannie Schaft wordt in Haarlem gearresteerd.
- Doetinchem gebombardeerd, met bijna 200 doden.
- De Britse luchtmacht bombardeert Bremen.
26 maart
- Algehele Amerikaanse bezetting van Iwo Jima.
24 maart
- De Britten trekken met ruim 300 000 man de Rijn over.
27 maart
- De geallieerden bezetten Frankfurt.
28 maart
- Algehele Duitse terugtocht op het westfront.
29 maart
- Het Rode Leger verovert Danzig.
- De Sovjets rukken Oostenrijk binnen.
30 maart
- Begin van de bevrijding van Oost-Nederland.
31 maart
- Winterswijk wordt door de Britse 53e Divisie bevrijd.
April[bewerken | brontekst bewerken]
1 april
- De stad Doetinchem wordt door de Canadezen bevrijd.
- Het 10e Amerikaanse Leger onder luitenant-generaal Buckner landt op Okinawa.
- De Fransen steken de Rijn over.
- Britten en Amerikanen omsingelen het Ruhrgebied.
3 april
- De 8e Amerikaanse Luchtmacht bombardeert de haven van Kiel, waarbij o.a. 6 onderzeeboten worden vernietigd.
4 april
- Almelo wordt door de Canadese 4e Divisie bevrijd.
- De Fransen veroveren Karlsruhe.
5 april
- De Sovjet-Unie zegt het non-agressiepact met Japan op.
7 april
- Geallieerde luchtlandingstroepen in Nederland.
- Het Japanese slagship Yamato wordt tot zinken gebracht door de Amerikaanse marine.
8 april
- Zutphen wordt door eenheden van de Canadese 3e Divisie bevrijd.
9 april
- Deventer wordt door eenheden van de Canadese 3e Divisie bevrijd.
- Het Rode Leger verovert na een beleg van drie maanden de stad Koningsbergen.
10 april
- Geallieerd offensief in Noord-Italië.
- De geallieerden veroveren Hannover.
11 april
- Concentratiekamp Buchenwald wordt door de Amerikanen bevrijd.
- Kamp Erika nabij Ommen wordt door Canadese eenheden bevrijd.
- Hoogeveen wordt door de Canadese 2e Divisie bevrijd.
12 april
- Militairen van de Canadese 2e Divisie bevrijden kamp Westerbork.
- De Amerikaanse president Franklin D. Roosevelt overlijdt.
13 april
- Assen wordt door de Canadese 2e Divisie bevrijd.
- De Duitsers fusilleren 13 gevangenen bij Hoog Soeren.
- Wenen wordt veroverd door het Rode Leger.
14 april
- Zwolle wordt door de Canadese 3e Divisie bevrijd.
- De strijd om de stad Groningen barst los.
- De Britten trekken Arnhem binnen.
15 april
- De Canadese 3e Divisie bevrijdt Leeuwarden.
16 april
- Het Rode Leger start de Slag om Berlijn.
- De Amerikanen veroveren Neurenberg.
- De Fransen bevrijden Royan en Pointe de Grave.
- De Canadese 2e Divisie bevrijdt Groningen.
17 april
- Hannie Schaft, het meisje met het rode haar, wordt geëxecuteerd.
- Apeldoorn wordt door de Canadese 1e Divisie bevrijd.
- Canadese troepen bereiken Hoenderloo.
- De Duitsers zetten de Wieringermeerpolder onder water.
18 april
- Eenheden van de Canadese 3e Divisie bevrijden Harlingen en stoten door tot de Afsluitdijk.
- De geallieerden veroveren Düsseldorf.
19 april
- Kamp Amersfoort wordt overgedragen aan het Rode Kruis.
- De Britse troepen bereiken de Elbe.
20 april
- Nijkerk bevrijd door het Canadese leger.
- Het Rode Leger begint met bombardementen op Berlijn.
- Hitler geeft het bevel tot Operatie Clausewitz. Alle kantoren van de SS en de Wehrmacht in Berlijn moeten worden ontruimd en vele documenten worden vernietigd.
- Hitler ziet Heinrich Himmler en Hermann Göring voor het laatst. Deze twee verlaten Berlijn voorgoed en gaan ieder hun eigen richting uit.
21 april
- De Duitsers in het Ruhrgebied geven zich over. De geallieerden maken hierbij ca. 325.000 gevangenen.
- De Fransen trekken Berchtesgaden binnen.
- De Sovjettroepen trekken de voorsteden van Berlijn binnen.
22 april
- De Fransen veroveren Stuttgart en bereiken de Donau.
- In de Führerbunker verneemt Hitler tijdens een gesprek met zijn legerleiding dat Felix Steiners leger niet zal aanvallen, hoewel Hitler dat wel bevolen had. Hitler zegt nu dat de oorlog verloren is en dat hij tot het einde in Berlijn zal blijven en zelfmoord zal plegen.
- Joseph en Magda Goebbels laten hun zes kinderen naar de Führerbunker brengen.
23 april
- De laatste slag in Nederland, Operatie Canada, begint bij Delfzijl.
- Zonder dat Hitler het weet probeert Himmler tevergeefs via een gesprek met Folke Bernadotte vredesonderhandelingen met de westerse geallieerden voor elkaar te krijgen. Hij wilde na de vrede de oorlog gezamenlijk met hen voortzetten tegen de Sovjet-Unie.
24 april
- De geallieerden steken in Italië de Po over.
- Wegens het ontbreken van brandstof moeten de Centrale Keukens in het bezette Nederland hun werkzaamheden staken.
25 april
- Het Rode Leger maakt bij Torgau aan de Elbe contact met troepen van het Amerikaanse leger.
- Begin van de conferentie van de Verenigde Naties in San Francisco.
26 april
- Maarschalk Pétain keert terug in Frankrijk. Hem wordt huisarrest opgelegd.
- De Fransen bezetten Konstanz en omsingelen het Zwarte Woud.
27 april
- De geallieerden bezetten Genua.
- Het Rode Leger verovert Stettin.
- In het bezette westelijk deel van Nederland worden de laatste voorraden brood uitgedeeld.
- De Amerikanen trekken Oostenrijk binnen.
- Mussolini - vermomd als Duits militair - wordt gearresteerd door het Italiaanse verzet.
28 april
- Hitler verneemt via de BBC dat Himmler geprobeerd heeft met de Britten en Amerikanen over vrede te onderhandelen, en geeft het bevel tot arrestatie van Himmler.
- Benito Mussolini wordt geëxecuteerd.
29 april
- In de nacht van 28 op 29 april wordt het huwelijk tussen Hitler en Eva Braun gesloten.
- Hitler schrijft zijn laatste testament. Deze bepaalt dat Joseph Goebbels de volgende rijkskanselier is en Karl Dönitz de volgende rijkspresident.
- Begin van de Operatie Manna door de Britse en Amerikaanse luchtmacht. Voedseldroppings worden uitgevoerd bij Den Haag, Leiden en Amsterdam.
- De Amerikanen veroveren München.
- Amerikaanse troepen bevrijden het concentratiekamp Dachau.
- In de avond vraagt generaal Hans Krebs vanuit Berlijn met radiocontact aan generaal Alfred Jodl waar de troepen van Walther Wenck, Theodor Busse en Rudolf Holste zijn en wanneer deze een aanval kunnen starten op de Sovjettroepen in Berlijn.
30 april
- Vroeg in de morgen laat Jodl weten dat de troepen van Wenck, Busse en Holste nu niet in staat verkeren Berlijn aan te vallen.
- Adolf Hitler pleegt om 15:30 samen met zijn vrouw Eva Braun zelfmoord in zijn bunker. Hij overlijdt na inname van een gif en door vervolgens een kogel in zijn hoofd te schieten en zij overlijdt enkel na inname van gif. Getrouwen overgieten hun lijken met benzine en steken ze in brand.
- Het Rode Leger doet een aanval op het centrum van Berlijn.
- De troepen van Tito bezetten Triëst.
Mei[bewerken | brontekst bewerken]
1 mei
- In de nacht van 30 april op 1 mei komen generaal Hans Krebs en kolonel Theodor von Dufving in het bezette deel van Berlijn aan bij Sovjetgeneraal Vasili Tsjoejkov om hem een door Joseph Goebbels geschreven brief te geven. Goebbels blijkt voorwaardelijk te willen capituleren, maar de Sovjetofficieren mogen enkel een onvoorwaardelijke capitulatie aanvaarden en dus vertrekken de Duitse kolonel en generaal zonder overeenkomst te hebben gesloten.
- Joseph Goebbels, de nieuwe Duitse rijkskanselier, en zijn vrouw Magda Goebbels plegen zelfmoord na dezelfde avond hun zes kinderen te hebben vermoord. De lijken van meneer en mevrouw Goebbels worden gedeeltelijk verbrand met benzine.
- Admiraal Karl Dönitz aanvaardt het ambt van rijkspresident van Duitsland als opvolger van Adolf Hitler. Vanaf nu wordt onbezet Duitsland vanuit Flensburg geregeerd.
- Veel mensen die in de Führerbunker verblijven verlaten deze en gaan tezamen als groep proberen de oorlog in Berlijn te ontvluchten.
2 mei
- Wilhelm Burgdorf en Hans Krebs plegen in de nacht van 1 op 2 mei zelfmoord in de Führerbunker.
- Capitulatie van de Duitse troepen in Italië.
- Laval wordt in Barcelona gearresteerd.
- Delfzijl bevrijd bij laatste veldslag in Nederland.
- De Duitse troepen die in Berlijn aan het vechten zijn worden door generaal Helmuth Weidling bevolen de wapens neer te leggen, met als gevolg dat heel Berlijn onder Sovjetbezetting komt. Hiermee eindigt de Slag om Berlijn.
3 mei
- De Britten veroveren Hamburg.
- Het Britse leger trekt Rangoon binnen.
- Koningin Wilhelmina keert terug uit ballingschap; zij neemt voorlopig haar intrek in een villaatje nabij Breda.
4 mei
- Bernard Montgomery neemt met machtiging van generaal Eisenhower de onvoorwaardelijke overgave in ontvangst van alle Duitse strijdkrachten in Nederland, Denemarken en Noord-West-Duitsland.
- De Britten hebben heel Birma veroverd.
5 mei
- Einde van de Tweede Wereldoorlog tegen Duitsland voor Nederland en Denemarken.
6 mei
- Ondertekening in de aula van de Landbouwhogeschool te Wageningen.
- Breslau capituleert na drie maanden van gevechten.
7 mei
- Algemene capitulatie van de Duitse strijdkrachten getekend door generaal Jodl te Reims op het hoofdkwartier van Eisenhower.
- Capitulatie van de Duitse troepen in Noorwegen.
- Schietpartij op de Dam in Amsterdam.
- Schietpartij op de Amstelveenseweg.
- De leider van de NSB, Anton Mussert, wordt gearresteerd.
8 mei
- Definitieve overeenkomst van de capitulatie van alle Duitse troepen wordt in Berlijn getekend door veldmaarschalk Keitel (Duitsland), Zjoekov (Sovjet-Unie), Spaatz (VS), Tedder (Groot-Brittannië) en de Lattre (Frankrijk). Hiermee is de onvoorwaardelijke overgave van Duitsland een feit. Einde van de Tweede Wereldoorlog in Europa.
- De Prinses Irene Brigade trekt als eerste geallieerde eenheid Den Haag binnen.
- Eenheden van het Eerste Canadese Legerkorps trekken Amsterdam, Den Haag en Rotterdam binnen.
- Bevrijding van het concentratiekamp Mauthausen.
- Bevrijding van La Rochelle en Lorient.
- In heel Europa ontstaan bevrijdingsfeesten.
9 mei
- Bevrijding van Duinkerke en Saint-Nazaire.
14 mei
- Oostenrijk verklaart zich onafhankelijk.
20 mei
- Texel wordt bevrijd na de opstand van de Georgiërs.
23 mei
- De Britse autoriteiten in Noord-Duitsland arresteren de regering-Dönitz, welke eigenlijk geen machtsgebied meer had sinds de Duitse capitulatie. Onder de gevangenen bevinden zich: admiraal Karl Dönitz, veldmaarschalk Wilhelm Keitel, rijksminister Albert Speer, Alfred Jodl en Alfred Rosenberg.
- Heinrich Himmler wordt gearresteerd en pleegt even later zelfmoord.
Juni[bewerken | brontekst bewerken]
5 juni
- Conferentie in Berlijn tussen Eisenhower, Montgomery, Zjoekov en de Lattre. De vier geallieerde mogendheden besluiten het opperste gezag in Duitsland op zich te nemen.
10 juni
- Ontscheping van Amerikaanse en Australische troepen op Borneo.
11 juni
- Schiermonnikoog wordt als laatste stukje bezet Nederland bevrijd door de Canadezen.
21 juni
- Okinawa is door de Amerikanen in zijn geheel veroverd.
24 juni
- Vorming van het Kabinet-Schermerhorn-Drees in Nederland.
26 juni
- De Grote Vijf ondertekenen het handvest van de Verenigde Naties. Oprichting van de VN.
28 juni
- Het eiland Luzon wordt bevrijd.
Juli[bewerken | brontekst bewerken]
5 juli
- Douglas MacArthur meldt dat de Filipijnen zijn bevrijd en proclameert hun onafhankelijkheid.
6 juli
- Intocht van Koningin Wilhelmina in Den Haag.
15 juli
- Koning Leopold III van België, wil een volksraadpleging alvorens af te treden (Koningskwestie).
16 juli
- Eerste atoomproef in de woestijn van Nieuw-Mexico.
17 juli
- Begin van de Conferentie van Potsdam.
23 juli
- Begin van het proces tegen maarschalk Pétain.
26 juli
- Brits-Amerikaans ultimatum aan Japan, waarin de onvoorwaardelijke overgave geëist wordt, onder bedreiging van een totale vernietiging.
Augustus[bewerken | brontekst bewerken]
2 augustus
- Einde van de Conferentie van Potsdam; reorganisatie van Duitsland.
6 augustus
- De Amerikaanse bommenwerper Enola Gay werpt de atoombom Little Boy op de Japanse stad Hiroshima.
8 augustus
- Sovjet-Unie verklaart Japan de oorlog en rukt Mantsjoerije binnen.
9 augustus
14 augustus
- Pétain wordt ter dood veroordeeld. Zijn straf wordt echter vanwege zijn verdienste voor de staat in levenslang omgezet.
15 augustus
- Japanse keizer kondigt Japanse overgave aan. Formele ondertekening op 2 september 1945.
17 augustus
- De republiek Indonesië wordt uitgeroepen.
18 augustus
- De Sovjet-Unie verovert de Koerilen op Japan.
22 augustus
- Japanse troepen in Mantsjoerije geven zich over.
27 augustus
- Japanse troepen in Rangoon geven zich over.
30 augustus
- Hongkong wordt bevrijd.
September[bewerken | brontekst bewerken]
1 september
- De Sovjet-Unie staakt haar opmars in Mantsjoerije.
2 september
- Japan tekent zijn capitulatie aan boord van het Amerikaanse slagschip USS Missouri: einde van de Tweede Wereldoorlog.
5 september
- Officiële bevrijding van Singapore.
16 september
22 september
- De Britten bevrijden ca. 1.400 Fransen in jappenkampen nabij Saigon.
Oktober[bewerken | brontekst bewerken]
25 oktober
- Een wapenopslag explodeert in het Franse Asnières-en-Bessin. Hierbij vinden 41 mensen de dood, inclusief 30 Duitse krijgsgevangenen.[1]
November[bewerken | brontekst bewerken]
20 november
- Begin van de Processen van Neurenberg.
20 november
- Herbegrafenis van Hannie Schaft op de Eerebegraafplaats Bloemendaal te Overveen.
December[bewerken | brontekst bewerken]
17 december
- RAF-groep nr. 100 wordt ontbonden.
27 december
- Het eiland Schiermonnikoog wordt als "vijandelijk vermogen" officieel onteigend door de staat der Nederlanden. De laatste eigenaar was Berthold Eugen Graaf von Bernstorff. Pas weken na de Duitse capitulatie in mei 1945 hadden Canadese troepen de laatste Duitsers van het eiland gehaald (onder hen was een grote groep - uit de stad Groningen gevluchte - SS'ers en SD'ers).
31 december
- De British Home Guard wordt ontbonden.
Referenties[bewerken | brontekst bewerken]
- Grootboek van de Tweede Wereldoorlog deel I: Van München tot Pearl Harbor, The Reader Diggest, ISBN 9064070113
- Enigma, the battle for the code, Hugh Sebag-Montefiore, ISBN 0-75381-130-8
- The Chronological Atlas of World War II, Barrie and Frances Pitt, ISBN 0-333-44881-2
- The Second World War, John Keegan, ISBN 0-7126-7348-2
Bronnen, noten en/of referenties
|
· 
· 