Gebruiker:Berkoet/Kladblok

Methaanzuur
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van Methaanzuur
Algemeen
Molecuulformule	CH2O2
IUPAC-naam	methaanzuur
Andere namen	verouderde namen: waterstofcarbonzuur, hydrogeencarbonzuur
Molmassa	46,03 g/mol
SMILES	C(=O)O
CAS-nummer	64-18-6
EG-nummer	200-579-1
Beschrijving	kleurloze vloeistof met een sterke geur
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
H-zinnen	R: 35
P-zinnen	S: 23-26-45
Hygroscopisch?	ja
Omgang	damp niet inademen, contact vermijden
Opslag	verwijderd houden van hitte, vonken en open vlammen; stevig gesloten houden, doch regelmatig druk aflaten (mierenzuur kan druk ontwikkelen)
VN-nummer	1779/II
MAC-waarde	9 ml/m3 = 5 ppm
LD50 (ratten)	1100 mg/kg
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand	vloeibaar
Kleur	Kleurloos
Dichtheid	1,220 g/cm³
Smeltpunt	8,4 °C
Kookpunt	100,7 °C
Zelfontbrandings- temperatuur	540 °C
Dampdruk	2800 Pa
Goed oplosbaar in	water, ethanol, diethylether, glycerol
Thermodynamische eigenschappen
ΔfHog	-378,6 kJ/mol
ΔfHol	-424,72 kJ/mol
Sog, 1 bar	248,7 J/mol·K
Sol, 1 bar	128,95 J/mol·K
Cop,m	99,04 J/mol·K
Evenwichtsconstante(n)	pKa = 3,75
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

Methaanzuur of Mierenzuur is een sterk bijtend organisch zuur. Het is het eenvoudigste carbonzuur. De zouten heten methanoaten of formiaten.

Voorkomen

Mierenzuur komt in veel levende wezens, zowel dieren als planten, voor. Onder andere mieren maken en gebruiken mierenzuur als middel tot aanval en zelfverdediging, vandaar de naam mierenzuur, maar ook wespen, bijen, hommels en brandnetels verdedigen zich met mierenzuur.

Zuiver methaanzuur is een gevaarlijke stof omdat het zo bijtend is, maar ook omdat het de neiging heeft te ontleden in water en het gevaarlijke koolmonoxide.

Synthese

• Uit methanol, water en koolstofmonoxide wordt mierenzuur gemaakt met enkele tussenstappen:
  • Methanol en koolstofmonoxide reageren bij verhoogde temperatuur en druk tot de ester methylmethanoaat
  • Methylmethanoaat reageert met water tot mierenzuur en methanol
• Uit natriumhydroxide, zwavelzuur en koolstofmonoxide met natriumformiaat als tussenstap:
  • Natriumhydroxide en koolstofmonoxide reageren bij verhoogde temperatuur en sterk verhoogde druk tot natriumformiaat
  • Natriumformiaat reageert met zwavelzuur tot mierenzuur en natriumsulfaat.

Gebruik

Industrie

Zuiver mierenzuur is een belangrijke stof in de synthese van vele organische stoffen. Met alcoholen vormt mierenzuur esters die als oplosmiddel of geurstof gebruikt worden. Zuiver mierenzuur wordt in reinigingsmiddelen gebruikt als desinfectans en ontkalkend middel. Verder als looi-of bijtsmiddel in de leer- en textielindustrie

Voeding

Mierenzuur en sommige formiaten (zouten van mierenzuur) worden gebruikt als conserveermiddel of zuurteregelaar in levensmiddelen. Dit zijn:

• E236 - Mierenzuur
• E237 - Natriumformiaat
• E238 - Calciumformiaat

Externe links

•  berkoet/kladblok - International Chemical Safety Card

Bronnen, noten en/of referenties

• MSDS-fiche van mierenzuur, productnummer 06440, Sigma-Aldrich

· ·

Carbonzuren

[[Categorie:Carbonzuur]] [[ar:حمض فورميك]] [[bg:Мравчена киселина]] [[bs:Metanska kiselina]] [[ca:Àcid fòrmic]] [[cs:Kyselina mravenčí]] [[cy:Asid fformig]] [[da:Myresyre]] [[de:Ameisensäure]] [[el:Μεθανικό οξύ]] [[en:Formic acid]] [[eo:Formika acido]] [[es:Ácido fórmico]] [[et:Metaanhape]] [[fi:Muurahaishappo]] [[fr:Acide méthanoïque]] [[he:חומצה פורמית]] [[hr:Mravlja kiselina]] [[hu:Hangyasav]] [[id:Asam format]] [[is:Maurasýra]] [[it:Acido formico]] [[ja:ギ酸]] [[ko:폼산]] [[la:Acidum formicum]] [[lv:Skudrskābe]] [[nn:Maursyre]] [[no:Maursyre]] [[pl:Kwas mrówkowy]] [[pt:Ácido metanóico]] [[qu:Sisi p'uchqu]] [[ro:Acid formic]] [[ru:Муравьиная кислота]] [[sh:Mravlja kiselina]] [[sk:Kyselina mravčia]] [[sl:Mravljinčna kislina]] [[su:Asam format]] [[sv:Myrsyra]] [[th:กรดฟอร์มิก]] [[tr:Formik asit]] [[uk:Мурашина кислота]] [[vi:Axít formic]] [[zh:甲酸]]