Gebruiker:OrviIIe/Besmeurde kunst

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Actuele gebeurtenis In dit artikel wordt een actuele gebeurtenis beschreven.
De informatie op deze pagina kan daardoor snel veranderen of inmiddels verouderd zijn.
De besmeurde muur in de Duitse Alte Nationalgalerie, waar eerder Clown van Henri de Toulouse-Lautrec hing.

Dit is een lijst van door klimaatactivisten geviseerde musea, kunstwerken en andere culturele artefacten sinds 29 mei 2022.

Sinds 29 mei 2022 voeren klimaatactivisten actie in Europese, Australische en Noord-Amerikaanse musea, tentoonstellingen en de openlucht door kunstwerken, het gebouw of andere geëxposeerde zaken (zoals auto's of skeletten) te bekladden of zichzelf eraan vast te lijmen of ketenen.[1] Hiermee willen ze aandacht vragen voor de klimaatcrisis.[2] Het leverde hen de bijnamen plaktivist en klimaatklever op.[3][4] De kunstwerken werden vaak specifiek uitgekozen om de boodschap meer kracht bij te zetten.[5] De meeste acties werden georganiseerd door Extinction Rebellion, Just Stop Oil en de Laatste Generatie-beweging, waarvan een aantal organisaties zijn samengebracht onder het A22 Network. Er werden vergelijkingen gemaakt met de beeldenstorm en de suffragettes[6], en er was evenals sprake van vandalisme. In de meeste gevallen werden de kunstwerken zelf echter niet beschadigd.[7] Extinction Rebellion kondigde op nieuwjaarsdag 2023 aan om tijdelijk te stoppen met de kleefacties.[8] De acties werden later hervat.

De acties lokte veel reacties uit, zowel positief als negatief. Er werd in vraag gesteld of de acties al dan niet een averechts effect hebben.[9]

Naast de hier vermelde lijst vonden er nog tal van gelijkaardige acties plaats op andere locaties, zoals op autosnelwegen, vliegvelden en bij hoofdkantoren van vervuilende bedrijven. Dit soort protesten werden ook overgenomen door anderen, zoals pro-Palestina-activisten.[10]

Acties[bewerken | brontekst bewerken]

Bewerk Deze lijst is (mogelijk) incompleet. U wordt uitgenodigd op bewerken te klikken om de lijst uit te breiden.
Aantal acties per land
Land Aantal
OrviIIe/Besmeurde kunst (Europa)
Louvre
Kelvingrove Art Gallery and Museum
Courtauld Gallery
Manchester Art Gallery
National Gallery
Royal Academy of Arts
Groeningemuseum
Uffizi
Museo del Novecento
Manneken Pis
Vaticaanse Musea
Cappella degli Scrovegni
Gemäldegalerie Alte Meister
Städel Museum
Gemäldegalerie
Alte Pinakothek
Gallerie dell'Accademia
Naturhistorisches Museum Wien
Autostadt
Mondial de l'Automobile
Museum Barberini
Madame Tussauds
Mauritshuis
Musée d'Orsay
Museum für Naturkunde
Alte Nationalgalerie
Panthéon
Palazzo Bonaparte
Museo Nacional del Prado
Brandenburger Tor
Naturhistorisches Museum Wien
Crawford Art Gallery
Nationaal Museum voor Kunst, Architectuur en Design
Museu Egipci
Leopold Museum
Bourse de Commerce
Fabbrica del Vapore
Vigelandpark
Museum van Hedendaagse Kunst Antwerpen
Pinacoteca Nazionale di Bologna
Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen
Sevkabel Port
Centrum Brugge
L.O.V.E.
Ernst August-monument
Wallace Monument
Grundgesetz 49
Rijksmuseum
Statua di Vittorio Emanuele II
Congreso de los Diputado
Fontana della Barcaccia
Herbert Art Gallery and Museum
Vierstromenfontein
Trevifontein
Nationalmuseum
Scottish National Gallery
Berardo Collectie Museum
Weltzeituhr
Wellington Arch
Natural History Museum
Arco della Pace
Galleria Vittorio Emanuele
Musée des Beaux-Arts de Lyon
George Square
Science Museum
— succesvolle actie
— meer dan één succesvolle actie
— mislukte actie
Vlag van Verenigd Koninkrijk Verenigd Koninkrijk 17
Vlag van Italië Italië 16
Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten 14
Vlag van Duitsland Duitsland 13
Vlag van Frankrijk Frankrijk 8
Vlag van België België 5
Vlag van Canada Canada 4
Vlag van Australië Australië 3
Vlag van Nederland Nederland 3
OrviIIe/Besmeurde kunst (Australië)
Victoriamuseum
National Gallery of Australia
Art Gallery of Western Australia
— succesvolle actie
— meer dan één succesvolle actie
— mislukte actie
OrviIIe/Besmeurde kunst (Noord-Amerika)
Vancouver Art Gallery
Royal British Columbia Museum
Isabella Stewart Gardner Museum
National Gallery of Art
Metropolitan Museum of Art
American Museum of Natural History
National Museum of Natural History
National Gallery of Canada
Parrish Art Museum
Museum of Modern Art
Christie's
Canadian Museum of Nature
National Archives
— succesvolle actie
— meer dan één succesvolle actie
— mislukte actie
Vlag van Spanje Spanje 3
Vlag van Oostenrijk Oostenrijk 3
Vlag van Noorwegen Noorwegen 2
Vlag van Vaticaanstad Vaticaanstad 1
Vlag van Ierland Ierland 1
Vlag van Rusland Rusland 1
Vlag van Zweden Zweden 1
Vlag van Portugal Portugal 1
Totaal 96 Opmerking: In grootsteden als Londen, Berlijn, Rome en
Parijs vonden er in diverse musea op een kleine
oppervlakte acties plaats, waardoor de bollen niet
afzonderlijk zichtbaar zijn.

Chronologische lijst van alle acties[bewerken | brontekst bewerken]

2022[bewerken | brontekst bewerken]

Mei[bewerken | brontekst bewerken]

Mona Lisa - Op 29 mei 2022 vond de eerste actie plaats. In het Franse Louvre in Parijs werd de Mona Lisa, een schilderij van Leonardo da Vinci, besmeurd met een taart. Het kunstwerk werd beschermd door een glazen paneel en hierdoor niet beschadigd. De dader was een man vermomd als oude vrouw in een rolstoel. Voordat de beveiliging hem uit de zaal verwijderde, gooide hij rozen in het rond, waarna hij opriep om aan de aarde te denken. Het was na deze actie nog onduidelijk wat het motief was.[11] Na zijn arrestatie werd de man opgenomen in een psychiatrisch ziekenhuis.[12]

Juni[bewerken | brontekst bewerken]
De eerste actie die werd opgeëist door een organisatie was die aan My Hearts in the Highlands van Horatio McCulloch in de Britse Kelvingrove Art Gallery and Museum.

My Hearts in the Highlands - Exact een maand later, op 29 juni 2022, lijmden twee activisten van Just Stop Oil zich vast aan de lijst van My Heart’s In The Highlands, een schilderij van Horatio McCulloch dat hing in Kelvingrove Art Gallery and Museum in het Britse Glasgow. Ze spoten hun logo met graffiti op de vloer en muren van het museum. Het werk zelf ondervond geen schade van de actie.[13] De activisten kregen geen straf voor deze actie.

Perzikbomen in bloei - Een dag later, op 30 juni 2022, werd Perzikbomen in bloei van Vincent van Gogh slachtoffer van een actie van Just Stop Oil. Twee activisten lijmden zichzelf vast aan de lijst rond het werk, dat in de Britse Courtauld Gallery in Londen hangt.[14] De activisten zouden ongeveer tweeduizend pond aan schade hebben aangericht aan de lijst. Hiervoor kregen ze beide drie weken gevangenisstraf.[15]

Juli[bewerken | brontekst bewerken]

Thomson’s Aeolian Harp - Nogmaals een dag later, op 1 juli 2022, vond er opnieuw een actie van Just Stop Oil plaats. Hierbij lijmden activisten zich aan de lijst van het schilderij Thomson’s Aeolian Harp van William Turner, en ze spoten no new oil met graffiti op de vloer. De actie vond plaats in de Manchester Art Gallery in het Britse Manchester.[16] De activisten kregen geen straf voor deze actie.

De hooiwagen - In de National Gallery in de Britse hoofdstad Londen kleefden op 4 juli 2022 twee activisten van Just Stop Oil zich aan de kader van De hooiwagen, een schilderij van John Constable. Ze plakten daarnaast ook een aangepaste versie over het origineel, met hierop onder meer een vliegtuig, fabrieksschouwen en een geasfalteerde weg. Er werden na de actie kleine beschadigingen aan het werk vastgesteld, maar deze konden worden hersteld.[17] Deze schade zou zo'n duizend pond bedragen.[18] De activisten werden schuldig bevonden aan het misdrijf, en moesten elks 540,74 pond boete betalen.[19]

Het Laatste Avondmaal - Op 5 juli 2022 kleefden vijf activisten van Just Stop Oil zich aan Het Laatste Avondmaal in de Royal Academy of Arts in het Britse Londen. Het schilderij is een kopie van het origineel van Da Vinci door zijn assistent Giampietrino. Onder het werk werd de tekst no new oil gespoten met graffiti.[20] De activisten moesten elks 486 pond boete betalen.[21]

Madonna met kanunnik Joris van der Paele - De eerste actie in België vond plaats op 19 juli 2022 in het Groeningemuseum in Brugge. Hier lijmde een activist zijn hand vast aan het schilderij Madonna met kanunnik Joris van der Paele van Jan van Eyck, dat werd beschermd door veiligheidsglas.[22] Aanvankelijk wilde de activist zijn actie in de Onze-Lieve-Vrouwekerk uitvoeren door zich daar vast te ketenen aan Madonna met kind, een beeldhouwwerk van Michelangelo Buonarroti, maar hier wachtte de politie hem al op.[23] De activist werd schuldig bevonden, maar kreeg geen straf.[24]

La Primavera - Het schilderij La Primavera van Sandro Botticelli werd op 23 juli 2022 door twee activisten van Ultima Generazione uitgekozen om hun handen aan te kleven. Ze deden dit in Uffizi, een kunstmuseum in de Italiaanse stad Florence. Een derde activist toonde een spandoek met daarop no gas, no carbone.[25] Er werd door een rechter beslist de activisten niet te veroordelen, omdat ze geen strafbaar feit pleegden.[26]

Unique Forms of Continuity in Space - Op 30 juli 2022 kleefden vier activisten, opnieuw van Ultima Generazione, hun handen aan de sokkel van Unique Forms of Continuity in Space, een beeldhouwwerk van Umberto Boccioni. Dit gebeurde in het Italiaanse Museo del Novecento in Milaan.[27] De activisten kregen geen straf voor hun actie.

Augustus[bewerken | brontekst bewerken]

Manneken Pis - Op 4 augustus 2022 lijmde een activist, dezelfde als in Brugge, zich vast aan de fontein rondom Manneken Pis, een bronzen beeld van Hiëronymus Duquesnoy de Oudere. Het beeld kreeg een masker van de Belgische premier Alexander De Croo opgezet. De actie werd gedaan in naam van Extinction Rebellion en vond plaats in de Belgische hoofdstad Brussel. Er werd een poster met pissing away our future opgehangen voor de fontein.[28] De activist werd niet veroordeeld voor het feit.

Laocoöngroep - In de Vaticaanse Musea in Vaticaanstad kleefden twee activisten van Ultima Generazione zich op 19 augustus 2022 vast aan de sokkel van de Laocoöngroep, een beeldengroep gemaakt door Hagesander, Polydorus en Athenodorus van Rodos. Ze werden gefilmd door een derde activist en toonden een spandoek met daarop no gas e no carbone.[29] De activisten moesten 28.148 euro betalen voor de aangerichte schade. Daarbovenop kwam een boete van 1.620 euro en een gevangenisstraf van negen maanden. De activist met de camera kreeg een boete van 120 euro.[30]

Frescocyclus - In de Cappella degli Scrovegni in de Italiaanse stad Padua ketenden op 21 augustus 2022 twee activisten van Ultima Generazione zich vast aan de balustrade voor de frescocyclus van Giotto di Bondone.[31] De activisten die deelnamen aan deze actie kwamen terecht in een grootschalig onderzoek rond verschillende milieuactivisten uit Padua. Hun strafmaat werd nog niet bepaald.

Sixtijnse Madonna - Op 23 augustus 2022 kleefden twee activisten van Letzte Generation in de Gemäldegalerie Alte Meister in het Duitse Dresden hun handen vast aan de lijst van de Sixtijnse Madonna, een schilderij van Rafaël.[32] Beide activisten kregen een boete van 1.500 euro, voor schade aan de lijst van het werk.[33] Bovendien werden ze geband uit alle musea van Staatliche Kunstsammlungen Dresden.[34]

Landschap gedurende een onweer met Pyramus en Thisbe - Een dag later, op 24 augustus 2022, kleefden opnieuw twee activisten van Letzte Generation hun handen aan een kunstwerk. Ditmaal aan de lijst van Landschap gedurende een onweer met Pyramus en Thisbe van Nicolas Poussin in het Duitse Städel Museum in Frankfurt am Main.[35] Het museum eiste een schadevergoeding van 7.000 euro voor schade aan de lijst, maar er werd nog geen uitspraak gedaan in de zaak.[36]

Rust op de vlucht naar Egypte - Nogmaals een dag later, op 25 augustus 2022, wisten twee activisten van Letzte Generation hun handen te kleven aan de lijst van Rust op de vlucht naar Egypte, een werk van Lucas Cranach de Oude in de Duitse Gemäldegalerie in Berlijn.[37] Hiervoor kreeg een van hen vier maanden celstraf.[38]

De slachting der onschuldigen - De laatste actie van augustus vond plaats op 26 augustus 2022, in de Duitse Alte Pinakothek, een kunstmuseum in München. Hier kleefden twee activisten van Letzte Generation hun handen aan De slachting der onschuldigen van Peter Paul Rubens. Ze werden gefilmd door een derde activist.[39] De drie activisten kregen een boete, waarvan het exacte bedrag niet openbaar werd gemaakt.[40]

September[bewerken | brontekst bewerken]

La tempesta - In de Gallerie dell'Accademia in het Italiaanse Venetië vond op 4 september 2022 een actie plaats van Ultima Generazione. Hierbij kleefden twee activisten zich vast aan het beschermende glas en de kader van het werk La tempesta van Giorgione.[41] Het is onduidelijk welke straf de activisten kregen voor hun actie.

Dinosaurusskelet - Vijf activisten van Letzte Generation probeerden op 15 september 2022 om zich vast te kleven aan een dinosaurusskelet in het Oostenrijkse Naturhistorisches Museum Wien in Wenen. De politie wist dit te verijdelen. Drie activisten ontvingen een levenslang toegangsverbod van het museum.[42]

Oktober[bewerken | brontekst bewerken]
De eerste actie buiten Europa vond plaats in het Australische Victoriamuseum, bij Massacre in Korea van Pablo Picasso.

Massacre in Korea - Op 9 oktober 2022 werd er een volgende actie uitgevoerd. Hierbij lijmden twee activisten van Extinction Rebellion zich vast aan het schilderij Massacre in Korea van Pablo Picasso. Dit gebeurde in het Australische Victoriamuseum in Melbourne, en werd hierdoor de eerste actie buiten Europa. Ze hadden een spandoek bij met daarop climate chaos = war + famine. Het werk werd niet beschadigd dankzij een beschermde laag.[43] De activisten werden niet gestraft voor de feiten.

Zonnebloemen - De volgende actie vond plaats op 14 oktober 2022. Toen werd een van de schilderijen uit de reeks Zonnebloemen van Van Gogh besmeurd met tomatensoep door twee activisten van Just Stop Oil. Hierna lijmden ze zich vast aan de muur onder het schilderij. Dit gebeurde, voor de tweede keer, in de National Gallery in het Britse Londen. Het werk zelf werd beschermd door een glasplaat, de lijst liep echter wel lichte schade op. De activisten vroegen zich af wat we aan kunst hebben als we geconfronteerd worden met de ineenstorting van de maatschappij.[44] Het proces van de twee activisten vindt plaats op 22 juni 2024. Ondertussen mogen ze geen galeries of musea bezoeken, noch verf of lijm bij zich dragen op openbare plekken.[45]

Porsches - In het Porschepaviljoen van Autostadt in het Duitse Wolfsburg kleefden op 19 oktober 2022 negen wetenschappers van Scientist Rebellion zich vast aan de vloer, tussen een Boxster, een 911 en een Panamera. Ze waren van plan om er te blijven zitten tot de Duitse regering een snelheidsbeperking op de Duitse snelwegen zou opleggen, en goedkoper openbaar vervoer beschikbaar zou maken. Na twee dagen, op 21 oktober 2022, legde de politie de actie echter stil.[46] De activisten kregen geen straf.

Ferrari's - Op Mondial de l'Automobile, het autosalon in Parijs, bekladden activisten van Extinction Rebellion op 21 oktober 2022 enkele Ferrari's, en kleefden zich eraan vast. Ook toonden ze een spandoek met de tekst mondial de l’auto-déstruction, een woordspeling op de naam van het evenement.[47] In oktober 2023 werden de activisten veroordeeld, het is echter onduidelijk wat hun straf was.[48]

Hooibergen - Een schilderij uit de reeks Hooibergen van Claude Monet werd op 23 oktober 2022 besmeurd met aardappelpuree. Dit gebeurde in Museum Barberini in het Duitse Potsdam. De twee daders, activisten van Letzte Generation, lijmden zich daarna ook vast aan de muur rond het werk. Het werk werd niet beschadigd, met dank aan een beschermende glasplaat. Dit schilderij gaat niets waard zijn wanneer we moeten vechten voor ons eten was hun boodschap.[49] Er werd een onderzoek geopend na de actie, maar een uitspraak volgde vooralsnog niet.[50]

Wassen beeld koning Charles - Een dag later, op 24 oktober 2022, werd in het Britse wassenbeeldenmuseum Madame Tussauds in Londen het beeld van koning Charles III beklad met taart. De actie werd opnieuw georganiseerd door Just Stop Oil.[51] De twee activisten verantwoordelijk voor de actie moeten elks 3.500 pond betalen om de schade aan het beeld te herstellen.[52]

Meisje met de parel - Op 27 oktober 2022 werd Meisje met de parel, een schilderij van Johannes Vermeer, slachtoffer van een actie. In het Mauritshuis in het Nederlandse Den Haag werd het werk besmeurd met een rode vloeistof, waarna twee Belgische activisten van Just Stop Oil, waaronder de activist die eerder verantwoordelijk was voor de acties in Brugge en Brussel, zich eraan vastlijmden. Zij brachten de boodschap dat als de mensheid niet onmiddellijk stopt met het gebruik van fossiele brandstoffen, ze zal uitsterven. Opnieuw was er geen schade aan het werk door een glazen bescherming.[53] De actie werd gefilmd door een derde activist. De actievoerders kregen aanvankelijk twee maanden cel, waarvan één voorwaardelijk.[54] Uiteindelijk oordeelde het Gerechtshof Den Haag dat een straf "niet zó ingrijpend mag zijn dat het een ontmoedigende werking heeft op mensen die van hun recht op vrijheid van meningsuiting en vrijheid van vreedzame vergadering gebruik willen maken in het kader van een protestactie."[55] Omdat de activisten al drie weken in voorhechtenis zaten,[56] werd de eerder opgelegde straf opgeschort.

Zelfportret in Saint-Rémy - Op dezelfde dag, 27 oktober 2022, werd een andere actie verijdeld in het Franse Musée d'Orsay in Parijs. Een activist wilde soep gooien op en haar gezicht vastlijmen aan een van de zelfportretten van Vincent van Gogh, maar een museumwachter wist haar te stoppen toen ze haar T-shirt met daarop Just Stop Oil, de organisatie achter de actie, toonde. Vervolgens ging ze nog richting een werk van Paul Gauguin, maar ook deze actie mislukte.[57] De activist kreeg geen straf voor de mislukte actie.

Vaak werd de politie verwittigd om de vastgelijmde activisten los te maken, zoals bij dit dinosaurusskelet in het Duitse Museum für Naturkunde.

Dinosaurusskelet - In het Duitse Museum für Naturkunde in Berlijn lijmden twee activisten van Letzte Generation zich op 30 oktober 2022 vast aan een dinosaurusskelet. Ze toonden eveneens een spandoek met de boodschap was, wenn die Regierung das nicht im griff hat?[58] Er werd een klacht ingediend tegen de activisten, maar een uitspraak volgde nog niet.[59]

Clown - Op 31 oktober 2022 besmeurde een activist in de Duitse Alte Nationalgalerie in Berlijn het schilderij Clown van Henri de Toulouse-Lautrec met vals bloed, waarna deze met lijm beide handen aan de muur ernaast vastkleefde.[60] De activist zat zeker zes weken in voorhechtenis. Het is onduidelijk welke straf uiteindelijk werd uitgesproken.[61]

Panthéon - In de Franse hoofdstad Parijs bond een klimaatactivist van Dernière Rénovation zichzelf, eveneens op 31 oktober 2022, vast aan de vlaggenmast op het Panthéon. Eerder hing hij deze halfstok omdat we moeten rouwen om alle mensen die nu elk jaar sterven door klimaatverandering.[62] De activist ontving hiervoor geen straf.

November[bewerken | brontekst bewerken]

De zaaier - Vervolgens werd op 4 november 2022 het schilderij De zaaier, opnieuw van Van Gogh, besmeurd met soep door activisten van Ultima Generazione in het Italiaanse Palazzo Bonaparte in Rome. Ze lijmden zich vervolgens vast aan de muur, waarna ze onder meer leuzen tegen het gebruik van steenkool scandeerden. Het werk raakte niet beschadigd door de actie.[63] De uitspraak zou in oktober 2023 plaatsgevonden moeten hebben, maar werd door een procedurefout uitgesteld naar februari 2024.[64]

La maja desnuda en La maja vestida - Twee activisten van Extinction Rebellion lijmden zich op 5 november 2022 vast aan de lijsten van La maja desnuda en La maja vestida, twee schilderijen van Francisco Goya, in het Spaanse Museo Nacional del Prado in Madrid. Ze schreven daarnaast +1,5°C op de muur.[65] De activisten werden twee dagen later vrijgelaten door de politie, maar er werd wel een onderzoek gestart.[66]

Campbell's Soup Cans - In de Australische National Gallery of Australia in Canberra bespoten twee activisten van Stop Fossil Fuel Subsidies op 9 november 2022 het werk Campbell's Soup Cans van Andy Warhol met blauwe graffiti. Ze wilden zich vervolgens vastlijmen, maar een museumwachter wist ze los te maken voordat de lijm verhardde. Het werk raakte niet beschadigd door een glazen beschermlaag.[67] De activisten kregen geen straf voor de actie.

Brandenburger Tor - Diezelfde dag, op 9 november 2022, klommen in Duitsland twee activisten van Letzte Generation op de Brandenburger Tor in Berlijn. Hier lijmden ze zich aan elkaar vast, en hingen ze onder het Quadriga-beeld een spandoek met daarop wir wünschen uns ein Überleben für alle am Tag des Zusammenhalts. Ze deden dit op deze datum omdat op 9 november 1989 de Berlijnse Muur viel.[68] Er werd geen straf bekendgemaakt.

Dinosaurusskelet - In het Oostenrijkse Naturhistorisches Museum Wien in Wenen lijmden activisten van Letzte Generation zich op 10 november 2022 vast aan een dinosaurusskelet, zoals eerder ook al in Berlijn gebeurde.[69] De activisten kregen voor zover bekend geen straf.

Anatomical Study - Op 10 november 2022 vond er in de Ierse Crawford Art Gallery in Cork een actie plaats. Hier besmeurde een activist het werk Anatomical Study van George Atkinson met soep. Het werk werd beschermd met een glazen plaat, en raakte dus niet beschadigd.[70] De activist moest een boete van 450 euro betalen.[71]

De Schreeuw - Op 11 november 2022 probeerden activisten in het Noorse Nationaal Museum voor Kunst, Architectuur en Design in Oslo zich vast te lijmen aan het schilderij De Schreeuw van Edvard Munch. Deze poging werd verijdeld.[72] De activisten kregen geen straf.

Stumps and Sky - De eerste actie in Canada vond plaats op 12 november 2022 in Vancouver, in de Vancouver Art Gallery. Twee activisten van Stop Fracking Around besmeurden Stumps and Sky, een werk van Emily Carr, met esdoornsiroop, waarna ze zich vastkleefden aan de muur onder het werk. Hierbij raakte het werk niet beschadigd.[73] De activisten ontvingen geen straf.

Mummie - In het Spaanse Museu Egipci in Barcelona gooiden op 14 november 2022 twee activisten rood en bruin slijm, verwijzend naar bloed en olie, over de glazen stolp rond een replica van een mummie. Ze uitten vooral hun kritiek op Coca-Cola, de grootste plasticvervuiler, als sponsor van de klimaatconferentie van Sharm-el-Sheikh.[74] Er loopt een onderzoek naar de actie.[75]

Naast zich vastlijmen, besmeurden de activisten ook vaak werken, zoals hier Dood en leven van Gustav Klimt in het Oostenrijkse Leopold Museum.

Dood en leven - Het schilderij Dood en leven van Gustav Klimt werd op 15 november 2022 bespoten met zwarte verf in het Leopold Museum in het Oostenrijkse Wenen. Twee activisten van Letzte Generation zaten achter de actie. Het schilderij werd niet beschadigd.[76] De activisten betaalden 2.000 euro aan het museum voor de opruimkosten, waardoor geen klacht werd ingediend.[77]

Horse and Rider - Op 18 november 2022 bekladden activisten van Dernière Generation het beeld Horse and Rider van Charles Ray in het Franse Parijs met oranje verf. Het standbeeld staat voor de ingang van het museum Bourse de Commerce.[78] Er werden geen straffen uitgesproken in de zaak.

BMW M1 - Diezelfde dag, namelijk 18 november 2022, werd opnieuw een werk van Andy Warhol geviseerd. Ditmaal zijn beschilderde BMW M1, die in het Italiaanse kunstcomplex Fabbrica del Vapore in Milaan werd tentoongesteld. Activisten van Ultima Generazione gooiden bloem over de wagen, en lijmden zich daarna vast aan de auto en de vloer.[79] Er werden voor zover bekend geen straffen uitgesproken in de zaak.

Monolith - Nog op dezelfde dag, 18 november 2022, vond er in het Noorse Vigelandpark in Oslo een actie plaats van Stopp Oljetinga. Twee activisten gooiden oranje verf over Monolith, een sculptuur van Gustav Vigeland. Ze protesteerden tegen de tegenvallende resultaten van COP27.[80] Een deel van de verf kon niet worden verwijderd van het werk. De strafzaak tegen de activisten begint op 23 april 2024.[81]

Museum van Hedendaagse Kunst Antwerpen - Enkele activisten van Extinction Rebellion protesteerden op 23 november 2022 voor het Museum van Hedendaagse Kunst in de Belgische stad Antwerpen. Ze projecteerden slogans op de buitengevel van het museum, in solidariteit met de activisten bij Meisje met de parel wiens straf net bekend was gemaakt. De actie verliep met toestemming van het museum, waardoor er geen straffen werden uitgedeeld.[82]

December[bewerken | brontekst bewerken]

Massacre of the Innocents - Massacre of the Innocents, een werk van Guido Reni, was op 2 december 2022 het onderwerp van een actie van vijf activisten van Ultima Generazione. Hier goten twee activisten rode vloeistof over zichzelf, de anderen kleefden een afdruk van de gemeente Casamicciola Terme op de muur. Hier stierven enkele dagen eerder een aantal kinderen bij een aardverschuiving. De actie vond plaats in de Pinacoteca Nazionale di Bologna, in het Italiaanse Bologna.[83] De activisten werden vooralsnog niet gestraft.

De ellende van Job - Enkele dagen later op de Dag van de mensenrechten, 10 december 2022, bekladden activisten de vloer rond De ellende van Job, een beeldhouwwerk van Ossip Zadkine, met nepbloed en -olie. Die kuisten ze daarna zelf weer op. Hiermee wilden ze de sponsoring van TotalEnergies aan het Belgische Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen aanklagen. De activisten zijn lid van het burgercollectief De Rubensfans.[84] De activisten kregen geen straf voor hun actie.

Venus - Op 13 december 2022 vond de eerste actie in Rusland plaats. Hier gooiden twee activisten acnezalf op een replica van het schilderij Venus van Banksy, dat gebaseerd is op Venus voor de spiegel van Diego Velázquez. Hierbij scandeerden ze stop kosmetika, een sector die naast zeer vervuilend te zijn ook onmogelijke schoonheidsidealen promoot. De replica werd niet beschermd door een glasplaat en dus beschadigd. Dit gebeurde op een expositie over Banksy in Sevkabel Port in Sint-Petersburg. De organisatoren van de expositie contacteerden de politie niet, maar de activisten moesten de schade aan het werk wel betalen.[85]

Goudweger - De laatste actie van 2022 vond opnieuw plaats in België, in het centrum van Brugge. Hier voerde twee activisten van Extinction Rebellion actie op straat met een replica van Goudweger, een werk van Salomon Koninck, waaraan passanten zichzelf konden kleven om hun steun te betuigen voor de acties.[86] Er werden bij deze actie geen illegale feiten gepleegd, dus volgden er ook geen straffen.

2023[bewerken | brontekst bewerken]

Januari[bewerken | brontekst bewerken]

L.O.V.E. - Na de acties in 2022 kondigde onder andere Extinction Rebellion aan te stoppen met dit soort acties, maar op 15 januari 2023 vond er toch opnieuw een actie plaats, ditmaal in het Italiaanse Milaan. Hierbij werd het werk L.O.V.E. van Maurizio Cattelan door activisten van Ultima Generazione beklad met gele verf. Cattelan reageerde hier zelf op dat hij altijd al van geel hield.[87] De zaak tegen hen start op 18 maart 2024.[88]

Down on his Luck - Op 19 januari 2023 werd Down on his Luck, een schilderij van Frederick McCubbin, beklad in de Australische Art Gallery of Western Australia, in Perth. De twee activisten spoten het logo van Woodside Energy op de beschermende glasplaat voor het schilderij, waarmee ze protesteerden tegen het bedrijf dat met hun uitstoot 50.000 jaar oude rotsschilderingen van de Aborigines beschadigd.[89] Een van de activisten kreeg een boete van 2.637 dollar en moest daarbovenop 4.821,08 dollar aan het museum betalen. De nabestaanden van de schilder Frederick McCubbin verdedigden echter de activisten en meenden dat McCubbin het protest gesteund zou hebben.[90]

Februari[bewerken | brontekst bewerken]

Ernst August-monument - Op 6 februari 2023 bekladde een activist van Letzte Generation een standbeeld voor Ernst August, gemaakt door Albert Wolff, met verf in het Duitse Hannover. Gelijktijdig blokkeerden anderen enkele wegen in de buurt van het beeld.[91] De activist kreeg hiervoor een boete van 500 euro.[92]

Maart[bewerken | brontekst bewerken]

Mammoet - In het Canadese Royal British Columbia Museum in Victoria werd op 1 maart 2023 in een diorama een wolharige mammoet beklad met roze verf door activisten van On2Ottawa. De replica uit 1979 ondervond geen blijvende schade. De activisten wilden mensen aanzetten om naar de federale overheid in Ottawa te reizen om hen onder druk te zetten om actie te ondernemen tegen de klimaatverandering.[93] Er werd vooralsnog geen straf uitgesproken.

Wallace Sword - In het Britse Wallace Monument in Stirling sloegen op 2 maart 2023 drie activisten de glazen kooi rond het Wallace Sword kapot, waarna ze This Is Rigged op het gebroken glas spoten. De activisten verwezen naar de eigenaar van het zwaard, William Wallace, die destijds voor vrijheid vocht met datzelfde zwaard. Ook werd er verwezen naar Ethel Moorhead, een suffragette die in 1912 eveneens de glazen kooi van het zwaard vernielde.[94] Ze moesten elk 3.333 pond betalen.[95]

Grundgesetz 49 - Op 4 maart 2023 vond in het Duitse Berlijn een actie plaats aan het werk Grundgesetz 49 van Dani Karavan, vlakbij het Rijksdaggebouw. Het werk bestaat uit negentien glasplaten met daarop evenveel artikels uit de Grondwet voor de Bondsrepubliek Duitsland. De actie werd opgeëist door Letzte Generation, die het werk bekladden met zwarte verf en de boodschap oil or fundamental rights? brachten.[96] Eén activist werd aangeklaagd, maar later vrijgesproken omdat er geen blijvende schade aan het werk was vastgesteld.[97]

De Nachtwacht - Op 5 maart 2023 werd in het Nederlandse Rijksmuseum in Amsterdam actie gevoerd door Extinction Rebellion voor het werk De Nachtwacht van Rembrandt van Rijn. De activisten toonden een alternatieve versie van het werk waarbij de figuren onder water te zien zijn. Hiermee klaagden ze de sponsoring van de Koninklijke Luchtvaart Maatschappij en ING Groep aan het museum aan.[98] De activisten berokkenden geen schade, en ze kregen dus ook geen straf.

Monumento a Vittorio Emanuele II - Enkele dagen later, op 9 maart 2023, werd op het Italiaanse Piazza del Duomo in Milaan het beeld Monumento a Vittorio Emanuele II van Ercole Rosa besmeurd met gouden verf. Dit gebeurde door activisten van Ultima Generazione.[99] Er werden vooralsnog geen straffen uitgedeeld.

Isabella Stewart Gardner Museum - Op 17 maart 2023 sloot het Isabella Stewart Gardner Museum in Boston de deuren. Er zou die dag een actie van Extinction Rebellion plaats hebben gevonden. Dit zou de eerste actie in de Verenigde Staten zijn geweest. De activisten wilden eigen, klimaatgerelateerde werken ophangen in het museum, maar konden het museum dus niet betreden. Ze hielden uiteindelijk een die-in buiten het museum.[100] Dit leidde niet tot straffen.

De leeuw aan het Spaanse Congres van Afgevaardigden, enkele dagen voordat hij werd besmeurd.

Leeuwen aan het Congres van Afgevaardigden - Een van de Leeuwen aan het Congres van Afgevaardigden van beeldhouwer Ponciano Ponzano in het Spaanse Madrid werd op 30 maart 2023 besmeurd met rode verf door enkele activisten.[101] Er loopt een onderzoek naar de actie, maar een uitspraak werd nog niet gedaan.

April[bewerken | brontekst bewerken]

Fontana della Barcaccia - Activisten van Ultima Generazione goten op 1 april 2023 zwarte verf in de fontein Fontana della Barcaccia van Pietro Bernini in de Italiaanse stad Rome, vlakbij de Spaanse Trappen.[102] Er werden vooralsnog geen straffen uitgedeeld.

Dinosaurusskelet - In het Britse Herbert Art Gallery and Museum in Coventry werden op 10 april 2023 twee activisten van Just Stop Oil opgepakt nadat ze over een omheining waren gesprongen. Ze hadden twee zakken verf bij, waarmee ze een gipsen replica van een Diplodocus wilden bekladden. De actie werd verijdeld.[103] Er werd een rechtszaak gestart tegen de activisten, maar deze werd later stopgezet wegens een tekort aan bewijzen.[104]

La Petite Danseuse de quatorze ans - De eerste actie in de Verenigde Staten vond plaats op 27 april 2023, in de National Gallery of Art in Washington D.C.. Hier besmeurden twee activisten de glazen kooi rond het werk La Petite Danseuse de quatorze ans van Edgar Degas met verf.[105] Er werden nog geen straffen uitgedeeld, de uitspraak vindt plaats op 3 april 2024.[106]

Mei[bewerken | brontekst bewerken]

Vierstromenfontein - Enkele activisten van Ultima Generazione gooiden op 6 mei 2023 houtskool in de Vierstromenfontein, een werk van Gian Lorenzo Bernini in het Italiaanse Rome.[107] Er werden vooralsnog geen straffen uitgesproken.

Trevifontein - Op 21 mei 2023 vond in het Italiaanse Rome een actie plaats aan de Trevifontein van Nicola Salvi. Activisten van Ultima Generazione gooiden hier een zwarte vloeistof in het water. Twintig minuten later werden ze weggehaald door de politie.[108] Er werden vooralsnog geen straffen uitgesproken.

Juni[bewerken | brontekst bewerken]

De tuin van de kunstenaar te Giverny - In Zweden vond de eerste actie plaats op 14 juni 2023. Die dag voerden activisten van Aterstall Vatmarker actie in het Nationalmuseum in Stockholm. Dit deden ze door het werk De tuin van de kunstenaar te Giverny van Claude Monet te besmeuren met rode verf en hun handen eraan vast te kleven.[109] De activisten werden vooralsnog niet bestraft voor hun actie.

La Petite Danseuse de quatorze ans - Op 24 juni 2023 vond opnieuw een actie plaats bij La Petite Danseuse de quatorze ans van Edgar Degas, weliswaar bij een andere versie van hetzelfde beeld. Dit vond plaats in het Metropolitan Museum of Art in het Amerikaanse New York. Twintig klimaatactivisten met rood of zwart beschilderde handen en zwarte tape over hun mond stonden rond het werk, waarmee ze verwezen naar de actie van april dat jaar in de National Gallery of Art. De activisten van de eerdere actie riskeerden vijf jaar celstraf en 250.000 euro boete.[110] Straffen voor deze actie werden niet uitgesproken.

Juli[bewerken | brontekst bewerken]

Metropolitan Museum of Art - Zo'n veertig activisten van Extinction Rebellion en Rise & Resist betraden op 8 juli 2023 het Metropolitan Museum of Art in het Amerikaanse New York. Hier gingen ze in stilte voor een achttal kunstwerken zitten, zonder deze aan te raken of te beschadigen.[111] Er werden geen illegale feiten gepleegd, wat dus ook geen straffen opleverde.

Parrish Art Museum - Op 15 juli 2023 protesteerden een zestiental activisten bij het Parrish Art Museum in het Amerikaanse Water Mill. Hier vond een benefiet plaats, gesponsord door Bank of America. De actie draaide voornamelijk rond de greenwashing waaraan grote bedrijven, zoals Bank of America, doen. De activisten betraden het museum zelf niet.[112] Ze kregen ook geen straf.

King Charles III, born 1948 (as HRH The Prince Charles, Duke of Rothesay) - Na het wassen beeld van koning Charles in oktober 2022, werd op 26 juli 2023 opnieuw een werk met hem erop geviseerd. Twee activisten van This Is Rigged spoten the people are mightier than a lord op het beschermende glas voor het werk van Victoria Crowe. Dit gebeurde in de Scottish National Gallery, in het Britse Edinburgh.[113] Er werden vooralsnog geen straffen uitgesproken in deze zaak.

Monumento a Vittorio Emanuele II - Een dag later, op 27 juli 2023, werd opnieuw Monumento a Vittorio Emanuele II van Ercole Rosa op het Italiaanse Piazza del Duomo in Milaan geviseerd. Activisten van Ultima Generazione besmeurden de doeken rondom het werk, dat nog in de steigers stond voor de opkuis van de vorige actie in maart, met oranje verf.[114] Er werden vooralsnog geen straffen uitgedeeld.

Augustus[bewerken | brontekst bewerken]

American Museum of Natural History - Op 1 augustus 2023 voerde Extinction Rebellion een actie uit in het Amerikaanse New York. Hier werd geprotesteerd in het American Museum of Natural History.[115] Bij het protest werd geen schade aangebracht, er volgden dan ook geen straffen.

Dinosaurusskelet - Op 24 augustus 2023 betraden twee activisten van Declare Emergency een expositie getiteld Last American Dinosaurs in het National Museum of Natural History in de Amerikaanse hoofdstad Washington. Een derde lijmde zich vast aan een infobord.[116] Er werden vooralsnog geen straffen uitgesproken.

Northern River - Een klimaatactivist bekladde op 29 augustus 2023 het werk Northern River van Tom Thomson met roze verf, waarna hij zijn hand aan de vloer kleefde. De feiten vonden plaats in de National Gallery of Canada, een museum in de Canadese hoofdstad Ottawa.[117] De activist kreeg vooralsnog geen straf.

September[bewerken | brontekst bewerken]

American Museum of Natural History - Na de actie in augustus 2023, vond op 2 september 2023 in het American Museum of Natural History in New York opnieuw een actie plaats van Extinction Rebellion. Zo'n dertig activisten namen deel.[115] Opnieuw was er geen sprake van vernielingen, dus volgde er geen straffen.

Isabella Stewart Gardner Museum - Het Isabella Stewart Gardner Museum in het Amerikaanse Boston sloot opnieuw de deuren op 7 september 2023. Eerder gebeurde in maart 2023 al iets gelijkaardigs. Extinction Rebellion wilde er die dag actievoeren met boodschappen op T-shirts en flyers, maar konden het museum dus niet betreden. De actie werd daardoor verplaatst naar het nabijgelegen Evans Way Park.[118] Er volgden geen straffen.

Unsupervised - Op 15 september 2023 vond in het Amerikaanse Museum of Modern Art in New York een grote actie plaats. Zowel binnen als buiten het museum betoogden activisten van onder andere Extinction Rebellion en Climate Organizing Hub tegen Henry Kravis, die zowel investeert in vervuilende projecten als in het museum. Voor het werk Unsupervised van Refik Anadol vond een die-in plaats. Er werden geen werken beschadigd tijdens de actie.[119] De actie leidde dan ook niet tot straffen.

Niet enkel in musea, maar ook in de openlucht werden (architecturale) werken beklad, in dit geval de Brandenburger Tor in Duitsland.

Brandenburger Tor - Nadat eerder, in november 2022, activisten zich vastlijmden bovenop de Brandenburger Tor, werden ditmaal de pilaren besmeurd met oranje verf door activisten van Letzte Generation. Dit gebeurde op 17 september 2023 in de Duitse hoofdstad Berlijn.[120] De betrokken activisten kregen vooralsnog geen straf.

Oktober[bewerken | brontekst bewerken]

Femme dans un fauteuil (Métamorphose) - Op 13 oktober 2023 besmeurden twee klimaatactivisten het werk Femme dans un fauteuil (Métamorphose) van Pablo Picasso in het Berardo Collectie Museum, gelegen in het Portugese Lissabon.[121] Een straf volgde vooralsnog niet.

Weltzeituhr - Op het Duitse Alexanderplatz in Berlijn besmeurden activisten van Letzte Generation Weltzeituhr, een werk van Erich John, met oranje verf, waarna ze bovenop het werk gingen zitten. Deze feiten vonden plaats op 17 oktober 2023.[122] Het reinigen van het werk kostte zo'n 14.000 euro, het stadsbestuur wou de activisten voor de kosten laten opdraaien. Het is onduidelijk of dit ook effectief is gebeurd.[123]

Wellington Arch - De Wellington Arch, ontworpen door Decimus Burton, is een triomfboog in het Britse London. De boog werd op 25 oktober 2023 besmeurd met oranje verf door drie activisten van Just Stop Oil.[124] De zaak zal plaatsvinden vanaf 31 maart 2025.[125]

Dinosaurusskelet - Nogmaals werd een dinosaurusskelet besmeurd, nu op 26 oktober 2023. Ditmaal ging het om een replica in het Natural History Museum in de Britse hoofdstad Londen. Twee activisten van Just Stop Oil besmeurden de replica met oranje maïszetmeel.[126] De activisten ontvingen vooralsnog geen straf.

Piramide van het Louvre - De piramide van het Franse Louvre, een kunstmuseum in Parijs, ontworpen door Ieoh Ming Pei, werd op 27 oktober 2023 besmeurd met oranje verf. De actie werd opgeëist door Dernière Rénovation.[127] De activisten ontvingen vooralsnog geen straf voor de actie.

November[bewerken | brontekst bewerken]

Venus voor de spiegel - Twee activisten van Just Stop Oil beschadigden op 6 november 2023 het beschermingsglas van het werk Venus voor de spiegel van de Spaanse schilder Diego Velázquez. Deze actie was de derde in de Londense National Gallery, in het Verenigd Koninkrijk. Het was bovendien de eerste keer dat het beschermingsglas van een werk bewust werd beschadigd. Het werk werd eerder, in 1914, ook al geviseerd door de suffragettes. Een alternatieve versie van het werk door Banksy werd in december 2022 al beklad voor een actie in Rusland.[128] Er zou voor zo'n 6.445 pond aan schade zijn aangericht, het werk zelf werd weliswaar niet beschadigd.[129] De uiteindelijke uitspraak in de zaak is onbekend.

Femme à la feuille - Tijdens de veiling van Femme à la feuille, een werk van Fernand Léger, in het veiligshuis Christie's in het Amerikaanse New York, betraden twee activisten van Extinction Rebellion het podium. Ze scandeerden slogans als no art on a dead planet, en werden snel van het podium verwijderd zonder iets te beschadigen. De feiten vonden plaats op 11 november 2023.[130] De activisten kregen geen straf.

The Shaw 54th Regiment Memorial - Op 14 november 2023 werd het werk The Shaw 54th Regiment Memorial, een gipsafgietsel van Augustus Saint-Gaudens, slachtoffer van een actie van een activist van Declare Emergency. Het was de tweede actie in de Amerikaanse National Gallery of Art in Washington D.C.. De activist schreef honor them op de muur naast het werk. Hiermee wilde hij aandacht vragen voor de minderheidsgroepen die het zwaarst getroffen worden door de klimaatcrisis. Het werk is namelijk een eerbetoon aan overleden Afro-Amerikaanse soldaten tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog.[131] De activist moest 700 dollar betalen voor het schadeherstel.[132]

Arco della Pace - De Arco della Pace, een triomfboog ontworpen door Luigi Cagnola, in het Italiaanse Milaan werd op 15 november 2023 slachtoffer van een actie van Ultima Generazione. Het werk werd besmeurd met oranje verf, en de activisten toonden een spandoek met daarop fondo riparazione, verwijzend naar het fonds van twintig miljoen euro dat klimaatactivisten vragen aan de Italiaanse regering om de bevolking te doen leren omgaan met de schade die de klimaatveranderingen aanrichten.[133] Straffen werden vooralsnog niet uitgesproken.

December[bewerken | brontekst bewerken]

De Maagd en het kind met heiligen Jerome en Dominic - Vijf activisten van Christian Climate Action hielden op 15 december 2023 een actie voor De Maagd en het kind met heiligen Jerome en Dominic van Filippino Lippi. Dit deden ze in de National Gallery in het Britse Londen. Het was de vierde actie in dit museum. De activisten toonden een poster met een alternatieve versie van het werk en zongen een eveneens aangepast versie van het kerstlied Stille Nacht. Ze deelden ook postkaarten uit aan de bezoekers met hierop de alternatieve versie van het schilderij.[134]

Albero di Gucci - Enkele activisten van Ultima Generazione besmeurden de kerstboom van het modehuis Gucci in de Galleria Vittorio Emanuele in het Italiaanse Milaan. Daarna lijmden ze zich vast aan de vloer rond de kerstboom. Dit deden ze op 29 december 2023.[135]

2024[bewerken | brontekst bewerken]

Januari[bewerken | brontekst bewerken]

Mona Lisa - Op 28 januari 2024 werd de Mona Lisa in het Franse Louvre in Parijs opnieuw beklad door klimaatactivisten, na een eerdere actie in 2022. Het beschermende glas voor het werk met besmeurd met pompoensoep. De activisten behoorden tot de actiegroep Riposte Alimentaire.[136]

Februari[bewerken | brontekst bewerken]

Dinosaurusskelet - In het Canadian Museum of Nature, in het Candese Ottawa, werd een replica van een dinosaurusskelet beklad met roze verf. Dit gebeurde op 8 februari 2024 door een activist van Last Generation, de opvolger van On2Ottawa.[137]

Le Printemps - Het schilderij Le Printemps van Claude Monet werd op 10 februari 2024 in het Franse Musée des Beaux-Arts in Lyon beklad door twee activisten van Riposte Alimentaire. De actie werd uitgevoerd met soep. Het was het derde werk van Monet dat slachtoffer werd van een actie.[138]

De Geboorte van Venus - Op 13 februari 2024 werd het werk De Geboorte van Venus van Botticelli in het Italiaanse Uffizi in Florence slachtoffer van een actie van twee activisten van Ultima Generazione. Ze kleefden foto's van een door een overstroming getroffen Toscaans dorp op het beschermende glas voor het werk.[139]

Grondwet van de Verenigde Staten - In het National Archives-gebouw in het Amerikaanse Washington D.C. werd op 14 februari 2024 het beschermende omhulsel van de Amerikaanse Grondwet door twee activisten besmeurd met rood poeder.[140]

Museum of Modern Art - Eveneens op 14 februari 2024 vond opnieuw een actie plaats in het Amerikaanse Museum of Modern Art in New York. Eerder vond er al een actie plaats tegen Henry Kravis, ditmaal was de actie gericht tegen zijn vrouw Marie-Josée Kravis. Een vijftiental activisten toonden spandoeken in de stijl van Piet Mondriaan en deelden flyers uit in de stijl van Roy Lichtenstein.[141]

Rijksmuseum - De opening van een tentoonstelling rond Frans Hals in het Nederlandse Rijksmuseum in Amsterdam op 16 februari 2024 werd verstoord door een actie van Extinction Rebellion. De actie was gericht tegen ING Groep, een hoofdsponsor van het museum. Er werden posters getoond van bewerkte schilderijen die te maken hadden gekregen met klimaatrampen. Zo stond Het straatje van Vermeer onder water en waren de vogels op Het drijvend veertje van Melchior d'Hondecoeter uitgestorven. De kunstwerken zelf werden niet beschadigd.[142]

Maart[bewerken | brontekst bewerken]

Jubileumbuste van koningin Victoria - De Jubileumbuste van koningin Victoria, een werk van Francis John Williamson, werd op 3 maart 2024 besmeurd met jam en pap in het Kelvingrove Art Gallery and Museum in het Britse Glasgow. Twee activisten van This Is Rigged zaten achter de actie. Deze was gericht op het vergroten van het bewustzijn over de stijgende kosten van voedsel en het verband met de klimaatverandering.[143]

Standbeelden van koningin Victoria en prins Albert - Bij een protest op George Square in het Britse Glasgow spoten activisten van This Is Rigged brandblussers gevuld met soep op twee beelden van Carlo Marochetti. De beelden tonen respectievelijk koningin Victoria en prins Albert te paard. De actie vond plaats op 4 maart 2024, en had hetzelfde motief als de actie die een dag eerder plaatsvond.[143]

Science Museum - Bij de VIP-opening van een klimaattentoonstelling in het Britse Science Museum in Londen op 21 maart 2024 vond een protestactie plaats. De activisten toonden spandoeken met daarop Adani out, shameful sponsorship en end toxic fossil fuel sponsorship. Hiermee werd verwezen naar de Adani Group, een bedrijf uit India onder andere actief in de mijnbouw, dat de tentoonstelling sponsorde. De dag erna werd ook buiten het museum betoogd.[144] De dag daarna protesteerden 150 activisten in het museum.[145]

Reacties[bewerken | brontekst bewerken]

Musea[bewerken | brontekst bewerken]

De activisten ontvingen geregeld straffen voor hun acties. Bij de actie aan Het Laatste Avondmaal van Giampietrino in de Britse Royal Academy of Arts bedroeg de boete voor al de vijf deelnemende activisten 486 pond.

Op 9 november 2022 publiceerde de International Council of Museums een gezamenlijke verklaring van meer dan negentig museumdirecteurs over de acties. Het Spaanse Museo Nacional del Prado nam hierbij het voortouw, het was bovendien in dit museum dat de op dat moment laatste actie plaats had gevonden. Volgens hen onderschatten de activisten de breekbaarheid van deze onvervangbare objecten, die bewaard moeten blijven als deel van ons cultureel werelderfgoed. Ze gaven ook aan diep geschokt te zijn.[146] Onder andere de Belg Michel Draguet, directeur van de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België, en de Duitse Andreas Blühm, directeur van het Groninger Museum, ondertekenden de verklaring.

Andere museumdirecteurs veroordeelden de activisten niet voor hun acties, maar wilden net met hen in dialoog gaan. Acht musea uit Duitsland gingen een samenwerking aan met Letzte Generation.[147] Zo organiseerde Museum Ludwig uit Keulen op 21 mei 2023, Internationale museumdag, een gezamenlijke campagne met Letzte Generation.[148] Miranda Massie, de directrice van het Amerikaanse Climate Museum, gaf aan dat indien musea zich willen beschermen tegen deze actie, ze dit heel effectief kunnen doen door zich in hun programmering actief bezig te houden met de klimaatcrisis. Daarnaast was ze gefrustreerd door de negatieve houding van de media tegenover de acties.[149]

Philippe Van Cauteren, de artistiek directeur van het Belgische Stedelijk Museum voor Actuele Kunst, ging in november 2022 in gesprek met Extinction Rebellion.[150] Dit resulteerde in een samenwerking tussen het museum en de activisten. Van 7 tot en met 24 september 2023 wilde het museum in Gent een zaal openstellen voor de activisten. Hier konden ze lezingen en workshops organiseren. Nadat de activisten plannen beraamden om de R40, de kleine ringweg rond Gent, te blokkeren, werd de samenwerking stopgezet.[151]

In het Oostenrijkse Leopold Museum werden er sinds april 2023 vijftien schilderijen enkele graden schuin gehangen, als onderdeel van de tentoonstelling Vienna 1900. De enkele graden verwijzen naar de enkele graden die de Aarde opwarmen en uit balans brengen. Het gaat om werken van onder andere Gus­tave Courbet, Egon Schiele, Tina Blau, Koloman Moser en Gustav Klimt. Van die laatste werd in november 2022 nog een schilderij beklad in het Leopold Museum. Die actie werd toen door het museum als contraproductief bestempeld, waardoor ze deze tentoonstelling samen met het Oostenrijks klimaatcentrum oprichtten.[152] In het Duitse Museum für Naturkunde werd de schade die werd aangebracht aan palen rondom een dinosaurusskelet behouden, en deel van de museumcollectie.[153]

Het British Museum zette de samenwerking met oliemaatschappij BP in juni 2023 stop ten gevolge van de klimaatacties.[154] In december 2023 gingen ze echter alweer een samenwerking van 50 miljoen pond aan met BP.[155]

Media[bewerken | brontekst bewerken]

In de Monopol Top 100, een lijst van het Duitse kunstmagazine Monopol, worden de belangrijkste persoonlijkheden in de kunstwereld opgelijst. De klimaatactivisten werden in 2022 op een negentiende plaats gezet, aangezien ze de waarde van kunst voor de samenleving benadrukken.[156] Euronews nam een foto van de actie bij de Zonnebloemen van Van Gogh op in hun lijst met de zes opvallendste klimaatgerelateerde foto's van het jaar.[157] Voor een artikel in het Britse tijdschrift Dazed poseerden enkele activisten als bekladde werken. Een van de activisten die de Zonnebloemen bekladde poseerde als de Mona Lisa, een andere als het Meisje met de parel. Een derde activist, die eerder al in een oliepijplijn actie had gevoerd, liet zich onderdompelen in tomatensoep.[158]

Kunstenaars[bewerken | brontekst bewerken]

Op 3 november 2022 verkocht kunstenaar Ralph Posset blikken tomatensoep voor de ingang van het Nederlandse Noordbrabants Museum in 's-Hertogenbosch. Bij zijn actie, die hij Actie Tomatensoep noemt, verwees hij naar Aktie Tomaat waarbij er in 1969 tomaten naar acteurs werden gegooid tijdens toneelstukken. De actie was vooral symbolisch, er werden dus geen kunstwerken beklad.[159]

Op 22 november 2022 bekladde de Italiaanse kunstenaar TVBoy zijn eigen werk, getiteld Just Save Art, met oranje verf. Hij deed dit in reactie op de klimaatactivisten. Hij was het eens met hun motieven, maar niet met hun acties. De actie vond plaats in de Deodato Art Gallery in het Italiaanse Rome.[160]

Op 29 november 2022 werd het werk Ceci n'est pas une planète van Caroline Zilinsky beklad in de Nanda Hobbs Gallery in het Australische Sydney. Dit werk is gebaseerd op La trahison des images van René Magritte, en toont een landschap met daarbovenop een afbeelding van de Aarde, en de tekst Ceci n'est pas une planète. Hiermee wilde Zilinsky tonen dat het landschap en de planeet maar een schilderij zijn, en kunst wordt beschermd maar de echte planeet dus niet. Zilinsky bekladde haar eigen werk, dat niet door een glasplaat werd beschermd.[161]

Artieste Favianna Rodriguez, voorzitter van The Center for Cultural Power, steunde de acties, al hoopte ze dat de activisten meer optimisme en oplossing in de acties zullen steken.[149]

Politici[bewerken | brontekst bewerken]

De Duitse bondskanselier Olaf Scholz veroordeelde de museumacties, en gaf aan dat er andere methoden zijn om een mening te uitten.[162] Ook de Duitse minister van Justitie Marco Buschmann kantte zich tegen de acties.[163] Claudio Borghi, een Italiaans senator, omschreef de activisten meermaals als "criminelen".[164] De Nederlandse minister voor Klimaat en Energie Rob Jetten toonde begrip voor de acties van de klimaatactivisten, maar riep op om te demonstreren op plekken waar dit is toegelaten.[165] De Belgische premier Alexander De Croo noemde de acties vandalisme, en zag geen verband tussen het besmeuren van kunst en het klimaat.[166]

In januari 2024 stemde de Italiaanse Kamer van Afgevaardigden voor een wet om de "eco-vandali" ("eco-vandalen") harder aan te pakken. De minister van Cultuur, Gennaro Sangiuliano, was voorstander van de wet. Anderzijds was er ook veel tegenkanting, zo sprak Carmela Auriemma van de Vijfsterrenbeweging van een beperking van de vrijheid van meningsuiting.[167] De Britse Public Order Act 2023 was eveneens een rechtstreeks gevolg van de acties van klimaatactivisten.[168]

Michel Forst, een speciale rapporteur bij de Verenigde Naties, gaf in een onderzoek aan dat de behandeling van de klimaatactivisten ingaat tegen het Verdrag van Aarhus. Hierin werd gesteld dat vreedzaam milieuprotest een legitieme uitoefening is van het recht van het publiek om deel te nemen aan de besluitvorming. Hij zei dat "de ecologische noodsituatie waarmee we collectief worden geconfronteerd en die wetenschappers al tientallen jaren documenteren, niet kan worden aangepakt als degenen die alarm slaan en actie eisen, daarvoor worden gecriminaliseerd."[169]

Milieuorganisaties[bewerken | brontekst bewerken]

Greenpeace en andere milieuorganisaties keerden zich tegen de acties, die volgens hen contraproductief werken. Ze voerden wel op andere manieren actie.

Milieuorganisaties zoals Greenpeace en Fridays for Future keerden zich tegen de acties, uit angst voor een contraproductief effect.[164]

Andreas Malm, een Zweeds klimaatactivist en -wetenschapper vond de acties juist niet radicaal genoeg.[170] De Belgische prinses Marie Esmeralda van België, al jarenlang een klimaatactivist, steunde de protesten.[166]

Woord van het jaar[bewerken | brontekst bewerken]

Klimaatklever werd in 2022 verkozen tot het woord van het jaar in zowel België als Nederland. De definitie volgens Van Dale is activist die zich aan een object van symbolische waarde vastplakt om de aandacht van het publiek te vestigen op de klimaatproblematiek.[171]

https://www.theparliamentmagazine.eu/news/article/climate-protests-art-vandalism-explainer

https://www.nytimes.com/2023/07/11/arts/design/climate-protests-museums-sentences-art.html

https://digitalcommons.law.villanova.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1507&context=elj

https://www.diva-portal.org/smash/get/diva2:1765526/FULLTEXT02.pdf

https://www.nature.com/articles/s44168-023-00096-9

https://www.nature.com/articles/s44168-023-00054-5

https://web.sas.upenn.edu/pcssm/commentary/public-disapproval-of-disruptive-climate-change-protests/

https://www.axios.com/2022/10/26/climate-activists-protests-soup-paintings

https://www.brookings.edu/articles/understanding-the-growing-radical-flank-of-the-climate-movement-as-the-world-burns/

Overige foto's[bewerken | brontekst bewerken]