Nes (Noardeast-Fryslân)
Plaats in Nederland | |||
---|---|---|---|
Situering | |||
Provincie | Friesland | ||
Gemeente | Noardeast-Fryslân | ||
Coördinaten | 53° 24′ NB, 6° 3′ OL | ||
Algemeen | |||
Oppervlakte | 7,52[1] km² | ||
- land | 7,48[1] km² | ||
- water | 0,04[1] km² | ||
Inwoners (2023-01-01) |
375[1] (50 inw./km²) | ||
Woningvoorraad | 203 woningen[1] | ||
Overig | |||
Postcode | 9143 | ||
Woonplaatscode | 3405 | ||
Belangrijke verkeersaders | |||
Website | www | ||
Foto's | |||
Zicht op Nes met Sint-Johanneskerk vanaf de Waddenzeedijk | |||
Dorpsbeeld | |||
|
Nes is een dorp in de gemeente Noardeast-Fryslân, in de Nederlandse provincie Friesland.
Het ligt ten noordoosten van Wierum, ten noordoosten van Hantumhuizen, ten noordwesten van Oosternijkerk en ten zuidwesten van Moddergat. De dorpskern ligt aan het noorden van de Nesser Opvaart, die het verbindt met de Paesens, en even ten zuiden van de Waddenzee.
In 2023 telde het dorp 375 inwoners. Onder het dorp valt ook de buurtschap Wie, dat tussen Nes en de N358 is gelegen.
Geschiedenis
Het dorp is op een terp ontstaan, die in de vroege middeleeuwen werd opgeworpen. De terp had net als de naburige Wierum een rechthoekige structuur. Het dorp Nes was echter niet echt gericht op de visserij maar was meer een land- en tuinbouwdorp. De terp lag een tijdlang op een soort van schiereiland.
Op feitelijk een landtong, en dat is ook waar de plaatsnaam is van afgeleid, een in het water uitstekend punt land (Oudfriese woord nes). Het dorp werd in 1369 vermeld als Nesse, in 1501 als to Nes in 1579 als Nes.
Voor de gemeentelijke herindelingen in 1984 behoorde het tot de gemeente Westdongeradeel. Daarna tussen 1984 en 2018 behoorde het tot de gemeente Dongeradeel, waarna deze op ging in de gemeente Noardeast-Fryslân.
Kerken
Nes wordt gekenmerkt door een markante bakstenen Sint-Johanneskerk, een Hervormde kerk waarvan het oudste deel uit de 12e dateert. Het koor van de eenbeukige kerk is uit de 13e eeuw
Het is een vierzijdig gesloten gotisch koor en versierd met lisenen, een rondboogfries en tandlijst. Van de restanten van de van gereduceerd westwerk werd de zadeldaktoren gebouwd van de kerk.
Op het kerkhof staan twee stenen op een erehof, één van een luchtmachtmilitair en één van een onbekende Engelse militair die sneuvelde tijdens de Tweede Wereldoorlog.
De andere kerk van het dorp is de gereformeerde kerk uit 1925, genaamd De Hoekstien De kruiskerk met een dakruiter op het ontwerp van Ane Nauta in expressionistische trant gebouwd.
-
Sint-Johanneskerk
-
De Hoekstien
Sport
Het dorp heeft een eigen kaatsvereniging, gymnastiekvereniging en een biljartclub. Verder kent het samen met enkele andere dorpen de voetbalvereniging Ropta Boys, die de thuisbasis heeft in Oosternijkerk.
Cultuur
Het dorp kent een eigen dorpshuis, De Nespel geheten en kent verder kleine culturele verenigingen, en elk jaar een dorpsfeest.
Onderwijs
Tot 2006 had het dorp een eigen basisschool, na de sluiting hiervan zijn de kinderen aangewezen op de school in Oosternijkerk.
Geboren in Nes
- Nienke van Hichtum (1860-1939), kinderboekenschrijfster en vrouw van politicus Pieter Jelles Troelstra
- Ids de Beer (1916-1945), verzetsstrijder tijdens de Tweede Wereldoorlog
- Pieter Soepboer (1920-1998), politicus en burgemeester
- Jan de Graaf (1944), politicus
- Harke Bremer (1955-), classicus en vertaler
Zie ook
- G. van Berkel & K. Samplonius (2018), Nederlandse plaatsnamen verklaard
- Frieslandwonderland.nl (Stichting Fryslâns Ferline); NoordBoek - Peter Karstkarel