Coronapandemie: verschil tussen versies

Koppelingen bewerken
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
Update: Besmettingen, overledenen en herstelden
Labels: Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele website
Xxmarijnw (overleg | bijdragen)
33.142 bewerkingen
→‎Quarantainemaatregelen: Dit bestand is sinds juni niet meer geupdatet en geeft een verkeerd beeld
Regel 171: Regel 171:


== Quarantainemaatregelen ==
== Quarantainemaatregelen ==
[[File:COVID-19 Outbreak lockdowns.svg|thumb|upright=1.5|Wereldkaart met nationale en subnationale lockdowns
{{legend|#003380|Nationale lockdown}}{{legend|#80b3ff|Subnationale lockdown}}{{legend|#309940|Voormalige nationale lockdown}}{{legend|#66e080|Voormalige subnationale lockdown}}{{legend|#c0c0c0|Geen lockdown}}]]
=== Quarantaine in Wuhan===
=== Quarantaine in Wuhan===
Wuhan is een internationaal vervoersknooppunt. Kort voor het [[Chinees Nieuwjaar]], dat begint op 25 januari 2020, ontstond de angst dat de ziekte zich zou verspreiden omdat men dan traditioneel op familiebezoek gaat. De Chinese overheid greep in de loop van januari met [[quarantaine]]maatregelen in door het openbare verkeer en leven in Wuhan grotendeels plat te leggen en in overleg te treden met de [[Wereldgezondheidsorganisatie]] (WHO). Deze coördineerde al in de jaren 2000 internationaal de reacties op [[epidemie]]ën zoals [[Severe Acute Respiratory Syndrome|SARS]] (2003-2004), de [[Mexicaanse griep]] (2009) en [[Middle East respiratory syndrome|MERS]] (2012-2017).
Wuhan is een internationaal vervoersknooppunt. Kort voor het [[Chinees Nieuwjaar]], dat begint op 25 januari 2020, ontstond de angst dat de ziekte zich zou verspreiden omdat men dan traditioneel op familiebezoek gaat. De Chinese overheid greep in de loop van januari met [[quarantaine]]maatregelen in door het openbare verkeer en leven in Wuhan grotendeels plat te leggen en in overleg te treden met de [[Wereldgezondheidsorganisatie]] (WHO). Deze coördineerde al in de jaren 2000 internationaal de reacties op [[epidemie]]ën zoals [[Severe Acute Respiratory Syndrome|SARS]] (2003-2004), de [[Mexicaanse griep]] (2009) en [[Middle East respiratory syndrome|MERS]] (2012-2017).

Versie van 28 aug 2020 23:19

Coronapandemie
Coronapandemie
Ziekte COVID-19
Virusstam SARS-CoV-2
Locatie Wereldwijd Wereldwijd
Eerste besmetting Vlag van China Wuhan, Hubei, China
Datum eerste besmetting 1 december 2019 (eerst bekende patiënt)[1]
Oorsprong Zoönose
Bevestigde besmettingen 24.817.129 (28 augustus)[2]
Hersteld 17.224.345 (28 augustus)[2]
Overleden 839.118 (28 augustus)[2]
Territoria 213[2]
Coronapandemie
Portaal  Portaalicoon   Geneeskunde
■ Bevestigde sterfgevallen
■ Bevestigde besmettingsgevallen
Zie ook: John-Hopkins University
Het aantal bevestigde besmettingen in China (blauw en groen) en in de rest van de wereld (oranje en paars) en het totaal in de wereld (rood). N.B. het gaat hier over het aantal positief bevestigde gevallen, dit is een onderschatting van het aantal werkelijke besmettingen.
Gevallen per land geplot op een logaritmische schaal. (Status 4 april 2020) Hoe steiler de curve is, des te korter is de verdubbelingstijd van het aantal gevallen in het land. N.B. het gaat hier over het aantal positief bevestigde gevallen, niet over het aantal werkelijke besmettingen, dus de grafiek kan een vertekend beeld geven.

De coronapandemie, coronacrisis of COVID-19-pandemie is de wereldwijde verspreiding in 2020 van de ziekte COVID-19 en de ingrijpende gevolgen voor de samenleving. De veroorzaker is SARS-CoV-2, een voor de mens nieuw coronavirus, vermoedelijk afkomstig uit een dierlijke gastheer.

In december 2019 werd in de Chinese miljoenenstad Wuhan een cluster van symptomen van een "longontsteking van onbekende oorsprong" waargenomen.[3] In januari werd het virus voor het eerst geïdentificeerd. In de maanden daarna raakten wereldwijd miljoenen mensen besmet, van wie meer dan 800.000 patiënten overleden aan de gevolgen van het virus. Sinds 11 maart 2020 wordt de uitbraak van COVID-19 erkend als een pandemie door de WHO.

Het maatschappelijke leven in een aanzienlijk deel van de wereld kwam grotendeels tot stilstand, waardoor er zich een recessie aandiende.

Achtergrond

Coronavirussen verspreiden zich onder dieren. Er waren gevallen bekend waarbij mensen geïnfecteerd werden. Vier van de bekende coronavirussen die werden aangetroffen bij mensen veroorzaken een milde luchtweginfectie, zoals een simpele verkoudheid. Twee andere varianten kunnen gevaarlijker zijn. In 2002 vond in China een uitbraak van Severe Acute Respiratory Syndrome (SARS) plaats, die leidde tot circa 800 dodelijke slachtoffers. In 2012 leidde een uitbraak van Middle East respiratory syndrome (MERS) tot 850 doden in 27 landen.

Bronlocatie

De toen nog naamloze "longontsteking van onbekende oorsprong" in Wuhan werd begin 2020 al snel in verband gebracht met een 'zeevoedselmarkt' waar allerlei levende dieren werden verhandeld. De meeste geïnfecteerde patiënten hadden deze markt in Wuhan bezocht. Dat steunde de bronhypothese. Deze markt bestond uit zo'n duizend stallen waar onder meer kippen, fazanten, vleermuizen, marmotten, schubdieren, slangen, hertachtigen en de organen van konijnen en andere wilde dieren werden verkocht. Daardoor leek het aannemelijk dat dit virus afkomstig was van dergelijke dieren en werd gevreesd voor eenzelfde situatie als met de eerdere SARS-uitbraak. De markt werd daarop gesloten.

Hypotheses en complottheorieën

Hoewel het ontstaan op de wet market van Wuhan het meest waarschijnlijk is, circuleerden in 2020 allerlei andere hypotheses over de mogelijke oorsprong van de pandemie.[4] Een woordvoerder van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken twitterde op 12 maart dat het misschien wel het Amerikaanse leger was dat het virus naar Wuhan had gebracht, tijdens een bezoek in oktober 2019 van militaire atleten aan Wuhan voor de World Military Games.[5] De hypothese werd later herhaald door Global Times.[4] Daarentegen citeerden politiek commentator Tucker Carlson een begin februari 2020 gepubliceerd onderzoeksontwerp waaruit zou blijken dat het virus ontsnapt was uit het Wuhan Institute of Virology. De theorie werd gesteund door republikeinse politici, onder wie Tom Cotton, Ted Cruz, en later zelfs president Trump.[6] Wetenschappers hadden sterke twijfels over de theorie, en sloten in elk geval uit dat het om een door de mens gemaakt virus zou kunnen gaan.[6][4]

Kiembron

De kiembron van het SARS-CoV-2 is nog niet vastgesteld. Op 22 januari 2020 publiceerden wetenschappers van Universiteit van Peking, Guangxi Traditional Chinese Medical University, Universiteit van Ningbo en Wuhan Biology Engineering College een artikel waarin zij vermoedden dat het virus een natuurlijke recombinant is. Het zou veel gelijkenis vertonen met een vleermuizencoronavirus en ‘een coronavirus van onbekende oorsprong’. Zij zien een slangensoort als waarschijnlijkste besmettingsbron van SARS-CoV-2.[7] Eerste wetenschappelijke reacties op dat artikel uitten twijfels aan het bestaan van een virus dat zowel zoogdieren als koudbloedige dieren als gastheer heeft.[8]

Een bijgewerkte preprint van het artikel dat op 23 januari 2020 verscheen, legt de waarschijnlijke oorsprong van SARS-CoV-2 bij vleermuizen. Het genoom komt voor 96% overeen met dat van een vleermuizencoronavirus.[9]

Epidemiologie

Geografische verspreiding

Geografische verspreiding van
de uitbraak van SARS-CoV-2
Totaal Bevestigde gevallen Overleden Genezen Bron
Wereld 234.339.711 4.793.164 – [10]
Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten 43.910.849 706.114 – [11]
Vlag van India India 33.766.707 448.339 33.043.144 [12]
Vlag van Brazilië Brazilië 21.427.073 596.749 20.425.139 [13]
Vlag van Frankrijk Frankrijk 7.008.228 116.657 – [14]
Vlag van Turkije Turkije 7.182.943 64.264 6.642.132 [15]
Vlag van Rusland Rusland 7.560.767 209.028 6.710.574 [16]
Vlag van Verenigd Koninkrijk Verenigd Koninkrijk 7.841.625 136.789 – [17]
Vlag van Spanje Spanje 4.961.128 86.463 – [18]
Vlag van Italië Italië 4.675.758 130.973 4.451.133 [19]
Vlag van Duitsland Duitsland 4.234.810 94.132 3.999.988 [20][21]
Vlag van Polen Polen 2.909.776 75.689 2.663.707 [22]
Vlag van Colombia Colombia 4.957.277 126.299 4.799.576 [23]
Vlag van Argentinië Argentinië 5.258.399 115.225 5.119.886 [24]
Vlag van Iran Iran 5.611.700 120.880 5.075.482 [25]
Vlag van Mexico Mexico 3.671.611 277.978 3.021.123 [26]
Vlag van Oekraïne Oekraïne 2.435.413 56.446 2.258.455 [27]
Vlag van Indonesië Indonesië 6.812.127 161.879 6.642.003 [28]
Vlag van Zuid-Afrika Zuid-Afrika 2.904.307 87.705 2.776.990 [29]
Vlag van Peru Peru 2.176.321 199.395 2.152.700 [30][31]
Vlag van Tsjechië Tsjechië 1.691.489 30.459 1.654.206 [32]
Vlag van Nederland Nederland 2.003.050 18.170 – [33][34]
Vlag van Canada Canada 1.629.145 27.921 1.556.543 [35]
Vlag van Chili Chili 1.654.264 37.468 1.609.512 [36]
Vlag van Irak Irak 2.003.303 22.260 1.910.908 [37]
Vlag van Roemenië Roemenië 1.233.668 37.041 1.118.816 [38]
Vlag van Filipijnen Filipijnen 2.549.966 38.294 2.373.378 [39][40]
Vlag van België België 1.244.954 25.602 – [41][42]
Vlag van Iran Iran 392.575 5.249 – [43]
Vlag van China China 96.203 4.636 90.677 [44]
Vlag van Zweden Zweden 1.152.027 14.856 – [45]
Vlag van Zwitserland Zwitserland 840.359 10.709 317.600 [46]
Vlag van Ierland Ierland 392.575 5.249 – [47]
Vlag van Ecuador Ecuador 507.003 32.661 443.880 [48]
Vlag van Oostenrijk Oostenrijk 743.095 11.009 711.844 [49]
Vlag van Algerije Algerije 203.517 5.815 – [50]
Vlag van Denemarken Denemarken 358.369 2.654 350.776 [51][52]
Vlag van Japan Japan 1.699.636 17.605 1.652.318 [53]
Vlag van Zuid-Korea Zuid-Korea 313.773 2.497 275.576 [54]
Vlag van Portugal Portugal 1.070.665 17.986 1.022.422 [55]
Vlag van Israël Israël 1.282.218 7.761 1.228.147 [56]
Vlag van Australië Australië 107.171 1.307 – [57]
Vlag van Noorwegen Noorwegen 190.122 861 88.952 [58]
Vlag van Maleisië Maleisië 2.257.584 26.456 2.070.715 [59]
Vlag van Pakistan Pakistan 1.246.538 27.785 1.170.590 [60]
Vlag van Luxemburg Luxemburg 78.326 835 76.331 [61]
Vlag van Saoedi-Arabië Saoedi-Arabië 547.221 8.722 536.281 [62]
Vlag van Thailand Thailand 1.626.604 16.943 1.496.273 [63]
Vlag van Finland Finland 142.114 1.062 31.000 [64][65]
Vlag van Panama Panama 467.338 7.230 456.894 [66]
Vlag van Griekenland Griekenland 651.378 14.751 – [67]
Vlag van Dominicaanse Republiek Dominicaanse Republiek 359.597 4.049 349.768 [68]
Vlag van Servië Servië 955.672 8.331 – [69]
Vlag van IJsland IJsland 11.839 33 11.447 [70]
Vlag van Verenigde Arabische Emiraten Verenigde Arabische Emiraten 735.992 2.097 728.546 [71]
Vlag van Singapore Singapore 99.430 103 79.124 [72]
Vlag van Nieuw-Zeeland Nieuw-Zeeland 3.962 27 3.696 [73]
Vlag van Kroatië Kroatië 404.790 8.640 387.275 [74]
Vlag van Qatar Qatar 236.834 606 235.014 [75]
Vlag van Estland Estland 157.728 1.360 145.542 [76][77]
Vlag van Egypte Egypte 305.269 17.367 257.708 [78]
Vlag van Slovenië Slovenië 292.333 4.556 – [79]
Vlag van Marokko Marokko 934.007 14.290 907.607 [80]
Vlag van Hongkong Hongkong 12.227 213 11.936 [81]
Vlag van Litouwen Litouwen 331.683 4.993 303.288 [82][83]
Vlag van Armenië Armenië 261.697 5.319 241.841 [84]
Vlag van Hongarije Hongarije 822.072 30.185 784.539 [85]
Vlag van Bosnië en Herzegovina Bosnië en Herzegovina 235.536 10.635 192.218 [86]
Vlag van Bahrein Bahrein 275.025 1.389 272.905 [87]
Vlag van Moldavië Moldavië 294.392 6.777 277.659 [88]
Vlag van Kazachstan Kazachstan 889.040 11.253 826.090 [89][90]
Vlag van Bulgarije Bulgarije 497.970 20.725 434.474 [91]
Vlag van Letland Letland 160.608 2.731 146.979 [92]
Vlag van Libanon Libanon 622.983 8.306 592.145 [93][94]
Vlag van Kameroen Kameroen 92.303 1.459 80.433 [95][96]
Vlag van Tunesië Tunesië 706.314 24.842 673.990 [97]
Vlag van Koeweit Koeweit 411.655 2.449 408.545 [98]
Vlag van Slowakije Slowakije 412.507 12.637 – [99]
Vlag van Andorra Andorra 15.222 130 15.004 [100]
Vlag van Noord-Macedonië Noord-Macedonië 191.408 6.668 172.653 [101]
Vlag van Cyprus Cyprus 118.608 555 – [102]
Vlag van Oezbekistan Oezbekistan 173.895 1.239 168.875 [103]
Vlag van Uruguay Uruguay 389.025 6.056 381.669 [104]
Vlag van Afghanistan Afghanistan 155.263 7.212 125.048 [105]
Vlag van Taiwan Taiwan 16.244 843 No data [106][107]
Vlag van Wit-Rusland Wit-Rusland 542.077 4.174 521.362 [108]
Vlag van Albanië Albanië 170.778 2.705 158.574 [109]
Vlag van Oman Oman 303.769 4.096 297.832 [110]
Vlag van Jordanië Jordanië 823.919 10.718 800.745 [111][112]
Vlag van Burkina Faso Burkina Faso 14.290 187 13.904 [113]
Vlag van Honduras Honduras 366.702 9.824 110.484 [114][115]
Vlag van Cuba Cuba 877.428 7.436 841.128 [116][117]
Vlag van San Marino San Marino 5.428 91 5.310 [118]
Vlag van Vietnam Vietnam 803.202 19.601 664.938 [119]
Vlag van Montenegro Montenegro 132.360 1.932 123.966 [120]
Vlag van Ivoorkust Ivoorkust 60.335 631 58.116 [121][122]
Vlag van Kirgizië Kirgizië 178.608 2.607 173.305 [123]
Vlag van Ghana Ghana 127.482 1.156 123.238 [124]
Vlag van Malta Malta 37.187 459 36.019 [125]
Vlag van Nigeria Nigeria 205.940 2.724 193.812 [126]
Vlag van Senegal Senegal 73.793 1.858 71.818 [127]
Vlag van Mauritius Mauritius 15.695 84 1.854 [128][129]
Vlag van Bolivia Bolivia 500.445 18.735 460.004 [130]
Vlag van Faeröer Faeröer 1.178 2 1.072 [131][132]
Vlag van Sri Lanka Sri Lanka 518.775 12.964 458.085 [133][134]
Vlag van Venezuela Venezuela 368.968 4.469 351.141 [135]
Vlag van Brunei Brunei 7.568 55 5.192 [136][137]
Vlag van Kenia Kenia 249.434 5.123 241.520 [138]
Vlag van Man Man 7.633 52 7.217 [139]
Vlag van Niger Niger 6.025 203 5.769 [140]
Vlag van Bangladesh Bangladesh 1.557.347 27.555 1.517.642 [141][142]
Vlag van Cambodja Cambodja 113.057 2.360 103.918 [143][144]
Vlag van Paraguay Paraguay 459.997 16.200 443.218 [145]
Vlag van Gibraltar Gibraltar 5.566 97 5.386 [146]
Vlag van Rwanda Rwanda 97.695 1.276 91.490 [147][148]
Vlag van Liechtenstein Liechtenstein 3.449 60 3.368 [149][150]
Vlag van Guinee Guinee 30.392 378 28.822 [151]
Vlag van Madagaskar Madagaskar 43.597 960 41.283 [152][153]
Vlag van El Salvador El Salvador 104.348 3.262 86.851 [154]
Vlag van Monaco Monaco 3.314 33 3.254 [155]
Vlag van Aruba Aruba 15.514 166 15.121 [156]
Vlag van Jamaica Jamaica 83.737 1.869 52.817 [157]
Vlag van Barbados Barbados 8.609 78 7.451 [158]
Vlag van Guatemala Guatemala 563.257 13.625 522.451 [159]
Vlag van Djibouti Djibouti 12.870 169 12.162 [160]
Vlag van Oeganda Oeganda 123.857 3.159 96.129 [161]
Vlag van Macau Macau 71 0 63 [162]
Vlag van Togo Togo 25.487 230 23.225 [163]
Vlag van Mali Mali 15.255 549 14.317 [164]
Vlag van Zambia Zambia 209.142 3.649 205.172 [165]
Vlag van Frans-Polynesië Frans-Polynesië 45.181 623 21.469 [166][167]
Vlag van Ethiopië Ethiopië 345.674 5.582 312.806 [168]
Vlag van Sint Maarten Sint Maarten 4.307 66 4.081 [169]
Vlag van Bermuda Bermuda 5.244 72 3.719 [170]
Vlag van Guyana Guyana 31.638 783 26.762 [171]
Vlag van Kaaimaneilanden Kaaimaneilanden 853 2 781 [172]
Vlag van Gabon Gabon 29.126 178 26.541 [173]
Vlag van Eritrea Eritrea 6.722 42 6.638 [174]
Vlag van Haïti Haïti 21.972 615 19.602 [175][176]
Vlag van Myanmar Myanmar 467.269 17.835 421.265 [177]
Vlag van Tanzania Tanzania 25.846 719 183 [178][179]
Vlag van Malediven Malediven 84.866 231 83.074 [180][181]
Vlag van Nieuw-Caledonië Nieuw-Caledonië 7.932 142 58 [182]
Vlag van Libië Libië 341.091 4.664 260.885 [183]
Vlag van Fiji Fiji 51.168 632 37.168 [184]
Vlag van Syrië Syrië 33.323 2.215 23.599 [185]
Vlag van Benin Benin 23.890 159 21.993 [186][187]
Vlag van Equatoriaal-Guinea Equatoriaal-Guinea 12.362 147 11.008 [188]
Vlag van Tsjaad Tsjaad 5.042 174 4.857 [189]
Vlag van Antigua en Barbuda Antigua en Barbuda 3.188 76 2.134 [190]
Vlag van Mongolië Mongolië 247.212 982 241.501 [191]
Vlag van Dominica Dominica 3.602 21 3.006 [192]
Vlag van Namibië Namibië 127.680 3.514 123.004 [193]
Vlag van Saint Lucia Saint Lucia 11.573 207 9.775 [194]
Vlag van Curaçao Curaçao 16.556 163 16.006 [195]
Vlag van Soedan Soedan 38.256 2.901 32.053 [196]
Vlag van Liberia Liberia 5.794 283 5.488 [197][198]
Vlag van Suriname Suriname 41.867 893 26.943 [199]
Vlag van Groenland Groenland 584 0 504 [200][201]
Vlag van Laos Laos 24.916 21 8.687 [202]
Vlag van Mozambique Mozambique 150.759 1.918 147.281 [203]
Vlag van Seychellen Seychellen 21.347 115 20.903 [204][205]
Vlag van Zimbabwe Zimbabwe 131.028 4.624 123.398 [206]
Vlag van Nepal   Nepal 796.618 11.157 767.819 [207]
Vlag van Oost-Timor Oost-Timor 19.382 113 18.275 [208]
Vlag van Saint Kitts en Nevis Saint Kitts en Nevis 1.965 13 1.000 [209][210]
Vlag van Swaziland Swaziland 45.971 1.223 44.203 [211]
Vlag van Angola Angola 56.583 1.537 47.567 [212]
Vlag van Centraal-Afrikaanse Republiek Centraal-Afrikaanse Republiek 11.371 100 5.112 [213][214]
Vlag van Kaapverdië Kaapverdië 37.604 340 36.722 [215]
Vlag van Vaticaanstad Vaticaanstad 29 0 27 [216][217]
Vlag van Somalië Somalië 19.980 1.124 9.552 [218]
Vlag van Mauritanië Mauritanië 36.079 776 34.715 [219][220]
Vlag van Montserrat Montserrat 33 1 30 [221]
Vlag van Nicaragua Nicaragua 14.629 204 – [222]
Vlag van Bhutan Bhutan 2.600 3 2.593 [223]
Vlag van Turks- en Caicoseilanden Turks- en Caicoseilanden 2.859 23 2.780 [224]
Vlag van Botswana Botswana 173.788 2.354 171.434 [225]
Vlag van Gambia Gambia 9.935 338 9.588 [226]
Vlag van Belize Belize 21.003 418 18.325 [227]
Vlag van Malawi Malawi 61.597 2.282 55.453 [228]
Vlag van Anguilla Anguilla 409 1 374 [229]
Vlag van Britse Maagdeneilanden Britse Maagdeneilanden 2.642 37 2.555 [230][231]
Vlag van Burundi Burundi 18.271 14 773 [232]
Vlag van Sierra Leone Sierra Leone 6.394 121 4.390 [233]
Vlag van Falklandeilanden Falklandeilanden 67 0 63 [234]
Vlag van Papoea-Nieuw-Guinea Papoea-Nieuw-Guinea 20.445 234 18.485 [235]
Vlag van Oost-Timor Oost-Timor 19.382 113 18.275 [236]
Abchazië 27.848 417 22.680 [237]
Vlag van Amerikaans-Samoa Amerikaans-Samoa 4 0 3 [238]
Vlag van Antarctica Antarctica 58 0 0 [239]
Nagorno-Karabach 3.004 31 337 [240]
Vlag van Azerbeidzjan Azerbeidzjan 485.275 6.559 462.798 [241]
Vlag van Bahama's Bahama's 21.114 533 18.533 [242]
Bonaire 2.087 19 1.940 [243]
Vlag van Comoren Comoren 4.147 147 3.966 [244]
Vlag van Congo-Brazzaville Congo-Brazzaville 14.359 197 8.208 [245][246]
Vlag van Costa Rica Costa Rica 532.185 6.386 437.328 [247]
Vlag van Congo-Kinshasa Congo-Kinshasa 56.997 1.084 30.858 [248][249]
Volksrepubliek Donetsk 68.587 5.030 54.138 [250]
Vlag van Micronesië Micronesië 2 0 1 [251][252]
Vlag van Georgië Georgië 616.589 9.005 587.499 [253]
Vlag van Grenada Grenada 5.236 150 4.091 [254][255]
Vlag van Guam Guam 15.252 198 11.372 [11][256]
Vlag van Guernsey Guernsey 1.603 19 1.505 [257]
Vlag van Guinee-Bissau Guinee-Bissau 6.102 135 5.237 [258][259]
Vlag van Jersey Jersey 10.054 78 9.720 [260]
Kosovo 160.072 2.953 154.191 [261]
Vlag van Lesotho Lesotho 21.338 634 11.510 [262]
Volksrepubliek Loegansk 13.469 1.409 10.021 [263]
Vlag van Marshalleilanden Marshalleilanden 4 0 4 [264][265]
Vlag van Noord-Cyprus Noord-Cyprus 19.613 79 18.672 [266]
Vlag van Noordelijke Marianen Noordelijke Marianen 269 2 32 [267][268]
Vlag van Palestina Palestina 395.677 4.018 363.176 [269]
Vlag van Puerto Rico Puerto Rico 149.560 3.149 – [270][271]
Saba 11 0 11 [272]
Sahrawi Arabische Democratische Republiek 1.319 60 996 [273]
Vlag van Verenigd Koninkrijk Sint-Helena, Ascension en Tristan da Cunha 11 0 11 [274][275]
Saint-Pierre en Miquelon 31 0 31 [276][277]
Vlag van Saint Vincent en de Grenadines Saint Vincent en de Grenadines 3.508 21 2.436 [278]
Vlag van Samoa Samoa 3 0 1 [279][280]
Sint Eustatius 28 0 23 [281]
Vlag van Salomonseilanden Salomonseilanden 20 0 18 [282][283]
Somaliland 6.642 421 4.755 [284][285]
Vlag van Zuid-Ossetië Zuid-Ossetië 6.239 60+ 5.230 [286]
Vlag van Zuid-Soedan Zuid-Soedan 12.010 130 10.917 [287][288]
Vlag van Sao Tomé en Principe Sao Tomé en Principe 3.504 51 2.781 [289]
Vlag van Tadzjikistan Tadzjikistan 17.084 124 16.960 [290]
Vlag van Trinidad en Tobago Trinidad en Tobago 50.903 1.489 45.182 [291]
Vlag van Amerikaanse Maagdeneilanden Amerikaanse Maagdeneilanden 6.786 71 6.521 [292][293]
Vlag van Vanuatu Vanuatu 3 0 3 [294][295]
Vlag van Wallis en Futuna Wallis en Futuna 445 7 438 [296]
Yemen 9.139 1.734 5.659 [297]
Vlag van Brits Indische Oceaanterritorium Brits Indische Oceaanterritorium 5 0 2 [298][299]
Vlag van Kiribati Kiribati 2 0 0 [300][301]
Vlag van Palau Palau 5 0 5 [302]
Transnistrië 56.365 1.352 52.535 [303]
Opvarenden cruiseschip Diamond princess 712 14 698 [304][305]
Opvarenden cruiseschip MS Zaandam 13 4 – [306][307]
Opvarenden cruiseschip USS Theodore Roosevelt 1.102 1 751 [308][309]
Opvarenden cruiseschip SeaDream I 9 0 – [310][311]
Opvarenden cruiseschip HNLMS Dolfijn 8 0 8 [312][313]
Opvarenden cruiseschip Coral Princess 12 3 – [314]
Opvarenden cruiseschip Costa Atlantica 148 0 148 [315][316]
Opvarenden cruiseschip Charles de Gaulle 1.081 0 0 [317]
Opvarenden cruiseschip Greg Mortimer 128 1 – [318][319]
Totaal 52.957.107 1.296.620 36.914.335 12-11-2020

Het virus is in december 2019 voor het eerst ontdekt in Wuhan in Zuid-Centraal-China. Het verspreidde zich in de eerste helft van januari 2020 vanuit de provincie Hubei, waarvan Wuhan de hoofdstad is, naar andere delen van China. Eind januari liep het aantal besmettingen in China op tot boven de tienduizend. Het overgrote deel daarvan was in Hubei. In alle andere provincies was het virus intussen aangetroffen.

Vanaf half januari 2020 dook het virus in naburige landen en gebieden op en in landen waarmee China veel internationaal verkeer heeft. Aanvankelijk waren er buiten China alleen patiënten die zelf recent in China waren als toerist, zakenreiziger of voor familiebezoek. Later traden infecties buiten China op.

Per 13 februari waren bij de WHO 170 besmettingen buiten China bekend. 89% daarvan leidde niet tot verdere besmettingen. De overige 19 leidden tot vier grotere clusters met negen of meer besmettingen.[320]

Chronologie van de verspreiding

De eerste landen en gebieden buiten China waar het virus vanaf half januari 2020 opdook, waren Thailand (13 januari); Japan (15 januari); Zuid-Korea (20 januari); Taiwan en de Verenigde Staten (21 januari); Hongkong en Macau (22 januari); Singapore (23 januari); Frankrijk, Nepal en Vietnam (24 januari); Maleisië en Australië (25 januari); Canada (26 januari); Cambodja (27 januari); Duitsland (28 januari); Finland, de Verenigde Arabische Emiraten en Sri Lanka (29 januari); Italië, India en de Filipijnen (30 januari); Verenigd Koninkrijk en Spanje (31 januari).

In de loop van februari nam het aantal landen waar het virus opdook verder toe: met België (3 februari); Egypte (14 februari); Iran (19 februari); Israël en Libanon (21 februari); Afghanistan, Bahrein, Irak, Koeweit en Oman (24 februari); Algerije, Brazilië, Kroatië, Oostenrijk, Zwitserland (25 februari); Georgië, Griekenland, Noord-Macedonië, Noorwegen, Pakistan, Roemenië (26 februari); Denemarken, Estland, Nederland, Nigeria, San Marino (27 februari); Azerbeidzjan, IJsland, Litouwen, Mexico, Monaco, Nieuw-Zeeland, Wit-Rusland (28 februari); Ecuador, Ierland, Luxemburg en Qatar (29 februari).

Bij onderzoek van stalen afgenomen bij patiënten in een ziekenhuis in Parijs in december 2019, is het covid-19-virus gedetecteerd.[321] De betrokken patiënt was voor zijn opname al maanden niet naar het buitenland geweest. Hij moet in december in Frankrijk besmet zijn geweest.

In maart dook het virus ook op in: Armenië, Tsjechië, Dominicaanse Republiek, Saint-Martin (1 maart); Andorra, Indonesië, Jordanië, Letland, Marokko, Portugal, Senegal (2 maart); Argentinië, Chili, Gibraltar, Liechtenstein, Oekraïne (3 maart); Faeröer, Hongarije en Polen (4 maart); Palestina: Westelijke Jordaanoever (5 maart), Gazastrook (22 maart).

Verspreiding per werelddeel

De verspreiding van het virus en COVID-19 over de verschillende werelddelen wordt nader besproken op de volgende pagina's:

Kaart van de uitbraak van COVID-19: ■ 1000+ vastgestelde besmettingen ■ 100-999 vastgestelde besmettingen ■ 10-99 vastgestelde besmettingen ■ 1-9 vastgestelde besmettingen
Kaart van de uitbraak van COVID-19:
■ 1000+ vastgestelde besmettingen
■ 100-999 vastgestelde besmettingen
■ 10-99 vastgestelde besmettingen
■ 1-9 vastgestelde besmettingen
Afrika
Azië
Europa
Noord-Amerika
Oceanië
Zuid-Amerika

Internationale statistieken

WHO-verspreidingsgetallen

De WHO publiceerde de actuele verspreiding van het virus via een website.[322]

Europese Unie

In Europa verzamelt het EuroMOMO-netwerk[323] overlijdensstatistieken, in samenwerking met het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC) en het Regionaal Bureau voor Europa van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).

Sterfgevallen

Het eerste sterfgeval buiten China vond plaats op de Filipijnen: daar overleed op 1 februari 2020 een 44-jarige Chinese man aan een ernstige longontsteking die door het virus was veroorzaakt. Op 7 februari waren er wereldwijd 638 sterfgevallen in verband gebracht met het virus.

Op 9 februari 2020 overtrof het aantal van 881 gestorven personen dat van de SARS-epidemie uit 2002 en 2003 waaraan 774 mensen stierven. Het aantal besmette personen was al veel groter, omdat het sterftepercentage van 10% bij SARS hoger was dan bij het nieuwe virus, namelijk naar schatting 2%[324] Naarmate bij meer patiënten een zeer mild verloop van de ziekte wordt gezien, schatten deskundigen dat het sterftepercentage uiteindelijk lager zal blijken.

Eind februari waren circa 2.800 mensen aan het virus gestorven.[325] Op 10 april stond de teller op 87.987.[326]

Preventie

Doordat aanvankelijk de informatie rondom de nieuwe infectie onderdrukt werd, zowel in ziekenhuizen als tussen ziekenhuizen en in China, raakte veel medisch personeel besmet. Pas in de loop van januari konden medici, op basis van betere waarschuwingen, effectief strikte hygiënemaatregelen doorzetten.[327] Informatie over deze ongelukkige start van de preventie kwam pas eind januari mondjesmaat naar buiten.

Preventie in andere landen

Landen met directe vliegtuigverbindingen troffen in de loop van januari maatregelen op hun luchthavens om zieken te herkennen, bijvoorbeeld door screening met infraroodcamera's en thermometers. Bij vermoedens van besmetting werden sommige passagiers geïsoleerd en verder onderzocht en behandeld.

Risico's verkleinen

Reglementen in Attractiepark Toverland (juni 2020)

Het strategisch doel is het verkleinen van de kans op besmetting. Wordt het reproductiegetal kleiner dan 1, dan sterft de epidemie uit. Naast de aanbevolen algemene quarantainemaatregelen worden maatregelen aanbevolen voor individuen, baserend op de ervaringen met het MERS-virus: Gezonde mensen moeten:

  • nabij contact vermijden met personen die een luchtweginfectie doormaken;
  • grondig en regelmatig de handen wassen, in het bijzonder na contact met zieken en hun omgeving;
  • hand geven en ander lichamelijk contact vermijden.
  • niezen of hoesten (en ook o.a. gapen, zie het Engelse 'gleeking') in een wegwerpzakdoek of in de eigen kleding gevolgd door handen wassen;
  • afstand bewaren tot gezonden en niemand aanhoesten of -niezen
  • afstand bewaren tot zieken;

Patiënten met luchtweginfecties moeten:

  • niet zelf een arts of ziekenhuis opzoeken, maar eerst telefonisch contact opnemen bij het vermoeden van besmetting. Dan kan hulp gegeven worden zonder dat andere personen per ongeluk besmet worden.

Het verkleinen van het individuele besmettingsrisico heeft als tweede doel het vertragen van de verspreiding. Daardoor worden gezondheidsinstellingen minder overbelast en ontstaan minder logistieke problemen in de samenleving.

Staat van paraatheid; Global Health Security Index

De Global Health Security Index rangschikt 195 landen naar het niveau van beveiliging van de volksgezondheid, op pandemieën. De Index werd voor het eerst gepubliceerd in 2019. Nederland kwam daarbij uit in de top-10 (3e/195 landen, 75,6/100), België stond met 61,0/100 op 19/195, Suriname met 36,5/100 op 100/195.

Op 27 februari 2020 toonde president Donald Trump een kaart die gebaseerd was op de GHS-index, waarop te zien was dat de Verenigde Staten "het best voorbereide land ter wereld was voor een pandemie". Critici wezen erop dat de VS weliswaar boven aan de lijst staat, maar er toch lacunes bestaan inzake de toegang tot de gezondheidszorg.[328]

Quarantainemaatregelen

Quarantaine in Wuhan

Wuhan is een internationaal vervoersknooppunt. Kort voor het Chinees Nieuwjaar, dat begint op 25 januari 2020, ontstond de angst dat de ziekte zich zou verspreiden omdat men dan traditioneel op familiebezoek gaat. De Chinese overheid greep in de loop van januari met quarantainemaatregelen in door het openbare verkeer en leven in Wuhan grotendeels plat te leggen en in overleg te treden met de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Deze coördineerde al in de jaren 2000 internationaal de reacties op epidemieën zoals SARS (2003-2004), de Mexicaanse griep (2009) en MERS (2012-2017).

Cruiseschepen in quarantaine

Zie Coronacrisis in het cruisetoerisme voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Enkele passagiersschepen werden onder quarantaine gesteld. In het geval van de Diamond Princess die op 3 februari 2020 in Japan onder quarantaine kwam, breidde de infectie aan boord zich uit. De quarantaine werd opgeheven om de passagiers naar hun eigen land te laten terugreizen toen van de 3.700 passagiers meer dan 600 besmet waren geraakt. De Japanse infectioloog Kentaro Iwata rapporteerde over de omstandigheden aan boord: men had geen indeling gemaakt in zones met en zonder virus, en de bemanning was onvoldoende bekend met de noodzakelijke voorzorgsmaatregelen.[329]

Quarantaine in de Westerse wereld

Toen vanaf midden februari in Europa infectieclusters ontstonden, werden hier quarantainemaatregelen getroffen. Daarbij werden hotels, dorpen en steden geïsoleerd. Verder werden om te voorkomen dat mensen dicht op elkaar zouden komen en zo het virus zouden kunnen verspreiden diverse sport- en andere evenementen afgelast, uitgesteld of afgewerkt zonder publiek. Diverse competities werden stilgelegd of afgebroken.[330] Ook evenementen waarbij mensen besmet raakten met het virus werden per direct stilgelegd om verdere verspreiding te voorkomen. In de VS werd een inreisverbod voor Europeanen ingesteld om de verspreiding aldaar te beperken. In sommige landen werden scholen voor onbepaalde tijd gesloten. Ook tv-programma's, zoals talkshows werden in diverse landen zonder publiek opgenomen.

Begin april waren in vrijwel alle Europese landen strikte maatregelen genomen: samenscholingsverboden ook voor kleine groepen van drie tot vijf personen, uitgaansverboden of tenminste strikte adviezen zo mogelijk thuis te blijven en thuis te werken, sluiting van alle niet-noodzakelijke winkels en politiecontroles. Wereldwijd werden soortgelijke maatregelen door vele regeringen overgenomen, afhankelijk van de plaatselijke situatie.

In sommige landen werd een avondklok ingesteld. Binnen het Nederlands Koninkrijk was een dergelijke maatregel van kracht in Aruba (vanaf 21 maart 2020[331]), Curaçao (van 21 maart[332] tot 5 juni 2020[333]). België volgde op 29 juli 2020: na een onverwacht snelle stijging van het aantal besmettingen in het Antwerpse stelde de Provinciale Crisiscel voor de hele provincie een avondklok in tussen 23u30 en 6 uur. De maatregel zou vier weken duren.[334]

Wereldgezondheidsorganisatie

Zie voor kritiek op de houding en maatregelen van de WHO het artikel Wereldgezondheidsorganisatie.

De Wereldgezondheidsorganisatie maakte op 23 januari bekend, de internationale noodtoestand niet uit te roepen. De ziektegevallen waren hoofdzakelijk beperkt tot China, met name tot de regio van Wuhan.[335] Volgens de WHO waren de getroffen maatregelen voldoende om verdere verspreiding te beperken. Op 30 januari riep de WHO alsnog de noodtoestand uit (PHEIC-status)[336] nadat een comité van de VN-organisatie bepaalde dat de gezondheidsrisico's zeer ernstig en grensoverschrijdend zijn.[337] De WHO zette verschillende samenwerkingsprojecten op en coördineerde en ondersteunde het onderzoek naar het virus en zijn gevolgen. Op 11 maart maakte de WHO bekend dat de uitbraak van COVID-19 een officiële pandemie was.

Maatschappelijke gevolgen

Economische gevolgen

Zie ook: Economische gevolgen van de coronacrisis in België en in Nederland .

In de eerste maand na vaststelling van de pandemie door de WHO werden de eerste gevolgen al meetbaar. Zo daalde de AEX-index binnen een week naar 535 punten, wat een krimp van 15% was.[338] In de Verenigde Staten kwamen er in twee weken 9,9 miljoen werklozen bij.[339] Ook voor de maatschappij zijn de gevolgen groot geweest: alleen al in Italië moesten 60 miljoen mensen in quarantaine[340] en internationale toeleveringsketens lagen plat.[341]

Socioculturele gevolgen

In de taal leverde de pandemie een hele reeks nieuwe woorden op. Een sinds maart 2020 door Ton den Boon bijgehouden ‘coronawoordenboek’[342] telde op 28 april 2020 al ruim 700 woorden.[343] Anderzijds betreurden sommige journalisten wel de overdaad aan Engelstalige “coronawoorden” zoals preteaching, videocalls, home working, contact tracers, of social distancing.[344]

Sekseverschillen

In West-Europa en de VS zouden mannen tweederde van het totaal aantal overlijdens uitmaken. Economisch echter worden vrouwen vaak harder getroffen: ze werken meer deeltijds en in de informele economie, en verdienen daardoor minder, wat ook het sparen bemoeilijkt. Vrouwen staan ook in de zorgsector vooraan “in de frontlinie”.[345]

Kritiek

Kritiek op de regionale autoriteiten in China

Lokale functionarissen in Wuhan en de provincie Hubei kregen zowel in eigen land als internationaal kritiek.[346] Ze werden beschuldigd van een gebrek aan transparantie en het onterecht censureren van de Chinese sociale media tijdens de eerste weken van de uitbraak.[347][348] Op 1 januari 2020 ondervroeg de politie van Wuhan acht bewoners vanwege het "verspreiden van valse informatie", namelijk het beschrijven van de nieuwe infectie als SARS-achtig.[349] Een van hen, de arts Li Wenliang, die zijn voormalige medestudenten op de hoogte bracht van het coronavirus in een WeChat-groep, werd op 3 januari door de politie gewaarschuwd tegen het "verspreiden van onwaarheden" die "de sociale orde ernstig hadden verstoord" en werd verplicht een verklaring te ondertekenen waarin hij afstand nam van zijn gedrag.[350][351][352] Op 6 februari 2020 werd er gemeld dat Li was overleden nadat hij de ziekte had opgelopen van een patiënt in januari 2020.[353] De politie van Wuhan verklaarde later via een bericht op haar officiële Weibo-kanaal dat "acht mensen waren behandeld volgens de wet".[354] De politie verduidelijkte later via Weibo dat ze alleen "voorlichting en kritiek" had gegeven en zich had onthouden van hardere straffen zoals "waarschuwingen, boetes of detentie".[355][356] Lokale functionarissen werden ook bekritiseerd, omdat ze begin januari bewijs voor de overdracht van mens tot mens verborgen hadden gehouden en op het Volkscongres berichten over de ziekte uit politieke overwegingen onderdrukt hadden.[357]

Later werd ook kritiek geuit op de centrale regering in Beijing vanwege een fout geachte aanpak in het begin van de crisis. Maar WHO-chef Tedros Adhanom Ghebreyesus was van oordeel dat kritiek alleen gepast was na een grondig onderzoek achteraf.[358]

Wetenschap

Er ontstonden initiatieven om snel wetenschappelijke onderzoeksresultaten vrij te geven. Via instant messaging en preprint-servers kwamen voorlopige resultaten onmiddellijk voor commentaar van andere onderzoeksteams beschikbaar. Gerenommeerde tijdschriften publiceerden snel, zoals de New England Journal of Medicine waar een artikel twee dagen na ontvangst in druk verscheen in plaats van de gebruikelijke vele maanden.[359] Publicaties en data rondom de uitbraak, het virus en de ziekte werden als open access op het internet ter beschikking gesteld.[360]

Veel wetenschappelijke activiteit valt stil door de beperkende maatregelen, zoals veel grote sterrenwachten[361]

Externe links

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Coronapandemie&oldid=57007481"