Deze pagina geeft een overzicht van alle uitgelichte artikels en/of afbeeldingen op het portaal Zweden. Voor elke week van het jaar is er zo'n artikel en/of afbeelding. Voel u vrij om deze te bewerken door de bijhorende bewerk-link te volgen.
Uitgelicht deze week (44)
De Zweedse kroon (Zweeds: svensk krona, meervoud: kronor) is de munteenheid van Zweden. De ISO 4217-code van de kroon is SEK en de afkorting is "kr". Een kroon bestaat uit 100 öre.
Het muntgeld is beschikbaar in 1, 5 en 10 kronen. Het papiergeld is beschikbaar in 20, 50, 100, 500 en 1000 kronen. De Zweedse Rijksdag heeft besloten dat er een munt van 2 kronen en een biljet van 200 kronen ingevoerd zullen worden.
De Zweedse kroon is geïntroduceerd ter vervanging van de riksdaler. Dit was het resultaat van de Scandinavische Monetaire Unie die in 1873 is opgericht en tot de Eerste Wereldoorlog bestond (1 kroon was 0,403 gram goud, ofwel 0,666 Nederlandse gulden of 1,39 Franse frank).
Na de opheffing van de eenheid besloten Zweden, Denemarken en Noorwegen alle drie om "kroon" als naam van hun munteenheid te behouden. De verschillende kronen werden wel allemaal andere munten.
De munten hebben een beeltenis van de huidige monarch aan de ene kant en het wapenschild van Zweden of een kroon aan de andere zijde. Het motto van de monarch is ook in de munt verwerkt. (Een uitzondering hierop is de munt van 5 SEK, onder Karel XVI Gustaaf, waarop alleen het logo van de koning te zien is. De munt van 50 öre toonde de drie kronen uit het nationaal wapenschild)
Op de bankbiljetten staan nationaal en internationaal bekende Zweden, zoals Selma Lagerlöf en haar creatie Nils Holgersson op het biljet van 20 kronen en Linnaeus op het 100 kronenbiljet.
In de periode van 2015-2016 zullen er nieuwe bankbiljetten en munten worden ingevoerd, waaronder een herinvoering van de munt van 2 kronen en het 200 kronenbiljet.
Lapporten (Noord-Samisch: Čuonjávággi) is een hangendU-dal iets ten zuidoosten van Abisko in Noord-Zweden. Het karakteristieke profiel van het dal is vanuit de wijde omgeving zichtbaar en is een van de bekendste symbolen voor Lapland. Lapporten is vrij te vertalen als 'de poort naar Lapland', Čuonjávággi daarentegen betekent 'het ganzendal'.
Het Rödkallens Natuurreservaat ook wel Röskallens Sör Äspen Natuurreservaat is een vogelbeschermingsgebied aan de oostzijde van de Lule-archipel. Het totale oppervlak van het reservaat is 71,3 vierkante kilometer, waarvan 63,6 bestaande uit water. Het reservaat beschermt dan wel de vogels die hier neerstrijken; het is tevens jachtgebied van de Europese nerts, een notoire eter van vogels en eieren.
In het reservaat ligt een aantal eilanden, een vaste oeververbinding is er niet en alleen op Rödkallen is bewoning. In de zomer heeft dat eiland een bootverbinding met Luleå. Andere eilanden zijn Storgrundet, Sandgrönnorna, Grillklippan en Sör-Äspen.
Op het eiland Rödkallen (met zelf een reservaat van 4 hectare) komt de zwarte zeekoet het meest voor; op Grillklippan de reuzenstern. Ook de kleine mantelmeeuw is in deze contreien te vinden.
De plaats heeft 510.491 inwoners (2005) en een oppervlakte van 19.816 hectare. De stad is na Stockholm de grootste stad van Zweden en heeft de grootste haven van het land.
De naam ABBA is een acroniem van de voornamen van de leden. Toch wordt de naam vaak als Abba geschreven. Op hun albums wordt de eerste B in de naam vaak in spiegelbeeld geschreven.
ABBA is een van de succesvolste bands ter wereld met meer dan 200 miljoen verkochte albums (en ruim 370 miljoen platen in totaal). Het succes begon toen ABBA in 1974 het Eurovisiesongfestival won met het nummer Waterloo. Manager van de groep was Stig Anderson. In 1983 werd een pauze ingelast, die echter leidde tot het uiteenvallen van de formatie.
Het Koninklijk domein Drottningholm is een bouwwerk in de gemeente Ekerö, net buiten Stockholm. Het is de eerste van de veertien inschrijvingen op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO in Zweden; het werd in 1991 als cultuurerfgoed op deze lijst opgenomen.
Slot Drottningholm (drottning betekent koningin en holm eiland), van oorsprong een koninklijk plezierslot op het eiland Lovön in het Mälarmeer ten westen van Stockholm, is sinds 1981 de woonplaats van de Zweedse koninklijke familie.
Pippi Langkous (Zweeds: Pippi Långstrump) is de naam van een jeugdroman – en van de hoofdpersoon daarin – van Astrid Lindgren. Het is ook de naam van de afgeleide televisieserie, film, tekenfilmserie en musical.
Het eerste boek is uitgegeven in 1945. Astrid Lindgren verzon fantastische verhalen voor haar dochter Karin, die zo goed in de smaak vielen dat Lindgren besloot ze op te schrijven en voor publicatie aan te bieden.
De roman draait om een vrijgevochten jong meisje, Pippi (voluit Pippilotta Victualia Rolgordijna Kruizemuntina Efraïmsdochter) Langkous, wier moeder in de hemel woont en wier vader, Efraïm Langkous, piratenhoofdman en koning van het eiland Taka Tukaland is. Bovendien is hij schatrijk en bijna even sterk als zijn dochter. Ze woont samen met haar aapje, meneer Nilsson, en haar paard Kleine Witje in Villa Kakelbont, tot groot ongenoegen van de morele voorhoede in het stadje, die vindt dat het gezin de basis van gezond opgroeien vormt en dat een kind niet alleen hoort te zijn, zelfs al wil het kind dat zelf.
Walpurgisnacht is een van oorsprong Europees voor-christelijk feest, dat wordt gevierd in de nacht van 30 april op 1 mei. Het is genaamd naar de heiligeWalburga wier translatie op 1 mei werd herdacht. Walpurgisnacht heeft betekenis voor heidenen en wicca's. Het volksgeloof wilde dat in deze nacht de boze geesten vrij spel hadden. Vieringen rond walpurgisnacht komen voor in Duitsland, Zweden en Finland.
Walpurgisnacht is vooral door GoethesFaust II (1832), sterk gemythologiseerd.
Vanwege deze uiteenlopende tradities, heeft het feest ook diverse betekenissen en functies. De oorsprong gaat in ieder geval terug op feesten die zich richten op vruchtbaarheid en op de dunne scheidslijn tussen leven en dood.
Borg gold vanaf eind jaren zeventig tot en met het begin der jaren tachtig van de 20e eeuw als de beste tennisspeler ter wereld. Hij verwierf eeuwige roem met het behalen van vijf opeenvolgende overwinningen op Wimbledon. Dit was in de jaren 1976-1980. Velen denken dat dit een record is, maar William Renshaw won zes keer achter elkaar. De prestatie van Borg werd in 2007 geëvenaard door Roger Federer.
De Sontbrug (officieel Øresundsbron, porte-manteauwoord van het DeenseØresundsbroen en het ZweedseÖresundsbron) is het opvallendste onderdeel van de 16 kilometer lange verbinding voor weg- en spoorverkeer over de Sont tussen Denemarken en Zweden. George Rothne ontwierp de brug en het ingenieursbureau Arup tekende het constructief ontwerp van de brug.
De Sontbrug vormt de verbinding tussen Kopenhagen en Malmö. De brug heeft een van de langste overspanningen van alle tuibruggen. De grootste overspanning is 490 meter. De hoogste pyloon is 204 meter. Naar schatting weegt de brug in totaal 82 miljoen kilogram. De maximale hoogte van het wegdek is 57 meter.
De verbinding, bestaande uit een spoorlijn met twee sporen en daarboven een weg met 2×2 rijstroken, werd op 1 juli2000 door de Zweedse koning Karel XVI Gustaaf en de Deense koningin Margrethe II geopend.
Palme was een controversieel politicus. Hij had zware kritiek op de rol van de Verenigde Staten van Amerika in de Vietnamoorlog. Ook streed hij tegen de aanwas van nucleaire wapens, de apartheid in Zuid-Afrika en de financiële malaise in Afrika. Om te laten zien dat hij welwillend stond tegenover iedereen in de wereld, ging hij in debat met onder andere Fidel Castro.
De moord op Olof Palme vond plaats op 28 februari1986. Wandelend over het trottoir werd Palme, om 23.21 uur, in de rug geschoten. Hij overleed kort erna. De moord is tot heden onopgelost.
Götaland is het zuidelijkste landsdeel van Zweden. Het ligt ten zuiden van de stad Norrköping in Zweden. Het is een heuvelachtig gebied tot circa 377 meter hoog en aan de kust is het laag.
De vegetatie bestaat uit loofbomen zoals de beuk en de berk. Ook zijn er naaldbossen.
In Götaland liggen ook grote meren zoals het grootste meer van Zweden, het Vänermeer.
Astrid Lindgrens Värld(Nederlands: Astrid Lindgren's Wereld) is een themapark in de geboorteplaats van Astrid Lindgren, Vimmerby. Het park met een oppervlakte van 130 000 vierkante meter werd geopend in 1981 en is open van mei tot augustus. Alle omgevingen zijn gemaakt op basis van illustraties uit de boeken en geven kinderen de mogelijkheid om te leven in de bekende verhalen van Lindgren en hen te ontmoeten. Naast de verschillende werelden zijn er ook 2 podia, speeltuinen, meerdere eet- en drinkgelegenheden, vakantiehuisjes en een camping. Het park heeft jaarlijks om en bij de 450 000 bezoekers.
Stockholm is de hoofdstad en de grootste stad van Zweden. De gemeente Stockholm ligt gedeeltelijk in Uppland en gedeeltelijk in Södermanland. Ze heeft een oppervlakte van 188 km2 en behoort tot de provincieStockholms län. Op 30 september 2009 had de stad 825.057 inwoners, en de gehele regio Groot-Stockholm had rond de 2 miljoen inwoners.
In Stockholm zetelt de Zweedse regering en het parlement. Het koninklijk paleis van de Zweedse koning, Karel XVI Gustaaf, is er ook te vinden.
De stad ligt op veertien met bruggen verbonden eilanden, op de plaats waar het Mälarmeer (Zweeds Mälaren) met de Oostzee in verbinding staat. Aan deze ligging heeft de stad de bijnaam "Venetië van het Noorden" te danken. Net buiten de stad begint de scherenkust, een kustgebied met talloze rotseilanden en -eilandjes die scheren worden genoemd.
Zlatan Ibrahimović (Malmö, 3 oktober1981) is een Zweedseprofvoetballer die als aanvaller speelt. Sinds het seizoen 2012/2013 speelt Ibrahimović voor de Franse club Paris Saint Germain. In januari 2001 debuteerde hij in het Zweeds voetbalelftal, waarvoor hij anno 2014 in totaal 96 interlands heeft gespeeld en 48 doelpunten heeft gemaakt, oftewel een gemiddelde van exact één goal per twee wedstrijden.
In april 2001 werd Ibrahimović voor een bedrag van € 8,2 miljoen een speler van Ajax. Hij maakte zijn debuut voor de club op 26 juli 2001 in een met 0–1 verloren thuiswedstrijd in het Amsterdam Tournament tegen AC Milan. Onder toenmalig coach Co Adriaanse scoorde Ibrahimović zijn eerste doelpunt in de Eredivisie in de klassieker tegen Feyenoord in De Kuip.
De rotstekeningen (ook wel petrogliefen genoemd), die te vinden zijn in Tanum, in het noordwesten van de provincie Västra Götalands län in zuidwest-Zweden, stammen uit de bronstijd en zijn ongeveer 3000 jaar oud. Zij zijn te vinden op zes plaatsen rondom Tanum: in Vitlycke, Aspeberget, Fossum, Litsleby, Gerum en Kalleby. De tekeningen zijn in elke plaats verschillend en met een eigen karakter.
De afgebeelde motieven zijn rijk en gevarieerd. Ze gaan over mensen en dieren, wapens, boten en andere onderwerpen. Ze laten het leven en het geloof van de mensen in Europa in de bronstijd zien.
Het werelderfgoed bevat zo'n 600 rotsen met afbeeldingen. Op vier plaatsen zijn de panelen omvangrijk en zijn de afbeeldingen met rode kleurstof beter zichtbaar gemaakt voor bezoekers.
Het smörgåsbord (letterlijk "boterhamtafel") is een traditionele Zweedse feestmaaltijd, die in het buitenland als de bekendste typisch Zweedse maaltijd geldt.
Een smörgåsbord bestaat in de regel uit vier gangen: eerst een haringbuffet met diverse soorten ingemaakte haring, dan enkele zalmbereidingen met onder andere gravad lax, vervolgens koude vleesgerechten en tot slot warme vleesgerechten met onder andere de bekende Zweedse gehaktballetjes. Ook zijn er gerechten zoals gerookte paling, garnalen, makreel, krab, sardientjes, salades, gekookte en gebraden vleessoorten, gerookt rendier, ham, worst, leverpastei, diverse soorten kaas, diverse soorten brood, gebakken en gekookte aardappelen, diverse vruchten en nagerechten te vinden.
Smörgåsbord wordt als een buffet op een grote tafel gepresenteerd waarbij iedereen zelf kan uitzoeken wat hij wil eten. Men begint meestal met de koude visgerechten en men werkt zo langzaam via de warme gerechten op naar de nagerechten. Bij de maaltijd drinkt men traditioneel een aquavit en bier.
Het wandelpadensysteem bestaat uit 62 verschillende delen, die tussen de drie en zeventien kilometer lang zijn. Een gemiddelde wandeletappe bij de Sörmleden is ongeveer tien kilometer lang. De wandeletappes starten onder andere in Stockholm, het nationaal parkTyresta, Nynäshamn, Södertälje, Trosa, Nyköping, Oxelösund, Katrineholm, Flen, Gnesta, Eskilstuna en Mariefred. Langs de wandelpaden zijn verschillende voorzieningen, zoals windschuilhutten en plaatsen waar men vuur kan maken.
De waterval begint bij de Malgobrug in het centrum van Trollhättan en heeft een totale hoogte van 32 meter, waarmee het een groot deel van de 44 meter verval van de rivier vanaf het meer Vänermeer naar het Kattegat uitmaakt. Voordat de waterkrachtcentrale werd gebouwd, was de afvoer van de waterval 900 m³/s, en de waterval strekte zich toen uit tot aan Olidehålan, waarbij het onderste deel van de waterval Helvetesfallet ("Helwatervallen") werd genoemd.
Umeå is al tientallen jaren een van de snelstgroeiende steden van Zweden. De stad begon vooral sterk te groeien na 1965, het jaar waarin de universiteit die in de stad gevestigd is werd gesticht, ook tegenwoordig groeit de stad nog snel. Per jaar worden ongeveer 700 à 800 nieuwe appartementen gebouwd.
De stad staat in Zweden bekend als de 'berkenstad', omdat er veel lanen met berkenbomen zijn. De rivier Ume älv mondt vlak bij Umeå uit in de Botnische Golf. Uit de stad komen de voetbalclub Umeå IK en de Universiteit van Umeå is in de stad te vinden.
Er is nog geen artikel of afbeelding voor deze maand/week/dag. U wordt uitgenodigd om op bewerk te klikken om er een toe te voegen.
Week 22
Er is nog geen artikel of afbeelding voor deze maand/week/dag. U wordt uitgenodigd om op bewerk te klikken om er een toe te voegen.
Week 23
De kopermijn in Falun
Het Mijngebied van de grote Koperberg, waaronder de Falun-kopermijn, is een van de veertien werelderfgoederen op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO in Zweden en is opgenomen op deze lijst in 2001.
De Zweedse naam voor het monument is Kopparbergslagen. Het bevindt zich bij Falun, rondom de berg Kopparberget. Het is een unieke getuige van de industriegeschiedenis van Zweden.
Al in de 9e eeuw werd hier koper afgebouwd. In de 17e eeuw werd dit gebied het belangrijkste industriegebied van Zweden. Vanaf de 18e eeuw ging het echter bergafwaarts. Uiteindelijk in 1992 werd de laatste mijn gesloten.
Het grote gat in de grond dat door mijnbouw is ontstaan bij Falun is typisch voor dit monument. In Falun vindt men vele historische gebouwen. In de omgeving zijn er veel overblijfsels van de periode van industriële bloei.
Er is nog geen artikel of afbeelding voor deze maand/week/dag. U wordt uitgenodigd om op bewerk te klikken om er een toe te voegen.
Week 27
Er is nog geen artikel of afbeelding voor deze maand/week/dag. U wordt uitgenodigd om op bewerk te klikken om er een toe te voegen.
Week 28
Het meer gezien vanaf Ekenäs
Het Vänermeer (Zweeds: Vänern) is met een oppervlakte van 5655 km² het grootste meer van Zweden en het op drie na grootste meer van Europa. Ter vergelijking; het IJsselmeer is ongeveer 1100 km².
Het Vänermeer krijgt zijn watertoevoer uit de rivier Klarälven en allerlei riviertjes vanuit de bergketens die Noorwegen en Zweden hier scheiden. Het water wordt afgevoerd via de Göta älv. Deze rivier is grotendeels gekanaliseerd en vormt daarmee een onderdeel van het Götakanaal, de waterweg tussen Göteborg en Stockholm.
Bergmans vader was een luthers predikant waardoor hij opgroeide omringd door religieuze beelden en voorzien van theologische discussies. Hij ging naar de Universiteit van Stockholm, waar hij interesse in theater en later ook in film kreeg. De jonge Bergman zag films van Zweedse cineasten als Stiller en Sjöström, diep geworteld in de theatertraditie en de dramatiek van de stomme film. Bergmans eerste naoorlogse films getuigen van een geloofscrisis en een desinteresse voor de samenleving, na de ontnuchtering van een gehele generatie die getuige is geweest van een inferno. Als reactie concentreert hij zich op het individu. Film staat gelijk met psychodrama met duidelijke formele beïnvloeding van het theater en de vroegere expressionistische cinema. Mede daardoor gaan zijn films meestal over existentiële vragen over sterfelijkheid, eenzaamheid en geloof, vaak direct en niet erg gestileerd gefilmd.
Er is nog geen artikel of afbeelding voor deze maand/week/dag. U wordt uitgenodigd om op bewerk te klikken om er een toe te voegen.
Week 31
Er is nog geen artikel of afbeelding voor deze maand/week/dag. U wordt uitgenodigd om op bewerk te klikken om er een toe te voegen.
Week 32
Er is nog geen artikel of afbeelding voor deze maand/week/dag. U wordt uitgenodigd om op bewerk te klikken om er een toe te voegen.
Week 33
Kreeft en garnalen op een buffet
Een kreeftenfeestje (Zweeds: kräftskiva; Fins: rapujuhlat ) is een traditioneel Zweeds en Fins tuinfeest in de late zomer. Het feest valt samen met de vangstperiode van rivierkreeften.
Het hoofdgerecht bestaat uit rivierkreeften, gekookt in zout water waaraan een grote hoeveelheid dilleschermen is toegevoegd. Na te zijn gekookt worden de afgekoelde kreeften gegarneerd met verse dille en meestal opgediend in de vorm van een buffet waaraan de verschillende deelnemers bijdragen met gerechten zoals brood, kaas, garnalen, salades en groentetaarten. Er wordt hoofdzakelijk bier, snaps of sockerdricka (Zweedse limonade) bij gedronken.
Tot 1994 was in Zweden per wet bepaald wanneer rivierkreeften mochten worden gevangen en was de eerste dag van het nieuwe kreeftenseizoen (kräftfiskepremier) vastgesteld op de dag volgend op de eerste of (als die dag vroeg in augustus viel) de tweede woensdag van augustus. Het seizoen begon dan ook rond 7 augustus en duurde tot 1 november. Sinds 1994 mag men (wettelijk gezien) het gehele jaar rivierkreeften kopen. Eventuele vangstbeperkingen zijn vanaf die datum voortaan lokaal bepaald. Bijna alle rivierkreeften worden nu diepgevroren geïmporteerd uit Spanje, Turkije en (in 2011) met name China. Desondanks blijven veel mensen vasthouden aan de traditie van begin augustus. Tijdens het feestje worden veelkleurige papieren hoedjes gedragen en is de tuin versierd met kleurige lampions met een afbeelding van een lachend maanmannetje. Er wordt veelvuldig geproost op de kreeftjes nadat ze zijn toegezongen in de vorm van korte liedjes. Alvorens ze te pellen dient eerst het kooksap uit het kreeftje te worden gezogen.
Er is nog geen artikel of afbeelding voor deze maand/week/dag. U wordt uitgenodigd om op bewerk te klikken om er een toe te voegen.
Week 35
Er is nog geen artikel of afbeelding voor deze maand/week/dag. U wordt uitgenodigd om op bewerk te klikken om er een toe te voegen.
Week 36
Bron (Zweeds), Broen (Deens), buiten Scandinavië uitgebracht als The Bridge (De Brug), is een Deens-Zweedsetv-misdaadserie die in beide landen speelt en waarin beide talen worden gesproken. De titel verwijst naar de Sontbrug die Denemarken en Zweden verbindt.
De serie werd voor het eerst uitgezonden op 21 september 2011 door SVT in Zweden en op 28 september 2011 door DR in Denemarken. In Vlaanderen was de serie vanaf 1 september 2012 elke zaterdag te zien op Canvas.
De beide seizoenen zijn uitgebracht door Lumière met Nederlandstaligeondertiteling in een set van 5 dvd's / 3 blu-ray's met een totale speelduur van 600 minuten per seizoen.
Op 22 september 2013 zonden SVT en DR de eerste aflevering van seizoen 2 uit. In december 2013 onthulde de schrijver van de serie, Hans Rosenfeldt, dat hij de eerste twee afleveringen voor seizoen 3 al gereed heeft. Op 8 juni 2014 verscheen op de Facebook-pagina van het programma het bericht dat het derde seizoen vanaf de herfst van 2015 zal uitgezonden worden.
Malmö (verouderd: Elbogen) is de op twee na grootste stad van Zweden. Het is de hoofdstad van Skåne län, de meest zuidelijk gelegen provincie in Zweden.
De stad heeft 280.415 inwoners (2010) en een oppervlakte van 7176 hectare. Groot-Malmö (de stad, de gemeente Malmö en omliggende gemeentes) heeft zo'n 605.000 inwoners. De plaats ligt in het landschapSkåne in de gemeenten Malmö en Burlöv het is ook de hoofdplaats van de gemeente Malmö.
Ten zuiden van Malmö bevindt zich de Sontbrug (voltooid in 2000), die Zweden verbindt met Denemarken. De transnationale regio Sont (Öresund) wordt met rond de 3,5 miljoen inwoners ook wel de grootste metropool van Scandinavië genoemd. Aan de Deense zijde van de 16 kilometer lange gecombineerde spoor- en autowegverbinding ligt Kopenhagen.
Malmö was oorspronkelijk een Deense stad. Rond 1300 begon de stad sterk te groeien en was vooral in de 16e eeuw van groot economisch belang. Bij de Vrede van Roskilde in 1658 ging de stad, samen met het omliggende Skåneland, over in Zweedse handen.
Carl Gustaf (Karel Gustaaf) Folke Hubertus (Solna, 30 april1946) is sinds 15 september 1973 koning van Zweden.
Karel Gustaaf is het vijfde kind en de enige zoon van prins Gustaaf Adolf en zijn vrouw Sibylla van Saksen-Coburg en Gotha, een dochter van hertog Karel Eduard van Saksen-Coburg en Gotha. Hij heeft vier zussen: Margaretha (1934), Birgitta (1937), Désirée (1938) en Christina (1943). Karel Gustaaf is een volle neef van de Deense koningin Margrethe II. De Nederlandse koningin Juliana, eveneens geboren op 30 april, was zijn peetmoeder. Juliana en Karel Gustaaf waren bovendien verwant: Juliana's grootmoeder, koningin Emma, was een zuster van Karel Gustaafs overgrootmoeder: Helena van Waldeck-Pyrmont. Toen hij werd geboren, regeerde zijn overgrootvader Gustav V nog, zodat er toen voor het eerst in Zweden vier troongeneraties tegelijkertijd in leven waren. Toen zijn vader in 1947 stierf aan de gevolgen van een vliegtuigongeluk, kwam Karel Gustaaf op de tweede plaats in de lijn van de troonopvolging te staan. In 1950, bij het overlijden van zijn overgrootvader, werd hij de officiële kroonprins.
Sveriges Television (SVT) is de nationale publieke omroep van Zweden, opgericht in 1956. Financiering vindt plaats door een verplichte bijdrage, zoals dit voorheen ook in Nederland en Vlaanderen gebeurde (Kijk- en luistergeld).
SVT heeft een breed aanbod aan algemene en thematische kanalen. Alle zenders hebben een duidelijke eigen identiteit. Ze zijn echter allemaal gemerkt met het bekende SVT-logo: een abstracte gekleurde bloem/ster-vorm. SVT heeft de volgende kanalen:
SVT 1. Dit algemene kanaal is vergelijkbaar met één in Vlaanderen en Nederland 1 in Nederland. Hierop worden programma's uitgezonden voor een breed publiek, alsmede het belangrijkste nieuwsprogramma Rapport, om 19.30 uur. De kleuren van SVT 1 zijn rood en geel. SVT 1 heeft in tegenstelling tot SVT 2 nog omroepers.
SVT 2. Dit is een zender à la Canvas of Nederland 2. De nadruk ligt op documentaires, actualiteiten en geïmporteerde kwaliteitsprogramma's (veelal van de BBC). Het belangrijkste nieuwsprogramma is Aktuellt, dat dagelijks wordt uitgezonden om 18.00 uur en 21.00 uur. In de volksmond heet deze zender Tvåan (De twee). Bij aankondigingen van programma's wordt er dan ook gezegd: "Måndag, klockan 21.30, i tvåan." (Maandag om 21.30 uur, op Twee). De kleur van SVT 2 is blauw.
SVT 24. Dit kanaal zendt 24 uur per dag nieuws uit. Ieder uur is er een korte uitzending van Rapport. Verder zijn er programma's als Studio 24 en 24 Direkt.
Barnkanalen is het kinderstation van SVT.
Kunskapskanalen is een kanaal dat wetenschapsprogramma's en documentaires uitzendt en is vergelijkbaar met BBC Four in het Verenigd Koninkrijk.
SVT World is het internationale kanaal van SVT en is via satelliet te ontvangen in een groot deel van de wereld en via IPTV wereldwijd. Het kanaal zendt een mix uit van wat de andere SVT-kanalen te bieden hebben. De nadruk ligt echter op Zweedse programmatie. De nieuwsuitzendingen Rapport en Aktuellt worden op SVT World uitgezonden.
De Millennium-trilogie is een reeks misdaadromans van de Zweedse journalist en schrijver Stieg Larsson.
Larsson schreef de boeken bij wijze van hobby in zijn vrije tijd. Hij overleed echter in 2004, voordat de publicaties het licht zagen. De drie boeken werden kort na elkaar in 2005 en 2006 in Zweden uitgegeven. Ze kenden een onmiddellijk succes en werden bekroond met diverse prijzen, zoals de Glazen Sleutel, een prijs voor de beste Scandinavische misdaadroman, toegekend voor alle drie de delen. Het tweede deel won in 2006 de Prijs voor de beste misdaadroman van de Zweedse Detectiveacademie en in 2008 de ITV3 Crime Thriller Award for International Author of the Year.
Kort daarop verschenen vertalingen in diverse talen, waaronder het Nederlands. Een eerste druk van de drie boeken verscheen in 2008 bij uitgeverij Signatuur in Utrecht. De vertaling werd verzorgd door Tineke Jorissen-Wedzinga. In maart 2010 stonden alle drie de boeken tegelijkertijd in de top 10 van de bestsellerslijst van de CPNB.
De originele muziek voor mannenkoor door Otto Lindblad.
"Kungssången" (Het Koningslied) is het koninklijkevolkslied van Zweden. Het lied wordt ook wel Ur svenska hjärtans djup en gång (Eens uit de diepte van de Zweedse harten) genoemd.
De tekst is geschreven door Carl Vilhelm August Strandberg en de muziek is gemaakt door Otto Lindblad. Het lied nam de plaats in van het lied Bevare Gud vår kung dat op de melodie van het Britse God Save the King werd gezongen. Het lied werd het officiële volkslied in 1893.
Nils Holgersson is de naam van de hoofdpersoon van het kinderboekNils Holgerssons wonderbare reis (Zweeds: Nils Holgerssons underbara resa genom Sverige) van Selma Lagerlöf uit 1906. Het boek is bedoeld om kinderen op een speelse manier de aardrijkskunde van Zweden te leren. Het boek werd in veel talen vertaald. In 1911 verscheen de eerste Nederlandstalige uitgave (vertaling door Margaretha Meijboom). In 2001 verscheen de 23ste druk. In 2010 verscheen een nieuwe en voor het eerst integrale vertaling in het Nederlands (door Elina van der Heijden en Wiveca Jongeneel).
Het bekendst is zijn uitvinding van het dynamiet in 1866, hoewel hij ook een reeks andere explosiemiddelen heeft uitgevonden en gefabriceerd.
Nobel bepaalde in zijn testament dat van de rente van zijn kapitaal van circa 32 miljoen Zweedse kronen elk jaar op zijn sterfdag (10 december) vijf Nobelprijzen moesten worden uitgereikt. Hiertoe moest de Nobelstichting worden opgericht. In zijn testament stipuleerde hij dat de prijzen bestemd moesten zijn voor hen die in het afgelopen jaar aan de mensheid het grootste nut hebben verschaft.
Alfred werd geboren als derde zoon van Immanuel Nobel (1801-1872) in Stockholm. Verscheidene broers en zussen van Alfred stierven jong en ook hij kampte in zijn kinderjaren met zijn gezondheid. Het Duitse Museum voor Epilepsie noemt Nobel bij de beroemde figuren die leden aan deze aandoening.
Het gezin Nobel, met een nog jonge Alfred, trok naar Sint-Petersburg, waar vader Nobel een machinefabriek begon. In 1859 werd deze fabriek vanwege slechte resultaten overgedragen aan de tweede zoon, Ludvig Nobel (1831-1888), die het bedrijf wel tot grote bloei wist te brengen. Hierna keerde Alfred met zijn vader terug naar Zweden en begon met een studie over explosieven en in het bijzonder zoekend naar een methode voor veilige productie van nitroglycerine in vaste vorm, in plaats van vloeibare vorm, voor gebruik in staven. Er vonden verschillende onbedoelde explosies plaats in de fabriek van de familie Nobel, en door een fatale ontploffing werden in 1864 Alfreds jongere broer Emil en een aantal werknemers gedood. Niet lang daarna vond Nobel alsnog een veilige methode om nitroglycerine tot ontploffing te brengen: vermengd met diatomeeënaarde (als absorberend medium) bleef het stabiel tot ongeveer 35°C. Nobel noemde de stabiele springstof "dynamiet" en werd al snel schatrijk door de verkoop. Naast mijnbouwbedrijven waren ook wapenfabrikanten grote afnemers.
De Zweedse kroon (Zweeds: svensk krona, meervoud: kronor) is de munteenheid van Zweden. De ISO 4217-code van de kroon is SEK en de afkorting is "kr". Een kroon bestaat uit 100 öre.
Het muntgeld is beschikbaar in 1, 5 en 10 kronen. Het papiergeld is beschikbaar in 20, 50, 100, 500 en 1000 kronen. De Zweedse Rijksdag heeft besloten dat er een munt van 2 kronen en een biljet van 200 kronen ingevoerd zullen worden.
De Zweedse kroon is geïntroduceerd ter vervanging van de riksdaler. Dit was het resultaat van de Scandinavische Monetaire Unie die in 1873 is opgericht en tot de Eerste Wereldoorlog bestond (1 kroon was 0,403 gram goud, ofwel 0,666 Nederlandse gulden of 1,39 Franse frank).
Na de opheffing van de eenheid besloten Zweden, Denemarken en Noorwegen alle drie om "kroon" als naam van hun munteenheid te behouden. De verschillende kronen werden wel allemaal andere munten.
De munten hebben een beeltenis van de huidige monarch aan de ene kant en het wapenschild van Zweden of een kroon aan de andere zijde. Het motto van de monarch is ook in de munt verwerkt. (Een uitzondering hierop is de munt van 5 SEK, onder Karel XVI Gustaaf, waarop alleen het logo van de koning te zien is. De munt van 50 öre toonde de drie kronen uit het nationaal wapenschild)
Op de bankbiljetten staan nationaal en internationaal bekende Zweden, zoals Selma Lagerlöf en haar creatie Nils Holgersson op het biljet van 20 kronen en Linnaeus op het 100 kronenbiljet.
In de periode van 2015-2016 zullen er nieuwe bankbiljetten en munten worden ingevoerd, waaronder een herinvoering van de munt van 2 kronen en het 200 kronenbiljet.
Norrland (vertaald: Noordland) is het noordelijkste deel van de drie landsdelen van Zweden. De naam wordt vooral gebruikt in het dagelijks taalgebruik (weersvooruitzichten enz.). In het westen grenst het aan Noorwegen, en in het uiterste noorden aan Finland.
Norrland bestaat uit 59% van de hele oppervlakte in Zweden, hoewel maar 12% van de Zweedse bevolking er woont (ongeveer 1.1 miljoen).
Met uitzondering van het kustgebied is het gebied zeer dunbevolkt. In Norrland zijn veel naaldbossen, rivieren en meren. Het is in het westen bergachtig (met name in Lapland, Härjedalen en Jämtland). Dit wordt ook wel de laatste wildernis van Europa genoemd. Het hoogste punt van Zweden ligt ten westen van Kiruna (de berg Kebnekaise).
Er is nog geen artikel of afbeelding voor deze maand/week/dag. U wordt uitgenodigd om op bewerk te klikken om er een toe te voegen.
Week 47
Er is nog geen artikel of afbeelding voor deze maand/week/dag. U wordt uitgenodigd om op bewerk te klikken om er een toe te voegen.
Week 48
Er is nog geen artikel of afbeelding voor deze maand/week/dag. U wordt uitgenodigd om op bewerk te klikken om er een toe te voegen.
Week 49
Er is nog geen artikel of afbeelding voor deze maand/week/dag. U wordt uitgenodigd om op bewerk te klikken om er een toe te voegen.
Week 50
Luciaprocessie op een school in Zweden
Het Luciafeest (Zweeds: Lucia, Luciadagen) is een typisch Zweeds lichtfeest dat op 13 december, de naamdag van Sint Lucia, wordt gevierd. De traditie is ontstaan in de middeleeuwen en heeft zich in de 20e eeuw van Västergötland naar de rest van Zweden en naburige landen verspreid.
In Zweden markeert het Luciafeest nu het begin van de kerstperiode. De traditie heeft elementen van het voorchristelijke midwinterlichtfestival overgenomen. In vroegere tijden kwam de dertiende december overeen met de midwinternacht. Door kalenderwijzigingen in de loop van de eeuwen is het moment van de kortste dag op de kalender verschoven, hoewel het feest op 13 december bleef staan.
De traditie in Zweden is dat er vroeg in de morgen meisjes in witte kleding met een rode sjerp en met kaarsjes op hun hoofd het gezin en ouderen wekken en eten brengen. Daar worden dan ook speciale Lucialiedjes bij gezongen. Ook is het traditie dat elk dorp jaarlijks een eigen 'Lucia' kiest. Tijdens het Luciafeest worden er vaak lussekatter (gele saffraanbroodjes) gegeten.
Saab Automobile AB is een Zweedseautofabrikant, die zich in de toekomst richt op de ontwikkeling en productie van elektrische auto's. De onderneming is sinds 31 augustus 2012 onderdeel van NEVS. Sinds 9 juni 2011 is de serieproductie van auto's stopgezet. De huidige eigenaar heeft aangekondigd eind 2013 de productie van de Saab 9-3 te hervatten. Het bedrijf is sinds 1990 gescheiden van Saab AB, de vliegtuigbouwer. Op 26 januari 2010 heeft Spyker bekendgemaakt overeenstemming bereikt te hebben over de overname met de vorige eigenaar, General Motors. Het merk vroeg in 2011 faillissement aan.
Sinds 1991 is hij lid van het Zweedse parlement. Na de verkiezingsnederlaag in 1994 van de centrumrechtse regering, stelde Reinfeldt zich kritisch op tegenover partijleider Carl Bildt, wat leidde tot een isolatie binnen de partij. Na een nieuwe leider in 1999 en de dramatische verkiezingsnederlaag in 2002 kreeg Reinfeldt weer invloed binnen de partij.
Op 25 oktober 2003 werd hij gekozen als de nieuwe leider van de Gematigde Partij, als opvolger van Bo Lundgren. Onder Reinfeldts leiderschap is de Gematigde Partij meer naar het centrum verschoven, en noemt de partij zichzelf Nieuwe Gematigden.
Lapporten (Noord-Samisch: Čuonjávággi) is een hangendU-dal iets ten zuidoosten van Abisko in Noord-Zweden. Het karakteristieke profiel van het dal is vanuit de wijde omgeving zichtbaar en is een van de bekendste symbolen voor Lapland. Lapporten is vrij te vertalen als 'de poort naar Lapland', Čuonjávággi daarentegen betekent 'het ganzendal'.
.jpg)
