Blauwhuis (dorp)
Plaats in Nederland 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Provincie |  Friesland
| ||
| Gemeente |  Súdwest-Fryslân
| ||
| Coördinaten | 53° 1′ NB, 5° 32′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 1,73[1] km² | ||
| - land | 1,72[1] km² | ||
| - water | 0,01[1] km² | ||
| Inwoners (2023-01-01) |
600[1] (347 inw./km²) | ||
| Woningvoorraad | 279 woningen[1] | ||
| Overig | |||
| Postcode | 8615 | ||
| Woonplaatscode | 2401 | ||
| Foto's | |||
| |||
| Zicht op Blauwhuis | |||
| |||
| |||
Blauwhuis (Fries: Blauhûs) is een dorp in de gemeente Súdwest-Fryslân, in de Nederlandse provincie Friesland.
Het ligt ten zuidoosten van Bolsward, ten zuidwesten van Sneek en ten noordwesten van Westhem. De dorpskern ligt aan beide kanten van de Hemdijk, tussen Wijmerts en Het Vliet. Vanuit Het Vliet stroom de Bloedsloot terwijl van de Wijmerts de Blauwhuister Opvaart stroomt naar het dorp. In 2023 telde het dorp 600 inwoners.
Geschiedenis
De plaats dankt zijn ontstaan aan de drooglegging van het Sensmeer in 1632. De bewoners van de nieuwe polder kwamen samen in een gebouw met blauwe dakpannen. Deze werd in 1640 gebouwd en ook bij diens kleur genoemd. In 1718 werd de plaats aangeduid als 't Blauw Huys.
Het blauwe huis zelf was eigendom van een katholieke dame uit Haarlem die het ter beschikking stelde aan de plaatselijke katholieken. Rond deze schuilkerk ontwikkelde Blauwhuis zich tot een katholieke enclave. De schuilkerk werd in 1785 vervangen door een echte kerk, die op zijn beurt in 1871 plaats maakte voor de huidige Sint-Vituskerk.
Sinds 1949 is Blauwhuis officieel een dorp. Het viel daarvoor onder het dorp Westhem. Het is een stuk groter gegroeid dan dat dorp. Tot 2011 lag Blauwhuis in de voormalige gemeente Wymbritseradeel.
Sport
Het dorp heeft een eigen autocrossbaan en club. Verder kent het sinds 1932 een eigen voetbalvereniging, VV Blauwhuis, de volleybalvereniging Punt út en onder meer een badmintonclub en een damclub.
Onderwijs
Het dorp heeft een eigen basisschool, de St. Gregoriusschool. Deze is ook bedoeld voor de bewoners in de directe omgeving.
Cultuur
Blauwhuis was bekend van de dweilorkest Blauhúster Dakkapel die regelmatig optrad tijdens belangrijke schaatswedstrijden. Verder kent het een nog wel blaasorkest, de Swalkers Blauhús geheten en jaarlijks wordt het carnaval gevierd, het heet rond die viering ook (De) Fyfkesryk.
-
Beeld van Maria van Everdingen -
Houten hek in het polderlandschap tussen Blauwhuis en Parrega
Zie ook
Bronnen, noten en/of referenties
|
· 
· 