Gebruiker:Benedict Wydooghe/Wikipediaklas/Sociaal Cultureel Werk

Sociaal-Cultureel Werk is een begrip uit de jaren 1950, als de Amsterdamse hoogleraar Tonko T. ten Have het onderscheid duidt tussen het formele reguliere onderwijs en de informele ontwikkeling van de bevolking. Niettemin gaat de geschiedenis van het SCW terug op de principes van de Verlichting. In de toekomst zullen internet en nieuwe media erg belangrijk zijn in het werkveld van de sociaal cultureel werker.

Voor wie graag snel een antwoord krijgt op de vraag 'wat doet een sociaal-cultureel werker?', geef ik graag deze geparafraseerde quote uit het handboek Wissels.

Wie aan een sociaal-cultureel werker vraagt wat hij nu precies doet, dan mag hij zich aan tal van antwoorden verwachten. Het is moeilijk om in enkele woorden te vatten waar sociaal-cultureel werkers mee bezig zijn. Twee decennia geleden kon je de antwoorden die sociaal-cultureel werkers op deze vraag formuleerden, vooral terugvinden in wat ze niet doen. Het is geen onderwijs, het behoort niet tot welzijn noch samenlevingsopbouw, het heeft niets te maken met de pure cultuuroverdracht of de cultuurconsumptie. Sociaal Cultureel Werk heeft een beetje van dat alles maar is toch iets anders. Wat je vandaag te horen zou krijgen, lees je op pagina 55 van het handboek 'Wissels' in het artikel van Ronny Leenkngt en Frank Cockx.

Naslagwerken

Handicap, psychisch welzijn

Tijdschriften en nieuwsbrieven

==== Handboeken, literatuur en bibliografieën

Sterk tijdschrift

-Om de 3 maanden

-Verhalen over mensen met een handicap

-Beschikbaar via Vlaamse Overheid website

-Abonneren is gratis

-Online en via post

-Sinds maart 2012

Tijdschrift voor Psychiatrie

-Artikels over psychiatrie en psychologie

-Sinds 1959

-Abonneren kost geld. Hangt af van tarief

-Verschillende artikelen

-Via post

Sociale kaart, organisaties, personen

Covias

Covias is een zorgactor die zich richt op een mobiel aanbod geestelijke gezondheidszorg, in de thuisomgeving en maatschappij.

Deze zorgactor bestaat op vandaag door een samenwerking tussen 7 organisaties uit de Geestelijke Gezondheidszorg in de regio Noord-West-Vlaanderen.

-Zorgactor

Encyclopedie

Wikipedia psychische aandoeningen

-Een psychische aandoening (ook wel geestesziekte of psychiatrische stoornis) is een aandoening die wordt gekenmerkt door afwijkende ervaringen en gedrag.

Jeugdwerk

Tijdschriften en nieuwsbrieven

==== Handboeken, literatuur en bibliografieën

Bibliotheek en letteren

Tijdschriften en nieuwsbrieven

==== Handboeken, literatuur en bibliografieën

Theater

Tijdschriften en nieuwsbrieven

==== Handboeken, literatuur en bibliografieën

Muziek

Tijdschriften en nieuwsbrieven

==== Handboeken, literatuur en bibliografieën

Senioren

Tijdschriften en nieuwsbrieven

==== Handboeken, literatuur en bibliografieën

-       Tijdschrift voor ouderengeneeskunde

·       Vanuit de Verenso ( vereniging van specialisten oudergeneeskunde)

·       Om de 3 maand

·       Online

-       Senior JRG

·       Auteur = Luc Van De Ven

·       4 tijdschriften per jaar

·       Gaat over ouderenzorg en de specifieke aspecten waar je rekening mee moet houden bij het verzorgen van jongeren

·       Niet online

-       Bijzondere kijk op welzijn en zorg

·       Viewz ( visie en experten in welzijn en zorg)

·       Om de 3 maanden

·       Online

belangrijke handboeken

-       Handboek in ouderenpsychologie

·       Marja Vink, Yolande Kuim, Gerben Westerhof, Sanne Lames en Anne Margriet Pot

·       Uitgeven = De tijdstroom

·       Ook online boek

·       681 p

-       Partnerverlies bij senioren µ

·       Deltomme Mieke

·       Uitgever: brave new books

·       2019

-       Begeleiding van sportende senioren

·       Bossaert N., Clerinx M., Delbroek W.

·       Uitgever: Sport Vlaanderen

·       2017

·       95p

Sociale kaart, organisaties, personen

-       Okra

·       OKRA is een open vereniging van, voor en door senioren. Je vindt tal van mogelijkheden om leeftijdsgenoten te ontmoeten. Hier voel je je thuis! Je kan in OKRA samen genieten van een veelvoud aan activiteiten (sport, reizen, cultuur, vorming, zingeving, crea, ontspanning, …). Je krijgt de kans om je talenten in te zetten binnen trefpunten, themagroepen of andere werkingen. We creëren ruimte om met elkaar nieuwe initiatieven te ondernemen. Zo leven we samen voluit!

-       Woonzorgcentrum

·       Een verzorgingshuis, ook wel bejaardentehuis, bejaardenhome, rusthuis, rustoord of woon-zorgcentrum genoemd, is een instelling waar ouderen tijdelijk of definitief wonen omdat ze verzorging of verpleging nodig hebben die in de oorspronkelijke woonsituatie niet kan worden geboden.

Encyclopedie

-       Wikipedia bejaard  

·       Een bejaarde, soms ook senior, is iemand van gevorderde leeftijd. Voor deze levensfase wordt doorgaans de leeftijd van 70 tot 80 jaar aangehouden, en is men ouder dan 80 jaar dan is men hoogbejaard.

Erfgoed

Tijdschriften en nieuwsbrieven

==== Handboeken, literatuur en bibliografieën

School

Tijdschriften en nieuwsbrieven

==== Handboeken, literatuur en bibliografieën

Reglementen

Titelpagina van het eerste deel van de Encyclopédie. Mogelijks is het een goed idee om de geschiedenis van het sociaal cultureel werk te beginnen bij de principes en de filosofen van de verlichting: de ratio en Descartes, de wetenschap en Newton, het encyclopedisch wereldbeeld van Diderot en D'Alembert, de nieuwe staatsstructuur van Montesquieu en John Locke, het nieuwe godsbeeld en Voltaire, en de opvoedingsprincipes van Jean Jacques Rousseau. Of heeft die verlichting toch een ranzig kantje?

De filosoof-schrijver Goethe was een bewonderaar van Jean Jacques Rousseau. Voltaire bespotte Rousseau. Rousseau leefde tijdens de Verlichting, maar hield er afwijkende meningen op na. Rousseau is een moeilijk karakter: representant én bestrijder van de Verlichting, draagt bij aan de Encyclopédie en wantrouwt de rede, een vat vol tegenstrijdigheden eerder dan vol vooroordelen, ongegeneerd egocentrisch en de wil een samenleving creëren waarin de burgers de gemeenschap vormen.

Blauwdruk van een panopticum van de hand van Jeremy Bentham, 1791. In Het Panopticum (alziend) beschrijft Jeremy Bentham een architectonisch principe dat het mogelijk maakt groepen te controleren, te disciplineren, te bewaken, bestuderen, vergelijken en te verbeteren. Het panopticum dient volgens Bentham veel doelen: als gevangenis, als school, als werkplaats of hospitaal. Tegenwoordig wordt het geassocieerd met een gevangenis.

De vroege wortels voor het SCW zijn te vinden bij Marquis de Condorcet en zijn plan uit 1792 voor een onderwijs voor alle leeftijden en alle klassen om de gelijkheid te realiseren. Meer inspiratie komt van de in 1784 in Edam opgerichte 'Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen', een burgerlijke organisatie die kennis ziet als de weg naar ontwikkeling. Tussen 1815-1830 telt Vlaanderen een tiental afdelingen.

De slaap van de rede brengt monsters voort, het bekendste werk uit de Los Caprichos door Francisco de Goya. Snel kwam er een kritiek op het verlichtingsdenken met termen zoals hyperverlichting of contraverlichting. Het conservatisme en de romantiek zijn vroege reacties. Recenter bekritiseerden Louis-Ferdinand Céline, Max Horkheimer en Theodor Adorno deze vooruitgangsgedachte. Recenter is er de kritiek van het postmodernisme. De verlichting doet tradities verdwijnen en de (hyper)verlichte maatschappelijke experimenten zoals het nazisme en het communisme) zijn gevaarlijk. De verlichting perst mensen in een nieuw keurslijf van onvrijheid en onderwerping. Rede, kennis en rationaliteit leiden niet per definitie tot een betere moraal, politiek of mens-zijn.

De Verklaring van de rechten van de mens en de burger en de leuze Vrijheid, gelijkheid en broederschap begeleiden de idealen van de Franse Revolutie waarbij de emancipatie van de nieuwe wereldbeschouwing centraal komt te staan. Hoewel nu iedereen gelijk is, blijven de boeren en arbeiders onderdrukt en zonder politieke vertegenwoordiging. Ook vrouwen krijgen geen rechten en de slavernij blijft ingesteld.

De val van Napoleon en het begin van het Fin de siècle markeren begin en einde van de korte negentiende eeuw. In de driekwarteeuw tussen 1815 en 1890 transformeert de Industriële Revolutie de westerse wereld op volle snelheid. James de Rothschild roept in 1836 zijn angst uit te zien "hoe België verandert in een grote aandelenfabriek." De meest ingrijpende verandering, vergelijkbaar met de komst van het internet op het einde van de twintigste eeuw, is waarschijnlijk de komst van de trein. De sociale kwestie heeft haar effect in de kunstenwereld en leidt tot een botsing tussen het classisisme en de Romantiek enerzijds en het Realisme en het Naturalisme anderzijds.

Jan Neuhuys: Inauguration du premier chemin de fer en Belgique of Inhuldigingsrit van 5 mei 1835 (Train World) De spoorwegen zorgden voor een andere tijdsbeleving en beïnvloedde de dialecten in de richting van een standaardtaal. Er ontstond een nieuwe woordenschat, een nieuwe mentaliteit (nauwgezetheid, stiptheid) en nieuwe vormen van toerisme (kusttoerisme). Ook de oorlogsvoering en de cultuurproductie ontsnapten niet aan de trein. De trein deed zijn intrede in de schilderkunst, de literatuur, het theater en de film. Katholieken juichte de trein toe. Zo konden gelovigen pendelen naar de steden waar zij werk vonden. 's Avonds keerden zij naar hun kerktoren terug (en bleven er onder de ideologische vleugels van de pastoor). Voor de komst van de spoorwegen trok immers een deel van de boerenbevolking naar de stad om er te werken. Hun permanent verblijf aldaar, maakte hen goddeloos of vatbaar voor de nieuwe ideeën van het socialisme.

Woonomstandigheden in Londen omstreeks 1870. Gravure van Gustave Doré, let op de panoptische opbouw. De idealen van de Franse Revolutie ontwikkelen zich in politieke partijen en hun institutionalisering. Het Liberalisme, het Katholicisme en het Socialisme/Communisme zullen de industriële revolutie begeleiden. Stedelijke ruimtes verliezen in de eerste fase van de Industriële Revolutie hun leefbaarheid en worden broeihaarden van ziektes en opstand. Het roet van de stoommachines, de beluikvorming en het proletariaat jagen de oorspronkelijke stedelingen naar andere oorden. Gaandeweg richt het sociaal cultureel leven zich op deze stedelijke groepen.

"Ons Huis" in Amsterdam. Het buurthuiswerk is één van de vroegste vormen van het sociaal cultureel werk en de voorloper van het opbouwwerk. Alle thema's komen er samen: arbeidersstrijd, volksverheffing, stedelijkheid, armoede, emancipatie, vrije tijd...

Rue de Paris, temps de pluie (1877) van Gustave Caillebotte. Georges-Eugène Haussmann krijgt in de tweede helft van de negentiende eeuw de opdracht om plannen te maken voor de grootscheepse verbouwing van Parijs. Aanleiding is niet louter de hygiënische wantoestanden maar het Juni-oproer van 1848. Opstanden moeten voortaan makkelijk neer te slaan zijn. Op brede boulevards (waar voorheen smalle, kronkelige straatjes waren) zijn opstanden tegen het regime beter te onderdrukken. Bovendien kan er zwaar geschut ingezet worden en zijn snelle troepenverplaatsingen mogelijk. De boulevard zorgde voor een nieuwe straatcultuur en mentaliteit: de scheiding tussen rioolwater en proper water, de voorbereiding van de metro, de intrede van de straatverlichting, de boulevardier en het flaneren, het toilet in huis... Belangrijkste kunststromingen laatste helft negentiende eeuw: Realisme en Naturalisme.

De periode 1890 tot aan het begin van de Eerste Wereldoorlog wordt het fin de siècle genoemd. Andere termen en stromingen die deze periode willen definiëren zijn het decadentisme, het symbolisme en het impressionisme. Hun ontstaan is een reactie op het dominante realisme en naturalisme. Verbeeldingskracht, irrationele ervaringen, het verleden, het onbewuste, het ongewone, fantasie en intuïtie worden weer centraal gesteld. De decadente thema's roepen een sfeer op van onheil en dreiging. Ook de Art Nouveau, deze Fernand Khnopff en de Prerafaëlieten zijn in deze periode erg aanwezig. Andere namen die we in deze traditie situeren: Leon Spilliaert, Oscar Wilde, Charles Baudelaire, Thomas Mann en Joris-Karl Huysmans.

Jan Frans Willems geeft zijn naam aan het liberaal vrijzinnige Willemsfonds uit 1851. De stichting van het Willemsfonds wordt doorgaans gezien als het startpunt van de geschiedenis van het Vlaamse sociaal cultureel werk. Een club van vooral Gentse industriëlen sticht in 1851 deze vereniging. Op dat moment is Gent de enige industriestad in Vlaanderen. Als voorzitter Vuylsteke stelt dat de clerus de arbeiders onmondig houdt en een antiklerikale koers vaart (vanaf 1862) verlaten meer leden zoals kanunnik Jan Baptist David het Willemsfonds. Het leidt in 1875 tot de oprichting van het Davidsfonds en de verzuiling van het sociaal cultureel werk. Sinds 1868 is het hoofdkwartier gevestigd in het Lakenmetershuis op de Vrijdagmarkt.

Uit onvrede met de liberaal vrijzinnige ideeën verlaat kanunnik David het Willemsfonds. Hij sterft in 1866 en geeft zijn naam aan het in 1875 gestichte Davidsfonds. Deze periode is erg turbulent wegens de schoolstrijd.

Cyriel Verschaeve door Jos De Swerts. De Eerste Wereldoorlog geeft een nieuw gezicht aan het sociaal cultureel werk. De tegenstelling Frans versus de Vlaamse dialecten lijkt prominenter aanwezig dan de tegenstelling tussen de bourgeoisie en het proletariaat. Niettemin gaat het om een en dezelfde klassentegenstelling.Belangrijkste kunststromingen tijdens de Eerste Wereldoorlog: de onderbelichte Frontkunst.

In het interbellum wijzigt het sociaal cultureel werk fundamenteel. Het Algemeen enkelvoudig stemrecht dat na de Coup van Loppem ingevoerd wordt, de leerplicht tot 14 jaar die, nu de oorlog voorbij is, effectief uitgevoerd wordt en de kinderarbeid beëindigt zorgen samen met de acht-uren werkdag respectievelijk voor: 1. inspraak van arbeiders (de socialisten komen in het parlement en hun opleiding en mondigheid worden belangrijker dan lessen over de klassenstrijd), 2. het ontstaan van kinderliteratuur en jeugdbewegingen, 3. vrije tijd die bij de arbeiders 'zinvol' ingevuld moet worden en niet zoals deze kaartende mannen van Paul Cézanne uit 1892-1895. Belangrijkste kunststromingen in het interbellum: Surrealisme en Art Deco.

August Vermeylen en het socialistische Vermeylenfonds, 1945.

Frans Masereel en het Communistische Masereelfonds uit 1971.

Albrecht Rodenbach en het Vlaams nationalistische Rodenbachfonds

Mechanische rekenmachine

Cyberpunk

William Gibson, de bedenker van de term cyberspace: 'A consensual hallucination experienced daily by billions of legitimate operators, in every nation, by children being taught mathematical concepts... A graphic representation of data abstracted from banks of every computer in the human system. Unthinkable complexity. Lines of light ranged in the nonspace of the mind, clusters and constellations of data. Like city lights, receding...'

Cyberpunk en William Gibson

Een robot, gebaseerd op tekeningen door Leonardo Da Vinci

Joseph-Marie Jacquards (1752-1834) programmeerbare weefgetouw, gedemonstreerd in 1801 op een beurs in Parijs. Het werkt met ponskaarten en werd door wevers verwoest.

Charles Babbage (1791–1871) ontwierp de eerste geautomatiseerde, programmeerbare, mechanische rekenmachine.

Robot (Jaarbeurs Utrecht, 1941)

Colossus of de eerste elektronische computer uit 1943 was niet Turingvolledig (ENIAC wel) en gebruikten de Britten tijdens de Tweede Wereldoorlog om Duitse berichten te ontcijferen. Het systeem las 5000 karakters per seconde.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werkte Alan Turing in het geheim bij de de Britse crypto-analytische dienst, de Government Code and Cypher School, in Bletchley Park om gecodeerde berichten te ontcijferen. Turing kende het werk van de Poolse wiskundigen Marian Rejewski, Henryk Zygalski en Jerzy Różycki en die de codes van Enigma-apparaat ontcijferden. Die ontcijfering was een meesterzet van de geallieerden in de Tweede Wereldoorlog.

De Enigma (raadsel in het Grieks) is een codeermachine die berichten omzet in lettercombinaties. Het toestel kwam in de jaren twintig op de markt en werd gebruikt door bedrijven, de diplomatie en legers. Het werd vooral bekend als codeermachine van de Wehrmacht. De code leek onbreekbaar. Gevonden codeboeken, operatorfouten en een onveilige versleuteling leidde tot het breken ervan.

De ENIAC was een computer van het Amerikaanse leger uit 1946. Deze Electronic Numerical Integrator And Computer kostte 500.000 dollar, bestond uit 19.000 radiobuizen en woog 30 ton.

ENIAC berekende trajecten van granaten en raketten tot in 1955 een blikseminslag de computer verwoeste.

Apple I, 1975

Apple II, 1977

1979

Apple II, 1985

Donna Haraway

Alvin Toffler

Gloria Foster werd bekend door haar rol als 'the Oracle' in the Matrix 1999. The Matrix van de Wachowski's toont hoe een computersimulatie mensen onder controle houdt. Of de wereld een illusie is, is een oude vraag. Plato besteedde er aandacht aan in zijn allegorie van de grot. René Descartes' stelling Cogito ergo sum en Jeremy Benthams Panopticon eveneens. Verder is de Matrix geïnspireerd door cyberpunk-verhalen zoals Neuromancer van William Gibson. Ook de term "de Matrix" is waarschijnlijk aan de roman ontleend.

Tears of Steel is een kortfilm van Ian Hubert.

Inleiding: SCW in een digitale maatschappij

• Jef Staes op Youtube.
• Jo Caudron op Youtube, deel 1. [Te bekijken vanaf minuut 26.30 - transformatie]
• Jo Caudron op Youtube, deel 2.
• Jo Caudron op Youtube, deel 3.
• Ter inspiratie.

Nieuw paradigma

De theorie van deze cursus verduidelijkt hoe technologie het denken en doen van mensen verandert. In het praktische luik wordt ingegaan op Web 2.0., 3.0. en 'de dingen die iedereen zou moeten kunnen in de digitale wereld.' ICT grijpt diep in het dagelijkse leven in. De digitalisering wijzigt het denken, dwingt tot anders leren en werken, creëert nieuwe ontspanning… Dit nieuw paradigma kreeg de naam E‐cultuur. Onder invloed van de informatie en communicatietechnologie verandert de manier waarop we cultuur maken, verspreiden, bewaren en eraan participeren. Het is een verandering waarvan de impact wel eens vergeleken wordt met de uitvinding van de boekdrukkunst. Die was niet alleen van beslissende betekenis voor de verspreiding en toegankelijkheid van kennis en cultuur, maar ook voor de ontwikkeling ervan schrijven Debbie Esmans en Dirk De Wit hun boek E‐cultuur (2007). De paradigmawissel is sociaal‐economisch, politiek institutioneel en mentaal‐cultureel van aard. De cursus informeert richt zich op het Sociaal Agogisch Werk. De verbinding tussen ICT en SCW was lange tijd onbestaande. Bovendien heeft het sociaal werk een rol te spelen in het digitaliseringsverhaal, namelijk daar waar de digitalisering zorgt voor sociale uitsluiting of de levenskwaliteit bedreigt (Jan Steyaert in Alert 2008, nr 4).

Zes keer SCW

PUBLIEK	SECTOR	KWALITEIT
Geen interesse	Erfgoed & Milieubeweging	Informatie en educatie
Notie	Letteren & bieb	Communicatie
Interesse	Beeldend & Theater	Transactie
Amateur	Architectuur & design	Beleving
Semi-professioneel	Muziek & Podium	Creatie
Professioneel	Generatiewerk	Discussie
Expert	Buurt & Emigratie	Activering & emancipatie
DRAGER	TOEPASSING	MEDIA
Smartphone	E-mail	Tekst & Schrijfsels
Tablet	Chat	Audio / Radio
MP3, MP4	Blog	Foto
GPS	Website	Animatie en Tekenfilm
Console	Games	Video
Personal computer, Laptop	Netwerken	Film
Televisie	Wiki	3D

Zie ook

• Vrijekunstlicentie
• Kunstverzameling
• Lijst van musea voor moderne kunst
• Lijst van Belgische beeldend kunstenaars gerekend tot de hedendaagse kunst
• Lijst van moderne Nederlandse beeldend kunstenaars
• Lijst van Nederlandse beeldend kunstenaars gerekend tot de hedendaagse kunst
• Lijst van musea in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
• Lijst van musea in Antwerpen
• Lijst van musea in Limburg (België)
• Lijst van musea in Oost-Vlaanderen
• Lijst van musea in Vlaams-Brabant
• Lijst van musea in West-Vlaanderen

Decreten

• Jeugd- en kinderrechtenbeleidsdecreet (20 januari 2012);
• Decreet voor het lokaal en provinciaal jeugdbeleid (6 juli 2012);
• Subsidiedecreet voor hostels, jeugdverblijfcentra & jeugdtoerisme (6 juli 2012);
• Jeugdhuissubsidiedecreet voor projecten van bovenlokaal belang (5 juli 2013);
• Decreet inzake cultuur-, sport-, en jeugdwerkparticipatie (18 januari 2008);
• Decreet sociaal-cultureel volwassenenwerk (4 april 2003);
• Lokaal cultuurbeleidsdecreet (13 juli 2001);
• Amateurkunstendecreet (22 december 2000);
• Erfgoeddecreet met inbegrip van musea (23 mei 2008);
• Decreet op volkscultuur;
• Kunstendecreet;
• Decreet Vlaams Audiovisueel Fonds;
• Decreet Vlaams Fonds der letteren;
• Circuskunstendecreet (21 november 2008);
• Archiefdecreet (augustus 2010);

Wat doet een SCW'er?

Basisprincipes

(...)

Vier functies

Frank Cockx. De functie(s) van sociaal-cultureel werk. Resultaten van een visieontwikkelingstraject met, door en voor het sociaal-cultureel volwassenenwerk in Vlaanderen, WisselWERK-Cahier, 2010.

Flaneren in Cyberspace

• Discussiemoment over de inleidende tekst: Benedict Wydooghe. Flaneren in cyberspace. De metaforische weg naar digitale cultuurparticipatie. In: Frank Cockx, Hugo De Blende & Gunter Gehre (Ea.) (Eds.). Wissels. Handboek sociaal-cultureel werken met volwassenen. Academia Press & Socius, Gent & Brussel, 2011, p. 384 ev.

Gamification

• Games & cultuur
• ARG de leguanen
• Digitaal op kamp

Augmented reality

• Alther Bahnhof Video Walk

Bibliografie

Boeken

• Een digitale bibliografie op http://www.delicious.com/benedictwydooghe. De bibliografie bevat verwijzingen en syntheses van internetteksten. Ze is op verschillende wijzen te organiseren. Verder lees je één werk naar keuze uit deze lijst en presenteer je dit voor de groep.
• Schrift of scherm: hoe leren kinderen het meest?
• Anngegreet van Bergen Gouden jaren. Hoe ons dagelijks leven in een halve eeuw onvoorstelbaar is veranderd, Contact, Antwerpen, 2014.
• Clo Willaerts Altijd naakt, manage je identiteit online, 2013.
• Evelien De Pauw, Stefaan Pleysier, Jan Van Looy, Ronald Soetaert (Ed.) Jongeren en Gaming. Over de effecten van games, nieuwe sociale netwerken en educatieve kansen, 2008.
• Gert Nulens ICT als instrument voor cultuurparticipatie. viWTA Dossier 18, Brussel, 2008.
• Hélène De Keyser, Kevin De Ridder en Jacques Verleijen Sociale media op school, 2013.
• Jo Caudron. Media Morgen. De media op hun kop, overleven onze klassieke media de radicale impact van internet, social media en mobile?, 2011.
• John Brockman (Ed.) Hoe verandert internet je manier van denken?, 2011.
• Liesbeth Hop & Bamber Delver De wifi-generatie, 2009.
• Luc Blyaert. De Appotheek van wacht. & Mobiele apps, 100 Apps om te hebben. In: Knack Extra, jg. 3 nr. 16, 16 november 2011.
• Marcel Spierts De stille krachten van de verzorgingsstaat. Geschiedenis en toekomst van sociaal-culturele professionals, 2014.
• Mayke Calis & Herm Kisjes Socialbesitas, 2013.
• P. Bocklandt ‘’Niet alle smileys lachen. Onlinehulp in eerstelijnswelzijnswerk, 2011.
• Patty Valkenburg Schermgaande jeugd. Over jeugd en media, 2014.
• Paulus Van Bortel Wij en de Media: Kritische reflecties over media, waarheid & vertrouwen, 2013.
• Pedro De Bruyckere & Bert Smits De jeugd is tegenwoordig, 2011.
• Phaedra Werkhoven & Jan dijkgraaf. Sociale Media Bijbel. Van vijand tot vriend, BBNC, Amersfoort, 2013.
• R. Legrand Bell Labs laat je koekjestrommel verhalen vertellen en zet je in je eigen regiekamer, In: T-ZINE, 19 oktober 2011.
• Rob Heyman, Annet Daems, Dorien Baelden, Jo Pierson (red.) Hier vloekt men niet, Facebook ziet alles. Sociale netwerken ontrafeld., 2013.
• S. Wagenaar & J. Hulsebosch En nu online… Sociale media voor professionals, organisaties en facilitatoren, 2011.
• X Hoose. APPBIBLE. 466 apps & games voor iPhone, iPad, iPadtouch, 2011.

Blogs

• Frankwatching: nieuws en opinie over digitale trends
• Lifehacking: nieuws en tips om met informatieoverload om te gaan
• Ambtenaar 2.0: over web2.0 en de overheid

Videografie

• Graffiti wars, Channel 4 14/08/2011.
• Networked Society 'On the Brink'.
• The virtual revolution 1: The great levelling.
• The virtual revolution 2: Enemy of the state.
• The virtual revolution 3: The cost of free.
• Wikis waarheid van VPRO Tegenlicht.
• Tim Berners-Lee over het semantische web.
• Canvas Radio Gaga 11/10/2016: Joris en Dominique trekken naar Linkeroever, het Antwerpse stadsdeel op de linkeroever van de Schelde, met onder meer de sociale woonwijk Europapark. Deze wijk kent een grote diversiteit en hoge kansarmoede.
• Beroepen zonder grenzen: Cultureel Centrum in Cuba, 17/11/14.
• Benjamin Verdonck: can a man change a city, Canvas 16/05/2010.
• Voordeel van de twijfel afl. 6: Voeden we onze kinderen op tot idioten? Canvas 13/01/2015.
• Guerilla art, Acht Dox 03/05/2011.
• Made in Europe, afl. 4: Verbeelding, Canvas 05/03/2017.
• Made in Europe, afl. 5: De duistere kant, Canvas 12/3/2017.
• Made in Europe, afl. 7: Individualisme, Canvas 26/3/2017.
• Soundbreaking 6: sound and vision, Canvas 12/02/2016.
• Stijn Dickel over zijn fluisterwandeling, Cobra.be 27/06/2014.

Punten krijgen

Studenten AO

De studenten AO hebben ongeveer 75 werkuren om deze opdracht tot een goed einde te brengen. Schrijf voor je stageplek/organisatie uit het SCW een sociale mediamanagementsstrategie (SMS). De SMS is een plan. Het plan voer je niet uit, het blijft hypothetisch! Je mag wel testen. Voor je van start gaat, lees je

• Hugo Callens. Sociaal-cultureel werk, nieuwe media en digitale competenties. In: Frank Cockx, Hugo De Blende & Gunter Gehre (Ea.) (Eds.). Wissels. Handboek sociaal-cultureel werken met volwassenen. Academia Press & Socius, Gent & Brussel, 2011, p. 376 ev.
• Het handboek 'Sociaal cultureel werk in de digitale samenleving' van Hugo Callens kan je hier downloaden.

1. Welke vereniging kies je? Waarom? Wat is het doel van de vereniging, welke activiteiten zijn er en het doelpubliek? Onderzoek doel en doelpubliek: wie zijn ze, wat doen ze en welk mediagebruik heeft het doelpubliek en welke media gebruikt de organisatie nu al?
2. Inleiding: waarom is sociale media belangrijk in het SCW? De inleiding telt 1 pagina en overtuigt de lezer van het belang van sociale media. In bovenstaande literatuur vind je voldoende argumenten. Kneed die tot een nieuwe tekst.
3. Integratie: Zie Callens, p. 91.
4. Cultuurverandering: Zie Callens, p. 92.
5. Capaciteit: Zie Callens, p. 93 én maak een berekening van de kostprijs.
6. Tools en tactieken: Zie Callens, p. 94. Dit is het meest praktische van je onderzoek. Welke media zijn interessant voor de werking van de vereniging? Maak het onderscheid tussen drie soorten media: 1./ Met welke klassieke media zal je zeker samenwerking zoeken. Hoe, wie en waarom. 2./ Welke sociale media 2.0 zal je inschakelen? Gebruik hiervoor de cursus 23 dingen. Beschrijf en teken de structuur uit van de 'basiswebsite' en hoe de toepassingen hierop aansluiten? Zorg voor 6 tot 10 toepassingen die je effectief uittest. Dit is de basis. Beschrijf ook welke uitbreidingen kunnen volgen in de toekomst en waarom. Beschrijf welke toepassingen je hebt uitgeprobeerd die je niet zal gebruiken. Maak screenshots van je testjes en stop ze in een PowerPoint om in de groep te presenteren. 3./ Welke media 3.0 zal je inschakelen en waarom?
7. Meten: Zie Callens, p. 95.
8. Besluit: Kort en krachtig.
9. Bibliografie: Eindig met een bronnenlijst en een item verder lezen. De bronnenlijst toont waar je inspiratie vond, verder lezen toont waar je nog interesse in hebt.

Studenten dagonderwijs

Wikipediaopdracht

• Het lemma Sociaal Cultureel Werk (Vlaanderen) wordt uitgewerkt op deze voorlopige pagina: Gebruiker:Benedict Wydooghe/Sociaal Cultureel Werk (Vlaanderen).

Examendag in januari

Studenten stellen hun SMS voor bij de docent. In maximaal 18 minuten (cfr. TED-conferenties) presenteer je overtuigend. De tijd mag korter, maar na 18 minuten komt de volgende student.

SMS-presentatie. Punt op 20 op combinatie van ppt (niet indienen) en worddocument (indienen op papier). Voorstelling op examendag in januari. Bij je presentatie houdt de docent rekening of je de suggesties die werden gegeven tijdens het eerste presentatiemoment, werden toegepast.

* Wikipedia-opdracht (toevoegingen aan de hoofdbladzijde (5 punten) en het individuele lemma (10 punten).

* Synthese boek en presentatie ervan in december: 5 punten.

Bijlage: 23 dingen

23 dingen is een cursus die courante web 2.0 toepassingen verkent. Bij de cursus 23 dingen hoort de presentatie Flaneren in cyberspace en deze digitale tekst. Aan de hand van 23 oefeningen maakt een cursist kennis met Twitter, Netvibes, Delicious, foto-, video- en audiosites, leert hij bloggen en een wiki maken. Het oorspronkelijke “23 Things” komt uit de bibliotheeksector in de VS en werd in Vlaanderen en in Nederland overgenomen en voor verschillende sectoren vertaald, herdacht en herwerkt. Het concept heeft een Creative Commons-licentie. De bibliothecaresse Helene Blowers van de Public Library of Charlotte and Mecklenburg County ontwikkelde dit Learning 2.0 programma. Boektweepuntnul is iets gelijkaardigs. In oktober 2011 verscheen het boektweepuntnul waarin een spontaan auteurscollectief van 125 experts evenveel applicaties en webtools belichten. Naast de papieren uitgave komen digitale versies.

SCW

1. Je website

• Maken
• Analyseren
• Statistieken

2. Sociale netwerken

• Linkedin
• Facebook
• Facebook en mijn privacy
• Netlog
• Diaspora
• Unthink
• Hyves
• Higherlevel
• Ecademy
• Mindz

3. Beeldmateriaal

• Van zwart-wit naar kleurenfoto
• 3D-film op Youtube
• Maak je animatiefilm
• Plotagon
• Plaats commentaren bij Youtube
• Amsterdam 360
• Thinglink tagt!
• Google SketchUp
• Google Photos
• Flickr
• Infographics
• Presenteren
• Youtube
• 3D video
• Animaties maken
• Goggles
• Google images, vergelijkbaar met Goggles
• Gazopa
• Feedback geven
• Instructiefilm wezooz
• Airpano: 3D Fotografie
• [1]: video maken
• Antwerpen verkennen

4. Bloggen en RSS

• Via de microblog Twitter,
• Yammer.
• Via blogs zoals Blogger of
• Wordpress
• Overzicht via Netvibes en
• The Old Reader.

5. On-line favorieten

• Symbaloo
• Protopage
• IGoogle
• My Yahoo

6. Presentaties

6.1 Met dia's

• Google drive (samenwerken + controle)
• Keynote (Apple)
• PowToon
• Haikudeck
• Canva
• Emaze

6.2 Zonder dia's

• Picozone
• Thinglink
• Glogster
• Moovly

6.3 Voor I-Pad

• iMovie
• Tellagami
• Explain Everything
• Chatterpix
• Bookcreator

6.4 Bordsoftware

• Prowise

6.5 Diverse

• Infogrammen maken
• Prezi
• Wordle
• Mindmapper

7. Geografische toepassingen

• Geopunt
• Google Earth
• Google maps
• Routenet
• Batchgeo
• Foursquare
• Verken het heelal

8. Het lichaam

• The visiblebody
• De kooksite combineert ingrediënten, Wikipedia, voedings- en energiewaarden.

9. Samenwerken met wikitools

• MediaWiki
• Wikileaks
• Wikipedia
• WikiCommons
• De Engelstalige Wikipedia
• Van wiki naar boek
• Mediawiki
• Pbwiki
• Wetpaint
• Wikidot

10. Bibliotheek en bookmarks

• Fluorstift
• Bibliotheek.be

11. Games

• Speloverzicht
• Ziekenhuisspelen
• Verken je gezondheid

12. Muziek

• Blip.fm
• Soundcloud

13. Adresgidsen

• De sociale kaart

14. Nieuws

• Nieuwsbronnen

15. Media-integratie

Mediaproducten groeien naar elkaar toe. Dat is zo in

• In Europa
• Reis van The Beagle

16. Browsers

17. Gewoon praktisch

• Werken in een pc met Join me
• Lijstjes bijhouden met Evernote
• Een datum prikken met Doodle
• To-do
• Datumprikker
• Afspreken

18. Schrijven op internet

• Schrijven
• Schrijfstijl
• Elsschotproef
• Taalb(l)ad
• Taalunieversum
• Spreekwoord.nl
• Spatiegebruik
• Taalunie
• Klare taal rendeert

19. Test jezelf

20. Terug in de tijd

• Tijdlijn maken
• Oorlogsdagboeken lezen en taggen

21. Communicatie

• Tekst naar spraak
• Praat met een machine
• AI: Natural language is universal.

22. Google is god

• [2]
• [3]

23. Chat-, discussie en teleconferentie

• Yahoo Messenger
• Meebo
• Google Groups
• Yahoo Groups
• Ning
• Skype
• VOIPbuster
• Google Talk

24. Museale opstellingen

• Exponanza Gent
• Geheugen collectief - Antwerpen
• Fisheye Wetteren
• Coming Soon Wetteren
• d-artagnan Brugge
• Twice Roeselare
• Meetmarcel
• Sien Brussel
• Impressantplus Gent
• Madoc Gent

Tips voor personeelswerkers in hun 'War for talent'

Zoeken en vinden

1. Wie de PowerPointpresentatie wil bekijken kan dat zo. Om ze te downloaden heb je een Slideshare-account nodig.
2. KGB-zoekmachine voor personen
3. Solliciteren per mail? Een pdf als cv? Bij Accent solliciteren 4 op 10 via Twitter. Zoek via #vacature #vdab #job of volg een hersenoperatie via #MHbrain. Ook in de ziekenhuizen neemt het Twittergebruik toe.
4. Is LinkedIn een cv zoals hier beweerd wordt? Maak je cv mooierof maak er een infographic van.

Dagelijkse werking

1. Over het belang van bedrijfstransparantie. Maak je zichtbaar op Wikipedia en vul dit in! en gebruik de Categorie:Ziekenhuis in België
2. Van Marcke zet in op Social Media: Twitter en Facebook zijn communicatiemiddelen naast telefoon en fax en integreert SM waar het relevant is. Make people talk is hun leuze! Ga enkel offline als de klant dat ook doet. Mensen lezen geen sites!
3. Vertrouw je medewerkers, anders heb je ofwel een rekruteringsprobleem of een opleidingsprobleem. Bekijk hen als ambassadeurs, ook de freelancers. Maak een beleidsdocument over het SM-gebruik met deze tool. Vertel je personeel welke SM je gebruikt en leer ze er mee omgaan, verder maakt je richtlijnen over het confidentiële, de taal, respect en check je bronnen.
4. Samenwerken kan via Google Plus: samenwerken aan documenten, chatten, een presentatie geven kan via slideshare, een hangout is een videogesprek,... Lees ook dit.

Diverse

1. Alle presentaties van Steven Vanbelleghem of deze in het bijzonder.
2. http://www.skipr.nl
3. Reclame maken? Probeer #focuswtv (of zoek gelijkaardige #)
4. Een doordachte inzet van ICT-toepassingen voor ouderen kan in het kader van de (gezondheids)zorg en deelname aan het sociale, economische, culturele, spirituele, en politieke leven. Het project ICT in Wel en Wee verkent mogelijke ICT-toepassingen—en van voorwaarden voor een maatschappelijk zinvolle inbedding. Het rapport en het dossier zijn hier te vinden.

Mediawijsheid

I-respect

Gezonde dingen

1. [http://www.icho-info.be/masterproefpdf/thesis/%7B0904797c-18c5-64c3-c274-e3e7f35342e2%7D_Latour-Sylvie-scritpie.pdf Dokter, ik heb een

myocardinfarct!]

1. Bordspelen zijn opnieuw in! Ontwikkel er zelf één voor de iPad.
2. The visiblebody
3. Howsmallreally of Howbigreally
4. De kooksite combineert ‘compatibele’ ingrediënten, linkt Wikipedia, voedings- en energiewaarden.
5. Een test over kritisch inzicht en geneesmiddelen
6. Wikipedia
7. Hoe groen is je lifestyle?
8. Speloverzicht
9. Serieuze spellen
10. Ziekenhuis spelen
11. Verken je gezondheid
12. Medisch erfgoed
13. Fitness programma

22 dingen voor orthopedagogen

1. Voor 'the lost generation'
2. App, noot, muis
3. ICT-zonder beperkingen
4. Veilig online
5. Zo werkt het
6. Willie Webwijs
7. Zoenen en zo
8. Netikette
9. Modem
10. Cybersnoezelen
11. Wai-Not
12. Gratis pictogrammen
13. Do2learn
14. Ook jij
15. Het hondje
16. Link in de kabel
17. Anysurfer
18. Onlineklas
19. Leuke filmpjes
20. Mybee-kinderbrowser
21. Tekst naar spraak
22. Stickman, een aardigheidje
23. New kids on the web
24. Ouderlijk toezicht

18 Gezonde Smartphonesapplicaties

De Smartphone wordt het nieuwe platform voor internet. Op het moment dat de orde der geneesheren het facebookgebruik aan banden wil leggen (eind februari 2015), verschijnt dit.

1. Wanneer het te luid wordt in je klas
2. Je website in een tablet-jasje
3. Eerste hulp app van het Nederlandse Rode kruis, gratis
4. Binkie, advies bij eerste hulp
5. Groente- en fruitkalenders seizoensgroenten en -fruit eten en wanneer wat kopen
6. The Human Body
7. Fitness for IPad
8. How Stuff Works
9. Vibrating Massage
10. Verbeter de buurt
11. Doktertje spelen
12. SOA-Software
13. Gezondheidsadvies
14. EHBO voor kinderen
15. Bloeddrukmeter
16. HOOSE X. APPBIBLE. 466 apps & games voor iPhone, iPad, iPadtouch, HUB, Haarlem, 2011.
17. BLYAERT LUC. De Appotheek van wacht. & Mobiele apps, 100 Apps om te hebben. In: Knack Extra, jg. 3 nr. 16, 16 november 2011.
18. CAUDRON JO. Media Morgen. De media op hun kop, overleven onze klassieke media de radicale impact van internet, social media en mobile? Lannoo Campus, Leuven, 2011.
19. Je eigen QR-Code maken
20. Je medisch dossier via QR

23 dingen Ad Random

1. Tuinontwerp: http://www.marlux.com/be-nl/tuincreator
2. Basecamp: http://www.basecamphq.com
3. Bubblejoy: http://www.bubblejoy.com
4. CPsquare: http://cpsquare.com
5. Digg: http://digg.com
6. Diigo: http://www.diigo.com
7. Edublogs: http://edublogs.org
8. Hashtags: http://hashtags.org
9. Mobypicture: http://mobypicture.com
10. Monitter: http://www.monitter.com
11. Moodle: http://moodle.org
12. Partos Plaza: http://www.partosplaza.nl
13. Picnic op slideshare: http://www.slideshare.net/tag/picnic09
14. Picnic: http://www.picnicnetwork.org
15. Sharetronix: http://sharetronix.com/opensource
16. Twapperkeeper: http://twapperkeeper.com
17. Twitterfall: http://twitterfall.com
18. Twubs: http://www.twubs.com
19. Unyte: http://www.unyte.net
20. Vyew: http://www.vyew.com
21. Wereldklok: http://www.timeanddate.com
22. Maak een petitie: http://www.petities24.com
23. Documenten uitwisselen, tot 5 gig: http://www.box.com
24. Wikipedia-arbeid-volgen in RT: http://rcmap.hatnote.com/#en
25. PDF samenvoegen: http://www.pdfsamenvoegen.be/index.html

23 games

• Onderwijs en SM
• Site voor geschiedenisleraren

Hoe didactisch gebruiken?

Games zijn als cultuurproduct op verschillende manieren in lescontexten in te zetten. Ze zijn bovendien vakoverschrijdend (Engels, ethetica, informatica, psychologie, geschiedenis...).

1. Een gamebespreking vergelijkbaar met een boekbespreking of filmrecensie. En waarom zou men die niet gewoon op Wikipedia plaatsen?
2. Bestudeer de esthetica van een game. Zo heeft Destroy All Humans! Big Willy Unleashed een sixties look, terwijl Canis Canem Edit zich in een victoriaans decor afspeelt. De vormgeving van Ratchet & Clank is gebaseerd op Metropolis van Fritz Lang.
3. Een spreekbeurt
4. Gebruik screenshots (kunstgeschiedenis, kaartmateriaal...)
5. Verwijs naar een game, zoals je naar een boek of een film zou verwijzen.
6. Laat ze vergelijkingen maken tussen het boek, de film en de game.
7. Laat studenten onderzoeken hoe realistisch een game is en waar het afwijkt van de historische werkelijkheid.
8. De gamegeschiedenis is ondertussen ook een halve eeuw oud. Wie schrijft ze?
9. Een quiz
10. Bestudeer de dialogen
11. Gebruik muziekfragmenten
12. Ruimtelijke oriëntatie
13. Speel een spel als huiswerk
14. Vertel over games en propaganda
15. Gebruik games voor colleges over historische kritiek
16. Laat studenten in hun eindwerk nagaan hoe ze één of diverse games kunnen inzetten in de les...
17. Enzovoort...

Verken

1. Assassin's Creed
2. America's Army
3. Total War
4. Civilization
5. Imperial Glory
6. 1869 (videospel)
7. Age of Mythology
8. Anno 1404
9. Anno 1503: The New World
10. Anno 1503: Treasures, Monsters and Pirates
11. Anno 1602: By Royal Command
12. Anno 1602: Creation of a New World
13. Anno 1602: New Islands, New Adventures
14. Anno 1701
15. Civilization: Civilization II, Civilization III, Civilization IV
16. Spacewar
17. Call of Duty (serie)
18. Uncharted
19. The Godfather: The Game

Overzichten

1. Lijst van games
2. http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_World_War_I_video_games
3. http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_World_War_II_video_games

Interessant

1. http://www.3d-academy.be
2. http://www.digitalartsandentertainment.be
3. http://www.playstationpure.be/blog/item/5629/De-beste-speeches-uit-de-gamegeschiedenis
4. http://www.playstationpure.be/blog/item/8826/Gameverfilmingen-om-naar-uit-te-kijken
5. http://www.kijkwijzer.nl/upload/download_pc/2.pdf Computerspellen in het gezin
6. http://initio.wikidot.com/facebook: een toepassinspagina voor sociaal werkers
7. http://internetvaardig.be
8. http://support.google.com/websearch/bin/answer.py?hl=nl&answer=510
9. http://www1.k9webprotection.com (blaft)
10. http://www.gamesforchange.org/

En als (voorlopig) laatste http://www.youtube.com/watch?v=Fsj2wdFDmLk.

Toegevoegde realiteit

• Google glasses street view
• Top 5 Google glasses toepassingen

Apps

• Apps voor kinderen
• iPad Magic Show

Noten en links

Links

Intern

• Web 3.0
• Social media
• Nieuwe media
• Geschiedenis van de computer
• Computer
• Informatica
• Lijst van informatici

Extern

• 23 dingen, België
• 23 dingen, Nederland
• 23 dingen voor Politie.Nl
• 23 dingen voor Politie.Be

Gewenst

• Helene Blowers
• Linkindekabel
• Socius, steunpunt voor het Sociaal-cultureel werk
• The virtual revolution
• Peter-Paul Verbeek, De grens van de mens.
• bioconservatisme met Jürgen Habermas, Leon Kass en Francis Fukuyama als vertegenwoordigers, in tegenstelling tot het transhumanisme zoals Nick Bostrom

Cursusdata 2019

• Week 1: Inleiding SCW: cursus (handboek), doel, examen en kennismaking. Wat is cultuur? De kleine c. Outsiderkunst, art brut en Tijd schept kunst. Verschil tussen scholing en educatie, Bentham en de industriële onderwijsmodellen.
• Week 2: Praktijkvoorbeeld: (...).
• Week 3: Reflectie vorige week / Taakverdeling individuele presentaties en boekvoorkeur / Over de geschiedenis van het SCW: de verlichting, stadsplanning, mensenplanning, de industriële negentiende eeuw, verzuiling, ontzuiling (schema met politiek, sociaal, economisch en cultureel leven).
• Week 4: Vier functies: groepsdiscussie: gemeenschapsvormende, culturele, activerende en educatieve functie. Pas toe op subversief SCW - werk van Benjamin Verdonck en het eigentijdse SCW. Polaire dia.
• Week 5: [4] en werkcollege Wikipedia.

We verzamelen voor 10.30 uur onder deze klok op het perron.

• Week 6: Studiereis Antwerpen met opdrachtje: 180 seconden / niet aflezen / met illustratie, boekje of iets origineel dat je toont.
  • Studenten reizen op eigen houtje naar Antwerpen en keren op eigen kracht terug.
  • 10.30: Studenten ten laatste verwacht onder de grote klok aan het bovenste perron voor een sociaal-culturele dwaaltocht met relevante stops.
  • 10.30: Antwerpen Centraal
  • 10.35: Zoo
  • 10.45: Keizerlei en Meir
  • 11.00: David Teniers II
  • 11.05: Stadsfeestzaal
  • 11.15: Antoon van Dyck
  • 11.30: Letterenhuis
  • 11.50: Letterenhuis: schrijver naar keuze
  • 12.25: Paul Van Ostaijen
  • 12.30: Willem Elschot en de Quinten Matsijs (lunch, breng eigen broodjes mee of kijks eens online wat er te bikken valt)
  • 13.45: Hendrik Conscience en de Consciensebibliotheek
  • 13.50: Jezuïetenkerk Sint-Carolus Borromeuskerk (Antwerpen)
  • 14.15: Schipperskwartier
  • 14.25: MAS
  • 15.00: Brabo, markt en stadhuis
  • 15.10: Plantin-Moretus
  • 15.30: Tuin Plantin Moretus
  • 16.30: Groenplaats
  • 17.00: Station

− HERFSTVAKANTIE −

• Woensdag 08/11: Extra uitleg over punten verdienen, examenvoorbereiding.
• Woensdag 29/11: Individuele presentaties I:
• Woensdag 06/12: Individuele presentaties II:

Tijdsinvestering

SCW betreft een cursus van 3 studiepunten. In werk/studietijd wil dit zeggen 100 uur.

Voetnoten

· ·

Google

· ·

Schilderstijlen

absolute schilderkunst · abstract expressionisme · abstracte kunst · academische kunst · actionpainting · art brut · art deco · classicisme · colorfieldpainting · dadaïsme · expressionisme · fauvisme · figuratieve kunst · futurisme · hard edge · hyperrealisme · impressionisme · informele schilderkunst · jugendstil · kubisme · luminisme · magisch realisme · maniërisme · minimal art · naïeve kunst · naturalisme · neo-expressionisme · neo-impressionisme · nieuwe beelding · nieuwe zakelijkheid · op-art · orphisme · oriëntalisme · piëtisme · pittura metafisica · pixel art · pointillisme · popart · postimpressionisme · prerafaëlieten · primitivisme · realisme · romantiek · sociaal realisme · suprematisme · surrealisme · symbolisme · tachisme

· ·

Federale Wetenschappelijke Instelling

Rijksarchief in België · Koninklijke Bibliotheek van België · Belgisch Instituut voor Ruimte-Aeronomie · Koninklijk Meteorologisch Instituut van België · Museum voor Natuurwetenschappen · Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium · Koninklijk Museum voor Midden-Afrika · Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis · Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België · Koninklijke Sterrenwacht van België · Sciensano · Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie · SCK CEN · Koninklijk Museum van het Leger en de Krijgsgeschiedenis

· ·

Politieke stromingen

politiek spectrum · extreemlinks · links · centrum · rechts · extreemrechts
confessionalisme · christendemocratie · conservatisme · neoconservatisme · paleoconservatisme · islamisme
liberalisme · klassiek liberalisme · economisch liberalisme · conservatief-liberalisme · progressief liberalisme · neoliberalisme · libertarisme · groenliberalisme · geoïsme
anarchisme · syndicalisme · feminisme · ecologisme · ecofascisme · agrarisme · progressivisme
marxisme · communisme · trotskisme · leninisme · stalinisme · maoïsme · socialisme · sociaaldemocratie · communitarisme
populisme · fortuynisme · solidarisme · nationalisme · linksnationalisme · fascisme · nationaalsocialisme

Categorie:Museum in Brussel Categorie:Fin de siècle