Portaal:In het nieuws/Biologie/2005

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Nieuwsfeiten met betrekking tot biologie.

2005[brontekst bewerken]

6 december[brontekst bewerken]

  • Op Borneo is mogelijk een nieuw zoogdier ontdekt. Dit meldt het Wereld Natuur Fonds. Op het eiland waren totnogtoe al meer dan 361 andere diersoorten bekend en beschreven. Het dier, een vleeseter, iets groter dan een huiskat, is twee maal gefotografeerd, in het nationale park Kayan Mentarang in Kalimantan. De kunst is nu het dier te vangen, zodat duidelijk wordt waar het precies om gaat.

17 november[brontekst bewerken]

16 november[brontekst bewerken]

13 november[brontekst bewerken]

  • Een 25-jarige inwoner van Londen bij wie in 2002 werd geconstateerd dat hij was geïnfecteerd met hiv, blijkt het virus inmiddels weer kwijt te zijn. Dit is de eerste keer dat een dergelijk geval goed gedocumenteerd is. (Sunday Times, bbc)

11 november[brontekst bewerken]

10 november[brontekst bewerken]

  • Korstmossen kunnen enige tijd onbeschermd in de ruimte overleven. In een experiment van de ESA konden korstmossen na twee weken in de ruimte weer tot leven worden gewekt. Het experiment geeft meer gewicht aan de theorie van panspermia. (newscientist).

22 oktober[brontekst bewerken]

20 oktober[brontekst bewerken]

19 oktober[brontekst bewerken]

  • De prijs voor de natuurfoto van het jaar is gewonnen door een foto van een slechtvalk die op een zwerm spreeuwen jaagt. (bbc)
  • In 2002 werd het totnutoe oudst bekende mensachtige fossiel gevonden in Tsjaad, een stuk westelijker van waar men dacht dat de mensen zouden zijn ontstaan. Het fossiel werd Toumaï genoemd. In Tsjaad is een paleontologisch instituut opgericht om naar meer fossielen te zoeken. (bbc)

17 oktober[brontekst bewerken]

14 oktober[brontekst bewerken]

  • Door warmere lentes verschijnen rupsen vroeger in het voorjaar. De broedtijd van de koolmees, die hun jongen met rupsen grootbrengen, is ook wel enigszins vervroegd, maar de koolmees kan de ontwikkelingen niet goed bijhouden. (noorderlicht)
  • Het vogelgriepvirus H5N1 kan, als het overstapt naar mensen, reistent worden tegen de veelgebrukte griepremmer Tamiflu. (canada health, noorderlicht)

13 oktober[brontekst bewerken]

12 augustus[brontekst bewerken]

11 augustus[brontekst bewerken]

  • Onderzoekers hebben bij de fruitvlieg een gen ontdekt dat essentieel is voor de opbouw van tolerantie tegen alcohol. Het gen heeft de naam hangover gekregen. Mogelijk speelt een vergelijkbaar gen ook een rol in het ontstaan van alcoholisme bij mensen. (noorderlicht)

10 augustus[brontekst bewerken]

  • Het genoom van rijst is in kaart gebracht. (bbc, i-newswire)
  • Onderzoekers zijn een stapje verder in het ontrafelen van hoe een meercellig organisme ontstaat uit een enkele cel. De moleculaire mechanismen van de eerste twee celdelingen van Caenorhabditis elegans zijn ruwweg in kaart gebracht en suggereren een rol voor enklele weinig bestudeerde genen. (newswise)
  • Malariamuggen worden aangetrokken tot personen die malaria hebben. (cordis)

9 augustus[brontekst bewerken]

8 augustus[brontekst bewerken]

3 augustus[brontekst bewerken]

  • Van een soort wenkkrab die bekend staat als de "California fiddler crab" of de "Mexico fiddler crab" (Uca crenulata), is het vrouwtje mogelijk het meest kieskeurige dier als het gaat om partnerkeuze. Ze inspecteert soms meer dan 100 mogelijke partners voordat ze een keuze maakt. Bij de meeste diersoorten inspecteren vrouwtjes slechts enkele mannetjes. (sciencedaily)
  • In Zuid-Korea zijn wetenschappers er in geslaagd om voor het eerst een hond te klonen. (nationalgeographic, noorderlicht)
  • Onderzoekers van de Universiteit van Bath hebben een nieuwe theorie geopperd voor de evolutie van de genetische code. Drie baseparen van DNA coderen één aminozuur. De veronderstelling is dat hier een codering aan vooraf is gegaan waarin 2 baseparen één aminozuur betekenden. (innovations-report)

2 augustus[brontekst bewerken]

  • Blauwalgen hebben er 2,3 miljard jaar geleden voor gezorgd dat het klimaat van de Aarde aanzienlijk veranderde. De zuurstof die ze produceerden reageerde met het broeikasgas methaan in de atmosfeer, waardoor de Aarde afkoelde tot -50 graden Celsius. Dit leidde tot de Sneeuwbal Aarde. Aan deze periode kwam een eind met het ontstaan van organismen die zuurstof konden opnemen en omzetten tot een ander broeikasgas: koolstofdioxide.
  • Amfetamine-achtige stoffen zijn in staat om de effecten van ziekte van Parkinson terug te draaien. Het meest effectief bleek de synthetische drug ecstasy. (plos, medicalnewstoday)
  • Het ecosysteem aan de oostkust van de Verenigde Staten is dit jaar van slag. Door uitblijvende aflandige wind, is de temperatuur van het zeewater 5 tot 7 graden warmer, en daardoor groeit er te weinig fytoplankton. Veel vogels en vissen komen om van de honger. (cnn)
  • De DNA-sequentie voor de productie van een van de sterkste natuurlijke draden is ontdekt. Spinnen maken ongeveer zeven soorten verschillende spinnendraden, de sterkste wordt gemaakt door vrouwtjes voor cocons voor hun eieren. Het belangrijkste component hierin heet Tusp1. (livescience, nationalgeographic)

1 augustus[brontekst bewerken]

  • Receptoren voor dopamine in de hersenen werken op verschillende snelheden. Het was bekend dat er een snelle reactie en een langzame reactie was. Nu is er een tweede langzame reactie gevonden die urenlang werkt, en mogelijk zelfs een permanent effect heeft. Een belangrijke rol speelt hierin beta-arrestine 2. (i-newswire)
  • Katoen waarin met genetische manipulatie een Bt-gen is ingebracht om resistent tegen o.a. de bolworm in te bouwen, blijkt na 110 dagen deze resistentie te verliezen. (financialexpress)
  • Een aantal ornithologen die aanvankelijk niet geloofden in de herontdekkingen van de Ivoorsnavelspecht afgelopen april, is nu overtuigd door geluidsopnamen die onmiskenbaar van de Ivoorsnavelspecht zijn. Het geluid is gevonden in een totaal 17 duizend uur opnamen die zijn gemaakt in het gebied waar de eerste video-opname van Ivoorsnavelspecht was genomen. (washingtonpost).
  • Op Texel is een vinvis aangespoeld, waarschijnlijk een Noordse vinvis (planet.nl)

31 juli[brontekst bewerken]

  • Verschillende onderzoeksinstituten proberen met genetische manipulatie er voor te zorgen dat de zijderups gekleurde zijde produceert. De gekleurde zijde die de rups nu al kan produceren, verliest zijn kleur namelijk bij het wassen. (financialexpress)

29 juli[brontekst bewerken]

  • In Nederland komen er jaarlijks zo'n 100 diersoorten bij, maar elk jaar verdwijnen er ook weer enkele tientallen diersoorten. Het Museum Naturalis houdt een database bij van alle diersoorten in Nederland en deze informatie wordt beschikbaar gesteld via http://www.faunaeur.org/. In Nederland blijken ongeveer 40.000 diersoorten voor te komen, in Europa ongeveer 130.000. (planet.nl)

28 juli[brontekst bewerken]

27 juli[brontekst bewerken]

  • Er is lang verondersteld dat de eieren in de eierstokken van zoogdieren allemaal al in de embryo zijn ontstaan. Bij muizen is nu gevonden dat een speciaal soort stamcellen uit het beenmerg nieuwe eicellen kunnen produceren. Muizen waarvan de eierstokken volledig werden gesteriliseerd, hadden binnen 24 uur nieuwe eicellen. Vergelijkbare stamcellen zijn ook in het beenmerg van mensen gevonden. (news-medical, noorderlicht)
  • Soortvorming treedt niet alleen op als gevolg van splitsing van soorten, maar ook als gevolg van hybridisatie. Naar schatting 50% van de plantensoorten is op deze manier ontstaan, maar nu is dit mechanisme ook bij insecten waargenomen. Een soort vlieg van het geslacht Rhagoletis (dat bestaat uit gespecialiseerde vruchtparasieten) is gespecialiseerd op een in 1750 in de Verenigde Staten geïntroduceerde soort Kamperfoelie. De soort is ontstaan als een hybride van soorten die respectievelijk van de bosbes en de sneeuwbes leven. (i-newswire, psu.edu)

26 juli[brontekst bewerken]

  • Duitse wetenschappers hebben een peptide gevonden dat voorkomt dat het hiv-virus een membraan vormt. Het betreffende peptide wordt echter niet door cellen opgenomen. (expatica.com)
  • De schimmel Gibberella zeae, die veel in granen voorkomt, blijkt het sterkste natuurlijke kanon te zijn. Het schiet zijn sporen weg met een kracht van 870.000 maal die van de zwaartekracht. De sporen komen echter slechts 5 millimeter verder terecht. (sciencedaily)

25 juli[brontekst bewerken]

  • Het herkennen van een bittere smaak door mensen vroeger had waarschijnlijk een evolutionair voordeel. Buiten Afrika is de frequentie van een gevoelig allel (genaamd K172N) hoger dan het minder gevoelige allel (K172). Bittere smaken kunnen duiden op giftigheid, met name op aanwezigheid van cyanide. In gebieden waar malaria heerst, zijn er hoge frekwenties van K172 gevonden. Kleine hoeveelheden cyanide helpen tegen malaria. (mydna.com, medicalnewstoday, news-medical)

24 juli[brontekst bewerken]

  • Biologen hebben veel gespeculeerd over soortvorming, maar het zelden waargenomen. Agrodiaetus is een geslacht van vlinders in Azië. Soorten die in dezelfde gebieden voorkomen, verschillen sterk in uiterlijk om soortgenoten te herkennen. (bbc)
  • Zeevogels zoals de albatros op het eiland Gough in het zuiden van de Atlantische oceaan worden bedreigd door grote muizen. De muizen zijn daar in de negentiende eeuw aan land gebracht door schepen, en voeden zich met de kuikens. Naar schatting kost dit jaarlijks een miljoen kuikens het leven. (bbc)

22 juli[brontekst bewerken]

  • Van afvallen wordt men rijker. Dat is althans de conclusie van een Amerikaans onderzoek. Mensen met een normaal lichaamsgewicht bleken de meeste bezittingen te hebben, vooral bij blanke vrouwen. (wfmynews)
  • Op Hawaï is een nieuwe vlindersoort ontdekt waarvan de rups op slakken jaagt. De soort heeft de naam Hyposmocoma molluscivora gekregen. (noorderlicht, bbc)

19 juli[brontekst bewerken]

  • Een strand bij Genua is afgesloten nadat tientallen badgasten door giftige kwallen waren gestoken. (abcnews)

9 juli[brontekst bewerken]

  • DNA onderzoek van veren heeft aangetoond dat arenden uit Centraal Azië hun partners het trouwst zijn. (sciencedaily)

7 juli[brontekst bewerken]

  • Nieuw onderzoek naar hoe bacteriën zich voortstuwen kan leiden tot ontwerp van nanomachines die vloeistoffen verplaatsen zonder gebruikmaking van pompen. (sciencedaily)

2 juli[brontekst bewerken]

1 juli[brontekst bewerken]

  • Jonge bloedplaatjes reageren eerder op een verwonding dan volwassen bloedplaatjes, in elk geval in de zebravis. (ascribe)
  • Het blad Science heeft vanwege haar 125-jarig bestaan 125 wetenschappelijke mysteries op een rijtje gezet, en schenkt aan aandacht aan 25 hiervan. Veel mysteries liggen op het gebied van biologie. (timesonline)

30 juni[brontekst bewerken]

29 juni[brontekst bewerken]

28 juni[brontekst bewerken]

  • Onderzoekers hebben de werking van het geneesmiddel dithranol, dat gebruikt wordt tegen de huidziekte psoriasis, in kaart gebracht. Het blijkt dat dit middel de mitochondriën in de zieke huidcellen aanvalt, en zo de cel doodt. Het onderzoek opent perspectieven naar betere geneesmiddelen. (innovations-report)
  • Twee fossiele paardsoorten in Noord- en Zuid-Amerika van het geslacht Hippidion blijken minder verwant aan de Europese paarden dan gedacht. Deze conclusie trekken onderzoekers naar aanleiding van analyse van mitochondrieel DNA dat uit fossielen is gehaald. (innovations-report)

26 juni[brontekst bewerken]

25 juni[brontekst bewerken]

  • Onderzoekers hebben gevonden dat bij MS-patiënten het FOXP3-gen een lagere activiteit vertoont. Er zijn middelen om de activiteit van dat gen te vergroten en dat biedt mogelijkheden tot het ontwikkelen van een medicijn. (mydna, innovations-report, rxpgnews)

24 juni[brontekst bewerken]

  • Onderzoekers hebben een methode gevonden om eiwitsynthese met behulp van licht te controleren. Dit vergroot de mogelijkheden voor bijvoorbeeld onderzoek naar de werking van synapsen. (eurekalert)
  • Een voorstel om in de EU soepeler om te gaan met genetisch gemanipuleerde gewassen heeft het niet gehaald. (bbc)

23 juni[brontekst bewerken]

22 juni[brontekst bewerken]

20 juni[brontekst bewerken]

17 juni[brontekst bewerken]

16 juni[brontekst bewerken]

15 juni[brontekst bewerken]

  • Er is een klopjacht gaande op een poema die op de Hoge Veluwe rondloopt. Het is onduidelijk waar het dier vandaan komt. (nieuws.nl)
  • Een epidemie van de eekhoorn pokken teistert rode eekhoorns in Schotland, besmette dieren overlijden binnen 15 dagen. Het virus is overgesprongen van de grijze eekhoorn die er weinig last van heeft. (bbc)
  • Moa's, grote uitgestorven vogels in Nieuw-Zeeland, groeiden langzaam. Het duurde meer dan 10 jaar voordat ze zich konden voortplanten. Mogelijk heeft dit bijgedragen aan hun uitroeiing nadat de mens Nieuw-Zeeland rond 1300 koloniseerde. (bbc)

14 juni[brontekst bewerken]

13 juni[brontekst bewerken]

12 juni[brontekst bewerken]

  • Wetenschappers hebben een computersimulatie van biologische cellen gemaakt, genaamd AgentCell. Het belangrijkste doel is onderzoek doen aan de relatie tussen de interne biochemische fluctuaties en het gedrag van de cel. De code wordt op korte termijn beschikbaar gesteld. (sciencedaily, chicago.edu).
  • De populatie van Zwarte gieren en Kalkoengieren in de Verenigde Staten is sinds 1980 enorm toegenomen. Als belangrijkste oorzaak wordt gewezen op de aanleg van wegen (leidend tot een toename van aas door doodgereden dieren) en het kappen van bossen (waardoor dode dieren gemakkelijker te vinden zijn). (sfgate).

10 juni[brontekst bewerken]

9 juni[brontekst bewerken]

8 juni[brontekst bewerken]

7 juni[brontekst bewerken]

  • De gevreesde bacterie MRSA, die moeilijk te bestrijden is vanwege resistentie tegen methicilline, blijkt veel langer zelfstandig te kunnen overleven dan gedacht. Een studie heeft aangetoond dat de bacterie tot 8 weken kon overleven op vingernagels en tot 5 weken op toetsenborden. (news-medical.net)
  • Ook dolfijnen gebruiken gereedschappen en kunnen de benodigde vaardigheid van anderen leren. Dolfijnen in de Shark Bay (Australië) gebruiken sponzen als een soort handschoen om tijdens het fourageren hun snuit te beschermen. De vaardigheid wordt waarschijnlijk vooral van moeder op dochter doorgegeven. (bbc)
  • Volgens een onderzoek is het krijgen van orgasmes door vrouwen deels genetisch bepaald. Het onderzoek is gebaseerd op enquêteren van ruim vierduizend vrouwen, allemaal één- of twee-eiïge tweelingen. (nih)

5 juni[brontekst bewerken]

  • Vaccins tegen het Ebolavirus en het verwante Marburgvirus blijken apen volledige bescherming te geven. De ziekten die deze virussen veroorzaken, zijn in hoge mate dodelijk en er bestaan geen geneesmiddelen voor. Naar verwachting duurt het nog vijf of zes jaar voordat de vaccins voldoende getest zijn voor gebruik bij mensen. (bbc, msn.com, noorderlicht)

4 juni[brontekst bewerken]

  • Sinds half april is al duidelijk dat er iets mis is met de paling in het IJsselmeer. Gevangen palingen hebben een ziekte die rode en witte stippen veroorzaakt. Mogelijk wordt de ziekte veroorzaakt door de parasiet Myxozoa, maar het RIVM dat de kwestie onderzoekt wil geen uitspraken doen voordat het onderzoek is afgerond. (nieuws.nl)

3 juni[brontekst bewerken]

  • Wetenschappers zijn er in geslaagd om het DNA te extraheren en analyseren uit de gefossiliseerde tanden en botten van een holenbeer. (BBC nieuws).
  • Door analyse van de botten van een fossiel van Tyrannosaurus rex waren wetenschappers in staat om te bepalen dat het om een vrouwelijk exemplaar ging. Bovendien bleek dat dinosaurussen vergelijkbare mechanismen hadden als vogels om hun eieren van calcium te voorzien. (Science).

20 mei[brontekst bewerken]

28 april[brontekst bewerken]

22 april[brontekst bewerken]

31 januari[brontekst bewerken]