Deze pagina geeft een overzicht van alle uitgelichte artikels en/of afbeeldingen op het portaal Centraal-Europa. Voor elke week van het jaar is er zo'n artikel en/of afbeelding. Voel u vrij om deze te bewerken door de bijhorende bewerk-link te volgen.
Szakasits was stratenmaker en timmerman. In 1918 sloot hij zich aan bij de Sociaaldemocratische Partij. Szakasits vertegenwoordigde de linkervleugel van zijn partij.
Hij werd voorzitter van een sociaaldemocratische vakbond en raakte met regelmaat in conflict met de rechtse Hongaarse regent, admiraal Miklós Horthy, wiens regime hij bestreed. Tijdens de Tweede Wereldoorlog trad hij naar voren als tegenstander van Hongarijes alliantie met nazi-Duitsland. lees verder >>>
De Tisza (Roemeens, Slowaaks en Servisch: Tisa, Oekraïens: Tysa, Duits: Theiß) is de voornaamste zijrivier van de Donau. De rivier meet 962 km (voorheen 1420 km) en het stroomgebied 157.220 km². De rivier wordt tegenwoordig meestal met haar Hongaarse naam aangeduid (584 km verloopt op Hongaars grondgebied). In de overige landen waar de rivier doorheen stroomt wordt de naam weliswaar anders geschreven, maar hetzelfde uitgesproken. lees verder >>>
Ze is geboren in het plaatsje Poprad en woont tegenwoordig in Monte-Carlo, Monaco. Sinds 1999 is ze professioneel tennisster.
Ze behaalde in 2002 de 5e plaats op de wereldranglijst, haar hoogste notering. In 2002 stond ze ook 5e op de wereldranglijst voor dubbels. lees verder >>>
Het verdrag werd afgesloten op 30 september1938 waarbij Tsjechoslowakije zelf niet aanwezig was. Hitlers agressieve annexatie van het Tsjechische Sudetenland werd hiermee door de 'grote mogenheden' geaccepteerd.
Dit was het verdrag dat in Europa de vrede moest garanderen, en door premier Chamberlain van het Verenigd Koninkrijk werd aangeduid met 'Peace in our time'. Binnen een jaar was de Tweede Wereldoorlog uitgebroken. lees verder >>>
Bij de Poolse delingen werd het Poolse kernland (waar de meerderheid der bevolking Pools was) verdeeld onder Oostenrijk en Pruisen, terwijl Rusland alleen gebieden kreeg waar de meerderheid van de bevolking Wit-Russisch, Oekraïens of Litouws was. lees verder >>>
Op 5 maart1798 marcheerden Franse troepen het gebied dat vandaag Zwitserland is binnen. Het toen bestaande Zwitsers Eedgenootschap stortte in elkaar. Op 12 april 1798 werd de Helvetische Republiek opgericht; een van de bufferstaten die Napoleon oprichtte om Frankrijk te beschermen. lees verder >>>
De oudste sporen van menselijke nederzettingen rondom Villach dateren van 3500 voor Christus. Veel Romeinse voorwerpen werden daar gevonden. In 1348 verwoestte een aardbeving een groot deel van Villach; in 1690 volgde nog een aardbeving. Ook viel de stad ten prooi aan enkele grote branden. In de 16e eeuw kreeg Villach voor het eerst een burgemeester. Gedurende Napoleon's heerschappij was Villach onderdeel van Frankrijk. lees verder >>>
Vorarlberg is een deelstaat (Bundesland) van Oostenrijk. Het ligt in het uiterste westen van het land. De hoofdstad is Bregenz (27.193 inwoners), maar de grootste stad in de deelstaat is Dornbirn (43.583 inwoners). Vorarlberg grenst in het noorden aan Duitsland, in het oosten aan de Oostenrijkse deelstaat Tirol, in het zuiden en in het westen aan Liechtenstein en Zwitserland.
Sinds kort komt er in deze deelstaat een beer voor genaamd JJ2. Deze is vanuit het Italiaanse Trentino naar Oostenrijk gekomen. Ook wordt binnenkort de eerste wolf verwacht die na ruim 100 jaar vanuit Zwitserland weer in Vorarlberg aanwezig is. lees verder >>>
Tot 1867 was Hongarije een kroonland van Oostenrijk, in dit jaar kende Oostenrijk-Hongarije een aanzienlijke autonomie toe. Hierdoor ontstond de Dubbelmonarchie, waarin landsdelen volledig autonoom waren behalve op het gebied van defensie, financiën en buitenlandse zaken. Men noemt dit de ausgleich. In 1867 werd ook het kroonland Transsylvanië aan Koninkrijk Hongarije toegevoegd, terwijl het voor die datum nog een zelfstandig kroonland was. lees verder >>>
De Morava (Duits: March) is een rivier in Midden-Europa. Ze ontspringt in de Sudeten en mondt na 353 km uit in de Donau. De Morava stroomt vrijwel volledig over Tsjechisch grondgebied, voor een klein deel als grens met Slowakije. Vanaf de monding van de Thaya (Tsjechisch: Dyje) vormt ze de grens tussen Oostenrijk en Slowakije. Het stroomgebied meet 26.580 km².
De Praagse Lente (Pražské jaro) is de naam die men geeft aan de periode in de Tsjechoslowaakse geschiedenis van januari 1968 tot 20 augustus 1968, toen Alexander Dubček het communistische Tsjechoslowakije een meer gematigde koers uitstuurde. Aan deze periode werd abrupt een einde gemaakt door de andere vijf leden van het Warschaupact, onder leiding van de USSR met de inval van hun troepen op 20 augustus 1968. lees verder >>>
De Teamgeist (Duits voor teamgeest) is de officiële bal van het Wereldkampioenschap voetbal 2006. Voorafgaand aan elk Wereldkampioenschap wordt er een nieuwe bal ontworpen. De bal werd voor het eerst gepresenteerd op 9 december 2005, tijdens de loting van de poules. In tegenstelling tot andere voetballen bestaat de Teamgeist uit 14 vlakstukken, wat de structuur zou verbeteren en de bal ronder zou laten aanvoelen. Voor elke wedstrijd van het WK wordt een nieuwe Teamgeist-bal gebruikt, met hierin de naam van deelnemende teams aan de wedstrijd. lees verder >>>
Het Reuzengebergte (Tsjechisch: Krkonoše, Pools: Karkonosze) is een gebergte op de grens tussen Tsjechië en Polen. Het maakt deel uit van de Sudeten. Het gebergte dankt zijn naam aan volgens de verhalen daar wonende reusRübezahl (Tsjechisch: Krakonoš). De hoogste berg is de Sněžka (Tsjechische naam) of Śnieżka (Poolse naam), gelegen in Tsjechië. Deze is 1603 meter boven zeeniveau. De rivier Elbe begint als een klein beekje in het Reuzengebergte. lees verder >>>
Szakasits was stratenmaker en timmerman. In 1918 sloot hij zich aan bij de Sociaaldemocratische Partij. Szakasits vertegenwoordigde de linkervleugel van zijn partij.
Hij werd voorzitter van een sociaaldemocratische vakbond en raakte met regelmaat in conflict met de rechtse Hongaarse regent, admiraal Miklós Horthy, wiens regime hij bestreed. Tijdens de Tweede Wereldoorlog trad hij naar voren als tegenstander van Hongarijes alliantie met nazi-Duitsland. lees verder >>>
De fluwelen revolutie staat voor een politieke revolutie, die zich voltrekt zonder (of met betrekkelijk weinig) bloedvergieten. De term vindt haar oorsprong in de politieke omwenteling die zich in Tsjechoslowakije heeft voltrokken in het najaar van 1989, waarbij het communistische regime omver werd geworpen zonder dat daarbij een militair ingrijpen aan te pas kwam. Deze revolutie vond plaats in de nasleep van de val van de Berlijnse Muur en de verkiezing van de niet-communistische Tadeusz Mazowiecki tot premier van Polen, waarbij de communistische regimes in de Oost-Europese satellietstaten van de Sovjet-Unie ten val kwamen.
Het feit dat deze revolutie zich geweldloos voltrokken heeft, was te danken aan de weigering van de Sovjetleider Michael Gorbatsjov om troepen naar Praag te sturen. lees verder >>>
De Duitse Democratische Republiek (DDR), vaak kortweg Oost-Duitsland genoemd, was een land in Europa. De DDR ontstond op 7 oktober1949 met het van kracht worden van de grondwet, ruim vier maanden na de Bondsrepubliek Duitsland (informeel: West-Duitsland). Door de stichting van deze twee staten was de tweedeling van het naoorlogse Duitsland een feit. De DDR hield op 3 oktober1990 op te bestaan, toen het grondgebied deel ging uitmaken van de Bondsrepubliek. lees verder >>>
De tekst uit 1850 is van Jakob Joseph Jauch en werd in 1963 iets aangepast. In de originele tekst werd namelijk de verbondenheid met het Heilige Roomse Rijk aangehaald. Ook werd de eerste regel gewijzigd; van Duitse Rijn naar de jonge Rijn. lees verder >>>
Zwitserse wijn wordt niet veel geëxporteerd, hoewel de kwaliteit van enige wijnen voldoende is om de concurrentie op de Europese markt aan te gaan. lees verder >>>
Becherovka is een typisch Tsjechischesterke drank. Het is een soort "kruidenbitter". Bevat 38% alcohol. Oorspronkelijk gemaakt (1807) door Jan Becher en een apotheker. Aanvankelijk was dit een maagmedicijn. Jaarlijks wordt er in Karlovy Vary, voorheen Carlsbad, zo'n 18 miljoen liter "Becher" gemaakt. Het grootste gedeelte blijft in het land.
In Nederland zie je het zelden, maar omdat Tsjechië steeds vaker door toeristen uit Nederland bezocht wordt neemt de bekendheid wel toe. lees verder >>>
De vlag van Liechtenstein bestaat uit twee gelijke horizontale banden met blauw (boven) en rood met een gouden kroontje aan de linkerkant in het blauwe gedeelte. De kleuren stammen waarschijnlijk af van de kleuren van de dienstkleding van de vorstelijke huishouding in de 18e eeuw. Het kroontje werd er aan toegevoegd in 1937, nadat ze op de Olympische Spelen ontdekt hadden dat hun vlag identiek aan die van Haïti was. lees verder >>>
Stefanus I de Heilige (Hongaars: Szent István, ongeveer 975 – 15 augustus1038), was de eerste koning van Hongarije. Hij werd als heiden geboren onder de naam Vajk (held). In 985 lieten hij en zijn vader zich dopen door de heilige Adalbert van Praag. Zijn doopnaam werd Stefanus, naar de vroeg-christelijke heilige Stefanus. Stefanus verdeelde Hongarije in 50 comitaten (graafschappen) en beval elk dorp een kerk te bouwen en een priester aan te stellen. Ook stichtte hij verschillende kloosters en kathedralen en schonk de kerk veel geld. lees verder >>>
De Váh (Hongaars: Vág) is een zijrivier van de Donau en de langste rivier van Slowakije. De lengte bedraagt 403 km. De rivier ontstaat uit de samenvloeiing van de Witte Váh (Biely Váh) en de Zwarte Váh (Cierny Váh) die in respectievelijk de Hoge Tatra en de Lage Tatra ontspringen. De rivier scheidt onderweg naar het westen deze beide gebergten en loopt door het gebied dat bekendstaat als Liptov (Duits: Liptau). De Váh breekt vervolgens bij de Kloof van Strecno door de Kleine Fatra (Malá Fatra) en buigt voorbij Žilina, de grootste stad aan de Váh, af naar het zuiden. De monding in de Donau bevindt zich bij Komárno. lees verder >>>
Podhale is de streek aan de voet van de Tatra in het zuiden van Polen rondom Zakopane. Een hal is een hoog gelegen bergweide, pod betekent onder. Letterlijk betekent het dus de streek aan de voet van de bergen.
Naast dat de streek een bekend Pools wintersportgebied is, met Zakopane als toeristisch centrum, valt deze streek om andere redenen op.
De Vrije en Hanzestad Hamburg is de op één na grootste stad van Duitsland en heeft de belangrijkste haven van het land. De stad ligt aan de rivier de Elbe. De stad maakt geen deel uit van een deelstaat, maar vormt er zelf een. Hamburg kent diverse vormen van industrie, en heeft een metro en vliegvelden (Hamburg Airport). De Alte Elbtunnel (1911) was de eerste rivierondertunneling op het Europese continent. lees verder >>>
Mede door haar goede ligging groeide Kitzbühel al snel uit tot een van de meest prestigieuze skioorden van Oostenrijk. Jaarlijks verzamelt de wereldtop van skiërs zich voor de afdaling van de Hahnenkamm (1655 meter), die tot de moeilijkste afdalingen behoort. lees verder >>>
De kroon werd tijdens de Oostenrijkse-Hongaarse monarchie in 1892 geïntroduceerd. In 1919, een jaar na de onafhankelijkheid, werd de Tsjechoslowaakse kroon ingevoerd. De koruna was de munteenheid van Tsjechoslowakije tot 1993 en is daarna in zowel Tsjechië als Slowakije de munteenheid gebleven. Beide munteenheden zullen door de euro worden vervangen zodra aan de eisen daarvoor wordt voldaan. Het streven van Slowakije daarvoor is 2009. Lees verder >>>
Het dorp Vaduz is de hoofdstad van het Europese ministaatje Liechtenstein. Vaduz is niet de grootste plaats van het land. Het heeft een oppervlakte van 17,3 km² en ligt op 455 meter hoogte, in de dal van de Rijn.
De naam Vaduz is afkomstig uit de Retoromaanse taal en stamt uit de tijd toen de Romeinen de heersers waren van de provincie 'Rätien'. Lees verder >>>
Het Balatonmeer (Hongaars: Balaton) is het grootste meer (592 km²) van Midden-Europa.
Het meer ligt in het westen van Hongarije en heeft een langgerekte vorm: de lengte is 79 km, de grootste breedte 15 km. De maximale diepte is elf meter, de gemiddelde diepte bedraagt echter slechts twee meter, waardoor het water 's zomers relatief warm wordt. Het meer is mede daardoor een van de belangrijkste toeristische trekpleisters van dat land. Lees verder >>>
Het Hongaars (Magyar) is de officiële taal van Hongarije en daarnaast de taal van omvangrijke minderheden in Roemenië, Slowakije, Servië en Oekraïne, en van kleinere minderheden in Kroatië, Slovenië en Oostenrijk. De taal heeft daarmee zo'n 14,5 miljoen sprekers. Het is daarmee de grootste taal in Europa (buiten Turkije) die niet tot de Indo-Europese talen behoort. Het Hongaars is een Finoegrischetaal, de grootste van die taalfamilie. Binnen de Finoegrische talen vertegenwoordigt het Hongaars, samen met het Mansi en het Chanti, de Oegrische tak. Geen enkele andere Finoegrische taal lijkt zoveel op het Hongaars dat er sprake zou kunnen zijn van onderlinge verstaanbaarheid. lees verder >>>
Nad Tatrou sa blýska is het volkslied van Slowakije. Het lied komt uit 1844 en is ontstaan tijdens demonstratietocht van studenten van het Evangelisch Luthers Lyceum van Presburg (Slowaaks: Prešporok, sinds 1919 Bratislava) naar Leutschau (nu Levoča) als protest tegen het ontslag van hun leraar Ľudovít Štúr door de Hongaarse autoriteiten. De tekst is geschreven door Janko Matúška op de melodie van het volkslied Kopala studienku. Het lied werd populair tijdens de Slowaakse Vrijwilligersdemonstraties van 1848-1849, maar verscheen pas in 1851 voor het eerst op papier.
In 1993, na de onafhankelijkheid van Slowakije, werden de eerste twee coupletten van dit lied, het volkslied van Slowakije. Het gehele lied heeft vier coupletten. lees verder >>>
Het Reto-Romaans (ook gespeld als Rheto-Romaans of Raetoromaans) of Alpenromaans is een verzameling dialecten en talen in de Zwitserse en ItaliaanseAlpen die behoort tot de Romaanse talen. Er zijn drie groepen: het Rheto-Romaans van het Zwitserse kantonGraubünden, dat van de Dolomieten in Zuid-Tirol (ook: Ladinisch) en dat van Friuli-Venezia Giulia (ook: Friulisch). Onderling zijn deze talen nauwelijks verstaanbaar en velen beschouwen ze als aparte talen. Dit artikel gaat uitsluitend in op het Reto-Romaans in enge zin: dat van Zwitserland. Het Reto-Romaans (ter plaatse meestal kortweg: Romaans) heeft ca. 66000 sprekers en heeft in het drietalige kanton Graubünden de status van officiële taal. Elders in Zwitserland en op federaal niveau is dat niet zo. lees verder >>>
De Rijn (Duits: Rhein, Frans: Rhin) is met zijn 1320 kilometer een van de langste rivieren van Europa. Daarvan ligt 800 kilometer in Duitsland, zoals ook het grootste deel van het stroomgebied (120.000 van de 185.000 km²) op Duits grondgebied ligt.
De Rijn ontspringt in Graubünden, in de Zwitserse Alpen, en doet achtereenvolgens zes landen aan:
De vroegste vermelding van het kasteel is te vinden in een oorkonde van de graaf Rudolf von Werdenberg-Sargans voor een verpanding aan Ulrich von Matsch. De toenmalige bezitters - waarschijnlijk ook de bouwers - waren de graven van Werdenberg-Sargans. lees verder >>>
Leander Klotz beklom de zuidtop voor het eerst in 1848, samen met een onbekende boer. De toen nog hogere noordelijke bergtop bedwong hij in 1861, via een verbinding vanaf de zuidtop. Inmiddels is de noordtop als gevolg van afsmelting lager dan de zuidelijke bergtop. lees verder >>>
De metro van Wenen (of U-Bahn), werd geopend in 1976, hoewel de basis van het systeem al veel ouder is. De exploitatie van de metro is in handen van Wiener Linien, het gemeentelijk vervoersbedrijf in de Oostenrijkse hoofdstad.
Op dit moment bestaat de Weense metro uit vijf lijnen, is het 61 kilometer lang en heeft 85 stations. De treinen rijden tussen ongeveer 05.00 uur en 0.30 uur met tussenposen van 2 tot 5 minuten, afhankelijk van het tijdstip en de dag van de week. lees verder >>>
Debrecen is met 207.000 inwoners de tweede stad van Hongarije. Het is gelegen in het oosten van het land, in de Hongaarse laagvlakte (Alföld). Het is de hoofdstad van het comitaatHajdú-Bihar. Sinds 1954 heeft de stad de status van "stad met comitaatsrecht" (megyei jogú város) en maakt ze zelf geen deel meer uit van dit comitaat.
Debrecen kreeg in 1361 stadsrechten. In 1849, tijdens de Hongaarse onafhankelijkheidsstrijd tegen de Oostenrijkse Habsburgse keizer, was de stad tijdelijk hoofdstad van Hongarije. lees verder >>>
Sopot (['sɔpɔt]?; Duits: Zoppot) is een stad in Polen aan de Oostzee en gelegen in een agglomeratie die Driestad wordt genoemd. De stad heeft ongeveer 40.000 inwoners.
Sopot is een populaire badplaats en toeristenbestemming. De pier (Molo) is de langste (515.5 m) houten pier van Europa.
Het vissersdorp Sopot werd voor het eerst genoemd in 1283. Bij de Vrede van Thorn (1466) kwam het bij Polen. Het had een nauwe band met Gdańsk (Danzig). Na in de Poolse Successieoorlog (1733) te zijn verwoest, was de plaats tot het midden van de 18e eeuw verlaten. lees verder >>>
Een woiwodschap duidt oorspronkelijk het gebied aan dat door een woiwode wordt bestuurd, en is tegenwoordig de benaming van de zestien regio’s van Polen, de Województwa (enkelvoud: Województwo), waarvan nog steeds een woiwode de hoogste bestuurder is.
Het woord woiwode (ook: wojewode) gaat terug op het Slavische voj-voda, letterlijk: legeraanvoerder. De betiteling is daarmee dezelfde als die van onze hertog.
Het oude koninkrijk Polen had woiwodschappen, maar ook de vorsten van Moldavië en Walachije waren woiwoden. De naam van de regio Vojvodina in het noorden van Servië betekent niets anders dan woiwodschap. lees verder >>>
Lubusz (Pools: Województwo lubuskie) is een woiwodschap in het westen van Polen. Het grenst aan de woiwodschappen West-Pommeren (Zachodniopomorskie), Groot-Polen (Wielkopolskie) en Neder-Silezië (Dolnośląskie). Het woiwodschap Lubusz heeft een oppervlakte van 13,985 km² met ongeveer 1.019.000 inwoners.
Alternative für Deutschland (Alternatieven voor Duitsland), kortweg AfD, is een Duitse rechts-populistische politieke partij, die op 22 september 2013 voor het eerst deelnam aan de Duitse Bondsdagverkiezingen en de deelstaatverkiezingen in Hessen en sinds 2017 in de Bondsdag is vertegenwoordigd.
Ideologie en koers van de partij worden wisselend omschreven en zijn in de loop der tijd veranderd, onder andere door een aanwas van rechts-radicale leden, die met de eerder liberaal-conservatieve oprichters van de partij een (vooralsnog succesvolle) vleugelstrijd aangegaan zijn. Belangrijkste doel was aanvankelijk vooral het opheffen van de eurozone en het herinvoeren van nationale munteenheden of het vormen van kleinere en stabielere muntunies, zoals bijvoorbeeld een noordelijke en een zuidelijke eurozone. Inmiddels huldigt de partij vooral anti-islamitische en antivluchtelingenstandpunten. lees verder >>>
De oorzaak van de oorlog ligt op verschillende gebieden. Een van de oorzaken was het spanningsveld tussen de protestanten en de katholieken in Duitsland. Een andere oorzaak wordt gevormd door de geringe macht van het Habsburgse keizerrijk. lees verder >>>
Pools is een lid van de West-Slavische taalgroep. Het wordt gesproken door ongeveer 44 miljoen mensen, voornamelijk in Polen, maar ook in de naburige gebieden in de aangrenzende landen.
Het Pools is een door immigranten geïmporteerde taal in landen zoals het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, Australië en nog tal van andere landen. Er kunnen sporen worden teruggevonden van het Pools tot in de 12e eeuw, maar de moderne literaire taal dateert uit de 16e eeuw, gebaseerd op het dialect dat wordt gesproken rond de stad Poznań.
.jpg)
