Lijsten van Amsterdamse onderwerpen

Deze lijst bevat de lijsten die behoren bij de artikelen Amsterdam en de Geschiedenis van Amsterdam.

Bezienswaardigheden[bewerken | brontekst bewerken]

Speciaal 'Amsterdams'[bewerken | brontekst bewerken]

Zie ook:

De categorie plein in Amsterdam
De categorie gracht in Amsterdam
De categorie straat in Amsterdam en de lijst Lijst van straten in Amsterdam
De categorie wijk in Amsterdam
Lijst van dijken en dijkdorpen in de gemeente Amsterdam
Lijst van gemeenten die door Amsterdam zijn geannexeerd

Monumenten en gebouwen[bewerken | brontekst bewerken]

Amsterdam telt circa 7150 beschermde Rijksmonumenten en circa 500 beschermde gemeentelijke monumenten. In Nederland is Amsterdam de stad met de meeste monumenten.

Een vorm van architectuur in Amsterdam was de Amsterdamse School.

Zie ook:

Herdenkingsmonumenten[bewerken | brontekst bewerken]

Zie ook de categorie monument in Amsterdam. En Lijst van oorlogsmonumenten in Amsterdam.

Cultuur en recreatie[bewerken | brontekst bewerken]

Musea[bewerken | brontekst bewerken]

Hieronder een overzicht van musea in Amsterdam:

Allard Pierson Museum, archeologisch museum van de UvA
Amsterdam Dungeon
Amsterdam Tulip Museum, Tulpenmuseum
Amsterdam Museum, voorheen Amsterdams Historisch Museum genaamd
Anne Frank Huis
ARCAM, Architectuur Centrum Amsterdam
Beurs van Berlage
Bijbels Museum, in de Cromhouthuizen
Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam
Diamantmuseum
Filmmuseum, tegenwoordig Eye Film Instituut Nederland
FOAM, Fotografiemuseum Amsterdam
Het Grachtenhuis
Hash Marihuana & Hemp Museum
Heineken Experience
Hermitage Amsterdam
Hollandsche Schouwburg
Werf 't Kromhout
Huis Marseille, museum voor fotografie
Joods Historisch Museum
KattenKabinet
Max Euwe Centrum, schaakmuseum
Molen van Sloten en Kuiperijmuseum
Museum De Noord
Museum Geelvinck-Hinlopen Huis
Museum Het Schip
Museum Van Loon
Museum Vrolik, in het AMC
Museum Willet-Holthuysen
Museumwoning Tuindorp Oostzaan
Nederlands Scheepvaartmuseum
Nederlands Uitvaart Museum Tot Zover
NEMO, science center
Nieuwe Kerk
Olympic Experience Amsterdam, sportmuseum
Ons' Lieve Heer op Solder, ook wel Museum Amstelkring genoemd
Oude Kerk
Paleis op de Dam
Persmuseum, ondergebracht bij het IISG
Rembrandthuis
Rijksmuseum Amsterdam
Sexmuseum de Venustempel
Stadsarchief Amsterdam
Stedelijk Museum
Pijpenkabinet
Tassenmuseum Hendrikje
Van Eesterenmuseum
Van Gogh Museum
Verzetsmuseum Amsterdam
Wereldmuseum Amsterdam

Zie ook:

De categorie Museum in Amsterdam.
Lijst van musea in Amsterdam

Concert en theater[bewerken | brontekst bewerken]

Zie ook:

De categorie Theater in Amsterdam.
Lijst van theaters in Amsterdam

Filmtheaters[bewerken | brontekst bewerken]

Deze filmhuizen, met uitzondering van de Pathé-bioscopen, zijn verenigd in Cineville (een filmabonnement en een website).

Zie ook de categorie Bioscoop in Amsterdam.

Begraafplaatsen[bewerken | brontekst bewerken]

Zie ook de categorie Begraafplaats in Amsterdam.

Parken en recreatiegebieden[bewerken | brontekst bewerken]

Zie ook:

De categorie Park in Amsterdam.
Lijst van parken in Amsterdam

Markten[bewerken | brontekst bewerken]

Albert Cuypmarkt (De Pijp)
Amstelveld
Belgiëplein
Bos en Lommermarkt (Amsterdam-West)
Buikslotermeerplein (Amsterdam-Noord)
Dappermarkt (Amsterdam-Oost)
Amsterdamse Poort (Bijlmer)
Ganzenpoort (Bijlmer)
Haarlemmerplein (biologische markt)
Kraaiennest (Bijlmer)
Lambertus Zijlpleinmarkt (Geuzenveld)
Lindengracht (Jordaan)
Mosveld (Amsterdam-Noord)
Nieuwezijds Voorburgwal (postzegels en munten)
Nieuwmarkt (bio. markt)
Nieuwmarkt (dagmarkt)
Nieuwmarkt (seizoen)
Noordermarkt (boerenmarkt)
Noordermarkt (dagmarkt)
Noordermarkt (vog.markt)
Oudemanhuispoort
Plein '40-'45 (Slotermeer)
Reigersbos (Zuidoost)
Sierplein (Slotervaart)
Bloemenmarkt (Singel)
Spui (boeken)
Spui (kunstmarkt)
Stadionplein (Amsterdam-Zuid)
Sumatrastraat (Indische Buurt)
Ten Katemarkt (Kinkerbuurt)
Tussen Meer (Amsterdam Nieuw-West)
Uitmarkt (vierde weekend augustus)
Vespuccimarkt (Amsterdam-West)
Waterloopleinmarkt

Zie ook:

De categorie Markt in Amsterdam.
Lijst van markten in Amsterdam

Stadions[bewerken | brontekst bewerken]

Zie ook de categorie sport in Amsterdam.

Zwembaden[bewerken | brontekst bewerken]

Evenementen[bewerken | brontekst bewerken]

Amerigo Vespucci tijdens Sail Amsterdam 2005

25 februari – Herdenking Februaristaking bij De Dokwerker op het Jonas Daniël Meijerplein
maart – Roei-races op de Amstel: Heineken Roeivierkamp en Head of the River Amstel
maart – Open Toren Dag. Oude en hedendaagse torens die normaal niet open zijn voor het publiek, zijn te bezoeken, laatste zaterdag van maart
27 april – Koningsdag (sinds 2014). Grote vrijmarkt, waar veel mensen uit binnen- en buitenland op af komen en kermis op de Dam
30 april – Koninginnedag (tot 2013). Grote vrijmarkt, waar veel mensen uit binnen- en buitenland op af komen en kermis op de Dam
4 mei – Nationale Dodenherdenking. Met Kranslegging op het Nationaal Monument op de Dam
5 mei – Bevrijdingsfestival
juni – Holland Festival, Cultuur met een grote 'C' in onder andere het Muziektheater en de Stadsschouwburg
juni – Amsterdam Roots Festival voor wereldmuziek en wereldcultuur
juli – Julidans, in diverse theaters bij het Leidseplein
juli – Over het IJ Festival, twee weken theaterfestival op de oude NDSM-scheepswerf
juli-augustus – Kwaku Summer Festival, zes weekeinden tijdens de zomervakantie in het Bijlmerpark
augustus – Amsterdam Gay Pride met Canal Parade, eerste weekend van augustus
augustus – De Parade en "Waterval", theaterfestival
augustus – Sail Amsterdam (iedere vijf jaar, sinds 1975. Volgende gepland in 2020)
augustus – Grachtenfestival, met Prinsengrachtconcert, derde weekend van augustus
augustus – Hartjesdag, derde weekend van augustus
augustus – Uitmarkt, laatste weekend van augustus
september – Open Monumentendagen, tweede weekend van september
september – Jordaan Festival, Amsterdamse smartlappen op de Elandsgracht, derde weekend van september
september – Autovrije Dag, derde zondag van september (wordt vanaf 2010 niet meer gehouden)
september – Dam tot Damloop, hardloopwedstrijd Amsterdam – Zaandam, derde of vierde zondag van september
oktober – Marathon van Amsterdam, derde zondag van oktober
oktober – Het Bokbier Festival in de Beurs van Berlage
oktober – Grachtenrace – Sloeproeiwedstrijd door de grachten
27 oktober – 'Verjaardag van Amsterdam'
november – Amsterdam Museumnacht, eerste zaterdag van november
november – International Documentary Filmfestival Amsterdam (IDFA)
november – Intocht van Sinterklaas, derde zondag van november
december – Amsterdam Light Festival, verlichte objecten langs de grachten.

2013 was een druk evenementenjaar[bewerken | brontekst bewerken]

Heropening Rijksmuseum; 400 jaar Grachtengordel; 175 jaar Artis; 150 jaar Afschaffing slavernij; 125 jaar Concertgebouw en Koninklijk Concertgebouworkest; Koninginnedag 2013 zal in Amsterdam in het teken staan van de troonsafstand van koningin Beatrix met de inhuldiging van koning Willem-Alexander in de Nieuwe Kerk.

Zie ook de categorie evenement in Amsterdam.

Openbaar vervoer[bewerken | brontekst bewerken]

Onderwijs[bewerken | brontekst bewerken]

De Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam-Zuid

Scholen voor voortgezet onderwijs[bewerken | brontekst bewerken]

Hogescholen[bewerken | brontekst bewerken]

Universiteiten[bewerken | brontekst bewerken]

Overige[bewerken | brontekst bewerken]

Gezondheidszorg[bewerken | brontekst bewerken]

Ziekenhuizen[bewerken | brontekst bewerken]

Academisch Medisch Centrum (Zuidoost)
Antoni van Leeuwenhoek (oncologie)
BovenIJ Ziekenhuis (Noord)
Onze Lieve Vrouwe Gasthuis, locaties in Oost en Nieuw-West
VU medisch centrum (Buitenveldert)

Personen[bewerken | brontekst bewerken]

Stedenbanden[bewerken | brontekst bewerken]

Amsterdam in films[bewerken | brontekst bewerken]

Amsterdamned is de titel van een film van Dick Maas uit 1988 die zich in Amsterdam afspeelt. Daarnaast hebben zich enkele Hollywoodfilms in Amsterdam afgespeeld, waaronder de James Bondfilm Diamonds Are Forever, The Diary of Anne Frank, Do not Disturb en Ocean's Twelve, en de stad diende als decor in de film The Great Dictator van Charlie Chaplin. Enkele Europese films zoals Barocco en Les Plus Belles Escroqueries du monde van Roman Polański zijn ook in Amsterdam opgenomen.
De stad wordt genoemd in de film Pulp Fiction (1994) van Quentin Tarantino als plaats waar John Travolta's personage Vincent Vega heen geweest is. Zijn dialoog met Samuel L. Jacksons personage Jules over het verloop van zijn reis is bekend als de hamburgerdialoog.
Het boek Murder in Amsterdam van Ian Buruma speelt zich deels af in Amsterdam.
John Irving schreef in 1998 A Widow for One Year. Het verhaal speelt zich gedeeltelijk af op de Amsterdamse Wallen. Het boek werd in 2004 verfilmd onder de titel The Door in the Floor.

Trivia[bewerken | brontekst bewerken]

De stad New York heette tot 1665 Nieuw Amsterdam.
John Lennon en Yoko Ono brachten in 1969 hun befaamde Bed-in voor de wereldvrede door in het Amsterdamse Hilton Hotel. Ze vernoemen de stad en het hotel in het Beatlesnummer The Ballad of John and Yoko. Het dak van het hotel staat nationaal ook bekend als de plek vanwaar zanger en kunstenaar Herman Brood op 11 juli 2001 de dood tegemoet is gesprongen.
Amsterdam is een beroemd chanson van Jacques Brel, dat later weer is gecoverd door De Dijk en nog later door Acda en De Munnik. Het is ook een beroemd kleinkunstlied van Kris De Bruyne.

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

Geschiedenis van Amsterdam, deel I t/m IV, Uitgeverij SUN, 2004-2007. ISBN 90-5875-181-3, ISBN 90-5875-137-6, ISBN 90-5875-138-4, ISBN 90-5875-139-2 en ISBN 978-90-5875-140-9

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Voetnoten[bewerken | brontekst bewerken]

↑ Cavia is gevestigd aan de Van Hallstraat.
↑ Cinecenter is gevestigd aan de Lijnbaansgracht, tegenover De Melkweg.

Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Amsterdam op Wikimedia Commons.

[1] Cavia is gevestigd aan de Van Hallstraat.

[2] Cinecenter is gevestigd aan de Lijnbaansgracht, tegenover De Melkweg.

[1]

[2]

Steden:	Amsterdam · Weesp
Dorpen:	Buiksloot · Driemond · Durgerdam · Holysloot · Nieuwendam · Oud Osdorp · Ransdorp · Ruigoord · Schellingwoude · Sloten · Sloterdijk · Zunderdorp
Buurtschappen:	't Nopeind · Het Schouw · Horn · Uitermeer